Daar kunt u ons op aanspreken.

Daar kunt u ons op aanspreken.

In dit boekje zijn samenvattingen van de drie gedragscodes opgenomen zoals die door de raad resp. het college zijn vastgesteld en per 1 juli 2006 in werking zijn getreden. De volledige teksten zijn te vinden op intranet in de rubriek Integriteit. Naast de gedragscodes worden nog enkele andere zaken beschreven die met integer handelen te maken hebben.

over integer handelen bij de gemeente Landgraaf Integriteit is vooral een positief begrip.

Voorwoord Burgemeester Hoe zijn onze manieren? Van een medewerker van de gemeente Landgraaf wordt goed gedrag verwacht. Van alle medewerkers, of die nu een overall dragen, een uniform of een stropdas. De Landgraafse burger moet vertrouwen hebben in het gemeentelijk apparaat. Erop kunnen vertrouwen dat er niet lichtvaardig met overheidsgeld wordt omgegaan. De burger heeft recht op een goede dienstverlening. Wat is integriteit? Integriteit betekent dat een ambtenaar zijn functie adequaat en zorgvuldig uitoefent in het licht van zijn positie en verantwoordelijkheden: je doet waarvoor je bent aangesteld en je staat voor wat je doet. Niet frauderen of corrupt zijn is hiervoor dus duidelijk niet voldoende! Het vergt meer. Het gaat om niet meer en minder dan goed ambtenaarschap. Dat betekent dat náást de eerder genoemde eisen van onkreukbaarheid ook waarden zoals openheid, betrouwbaarheid, dienstbaarheid, onpartijdigheid, professionaliteit en zorgvuldigheid bij integriteit horen. Gedragscode Integriteit is een persoonlijke eigenschap. Maar integriteit is óók een kenmerk van de organisatie. Een veel gehoorde uitspraak is: integriteit is een mentaliteit, het zit tussen de oren. Maar een mentaliteit komt niet uit de lucht vallen. Een mentaliteit wordt ook gevormd in de dagelijkse werkomgeving. Door hoe men met elkaar omgaat, door sociale controle, door regels die wel of niet toegepast worden. In dit boekje vindt u deze regels over integer handelen, die zijn vertaald in de gedragscode voor ambtenaren. Integriteit gaat verder dan het simpelweg naleven van de regels. Juist waar die regels ontbreken of onhelder zijn zoals in nieuwe, complexe of veranderlijke situaties wordt het spannend. In die situaties komt het erop aan dat ambtenaren in staat zijn om op verantwoorde wijze te oordelen en te handelen volgens de waarden en normen van goed ambtenaarschap. Zo zijn onze manieren. Daar kunt u ons op aanspreken. Bert Janssen Burgemeester Landgraaf, november 2006

over integer handelen bij de gemeente Landgraaf

Drie gedragscodes Waarom gedragscodes voor de ambtenaren, bestuurders en raadsleden van de gemeente Landgraaf? Wij vinden integriteit van handelen door de overheid van groot belang. Iedereen verwacht van de overheid dat deze zich onafhankelijk, onpartijdig en zonder vooringenomenheid van zijn of haar taken kwijt. Kortom: de burger verwacht ambtenaren, bestuurders en raadsleden die integer handelen. Het is natuurlijk niet mogelijk voor elke situatie te beschrijven wat wel en wat niet mag. Maar een gedragscode kan wel behulpzaam zijn bij het bevorderen van integer gedrag. Het verhoogt het bewustzijn en het helpt om elkaar op integer gedrag aan te kunnen spreken. Integriteit is geen optelsom van vastomlijnde gedragsregels. Integriteit heeft met eigen verantwoordelijkheid en eigen waarden en normen te maken. Wat je doet en wat je zegt moet je kunnen en durven bespreken met collega s en leidinggevenden. We willen een sfeer bereiken waarbij we elkaar op ons gedrag durven en kunnen aanspreken. Maar ook waar we door derden op kunnen worden aangesproken. De gedragscodes van de gemeente Landgraaf hebben vooral ten doel om het eigen bewustzijnsproces te bevorderen. En dat het bovendien voor de burgers van Landgraaf het vertrouwen schept dat ambtenaren en bestuurders resp. raadsleden de belangen van allen op correcte wijze behartigen. De drie gedragscodes lijken op elkaar. Maar bij de gedragscode voor ambtenaren, gaat het natuurlijk ook om het werknemerschap, terwijl in de gedragscode voor bestuurders aandacht wordt gegeven aan de werkgeversrol. De gedragscode voor raadsleden spreekt de raadsleden vooral aan op hun rol als volksvertegenwoordiger. In dit boekje wordt vooral op de gedragscodes voor ambtenaren en bestuurders ingegaan. Alle drie gedragscodes zijn terug te vinden op Intranet alsook (vanaf 2007) op de website van de gemeente Landgraaf. Dit boekje is vooral bedoeld voor de ambtenaren en bestuurders als handvat voor de praktijk van alledag. Maar dit boekje wordt ook beschikbaar gesteld aan de raad en aan burgers, organisaties en instellingen waarmee de gemeente veelvuldig contact heeft. Zodat ook zij weten waarop wij kunnen worden aangesproken.

over integer handelen bij de gemeente Landgraaf Een open cultuur is van essentieel belang. Procedures alleen brengen geen gedragsverandering teweeg.

Kernbegrippen Wat verstaan wij bij de gemeente Landgraaf onder ambtelijke integriteit? Het geheel van waarden, normen en regels die gelden voor het handelen van ambtenaren in dienst van de gemeente Landgraaf. Openheid, dienstbaarheid, betrouwbaarheid, onpartijdigheid, professionaliteit en zorgvuldigheid zijn daarbij sleutelwoorden. Openheid/dienstbaarheid: de ambtenaar werkzaam bij de gemeente Landgraaf is zich bij voortduring bewust van zijn openbare taak. Hij treedt burgers en organisaties of instellingen op gelijke wijze, professioneel en met respect tegemoet. Hij is open en legt verantwoording af aan collega s, leidinggevenden, bestuurders, raad en burgers van Landgraaf, over zijn doen en laten. Hij onthoudt zich van elk handelen en van elke gedraging die de integriteit of het openbaar belang kan schaden. Betrouwbaarheid: op de ambtenaar van de gemeente Landgraaf kan men rekenen. Hij houdt zich aan zijn afspraken. Kennis en informatie waarover hij uit hoofde van zijn functie beschikt, wendt hij alleen aan voor het doel waarvoor het is gegeven. Onpartijdig: de ambtenaar van de gemeente Landgraaf gedraagt zich zoals een goed ambtenaar betaamt. Hij is onpartijdig bij de uitvoering van zijn taak er vindt geen vermenging plaats met oneigenlijke of persoonlijke belangen. Hij vermijdt elke schijn van belangenverstrengeling. Professionaliteit: de ambtenaar van de gemeente Landgraaf voert zijn werkzaamheden op voldoende professioneel niveau uit. Hij beschikt over de juiste kennis en vaardigheden voor de uitvoering van zijn functie en houdt de kwaliteit van kennis en kunde op peil. Zorgvuldigheid: de ambtenaar van de gemeente Landgraaf krijgt en neemt de verantwoordelijkheid die bij zijn functie past. Burgers en organisaties worden op gelijke wijze en met respect behandeld. Hij weegt zorgvuldig en correct de belangen tegen elkaar af. De kernbegrippen liggen ten grondslag aan de gedragsregels die de ambtenaar bij het uitvoeren van zijn dagelijkse werkzaamheden in acht neemt.

over integer handelen bij de gemeente Landgraaf Een beetje integer kan niet.

Gedragsregels voor ambtenaren Gedragscode/ambtseed/belofte Als je in dienst komt van de gemeente Landgraaf ontvang je de gedragscode voor ambtenaren. Je legt binnen 3 maanden na indiensttreding de wettelijk verplichte ambtseed of belofte af. Dat is een heel formeel moment waarop je je bijzondere positie als ambtenaar onderstreept. Je verklaart in openheid ten overstaan van de Burgemeester dat je een betrouwbare ambtenaar zult zijn en dat je je in de uitvoering van je functie aan de gedragscode zult houden. Aan alle zittende ambtenaren, voor wie het afleggen van de ambtseed/belofte niet verplicht is, zal in 2006 worden gevraagd de eed of belofte af te leggen. Het onderstreept dat wij als gemeente integriteit belangrijk vinden. Voorafgaand aan het afleggen van de eed/belofte zullen we via trainingen bewust met integriteitsdilemma s bezig zijn. Daardoor willen we de eigen weerbaarheid vergroten. De gedragscode is openbaar en voor iedereen op te vragen. In die gevallen waarin de gedragscode niet voorziet of de regels onduidelijk zijn, kun je terecht bij de zogenaamde toetsingscommissie. Aan die commissie nemen de Burgemeester, een wethouder en een raadslid deel. Inhoud gedragscode De belangrijkste regels in de gedragscode zijn de volgende. 11 Belangenverstrengeling Je doet niet aan vriendjespolitiek en je probeert elke schijn van belangenverstrengeling te voorkomen. Ervaar je van wie dan ook, een ongewenste beïnvloeding, dan meld je dat bij je leidinggevende of een vertrouwenspersoon. Als je nauwe persoonlijke contacten hebt met een aanvrager van een vergunning of (potentiële) opdrachtnemer van de gemeente, neem je de aanvraag zelf niet in behandeling en neem je geen deel aan de onderhandelingen. Je adviseert daar ook niet over aan degene die over de aanvraag of opdracht beslist. Bespreek het zo nodig met je leidinggevende. Geschenken en giften Geschenken of giften worden nooit aangenomen als daar een tegenprestatie voor wordt verwacht. Bovendien worden geschenken en giften nooit aangenomen in lopende onderhandelingssituaties. Je meldt ook altijd een relatiegeschenk van welke omvang dan ook, aan je leidinggevende. Behalve als het om een symbolisch cadeau gaat, zoals een bos bloemen of agenda. Je neemt ook niet thuis cadeaus in ontvangst.

Een relatiegeschenk tot en met een waarde van e 50,- mag je, na melding en na overleg met je leidinggevende, houden. Gaat het om iets dat meer dan e 50,- waard is, dan retourneer je dat. Is de herkomst onduidelijk, dan lever je het geschenk in bij je leidinggevende. Het wordt dan eigendom van de gemeente en er wordt een goede bestemming voor gezocht ten algemene nutte. Lunches, diners en recepties Je neemt alleen deel aan lunches, diners en recepties op uitnodiging van zakelijke relaties van de gemeente als dat functioneel is. Je aanvaardt de uitnodiging dus niet als sprake is van een lopende onderhandelingssituatie of als er een tegenprestatie van je wordt verwacht. Werklunches op kosten van een zakelijke relatie zijn toegestaan, mits van de kant van de gemeente ook de gelegenheid bestaat de relatie een lunch of diner aan te bieden (wederkerigheid). Bij twijfel meld je de uitnodiging aan je leidinggevende. 12 Excursies, werkbezoeken, (studie)reizen en evenementen Je aanvaardt geen uitnodigingen voor excursies, werkbezoeken, (studie)reizen, congressen of evenementen als in ruil een tegenprestatie van jou of je collega wordt verlangd of als je vermoedt dat een tegenprestatie wordt verwacht. Bij twijfel meld je de uitnodiging aan je leidinggevende. Je kunt ingaan op een uitnodiging als deelname functioneel is en in het belang van de gemeente Landgraaf. Een aanwijzing hiervoor kan zijn als er volledige openheid bestaat over de activiteit en meerdere instanties deelnemen. Je meldt deelname aan je leidinggevende. De hiermee verbonden reis- en verblijfkosten zijn voor rekening van de gemeente. Aanbestedingen en transacties Je voert nooit alleen onderhandelingen en (vertrouwelijke) gesprekken met externe partijen, waarbij afspraken worden gemaakt of waarvan de inhoud financiële of juridische gevolgen kan hebben. Je voert deze gesprekken altijd samen met een collega of bestuurder. Je maakt van deze gesprekken steeds een kort schriftelijk verslag en geeft dat aan je leidinggevende. Bij de gemeente Landgraaf gelden bepaalde aanbestedingsregels. Als je twijfelt over de wijze waarop je hier mee moet omgaan, neem dan contact op met de inkoopfunctionaris van de afdeling Facilitair Bedrijf. Nevenfuncties- en nevenwerkzaamheden Je vervult geen nevenfunctie die strijdig is of kan zijn met het belang van de gemeente of die belangenverstrengeling kan opleveren in de functie die je uitoefent. Je stelt je terughoudend op met adviezen in de privé-sfeer die de gemeentelijke belangen kunnen raken.

Je meldt vooraf al je betaalde nevenfuncties aan je leidinggevende. Je meldt ook de onbetaalde nevenfuncties voor zover zij van invloed kunnen zijn op je eigen werkzaamheden of je eigen functioneren of op het functioneren van de gemeente. Als je bijvoorbeeld actief bent in het verenigingsleven of in een bedrijf, kan het zijn dat dat van invloed is op de uitoefening van je functie. Of het kan een schijn van belangenverstrengeling opleveren. Het is dus van belang dat je dat goed afweegt. Als je twijfelt of je de onbetaalde nevenfunctie moet melden, overleg je met je leidinggevende. Vergoedingen voor functies die je uit hoofde van je functie (qualitate qua) vervult, vloeien toe aan de gemeentekas. Onkosten die je in dat verband maakt kun je op de voorgeschreven wijze declareren bij de gemeente. Nevenfuncties die niet uit hoofde van je functie worden vervuld, voer je uit in je eigen tijd. De hiermee gepaard gaande onkosten komen natuurlijk niet ten laste van de gemeente. Verrichten van incidentele activiteiten voor derden in werktijd Je mag incidenteel, gedurende werktijd, werkzaamheden voor derden verrichten (bijv. het houden van een lezing). Wel zul je daar voorafgaand overleg met je leidinggevende over moeten hebben. Vergoedingen in geld vloeien in de gemeentekas. Een blijk van waardering in bijv. de vorm van een fles wijn, mag je zelf houden. Je verricht gedurende werktijd voor collega s dan wel voor derden geen werkzaamheden ten eigen bate. 13 Omgaan met informatie Je gaat ook binnen en buiten je werktijd vertrouwelijk om met alle informatie waar je uit hoofde van je functie over beschikt. Je maakt niet ten eigen bate noch ten bate van derden, oneigenlijk gebruik van in de uitoefening van je functie verkregen informatie. Je lekt geen vertrouwelijke informatie vanuit de gemeente naar buiten. Wees daar alert op. Je gaat vertrouwelijk om met privacy-gevoelige informatie van burgers, zakelijke relaties en collega s Je zorgt er voor dat je gevoelige informatie op je werkplek (bureau, kast, PC) zodanig beheert dat onbevoegden hiervan geen kennis kunnen nemen. Je verstrekt geen informatie aan media zonder vooroverleg met de collega s van voorlichting. Omgaan met gemeentelijke voorzieningen Je mag geen gemeentelijke eigendommen of voorzieningen voor privé-doeleinden gebruiken. Je neemt ook geen gemeentelijke eigendommen mee naar huis. Dat mag alleen als dit functioneel is en je leidinggevende daarmee instemt. Het kan gebeuren dat je een pen van de gemeente ook privé gebruikt, maar het is dus niet toegestaan een pak kopieerpapier mee te nemen voor privé-doeleinden. Materiaal dat gebruikt wordt in de buitendienst mag je niet mee naar huis nemen, ook al is dat

over integer handelen bij de gemeente Landgraaf Wij mogen op integer gedrag worden aangesproken.

om bijvoorbeeld een buurman te helpen. Als je in verband met je werk eigendommen van de gemeente mee naar huis moet nemen, zorg je er voor dat de spullen weer ongeschonden terug komen. Je kent de gemeentelijke gedragscode voor e- mail-, telefoon- en internetgebruik en je houdt je hier aan. Beperkt privé-gebruik van telefoon en PC is toegestaan. Je doet ook geen privé-bestellingen via de gemeente. Het verzenden van privé-post via de postkamer mag, maar alleen als dat gefrankeerde post betreft. Omgangsvormen Je omgangsvormen naar burgers en collega s zijn correct. Je spreekt in alle openheid je collega aan op zijn of haar ongewenst gedrag en kunt daar ook zelf op worden aangesproken. Je doet niets dat tot doel heeft de werkprestaties van een collega aan te tasten of die leiden tot een vijandige, (seksueel) intimiderende of onaangename werkomgeving. Je bent je er van bewust dat roddelen over een ander de werksfeer negatief kan beïnvloeden. Draaideurconstructies Je kunt niet voor dezelfde werkzaamheden als je verricht voor de gemeente, door derden worden ingehuurd en weer te werk worden gesteld bij deze gemeente. Reizen en verblijven Je meldt een functionele (buitenlandse) reis vooraf aan je leidinggevende. Uitnodigingen voor reizen en verblijven meld je altijd ter toetsing aan belangenverstrengeling aan je leidinggevende resp. aan de secretaris. Je reist niet op kosten van derden. Als de reis functioneel is, kun je die reis op de gebruikelijke wijze als dienstreis declareren bij de gemeente. In geval van verlenging van de (buitenlandse) reis voor privé-doeleinden, komen de extra reis- en verblijfkosten voor eigen rekening. Dat geldt ook voor meereizende gezinsleden. 15 Uitgaven en declaraties Je declareert alleen uitgaven en kosten die je met inachtneming van de geldende regels kunt verantwoorden, een en ander ter beoordeling van je leidinggevende. Functioneringsgesprekken / beoordelingen Elk jaar wordt in functioneringsgesprekken door je leidinggevende het aspect integriteit aan de orde gesteld. Omdat functioneringsgesprekken tweezijdig zijn, kun jij ook aangeven op welke wijze jij vindt dat de leidinggevende met integriteit is omgegaan. Bij beoordelingen zal aandacht worden gegeven aan de wijze waarop jij met deze gedragscode om gaat.

Waar kun je terecht? De toetsingscommissie bestuurlijke integriteit De toetsingscommissie heeft tot taak advies uit te brengen aan ambtenaren, college en raad en heeft verder tot taak toezicht te houden op naleving van de gedragscodes en waar nodig uitspraak te doen over de interpretatie van de gedragscodes. De commissie bestaat uit de Burgemeester, een wethouder en een raadslid. De commissie wordt ondersteund door een ambtelijk secretaris. Op dit moment is de ambtelijk secretaris het hoofd Bestuurlijke en Juridische Zaken (BJZ). Er kan ook een vermoeden ontstaan dat jij je niet aan de gedragscode houdt. Dan kan de secretaris, al dan niet op verzoek van je leidinggevende, opdracht geven tot het instellen van een onderzoek. De secretaris meldt dit vooraf aan jou en aan de toetsingscommissie. Indien jij zelf het vermoeden hebt dat een collega of bestuurder zich niet houdt aan de gedragscode, bespreek dat dan eerst met die collega of bestuurder. Als dat niet kan kun je je vermoedens naar keuze melden bij je leidinggevende, de secretaris of de toetsingscommissie. Je kunt je ook wenden tot een vertrouwenspersoon. 16 Open cultuur De gemeente Landgraaf hecht grote waarde aan een cultuur van respect en vertrouwen, waarin op een open wijze met elkaar kan worden gecommuniceerd. Integriteitsvraagstukken moeten ook onderling bespreekbaar zijn. De leidinggevenden spelen daarbij een belangrijke rol. Leidinggevenden hebben ook nadrukkelijk een voorbeeldfunctie. Je bent natuurlijk in de eerste plaats zelf verantwoordelijk voor een goede naleving van deze gedragscode. Is er iets wat je dwars zit dan moet je daarover met je leidinggevende kunnen praten. Maar het kan gebeuren dat je niet direct met je leidinggevende iets wilt bespreken. Misschien vind je het moeilijk om met je leidinggevende over een bepaald onderwerp te spreken of misschien gaat het juist over je leidinggevende. Afhankelijk van het onderwerp kun je terecht bij een (externe) vertrouwenspersoon of bij de toetsingscommissie, of je maakt gebruik van de klokkenluidersregeling of je dient formeel een klacht in. Melden als er iets niet klopt Wat moet je doen als je het vermoeden hebt dat er iets niet klopt. Blijf er dan zeker niet mee rondlopen, maar bespreek het met iemand die je vertrouwt of kaart het aan bij je leidinggevende. In de gedragscode is opgenomen dat het doen van een melding geen negatieve rechtspositionele gevolgen voor je mag hebben. Het vermoeden of gevoelen dat er iets niet klopt kan natuurlijk diverse invalshoeken hebben. Het kan gaan om ongewenste omgangsvormen, om roddelen, om misstanden die je ziet. Het belangrijkste daarbij is dat je er niet zelf mee blijft rondlopen maar het bespreekbaar maakt.

Ongewenste omgangsvormen / vertrouwenspersoon In elke werksituatie komt wel eens ongewenst gedrag voor. Als werkgever wil de gemeente Landgraaf ongewenst gedrag zoveel mogelijk voorkomen. Onder ongewenst gedrag vallen natuurlijk geroddel, pesterijen, agressie, seksuele intimidatie, discriminatie e.d. Maar ook wanneer iemand zich ten koste van de ander probeert te profileren of opzettelijk onjuiste verhalen over iemand vertelt om hem of haar in diskrediet te brengen. De gemeente staat een beleid voor waarbij het beter is mét elkaar te praten dan over elkaar. Ongewenst gedrag moet bespreekbaar zijn. Spreek daarom de ander aan op diens in jouw ogen ongewenst gedrag. Helpt dat niet, bespreek het dan met je leidinggevende of met je vertegenwoordiger in de OR. Maar als dat om welke reden niet kan, dan moet je toch bij iemand je verhaal kunnen doen. Hiervoor is een externe vertrouwenspersoon aangewezen. De gegevens omtrent deze vertrouwenspersoon kun je vinden op Intranet. De vertrouwenspersoon behandelt je klacht altijd vertrouwelijk. Klokkenluidersregeling Klokkenluiders zijn ambtenaren die (vermoedelijke) misstanden melden aan buitenstaanders. Hoewel het goed is om misstanden aan de orde te stellen, kan het toch goed zijn om een vermoeden hiervan eerst intern aan de orde te stellen. Dan krijgt de gemeente ook zelf de kans orde op zaken te stellen. Een vermoeden van fraude of corruptie hoeft uiteindelijk ook niet waar te zijn en dan kun je jezelf maar ook de eigen organisatie veel schade berokkenen. Bij de gemeente landgraaf geldt vanaf 2004 een klokkenluidersregeling. De klokkenluidersregeling is een regeling die aangeeft wat je zou moeten doen om een (vermoeden van) misstand aan te kaarten zonder dat je daar zelf de nadelige gevolgen van ondervindt. Het kan daarbij gaan om: een strafbaar feit, schending van regels, misleiden van justitie, gevaar voor de gezondheid, milieu of veiligheid, bewust achterhouden van belangrijke informatie hierover etc. Een vermoeden van een misstand kan worden aangekaart bij de leidinggevende of bij een vertrouwenspersoon. Binnen de gemeente Landgraaf zijn als vertrouwenspersonen aangewezen de voorzitter en plaatsvervangend voorzitter van de Ondernemingsraad. Een misstand wordt gemeld aan het college, waarna een onderzoek wordt ingesteld. Als de betrokkene meent dat er onvoldoende acties worden ontwikkeld, kan hij de misstand melden bij een zogenaamd meldpunt en verzoeken om anonimiteit. Het meldpunt is de commissie klokkenluiders gemeentelijke overheid, p/a College voor Arbeidszaken, Postbus 30435, 2500 GK Den Haag. Deze commissie brengt advies uit aan het college, en doet daarin aanbevelingen. Een afschrift gaat naar degene die de melding heeft gedaan. 17

over integer handelen bij de gemeente Landgraaf Klachten zijn kansen

Klachten Binnen de gemeente Landgraaf bestaat een klachtenregeling. Een klacht kan door burgers van Landgraaf worden ingediend indien men zich door een ambtenaar of bestuurder onheus bejegend voelt. Het gaat hier uitsluitend om klachten over gedrag van ambtenaren en bestuurders ten opzichte van burgers of bedrijven. Het gaat dus niet over klachten over scheefliggende stoeptegels, niet opgehaalde containers etc. Het gaat ook niet over zaken waartegen bezwaar kan worden gemaakt of waartegen beroep kan worden ingesteld. Dat heeft niets met integriteit te maken en daar zijn andere procedures voor. De ingediende klacht wordt behandeld door een daartoe aangewezen ambtenaar van de afdeling Bestuurlijke en juridische zaken. De klager wordt ook gehoord en kan dan zijn of haar verhaal vertellen. Uiteindelijk wordt de klacht afgewikkeld door de secretaris van de gemeente. Klachten zijn kansen. Het kan aanleiding zijn om processen of procedures te verbeteren of om een oplossing te bereiken. De klacht kan natuurlijk ook ongegrond worden verklaard. De klager heeft dan nog de mogelijkheid om naar de Nationale Ombudsman te Den Haag te stappen. Deze bepaalt of hij naar aanleiding van de klacht reden ziet voor een nader onderzoek. 19

over integer handelen bij de gemeente Landgraaf Zoek niet de schaduwzijden van het digitaal verkeer.

Email- en internetprotocol In de laatste jaren is ook binnen de gemeente Landgraaf het gebruik van email en internet enorm toegenomen, Medewerkers hebben toegang tot het World Wide Web zodat op adequate wijze informatie kan worden verzameld. Maar daar zijn ook nadelen aan verbonden. Door de grote toegankelijkheid kan er ook misbruik of oneigenlijk gebruik worden gemaakt van de middelen die beschikbaar zijn. Het komt natuurlijk voor dat ook privé gebruik wordt gemaakt van email en telefonie. In beperkte mate is dat ook toegestaan, maar het mag natuurlijk nooit storend zijn voor het werk of voor collega s. Privé-gebruik moet zoveel mogelijk in de eigen tijd, pauze e.d. plaatsvinden. Om duidelijk te maken wat wel en wat niet is toegestaan geldt binnen de gemeente Landgraaf een gedragscode voor email, internet en telefoniegebruik. Het bezoeken van sites die pornografisch, racistisch, discriminerend of beledigend zijn, of sites die aanzetten tot haat of geweld, is niet toegestaan. Het verspreiden hiervan natuurlijk ook niet. De informatiebeheerder kan bewaken dat de digitale snelweg op de juiste wijze wordt gebruikt. Daarnaast is er ook een gedragscode die geldt voor het gebruik van beschikbaar gestelde mobiele telefoons. Als er een gerichte verdenking is van onjuist gebruik, kunnen maatregelen worden genomen. De gedragscode wordt gepubliceerd op het intranet en kan worden opgevraagd bij de afdeling Facilitair Bedrijf. 21

over integer handelen bij de gemeente Landgraaf Voorbeeldgedrag van bestuurders en leidinggevenden is van groot belang.

Welke regels gelden voor burgemeester, wethouders en raadsleden? In de Gemeentewet zijn een aantal bepalingen opgenomen die in verband staan met integriteit. Bijvoorbeeld om met het ambt onverenigbare functies (incomptabiliteiten). Maar ook verboden handelingen, zoals aannemen van werk ten behoeve van de gemeente, adviseren aan derden, het verhuren van zaken aan de gemeente etc. Raadsleden moeten onafhankelijk zijn in het uitbrengen van hun stem (stemmen zonder last). Daarnaast geldt er een verbod op deelname aan stemming in zaken die een raadslid of bestuurder persoonlijk aangaan. Er geldt voor allen een verbod op nevenfuncties die ongewenst zijn met het oog op het wethouderschap, burgemeesterschap of lidmaatschap van de raad. Er geldt een verplichting tot openbaarmaking van nevenfuncties voor alle politieke ambtsdragers. Naast de regels uit de Gemeentewet heeft de raad nog gedragscodes vastgesteld voor het college en voor zichzelf. 23

over integer handelen bij de gemeente Landgraaf Integer, to be or not to be...

Gedragsregels voor bestuurders Net als voor de ambtenaren geldt voor het college een aantal sleutelbegrippen waarop de gedragscode is gebaseerd. Het gaat daarbij om: Openheid, Betrouwbaarheid, Professionaliteit, Zorgvuldigheid. Bovendien geldt het begrip Onkreukbaarheid. Burgemeester en wethouders behoren zich onkreukbaar op te stellen bij de uitvoering van hun taak. Dat betekent bijvoorbeeld dat er in de taakvervulling geen vermenging plaatsvindt met oneigenlijke of persoonlijke belangen, dat geen oneigenlijke beïnvloeding plaatsvindt van derden noch van ambtenaren in de uitoefening van hun functie en dat ook elke schijn van belangenverstrengeling wordt vermeden. Vergelijkbare regels als voor de ambtenaren gelden voor (voorkomen van) belangenverstrengeling en het aanvaarden van geschenken/giften e.d. Geschenken of giften worden in het college gemeld. Geschenken met een waarde boven e 50,- worden niet aanvaard en worden geretourneerd. In de gedragsregels voor het college zijn ook de regels van goedwerkgeverschap opgenomen. Het college is namelijk formeel de werkgever van de ambtenaren. In de gedragsregels staat bijvoorbeeld dat een wethouder een ambtenaar niet oneigenlijk mag beïnvloeden of diens onafhankelijke meningsvorming in de weg mag staan. 25 Aanbestedingen en transacties Een collegelid voert nooit alleen de onderhandelingen of heeft (vertrouwelijke) gesprekken met externe partijen, waarbij afspraken worden gemaakt of waarvan de inhoud financiële of juridische gevolgen kan hebben. Die gesprekken worden altijd samen met een ambtenaar gevoerd. Van deze gesprekken wordt altijd een kort schriftelijk verslag gemaakt en in het betreffende dossier opgeborgen.

over integer handelen bij de gemeente Landgraaf En hoe nu verder? Met het vaststellen van gedragscodes en het afnemen van de ambtseed of belofte zijn we er nog niet. Binnen de gemeente Landgraaf zal ook aan het implementatietraject veel aandacht worden gegeven. Onze procedures kunnen nu wel op orde zijn, maar we moeten er ook onderling over communiceren en blijven communiceren. Het is de bedoeling dat het integriteitsbeleid wordt ingebed in een breder perspectief van organisatie-ontwikkeling. Niet voor niets is in de door de raad vastgestelde strategienota Groeten uit Landgraaf, integriteit nadrukkelijk benoemd als kernwaarde voor de gehele organisatie. Naast de kernwaarden: prestatiegericht, relatiegericht en betrokken. Deze kernwaarden zullen vooral in hun onderlinge samenhang tot vernieuwing en verbetering kunnen zorgen. Het integriteitsbeleid staat dus niet op zichzelf, maar is onderdeel van een bredere ontwikkeling. Daarbij gaat het ook om algemene kwaliteitsverbetering van de gemeentelijke dienstverlening en ook om een andere wijze van werken waarbij meer de blik naar buiten gericht zal worden. En dat houdt in, dat ook buiten de blik meer gericht mag worden op ons handelen en dat dan ook best kritisch mag zijn. Wij mogen immers op integer gedrag worden aangesproken.

Het verdient de voorkeur integriteit positief te benaderen en het te koppelen aan de notie van kwaliteit, waardoor het een belangrijk facet wordt binnen alle werkzaamheden en bedrijfsvoeringsprocessen.