ADVIES Aan : Roland Kempers gemeente Oost Gelre Behandeld door : Frans / specialist Externe Veiligheid Datum : 23 oktober 2012 Ons kenmerk : 2012u00479 Onderwerp : Advies nieuwbouw kringloopcentrum Groenlo Bijlagen : ja 1 Probleembeschrijving De gemeente Oost Gerle is voornemende om met een bestemmingsplanwijziging de bouw van een kringloopcentrum mogelijk te maken. Rond dit kringloopcentrum bevinden zich een aantal risicobronnen waar rekening mee gehouden dient te worden. Het gaat om de volgende risicobronnen: - Een Lpg tankstation - twee hogedruk aardgasleidingen met een diameter van 914 mm en een maximale druk van 66,2 bar. - Een hoogspanningsleidingen met een spanning van 150 KVA Door de gemeente Oost Gelre is een beleidsvisie externe veiligheid vastgesteld. In dit document wordt tevens bekeken of de nieuwe ontwikkelingen binnen deze beleidsvisie passen. In de tabel hieronder is een samenvatting van het externe veiligheidsbeleid van de gemeente Oost Gelre weergegeven.
Dit bestemmingsplan ligt binnen een gebied dat valt onder ruimte voor industrie. Binnen dit gebied is een toename van het groepsrisico acceptabel mits aan voorwaarden wordt voldaan. 2 Actoren Gemeente Oost Gelre Tennet Liander Gasunie Regio Achterhoek 3 Oplossingsrichting Per risicobron zal gekeken worden of verantwoordbaar is om de bestemmingsplanwijziging toe te staan. 3.1 LPG tankstation Op ongeveer 400 meter afstand van de installaties van LPG tankstation de Laarberg (Eibergseweg 15) ligt de hoek van het nieuwe gebouw van de kringloop. Volgens het besluit externe veiligheid inrichtingen moet tot een afstand van 150 meter rekening worden gehouden met een LPG tankstation. In dit geval hoeft dan ook geen verantwoording van het groepsrisico plaats te vinden. Wel dient te worden opgemerkt dat er naast dit invloedgebied van 150 meter rond de inrichting een veel grotere gewondencirkel is. De 1% letaliteitsgrens voor een LPG tankstation ligt op ongeveer 310 meter van de ondergrondse tank en het lpg vulpunt. Het plangebied ligt ook buiten deze contour. Als laatste is er nog de 24 uurs gewonden cirkel. Deze ligt op 510 meter van de installaties. Binnen deze contour van het lpg tankstation ligt wel het plangebied. Bij een mogelijke calamiteit bij het tankstation dient dan ook rekening te worden gehouden met de aanwezigen binnen het plangebied. 3.2 Hogedruk aardgasleidingen Voor de hogedruk aardgasleidingen is een QRA (kwalitatieve risicoanalyse) uitgevoerd. De rapportage hiervan is als bijlage toegevoegd aan dit document 1. In dit document wordt geconcludeerd dat zowel het plaatsgebonden risico als het groepsrisico niet voor belemmeringen zorgen bij realisatie van het bestemmingsplan. 1 Risicoberekening hogedruk aardgas leidingen Kringloopwinkel Groenlo, kenmerk 2012u00452 2 van 8
Figuur 3-1 Pr contouren HD aardgas leidingen Door de ligging van een deel van het plangebied binnen de 100% letaliteitsgrens kan niet worden volstaan met een beperkte verantwoording van het groepsrisico, maar moet een uitgebreide motivatie plaatsvinden. In dit document wordt in de paragrafen 3.2.1 t/m 3.2.6 per punt ingegaan op de uitgebreide motivatie van het groepsrisico. Hierbij zal uiteraard waar mogelijk een verwijzing naar de rapportage bij de kwalitatieve risicoanalyse met het programma Carola plaatsvinden. 3.2.1 de personendichtheid in het invloedgebied van de buisleiding Met de tool populatiebestand Groepsrisico van de website van VROM kunnen de gegevens met betrekking tot de aanwezige mensen worden binnengehaald. In paragraaf 3.1 in de kwantitatieve risicoberekening met als kenmerk 2012u00452/FG is in tabel vorm een overzicht gegeven van het aantal aanwezige personen in het interessegebied. Dit is voor de duidelijkheid niet het invloedgebied van de buisleidingen maar een groter gebied. Het programma Carola heeft helaas niet de mogelijkheid om per km buisleiding een overzicht te generen van het aantal meegenomen personen. Toename van het aantal personen Met realisatie van het bestemmingsplan zal het aantal personen in de dag periode met maximaal 40 personen toenemen die tegelijkertijd aanwezig zijn. Slechts een klein percentage van deze personen zal buiten aanwezig zijn. 3.2.2 het GR per kilometer buisleiding vergeleken met de oriënterende waarde 3 van 8
In vorengenoemd document dat als bijlage bij dit document hoort is per km buisleiding gekeken naar de hoogte van het groepsrisico vergeleken met de orientatiewaarde. leiding a579 a628 max ov. nul nieuw verschil nul nieuw slachtoffers 230 258 28 230 258 28 frequentie 2.01E-08 1.91E-08-1E-09 2.34E-08 2.03E-05 2.02E-05 % or. w. 0.106 0.127 0.021 0.124 0.15 0.026 st1 17970 17960-10 6080 6080 0 st2 18970 18960-10 7080 7080 0 Figuur 3.2 hoogte van het groepsrisico voor de HD aardgas leidingen Voor de beide buisleidingen welke in de nabijheid van het plangebied liggen geldt dat de orientatiewaarde niet wordt overschreden. Zoals in de tabel is te ziens in de rij % or. w., wat staat voor de hoogte van het groepsrisico als percentage van de orientatiewaarde blijkt dat het groepsrisico niet boven de 15% van de orientatiewaarde uitkomt. Opgemerkt dient te worden dat in deze tabel alleen het hoogste groepsrisico voor de betreffende leiding is weergegeven. De complete risicoscan van de hogedruk aardgas leidingen is weergegeven in de kwalitatieve risicoberekening rapportage in figuur 4.2, 4.3, 4.6, en 4.7. Geconcludeerd kan worden dat er weliswaar sprake is van een lichte stijging van het groepsrisico bij beide leidingen, maar dat het groepsrisico in beide gevallen ruim onder de orientatiewaarde blijft. Het groepsrisico vormt derhalve voor dit bestemmingsplan geen belemmeringen. 3.2.3 de mogelijkheden tot bestrijding en beperking van rampen Voor dit onderdeel zal de regionale brandweer worden benaderd. Zij hebben een wettelijke adviestaak voor dit onderdeel en het onderdeel zelfredzaamheid van personen. Hierbij zal worden ingegaan op voldoende bluswater, aanrijdtijden en capaciteiten van de hulpdiensten bij mogelijke calamiteiten 3.2.4 de mogelijkheden tot zelfredzaamheid van personen in het plangebied Voor dit onderdeel zal de regionale brandweer worden benaderd. Zij hebben een wettelijke adviestaak voor dit onderdeel. 3.2.5 Maatregelen ter beperking van het GR Exploitant (Gasunie) Mogelijke maatregelen van de exploitant ter voorkoming van calamiteiten 2 - Zorgen voor bekendheid van de juiste ligging van de leidingen bij de gemeente en organisaties. - Markering van de leidingen - Strikte begeleiding van de werkzaamheden - Camera toezicht bij werkzaamheden - Inspectie van de leidingen (frequentie verhogen) - Vergroting van de gronddekking - Plaatsing van waarschuwingslinten - Afdekking van de leiding met betonplaten In dit geval zijn er geen aanvullende maatregelen noodzakelijk van de zijde van de Exploitant. De leiding is voorzien van markeringen. Boven de grond zijn markeringen in de vorm van plaatjes aangebracht. De leidingen en directe omgeving worden 1x per twee weken met een helikopter gecontroleerd op mogelijke beschadigingen. Hiermee wordt in dit geval van de zijde van de exploitant voldoende gedaan, nu er sprake is van een relatief laag groepsrisico. 2 Handboek buisleidingen in bestemmingsplannen, Ministerie van I&M, 26-10-2010. 4 van 8
Andere maatregelen In dit geval zijn geen andere maatregelen noodzakelijk. Wel dient er bij graafwerkzaamheden of andere activiteiten in de directe omgeving van de buisleiding eest contact te worden gezocht met de exploitant. Dit is in dit geval de Nederlandse Gasunie NV. 3.2.6 alternatieven Als aan alternatieven wordt gedacht, kan worden gedacht aan ruimtelijke alternatieven zoals verplaatsing van het plangebied of de buisleiding. In dit geval zijn deze maatregelen niet noodzakelijk nu het groepsrisico relatief laag is. 3.2.7 Planregels In de planregels moet voor zover de buisleidingen door het plangebied lopen een dubbelbestemming worden opgenomen in de planregels. Tevens moet worden voorgeschreven dat de belemmeringszone van 5 meter zoals beschreven in de rapportage van de kwalitatieve risicoberekening wordt vrijgehouden van bebouwing. Een voorbeeld voor de planregels staat vermeld in het handboek buisleidingen in bestemmingsplannen 3 in bijlage 7. 3.3 Hoogspanningsleidingen Voor de hoogspanningsleidingen is contact gezocht met de heer Trilsbeek van Liander. Gevraagd is welke veiligheidsafstanden dienen te worden aangehouden ten opzichte van hoogspanningsleidingen. Voor hoogspanning is er sprake van twee afstanden. De eerste afstand bedraagt de afstand waarbinnen effecten van het magnetisch veld kunnen worden ondervonden. De tweede afstand bedraagt de technische bebouwingsafstand van de hoogspanningsleiding. 3.3.1 Effectafstand magnetisch veld In de brief van 4 oktober 2005 heeft het Ministerie van VROM haar advies vastgelegd met betrekking tot de aan te houden afstanden van gevoelige functies tot bovengrondse hoogspanningsverbindingen (> 150 kv) vanwege een mogelijke relatie tussen straling en leukemie bij kinderen. In deze brief wordt geadviseerd geen nieuwe gevoelige functies te realiseren binnen de indicatieve zone. Gevoelige functies zijn functies waarin kinderen van 0 tot 15 jaar langdurig kunnen verblijven zoals woningen, scholen en Figuur 3.3 kinderopvangvoorzieningen. De aan te houden afstanden gelden voor nieuwe situaties. Per bovengrondse hoogspanningslijn is door het ministerie de breedte van de 'indicatieve zone' aangegeven. Deze afstanden zijn op de site van het RIVM opgenomen 4. Voor de zone waarbinnen een magnetisch veld aanwezig is van 0,4 micro tesla dat mogelijk gezondheidsinvloeden kan hebben geldt een strook van 80 meter aan weerszijde van de leiding 5. De nieuwe kringloopwinkel valt binnen deze zone. Het bevoegd gezag, in dit geval de gemeente Oost Gelre mag zelf beslissen of zij het acceptabel vinden dat deze ontwikkeling binnen de 80 meter zone plaatsvindt. 3 Handboek buisleidingen in bestemmingsplannen, Ministerie van I&M, 26-10-2010. 4 http://geodata.rivm.nl/netkaart.html 5 http://geodata.rivm.nl/netkaart.html 5 van 8
De gemeente Oost Gelre dient bestuurlijk af te wegen of het wenselijk is dat een kringloopwinkel in deze zone wordt gevestigd. Mijn ins ziens is er ondanks alle onderzoeken die zijn gedaan onvoldoende aangetoond dat bij verblijf binnen deze zone nadelige gezondheidseffecten zouden kunnen ontstaan. Nu binnen deze zone geen object wordt gehuisvest waar gedurende langere periode kinderen verblijven zijn er geen grote bezwaren voor realisatie van de plannen op deze locatie. Figuur 3.4 Geadviseerd wordt om in dit bestemmingsplan en toekomstige wijzigingen op te nemen dat binnen de 80 meter aan weerszijde van de leiding rekening moet worden gehouden met het magnetische veld dat mogelijk schadelijk kan zijn voor jonge kinderen. 3.3.2 Technische bebouwingsafstand Dit is de zogenoemde zakelijk recht zone waar naar wordt verwezen in de brieven van de staatsecretaris van volkshuisvesting 6i. Op de website van infomil worden standaard afstanden opgegeven voor hoogspanningsleidingen. Voor een leiding van 150 Kv bedraagt deze volgens figuur 10.1 op deze website meestal 22,5 meter aan weerszijde van de leiding. Op de site wordt echter aangegeven dat het verstandig is om contact op te nemen met de beheerder van de hoogspanningsleiding. Bij navraag bij de firma Liander, blijkt dat voor de betreffende leiding een zakelijk recht strook geldt van 17,5 meter aan weerszijde van de leiding. De nieuw te bouwen kringloopwinkel blijft ruim buiten deze zone. In de figuur hier onder zijn de verschillende afstanden gevisualiseerd. De grijze contour is de contour van 80 meter waarbinnen effecten van het magnetisch veld van de leidingen aanwezig zijn. De paarse contour is de zakelijk recht contour. Deze stond min of meer al op de tekening aangegeven. 6 Brief van drs. P.L.B.A. van Geel aan de colleges van burgemeester en wethouders, kenmerk SAS/2005183118 6 van 8
Figuur 3.5 Mocht een deel van de zakelijk recht zone binnen het plangebied komen te vallen dan dient in de planregels te worden opgenomen dat binnen deze zone geen bebouwing mogelijk is. 3.3.3 Conclusies Het plangebied valt binnen de zone waar een magnetisch veld aanwezig kan zijn dat hoger is dan 0,4 microtesla. Echter worden binnen het nieuwe bestemmingsplan geen objecten mogelijk gemaakt waar kinderen gedurende lange tijd bloot kunnen worden gesteld aan deze magnetische veldspanning. Het plangebied ligt buiten de zakelijk recht zone van de hoogspanningsleidingen. Dit vormt derhalve geen probleem voor realisatie van het bestemmingsplan. 4 Resultaten en aanbevelingen In dit hoofdstuk worden de resultaten en aanbevelingen herhaald voor de verschillende risicobronnen inde omgeving van het plangebied. 4.1 LPG tankstation Voor het LPG tankstation geldt dat het invloedgebied (100 % letaliteit en 1% letaliteit) buiten het plangebied valt. Wel valt het gebied waarbinnen gewonden kunnen vallen binnen het plangebied. Hiervoor is geen verantwoording noodzakelijk in het bestemmingplan. Wel dient hier bij de hulpverleningsplannen rekening mee te worden gehouden. 4.2 Hogedruk aardgasleidingen De 10-6 plaatsgebonden risicocontour van de aanwezige gasleidingen ligt op de leiding. Derhalve hoeft hier geen rekening mee te worden gehouden bij realisatie van het bestemmingsplan. Het groepsrisico neemt toe tot maximaal 15 procent opvulling van de orientatiewaarde. De hoogte van het groepsrisico vormt derhalve geen belemmering voor realisatie van het bestemmingsplan. 4.3 Hoogspanningsleidingen 7 van 8
Voor de hoogspanningsleidingen geldt dat het bestemmingsplan binnen het gebied van 80 meter aan weerszijde van de leiding valt waar de magnetische veldsterkte hoger is dan 0,4 microtesla. Wel geldt dat binnen het te realiseren plan geen objecten worden mogelijk gemaakt waar kinderen gedurende een groot deel van de dag, danwel nacht verblijven. 4.4 Beleidsvisie externe veiligheid Het plangebied valt onder het beleid voor de gebiedsbepaling ruimte voor industrie. Binnen dit gebied is een toename van het groepsrisico acceptabel als aan voorwaarden wordt voldaan. Voor zover mogelijk wordt aan alle voorwaarden zoals deze in de beleidsvisie zijn opgenomen voldaan. 4.5 Plantekst In de plantekst dient te worden verwezen naar dit document, of dienen gedeelten te worden overgenomen. 4.6 Planregels In de planregels dient een dubbelbestemming te worden opgenomen voor de vrijwaringszone voor de hogedruk aardgasleidingen. Tevens is het noodzakelijk om het invloedgebied van de gasleiding op te nemen. Bij nieuwe ontwikkelingen binnen dit gebied is dan duidelijk dat er een toetsing aan het externe veiligheidsbeleid noodzakelijk is. Voor de hoogspanningsleidingen is het aan te raden de indicatiezone effect magnetisch veld op te nemen op de plankaart en in de planregels als zone waar een beperking geldt voor realisatie van objecten waar kinderen gedurende lange tijd kunnen verblijven. 5 Bijlagen 1 QRA berekening nul situatie 2 QRA berekening nieuwe situatie 3 Rapportage kwalitatieve berekeningen risico s hogedruk aardgasleidingen 6 Literatuur 1. Wonen in de nabijheid van hoogspanning, elektrische en magnetische velden, Tenner. 2. http://geodata.rivm.nl/netkaart.html 3. http://www.infomil.nl/onderwerpen/ruimte/handreiking/functies/fnc-hgsp/fnc-hgsp-beleidw/fnc-hgsp-beleid-w-we 4. Advies met betrekking tot hoogspanningslijnen, VROM, kenmerk SAS/2005183118 5. Bijlage 1 bij brief met advies met betrekking tot Hoogspanningslijnen, SAS/2005183118 6. Beleidsadvies Externe veiligheid gemeente Oost Gelre i Brief van drs. P.L.B.A. van Geel aan de colleges van burgemeester en wethouders, kenmerk SAS/2005183118 8 van 8