I. CONSUMENTENRECHT: OVEREENKOMSTEN OP AFSTAND = vereenkmsten waarbij de partijen zich vrafgaand aan en bij het sluiten van de vereenkmst niet in elkaars aanwezigheid bevinden. Schema Drie categrieën 1. Overeenkmsten p afstand betreffende gederen en diensten 2. Overeenkmsten p afstand betreffende financiële diensten 3. Overeenkmsten p afstand met beefenaren van vrije berepen Minimale versus maximale harmnisatie Bijzndere bescherming van de cnsument dr: Verplichting in hfde van de verkper m bepaalde infrmatie te verstrekken Tekenning van een herrepingsrecht Regeling: WMPC Algemene regeling: art. 45 e.v. WMPC Specifieke regeling vr financiële diensten: art. 49 e.v. WMPC Wet van 2 augustus 2002 betreffende de misleidende en vergelijkende reclame, de neerlijke bedingen en de vereenkmsten p afstand inzake de vrije berepen. WMPC 1.De algemene regeling: art. 45 e.v. WMPC Tepassingsgebied Infrmatieplichten Herrepingsrecht Uitvering van de vereenkmst A. Tepassingsgebied - Onderneming- cnsument Dus NIET cnsumenten nderling/ prfessinelen nderling - Overeenkmst p afstand: art. 2,21 WMPC Dr nderneming gerganiseerd systeem vr verkp p afstand à Vereist REGELMAAT in hfde van de nderneming m gederen f diensten p afstand te verkpen. à Duits Bundesgerechtshf: Men met dr de nderneming niet letterlijk interpreteren: z ziet men als men een OV sluit p EBAY, dat dit OOK een OV p afstand is. Tt en met sluiten van vereenkmst = enkel en alleen gebruik maakt van technieken vr v p afstand! Uitsluitend gebruik
(vrafgaand aan en bij het sluiten van de vereenkmst) Van één f meer technieken vr cmmunicatie p afstand: art. 2,22 WMPC (bvb. internet, e- mail, brief, ) - > Vertegenwrdigers = Onderneming en vertegenwrdiger met elkaar gaan cnfrnteren. Hebben ze elkaar gezien = GEEN v p afstand, Als ze niemand zagen, WEL v p afstand. - > Quid cllishp? = Zij gaan ver tt de verkp van gederen via internet. Clruyt maakt een nderscheid tss een reservatie f bestelling van gederen. Bestelling = gaan ze effectief een vereenkmst sluiten vlgens verkp p afstand, dus met herrepingsrecht. Reservatie = vragen dat ze dit reserveren in een winkel vr u zdat je erm kan. Ze zeggen duidelijk in hun algemene vrwaarden dat dit GEEN vereenkmst is, en deze slechts tt stand kmt in de winkel! Dus GEEN OV p afstand en GEEN herrepingsrecht! Dit kan mdat er in hfde van de cns geen enkele verplichting ntstaat! - > Quid peenvlgende verrichtingen (bvb. bekenclub?) - > Bijv : je verbindt je met ECI, en je zal elke maand een bek kpen en dus elke maand bestellen via hun website f antwrdfrmulier (geen fysiek cntact) maar is dit een v p afstand. Het gaat ver de uitvering van een vrheen geslten v. Zijn deze vlgende individuele bestellingen dan n p afstand? à Wet heeft geen expliciete bepalingen hierver! à Eigenlijk is dit geen verkp p afstand, waardr dat herrepingsrecht en dergelijke hier niet gelden. MAAR id RS heeft men it anders beslist, maar tch is dit niet zals de wet bedelde. - Gederen en diensten Dus GEEN tepassing indien de vereenkmst de verkp van nrerend ged f rechten en verplichtingen betreft. Financiële diensten: bijzndere regeling
B. Infrmatieplichten: dubbele infrmatieverplichting Bij de tekpaanbieding (=aanbd) van een vereenkmst p afstand: art. 45 WMPC: precntractuele infrmatieverplichting met als del te verzekeren dat de cnsument ged geïnfrmeerd is! Elk middel dat aangepast is aan gebruikte techniek vr cmmunicatie p afstand - De nderneming vldet in ieder geval aan deze verplichting wanneer zij gebruik maakt van dezelfde cmmunicatietechniek p afstand als diegene die gebruikt wrdt vr het aanbd. Omgekeerd vldet zij bvb. niet aan dit vereiste indien de infrmatie OFF- LINE wrdt gegeven wanneer een elektrnische cmmunicatietechniek wrdt gebruikt vr het aanbd. Ondubbelzinnig en duidelijk - = drsnee cnsument met een gemiddeld nderscheidingsvermgen met de infrmatie p eenvudige wijze kunnen terugvinden. In het aanbd zelf Via het internet, p een andere webpagina In de algemene vrwaarden (hewel discussie) In de wet bepaalde infrmatie (10): zie art. 45 WMPC Sanctinering - WMPC (slechts vr de cnsument die gebruik maakt f wil maken van zijn herrepingsrecht) Terugzenden: art. 48, 2 WMPC: cnsument zal de ksten vr het terugzenden niet betalen. Herrepingsrecht: art. 47 4 in fine WMPC: de nderneming met vermelden bij het aanbd dat de cnsument ver een herrepingsrecht beschikt, indien dit niet gebeurd, zal de cns TOCH een herrepingsrecht krijgen van 3 maanden. - Gemeen recht (in alle andere gevallen) Schadevergeding (vr schade ingevlge het niet- verstrekken van de dr de wet bepaalde infrmatie, art. 1382 BW) In zeer uitznderlijke gevallen zal een berep kunnen wrden gedaan kp de leer van de wilsgebreken (bvb. verschnbare dwaling wegens het weglaten van bepaalde infrmatie, art. 1110 BW)
Bevestiging van de infrmatie: art. 46 WMPC: delstelling = verzekeren dat de cnsument NA het sluiten van de vereenkmst in het bezit is van bepaalde vr hem relevante infrmatie,f die hij tijdens de UITVOERING van het ctt ndig zu kunnen hebbenn Bij levering f vr uitvering Schriftelijk f p duurzame drager - Duurzame drager: art. 2, 25 WMPC ( Bvb. k dvd, cd- rm, NIET website: geen persnlijk dr de cnsument ntvangen infrmatie, WEL evt. indien de cnsument een e- mail wrdt gestuurd, waarbij hij wrdt uitgendigd kennis te nemen van de p de website geplaatste infrmatie (en deze evt. te printen f te dwnladen. In de wet bepaalde infrmatie (6 ) Belangrijk: herrepingsbeding/ afwezigheid van herrepingsrecht Tijdstip van infrmatieverplichting: art. 46 2 WMPC (gederen diensten) - ENKEL in het geval waarin met instemming van de cnsument gedurende de herrepingstermijn met de uitvering van de dienstenvereenkmst is begnnen, kan de bevestiging geschieden tijdens de uitvering van de vereenkmst. Sanctinering: een aantal specifieke sancties vr het geval art. 46 WMPC niet wrdt nageleefd: - Art. 48 2 WMPC - Art. 47 2 WMPC - Art. 46 1,2 in fine WMPC Betwist is f deze sanctie k kan wrden tegepast wanneer het beding wel wrdt pgenmen, dch niet p de dr de wetgever vrgeschreven wijze (bvb. vette letters) - Art. 47 4 in fine WMPC? Cnsument wel een herrepingsrecht indien de nderneming bij het aanbd van een vereenkmst p afstand de cnsument niet heeft ingelicht ver de afwezigheid van een herrepingsrecht. Maar meerderheidspvatting van rdeel dat deze sanctie niet van tepassing is wanneer de nderneming bij de bevestiging van de infrmatie heeft nagelaten de cnsument p de hgte te stellen van de afwezigheid van een herrepingsrecht. Uitznderingen - In de WMPC: art. 46 3 WMPC Bvb. betaaltelevisie, raadplegingen van n- line gegevensbanken, - Vastgesteld bij K.B. van 18 nvember 2002 hudende uitsluiting van smmige vereenkmsten p afstand betreffende het verrichten van diensten vr lgies, verver, het restaurantbedrijf en vrijetijdsbesteding - > blijft gelden nder nieuwe WMPC (vr zver niet strijdig met de wet) - > vrijgesteld van infrmatieplicht van art. 46 WMPC indien aan 3 vrwaarden is vldaan:
Wijze van uitefening: = De WMPC bevat geen vrmvereisten vr de uitefening van het herrepingsrecht. Dit impliceert dat de cnsument zijn herrepingsrecht p gelijk welke wijze kan uitefenen. De herreping kan dus zelfs mndeling gebeuren, dch de cnsument met indachtig zijn dat hij zal meten bewijzen dat hij de nderneming in kennis heeft gesteld van het feit dat hij van de vereenkmst wil afzien. Een aangetekend schrijven f evt. fax verdient dan k de vrkeur (zals bepaald in art. 46 1,2 WMPC). Gebruik vs Testen; Gebruiksvergeding & Beschadiging gedurende bedenktermijn: = HVJ: - Wanneer een cnsument een prduct, bv een tv die tekmt, test, kan men geen vergeding vragen. Ok niet vr het lutere feit dat de verpakking werd gepend. Indien men echter er een paar uur naar kijkt = wél vergeding. = Wat mag de cnsument die géén vergeding wenst te betalen den? Uit verpakking halen en eens testen en aansluiten = geen prbleem. - Bijv: Clausule: De cnsument VERLIEST echter zijn herrepingsrecht indien hij ged niet kan terugsturen in de riginele verpakking = Dit w verwrpen! Regeling is DWINGEND in het vrdeel van de cnsument! à wat wel geldig is, is dat vereist w dat de riginele verpakking mee teruggestuurd zu wrden. - Bijv: Kleding p internet kpen: thuis mag je passen en eens aanden, maar er niet mee uitgaan, gaan wandelen à WIE met nu bewijzen, nderneming f cnsument? = MESNER case zei HVJ duidelijk dat de ONDERNEMING met bewijzen dat de cnsument de kleding daadwerkelijk heeft gedragen! - Bijv: wagen testen: Als men dus een tijdje gebruikt en 1000 km gereden: is bijvrbeeld in duitsland: 0,5% gebruiksvergeding. Vlgens re RL= wagen is tweedehands gewrden = 30 tt 40%!! Dus ENORM verschil dr het feit dat ze tweedehands gewrden zijn! Geldt k vr ipd, cmputers, tv s,...!! => Wat met de vergeding vr het gerbuik tijdens de HERROEPINGSTERMIJN? Hier zal men wel beschermd wrden, anders zu men het ttaal niet meer nuttig vinden m zijn recht te gebruiken! - Bijv: TV: je haalt hem uit verpakking, zet p kast, gaat snel vruw halen = blikseminslag en TV ttal lss! = OVERMACHT! WMPC & RL spreken hier niet ver! à Vlgens E. Terijn ligt risic bij de nderneming! DCFR = wel geregeld = risic is vr nderneming TENZIJ de cnsument niet de redelijke zrgvuldigheid heeft genmen m met prduct m te gaan! Mtivering?
Eisen van betaling en/ f vrscht vraleer leveren = NIET langer verbden Vreger art. 80 3 WHPC: ( Vreger was het verbden m dit te eisen. Typisch Belgische regeling. Aan HvJ werd gevraagd f dit niet in strijd was met de principes van vrij verkeer van G&D. HvJ: Inperking van vrij verkeer, MAAR gerechtvaardigd in het algemeen belang, nl. bescherming van de cnsument. à De FOD ecnmie interpreteerde dit zeer strikt, en ging men dus een kredietkaartnummer vragen als garantie. Z gingen ze geen betaling eisen, zlang de herrepingsterijn niet is verstreken. Indien men daarna niet betaalde = kredieteren! TOCH heeft Belgische wetgever dit verbd m binnen de herrepingstermijn vlledige betaling te eisen vlledig geschrapt. Dit impliceert dat met de WMPC de bescherming van de cnsument p dit punt aanzienlijk wrdt gereduceerd, nu de nderneming kan eisen dat de betaling geschiedt vr zij het ged aan de cnsument testuurt. In de praktijk is de impact van deze wijziging wellicht minder grt, aangezien in het verleden vele ndernemingen de regel uit de WHPC miskenden.) Heeft wel impact p de praktijk. Betaalt TV, je herrept, en dan HOOP je dat de nderneming u vrijwillig terugbetaalt! Wat niet steeds gebeurd. = Naar de RB, maar als het gaat m gederen met beperkte waarde (bek bijv), zal dit een veel bepertere uitwerking hebben. Er w in de RL k bepaald dat de nderneming niet met terugbetalen zlang de cnsument het ged niet heeft teruggeznden. Gevlgen uitefening van herrepingsrecht: art. 47 3 WMPC Herstel in rsprnkelijke psitie Onderneming: termijn begint te lpen p het tijdstip waarp de herreping de nderneming bereikt. De cnsument met p zijn beurt het geleverde ged terugsturen, binnen een redelijke termijn na het uitefenen van zijn herrepingsrecht. Znder ksten (enkel evt. terugzendingsksten, uitz.: art. 48 2 WMPC) Indien de cnsument een kredietvereenkmst heeft geslten m de vereenkmst p afstand te sluiten: art. 48 3 WMPC (k rekening huden met art. 24, lid 1 junct art. 1,20 WCK) Afwezigheid van herrepingsrecht WMPC: art. 47 4 WMPC (6) ( enkel de uitzndering nder 6 is nieuw) - Begin uitv dienstenv (instemming vd cnsument) - Op maat gemaakte gederen Vastgesteld bij K.B.
D. Uitvering van de vereenkmst: art. 48 1 WMPC Dertig dagen behudens afwijkende vereenkmst tss partijen. Sanctie: cnsument kan vereenkmst laten ntbinden Uitz. vermacht Uitz. afwijkende vereenkmst Lijdt de cnsument schade die niet verged kan wrden dr de ntbinding kan hij bijkmend aanspraak maken p een schadevergeding! + ntbinding is ex tunc (terugwerkende kracht): dus art. 48 1, laatste lid WMPC (termijn begint te lpen vanaf de ntbinding. 2. Overeenkmsten p afstand en financiële diensten: bijzndere regelen art. 49 e.v. WMPC - Bescherming dr: - Infrmatieverplichting - Herrepingsrecht - Tepassingsgebied Cnsument Aanbieder/ nderneming: art. 2,26 WMPC Aanbieder = de uiteindelijke cntractpartner van de cnsument. Indien de bepalingen inzake vereenkmsten p afstand regelen frmuleren in hfde van de aanbieder, dan gelden deze dus alleen in de verhuding tt de partij die zich tegenver de cnsument heeft verbnden. Onderneming= ruimer, in die zin dat zij k verwijst naar persnen die ptreden in naam van en/ f vr rekening van de aanbieder, i.e. de tussenpersnen. Wanneer een verplichting geldt vr ndernemingen dan geldt zij zwel vr de tussenpersn als vr de aanbieder. Elke aanbieder is een nderneming, dch niet elke nderneming is een aanbieder. Financiële diensten: art. 2,24 WMPC = Zeer ruime mschrijving: bvb. cnsumentenkredieten, rekeningen, individuele pensinen, à dan pas je deze regeling te. Vaak w het prces p gang gezet p afstand, maar achteraf vraagt men dat men dcumenten invult en pstuurt en dergelijke. Maar dit is dus ng steeds een v p afstand. Bijvrbeeld RABOBANK! Heeft zelf geen fysiek kantr! Overeenkmsten p afstand Quid? Initieel akkrd en peenvlgende verrichtingen: art. 49 WMPC = Best nthuden: bijv pening zichtrekening: stel pent p afstand, dan zult u een herrepingsrecht hebben. Bep inf zal vraleer tt strandkming verstrekt meten wrden, want is een initieel akkrd. Wanneer men dan met die rekening transacties gaat uitveren, dan zijn dit verichtingen van dezelfde aard = geen herrepingsrecht, gezien dit in het kader is van dat initiele akkrd. Meten wel van dezelfde aard zijn. - Als je bijv na 3maanden een kredietkaart aanvraagt bij die bank = NIET vd zelfde aard, maar nieuwe initiele v!
A. Infrmatieplichten: dubbele infrmatieverplichting: Infrmatieplicht 1: art. 50 WMPC - Rust zwel p de uiteindelijke cntractpartner van de cnsument als p de tussenpersn die ptreedt in naam van en/ f vr rekening van de aanbieder. - Te gelegener tijd vrdat cnsument is gebnden dr vereenkmst p afstand ( indien het aanbd uitgaat van een nderneming) f aanbd (indien het de cnsument is die het aanbd det) ( art. 45 WMPC) - Passend middel - Inhud van de infrmatie: art. 50 WMPC (4) - Cmmerciële gmerk van de verstrekte infrmatie met duidelijk vast te stellen zijn: art. 50 1, in fine WMPC. - Sepele regeling in geval van tekpaanbieding via de telefn (art. 51 WMPC): geen nderscheid naargelang het de nderneming is die de cnsument heeft pgebeld f mgekeerd ( art. 50 WMPC) Aanbieder met bewijzen dat de cnsument zijn testemming heeft gegeven ( art. 56 1, lid 1en 2 WMPC) In ieder geval: art. 51, laatste lid WMPC Infrmatieplicht 2: art. 52 WMPC - Cntractpartner van de cnsument f tussenpersn - Bevestiging infrmatie - Cntractvrwaarden - Schriftelijk f duurzame drager Art. 46 WMPC: ntvangen art. 52 1 WMPC in kennis stellen, vlstaat het in dit laatste geval dan dat de nderneming de cntractuele vrwaarden pneemt p haar website? Neen, k deze bepaling vereist een actief ptreden vanwege de nderneming. De cntractvrwaarden meten specifiek aan de cnsument gericht wrden. - Te gelegener tijd vrdat cnsument gebnden is ( algemene regeling inzake vereenkmsten p afstand, waar de bevestiging van de infrmatie kan geschieden na de ttstandkming van de dienstenvereenkmst (maar vraleer met de uitvering ervan wrdt begnnen). Uitzndering in geval van nmgelijkheid: art. 52 2 WMPC. Dit blijft evenwel niet znder gevlgen, aangezien in een dergelijk geval de herrepingstermijn slechts start p het genblik waarp de cnsument de cntractsvrwaarden heeft ntvangen (i.p.v. het tijdstip waarp de vereenkmst werd geslten).
à Sanctie bij schending infrmatieplichten - Aanbieder is aansprakelijk: art. 55 1 WMPC (irrelevant f het de aanbieder zelf is f een tussenpersn die de infrmatieverplichtingen niet heeft nageleefd. - : art. 55 2 WMPC ( vereenkmsten p afstand in het algemeen!) + evt. een bijkmende schadevergeding, indien de cnsument schade heeft geleden die niet dr de pzegging wrdt verged. - Gemeen recht De cnsument is niet verplicht m de vereenkmst p te zeggen, indien hij de vereenkmst niet wenst te beëindigen kan hij er zich te beperken een schadevergeding te vragen vr de schade die hij heeft geleden ten gevlge van de miskenning van de essentiële infrmatieplichten. B. Herrepingsrecht: art. 53 WMPC 14 kalenderdagen: art. 53 1 WMPC Startpunt: zie k art. 53 1 WMPC (! in werkelijkheid verschilt de bedenktermijn van de bedenktermijn bij algemene vereenkmsten p afstand (hewel bij beide 14 kalenderdagen) mdat de termijn daar pas begint te lpen de dag NA het sluiten van de vereenkmst, art. 47 1 WMPC) Eindpunt: zelfde als bij algemene vereenkmsten p afstand VERZENDING vr het verstrijken van de termijn ( ntvangst) Mtivering à Uitznderingen: art. 53 2 WMPC (3) 1 strekt erte speculatie te vermijden 2 deze uitzndering geldt enkel indien het de cnsument is die de aanbieder uitdrukkelijk heeft verzcht met de uitvering te beginnen. De bewijslast rust terzake p de aanbieder (art. 56 1 WMPC). Bvendien vindt de uitzndering slechts tepassing indien de vereenkmst GEHEEL werd uitgeverd vr het verstrijken van de herrepingstermijn ( met algemene vereenkmsten p afstand, waar wrdt bepaald dat de cnsument niet ver een herrepingsrecht beschikt wanneer met de instemming van de cnsument vr het verstrijken van de herrepingstermijn met de uitvering van de vereenkmst is BEGONNEN: art. 47 4,1 WMPC). 3 niet ALLE hypthecaire kredieten! Enkel die nder deze wet vallen! (k geldt het herrepingsrecht niet vr reis- en bagageverzekeringsplissen f srtgelijke krtetermijnverzekeringsplissen met een lptijd van minder dan één maand en vr levensverzekeringsvereenkmsten gebnden aan een beleggingsfnds)
Uitefening van het herrepingsrecht: Art. 54 1 en 2 WMPC, het is de aanbieder die met bewijzen dat de cnsument zijn testemming heeft verleend (art. 56 1 WMPC) Aanbieder: Art. 54 3 WMPC Cnsument: Art. 54 4 + art. 54 1, tweede lid: 4 vrwaarden: 2 vrwaarden mbt te betalen bedrag 3 e vrwaarde: Art. 54 2 aanhef 4 e vrwaarde: de cnsument met uitdrukkelijk zijn testemming hebben gegeven m met de uitvering van de vereenkmst te starten gedurende de bedenktermijn. * GEMEENSCHAPPELIJKE BEPALINGEN, betreffende vereenkmsten p afstand die nder de tepassing van de WMPC vallen Verzending p risic van de verkper: art. 56 4 WMPC = Ten laste vd ONDERNEMING! Kan dus niet cntractueel ten laste van de cnsument wrden gelegd (art. 56 2 WMPC) Bewijslast: art. 56 1 WMPC Het bewijs kan met alle middelen van recht wrden geleverd, met inbegrip van vermedens (bvb. dr een verkpscatalgus, ) Wat het bewijs van de instemming van de cnsument betreft - >(elektrnische) handtekening van de cnsument. Geen afstand mgelijk: dwingend karakter: art. 56 2 WMPC Verbd van pt ut- pties: art. 44 WMPC (= nieuw) = impliceert dat het verbden is m vraf reeds aan te vinken dat de cnsument tegen betaling bijkmende prducten bestelt (bvb. verbden m bij het beken van een reis reeds aan te vinken dat de cnsument een bijkmende verzekering wenst te sluiten en dus de cnsument, die deze verzekering niet wenst, te vragen m de dienst af te wijzen (weg te vinken)). 3.Overeenkmsten p afstand en vrije berepen Wet van 2 augustus 2002 Definitie: art. 2.6 Zelfde uitgangspunt als de algemene regeling maar k tal van verschillen: Infrmatieverplichting: Vrafgaand aan het sluiten van de vereenkmst: art. 12 = zals in WMPC Infrmatiebevestigingsplicht: art. 13: belangrijk verschil: Frmaliteiten inzake verzakingsbeding (met niet in vetgedrukte letters enz.) Sanctinering niet- pnemen verzakingsbeding en niet- vermelden afwezigheid verzakingsrecht: hier verlenging van de verzakingstermijn = minder strenge sanctie dan in WMPC: daar wrdt vereenkmst behandeld als een afgedwngen aankp. Verzakingsrecht: Verzakingstermijn: art. 14 1,eerste lid (begint p dag te lpen als in WMPC)
Art. 14 1, tweede lid, analg aan WMPC Het verbd m gedurende de verzakingstermijn geen vrscht f betaling te eisen, vindt men niet terug in de wet van 2 augustus 2002 = dus weer minder streng dan WMPC. Afwezigheid van verzakingsrecht: art. 14 3 WMPC: met niet vermeld wrden in vetgedrukte letters, Uitefening van het verzakingsrecht: art. 14 2 Lt van de kredietvereenkmsten bij verzaking: art. 14 4 WMPC, belangrijk verschil WMPC= mgelijkheid van ntbinding, hier: van rechtswege ntbnden. Uitvering van de vereenkmst: art. 15 1 WMPC: veel strenger: van rechtswege ntbinding indien de verkper zijn verplichtingen niet nakmt. Annulatie van de betaling met een testel vr de elektrnische verdracht van gelden: art. 15 2 (niet zelfde term als in WMPC, maar inhudelijk kmt de regeling wel vereen met deze van de WMPC) Bewijslast: art. 16, stemt vereen met WMPC. Afgedwngen aankp: art. 17 1, stemt vereen met WMPC Strengere bepalingen: de regelen inzake vereenkmsten p afstand gelden nverminderd strengere wetten. Cncreet betekent dit dat bijzndere regelgeving bepaalde categrieën van titularissen van vrije berepen kan verbieden hun diensten f gederen p afstand te verstrekken (bvb. een arts met zijn patiënt steeds fysiek nderzeken).