JOODSE BEGRAAFPLAATS ASSEN GRAVEN ZONDER GRAFSTEEN ( ) DR. JAN RIDDERBOS

JOODSE BEGRAAFPLAATS ASSEN GRAVEN ZONDER GRAFSTEEN (1861-1941) DR. JAN RIDDERBOS

GRAVEN ZONDER GRAFSTEEN Lang niet iedereen, die op de Joodse begraafplaats Assen begraven ligt, heeft een eigen grafsteen. Er is niets op de begraafplaats, dat aan hem of haar herinnert. Des te gelukkiger mogen we zijn met de drie Registers, die de herinnering aan deze overledenen levendig houden. Vele zaken blijven ondanks naarstig speurwerk onbekend. We weten niet of de graven waarop nu geen grafsteen staat, in het verleden wel een houten of stenen grafmonument hadden. Eén ding is duidelijk: voor volwassen was het toch wel regel, dat iemand een grafmonument kreeg. Voor de kinderen was dit een uitzondering. Er is dus weinig dat op deze begraafplaats herinnert aan het grote verdriet van vele ouders over hun veel te jong overleden kind. Om aan dat verdriet recht te doen, gaan in dit overzicht de kinderen voorop. We baseren onderstaand overzicht op de 3 Registers van overlijden en begrafenis vanaf 1861. We weten, dat de personen van wie we de naam noemen inderdaad op deze begraafplaats begraven zijn. Voor de periode tot 1861 is dat onduidelijk. D.w.z. eerst een overzicht van de kinderen voor de verschillende perioden (1), dan een overzicht van volwassenen, begraven in Assen van wie geen grafsteen bewaard (2) is en tenslotte een overzicht van in Westerbork overledenen, die in Assen werden begraven (3) 1. Kinderen begraven op de Joodse begraafplaats Assen Periode 1861-1890 In het Register van overlijden 1890-1941 is een blad papier bewaard gebleven, waarop in diverse handschriften een overzicht staat van kinderen overleden tussen 1891 en 1917. De nummering begint bij Louis Alexander Levie, die nummer 41 heeft. In eerdere register(s) moeten dus de namen van ten minste nog veertig kinderen staan. 1 Volgens het Register van overlijden 1861-1890 zijn er in die periode echter geen 40, maar 75 kinderen overleden. En in de periode voor 1861 zijn er zeker (vele) kinderen overleden. Tussen haakjes staat het jaar van overlijden; het nummer is het nummer, toegekend door het Register van overlijden. Ter wille van de volledigheid worden alle kinderen vermeld, ook de zeventien die wel een eigen grafsteen hebben. 1861 Israel Kolthoff (1861, nr. 1), geboren op 8 november 1860 te Assen, zoon van Benedictus A. Kolthoff, koopman, en Martha Lezer, overleden op 9 mei 1861 te Assen, oud zes maanden en een dag. 1862 Marcus Philippus Drukker (1862, nr. 1), geboren op 27 december 1861 te Assen, zoon van Samuel Drukker, rijksveldwachter, en Sara van der Laan (gehuwd op 11 december 1861), overleden op 12 februari 1862 te Assen, oud een maand en zestien dagen. Levenloos (1862, zonder nummer), zoon van Mozes Groenberg en Semina van Wien, geboren en overleden op 19 februari 1862. Machiel Nathans (1862, nr. 2), geboren op 13 april 1862 te Assen, zoon van Lezer Nathans en Reintje Vecht, overleden op 27 april 1862, oud vijftien dagen. 1 In inkt staat een optelling: 490 + 25 = 514; is dat het totaal van de mensen die tot... op de Joodse begraafplaats begraven werden? 2

Rebekka Bloemendal (1862, nr. 3), geboren op 27 februari 1861 te Oude Pekela, dochter van Levie Bloemendal, vleeshouwer, en Sara Engers, overleden op 28 juni 1862 te Assen, oud een jaar en vier maanden. 1863 Nathan Abraham Groenberg (1863, nr. 2), geboren op 9 mei 1863 te Assen, zoon van Mozes Groenberg en Sermina van Wien, overleden op 9 mei 1863 te Assen, oud een dag. Levenloos (1863, nr. 3), geboren en overleden op 23 september 1863 te Assen, zoon van Sander Kan en Vogeltje-Fokje Lezer. 2 Levenloos (1863, nr. 4), geboren en overleden op 4 november 1863 te Assen, dochter van Samuel van Zuiden en Hinderientje Heimans van Hasselt. 1864 Saartje Rozette van Leer (1864, nr. 2), geboren op 31 december 1863 te Assen, dochter van Levi van Leer en Grietje van Messel, overleden op te Assen, oud veertien dagen. Roosje Cohen (1864, nr. 4), geboren op 31 januari 1858 te Assen, dochter van Salomon Abraham Cohen en Mietje Lezer, overleden op 21 februari 1864 te Assen, oud zes jaar. 1865 Helena Hendrika Tof (1865, nr. 2), geboren op 8 maart 1864 te Assen, dochter van Aaron Tof en Betje Trompetter, overleden op 18 juli 1865 te Assen, oud een jaar. Betje de Jong (1865, nr. 3), geboren op 22 december 1860 te Assen, dochter van Mozes Manus de Jong en Rachel Cohen, overleden op 26 november 1865 te Assen, oud vier jaar. 1866 Saartje Wijnberg (1866, nr. 1), geboren op 16 januari 1866 te Zuidlaren, dochter van Philip Wijnberg en Mietje van der Reis, woonachtig te Anloo, overleden op 2 februari 1866 te Zuidlaren, oud zestien dagen. Mozes van Zuiden (1866, nr. 2), geboren op 17 november 1852 te Assen, zoon van Samuel van Zuiden en Henderientje van Hasselt, overleden op 24 mei 1866 te Assen, oud dertien jaar. 1867 Frederika Groenberg (1867, nr. 1), geboren op 15 januari 1854 te Assen dochter van Nathan Abraham Groenberg en Roosje Salomons, overleden op 25 februari 1867 te Assen, oud dertien jaar. 1868 Helena Tof (1868, nr. 1), geboren op 5 maart 1867 te Assen, dochter van Aaron Tof en Betje Trompetter, overleden op 3 maart 1868 te Assen, oud bijna een jaar. 1869 Levenloos (1869, nr. 2), geboren en overleden op 16 december 1869 te Zuidlaren, zoon van Itzig Rosenbaum en Mietje Karseboom. 1870 Levenloos (1870, nr. 2), geboren en overleden op 27 mei 1870 te Assen, dochter van Marcus van der Laan en Malche Philipsohn. 1871 2 Sander Kan en Vogeltje-Fokje Lezer huwden op 10 mei 1862 te Meppel. Uit deze verbintenis werd op 23 mei 1863 te Assen een levenloos kind geboren, en op 6 mei 1865 te Meppel een levenloos kind van het mannelijk geslacht. Sander Kan en Vogeltje Lezer overleden beiden te Meppel, resp. op 1 november 1913 en 29 september 1900. 3

Alexander van Oosten (1871, nr. 3), geboren op 3 december 1867 te Assen, zoon van Abraham van Oosten en Reina Levie, ongehuwd, overleden op 2 maart 1871 te Assen, oud drie jaar. Betje Rosa van Oosten (1871, nr. 4), geboren op 2 januari 1870 te Assen, dochter van Alexander van Oosten en Reina Levie, ongehuwd, overleden op 17 maart 1871 te Assen, oud een jaar. 1872 Levenloos (1872, nr. 3), geboren en overleden op 22 maart 1872 te Assen, dochter van Emanuel Frijda en Helena Isaac. Levenloos (1872, nr. 4), geboren en overleden op 6 mei 1872 te Assen, zoon van Salomon van Gelder en Fogeltje de Lange. Esther Polak (1872, nr. 7), geboren op 18 juni 1869 te Assen, dochter van Joel Manuel Polak en Rachel Le(e)zer, ongehuwd, overleden op 3 september 1872 te Assen, oud drie jaar. Betje Polak (1872, nr. 8), geboren op 2 september 1871 te Assen, dochter van Joel Manuel Polak en Rachel Le(e)zer, ongehuwd, overleden op 12 augustus 1872 te Assen, oud elf maanden. 1873 Saartje Rosa Engers (1873, nr. 1), geboren op 11 januari 1872 te Assen, dochter van Aron Engers en Frouke van Oosten, ongehuwd, overleden op 1 maart 1873 te Assen, oud een jaar. Joseph Hertog Godschalk, (1873, nr. 2), geboren op 22 oktober 1870 te Assen, zoon van Jacob Godschalk en Sara Meibergen, ongehuwd, overleden op 23 april 1873 te Assen, oud twee jaar. Jetje Nathans (1873, nr. 4), geboren op 19 juli 1867 te Assen, dochter van Michael Nathans en Sara Duveen, ongehuwd, overleden op 19 juli 1873 te Assen, oud zes jaar. Rosa Reina van Oosten (1873, nr. 5), geboren op 24 mei 1867 te Assen, dochter van Mozes van Oosten en Eva Koch, ongehuwd, overleden op 27 juli 1873 te Assen, oud zes jaar. Jacob Mozes Arends (1873, nr. 7), geboren op 25 oktober 1871 te Assen, zoon van N.N. en Rika Arends, ongehuwd, overleden op 8 augustus 1873 te Assen, oud een jaar. Nathan Polak (1873, nr. 8), geboren op 15 mei 1867 te Assen, zoon van Joel Manuel Polak en Rachel Cohen, ongehuwd, overleden op 27 augustus 1873 te Assen, oud zes jaar. Abraham Polak (1873, nr. 9), geboren op 17 maart 1865 te Assen, zoon van Joel Manuel Polak en Rachel Cohen, ongehuwd, overleden op 30 augustus 1873 te Assen, oud acht jaar. Mangels Marcus Bloemendal (1873, nr. 10), geboren op 4 februari 1870 te Assen, zoon van Levie Bloemendal en Sara Engers, ongehuwd, overleden op 5 september 1873 te Assen, oud zes jaar. Coenraad Meijer Lezer (1873, nr. 11), geboren op 9 januari 1869 te Assen, zoon van Meijer Lezer en Saartje Engers, ongehuwd, overleden op 19 oktober 1873 te Assen, oud vier jaar. 1874 Coenraad Lezer (1874, nr. 1), geboren op 23 mei 1873 te Assen, zoon van Andries Lezer en Saartje van Zuiden, ongehuwd, overleden op 16 februari 1874 te Assen, oud negen maanden. Mozes Leip (1874, nr. 3), geboren op 24 juli 1874 te Assen, zoon van Levie Leip en Hinderika Levie, ongehuwd, overleden op 27 juli 1874 te Assen, oud drie dagen. Sientje Leip (1874, nr. 4), geboren op 24 juli 1874 te Assen, dochter van Levie Leip en Hinderika Levie, ongehuwd, overleden op 27 juli 1874 te Assen, oud drie dagen. 4

Sarina Lezer (1874, nr. 5), geboren op 24 februari 1874 te Assen, dochter van Meijer Lezer en Saartje Engers, ongehuwd, overleden op 22 september 1874 te Assen, oud zeven maanden. Levenloos (1874, nr. 7), geboren en overleden op 21 november 1874 te Assen, dochter van Levie Swart(en)berg en Maria Vissel. 1875 Sara van Oosten (1875, nr. 2), geboren op 5 april 1875 te Assen, dochter van Mozes van Oosten en Rieka Arends, ongehuwd, overleden op 28 mei 1875 te Assen, oud een maand. Jeanette Cohen (1875, nr. 4), geboren op 23 oktober 1875 te Assen, dochter van Meijer Cohen en Catharina van Straaten, ongehuwd, overleden op 3 december 1875 te Assen, oud een maand 1876 Levenloos (1876, nr. 1), geboren en overleden op 14 april 1876 te Assen, dochter van Abraham van Oosten en Henderina Wijnberg. Levenloos (1876, nr. 2), geboren en overleden op 28 september 1876 te Assen, zoon van Mozes Groenberg en Semina van Wien. Mozes van der Laan (1876, nr. 3), geboren op 30 oktober 1876 te Assen, zoon van N.N. en Saartje van der Laan, overleden op 31 oktober 1876 te Assen, oud een dag. 1878 Levenloos (1878, nr. 4), geboren en overleden op 23 mei 1878 te Assen, zoon van Aron Cohen en Sebilla Steren. Efraim Bernard Levie (1878, nr. 7), geboren op 15 januari 1878 te Assen, zoon van Salomon Levie en Siphora Polak, ongehuwd, overleden op 10 oktober 1878 te Assen, oud acht maanden. 1879 Salomon van der Kaars (1879, nr. 1), geboren op 26 maart 1879 te Assen, zoon van Jacobus van der Kaars en Mina van Oosten, ongehuwd, overleden op 20 mei 1879 te Assen, oud bijna twee maanden. Rika Klint (1879, nr. 3), geboren op 16 maart 1879 te Assen, dochter van N.N. en Leentje Klint, ongehuwd, overleden op 22 juni 1879 te Assen, oud drie maanden. Jacob Philippus Nijstad (1879, nr. 5), geboren op 12 april 1878 te Assen, zoon van Hartog Nijstad en Flora Nathans, ongehuwd, overleden op 29 augustus 1879 te Assen, oud een jaar; eigen grafsteen, nr. 34. 3 Levenloos (1879, nr. 6a), geboren en overleden op 7 oktober 1879 te Assen, zoon van Andries Lezer en Sara van der Laan. Johanna de Jong (1879, nr. 7), geboren op 4 augustus 1863 te Assen, dochter van Mozes Manus de Jong en Rachel Cohen, ongehuwd, overleden op 27 oktober 1879 te Assen, oud zestien jaar. Levenloos (1879, nr. 8), geboren en overleden op 4 november 1879 te Assen, dochter van Israel Hiegentlich en Sara Lezer. 3 Zie http://joodsebegraafplaatsassen.nl/wp-content/uploads/2012/03/grafstenen-assen.pdf, ASN-021. 5

1880 Salomon Zeehandelaar (1880, nr. 1), geboren op 21 november 1872 te Ngauze (Indonesië), zoon van Israel Abraham Zeehandelaar en Flora Engers, ongehuwd, overleden op 6 april 1880 te Assen, oud zeven jaar; eigen grafsteen, nr. 35. 1881 Isak Sadok van Leer (1881, nr. 1), geboren op september 1877 te Assen, zoon van Levie van Leer en Grietje van Messel, ongehuwd, overleden op 27 januari 1881 te Assen, oud drie jaar; eigen grafsteen, nr. 36. Mozes Leip (1881, nr. 2), geboren op 27 juni 1879 te Assen, zoon van Levie Leip en Hinderika Levie, ongehuwd, overleden op 14 februari 1881 te Assen, oud een jaar. Adolph Arons van Oosten (1881, nr. 3), geboren op 24 mei 1880 te Assen, zoon van Mozes van Oosten en Eva Koch, ongehuwd, overleden op 18 februari 1881 te Assen, oud negen maanden. Levenloos (1881, nr. 8), geboren en overleden op 20 december 1881 te Assen, zoon van Salomon Godschalk en Esther Frijda. 1882 Jacob van Oosten (1882, nr. 4), geboren op 4 juni 1882 te Assen, zoon van Abraham van Oosten en Hendriene Wijnberg, ongehuwd, overleden op 21 juni 1882 te Assen, oud zeventien dagen. 1883 Salomo(n) van der Laan (1883, nr. 1), geboren op 12 juli 1882 te Assen, zoon van Marcus van der Laan en Amalia Rosenthal (later ook geschreven als Roozendaal, Rosendaal, Rozendaal), overleden op 1 januari 1883 te Assen, oud vijf maanden. Betta Cohen (1883, nr. 4), geboren op 8 oktober 1875 te Assen, dochter van Mozes Cohen en Schoontje Lezer, ongehuwd, overleden op 22 maart 1883 te Assen, oud zeven jaar; eigen grafsteen, nr. 352. 1884 Levenloos (1884, nr. 1), geboren en overleden op 19 januari 1884 te Assen, zoon van Israel Hiegentlich en Sara Lezer. 1885 Jozef Cohen (1885, nr. 2), geboren op 15 november 1880 te Assen, zoon van Aron Cohen en Sebilla Steren, ongehuwd, overleden op 20 mei 1885 te Assen, oud vier jaar; eigen grafsteen, nr. 37. Johanna Cohen (1885, nr. 4), geboren op 13 juli 1879 te Assen, dochter van Bernhart Cohen en Sara Engers, ongehuwd, overleden op 27 augustus 1885 te Assen, oud zes jaar. Salomon Lezer (1885, nr. 5), geboren op 26 juli 1885 te Assen, zoon van Andries Lezer en Saartje van Zuiden, ongehuwd, overleden op 6 oktober 1885 te Assen, oud twee maanden. 1886 Mietje van Gelder (1886, nr. 3), geboren op 17 april 1883 te Assen, dochter van Salomon van Gelder en Vogeltje de Lange, ongehuwd, overleden op 8 mei 1886 te Assen, oud drie jaar. Salomon Hiegentlich (1886, nr. 4), geboren op 19 april 1885 te Assen, zoon van Israel Hiegentlich en Sara Lezer, ongehuwd, overleden op 9 mei 1886 te Assen, oud een jaar. Rosa Hiegentlich (1886, nr. 5), geboren op 19 april 1885 te Assen, dochter van Israel Hiegentlich en Sara Lezer, ongehuwd, overleden op 13 mei 1886 te Assen, oud een jaar. 6

Johanna van der Laan (1886, nr. 8), geboren op 9 maart 1880 te Assen, dochter van Marcus van der Laan en Amalia Roozendaal, ongehuwd, overleden op 18 september 1886 te Assen, oud zes jaar. Jacques Zeehandelaar (1886, nr. 11), geboren op 31 december 1882, zoon van Jacob Zeehandelaar en Henriette Engers, ongehuwd, overleden op 6 november 1886 te Assen, oud drie jaar; eigen grafsteen, nr. 40. Marcus Lezer (1886, nr. 9), geboren op 15 mei 1883 te Assen, zoon van Meijer Lezer en Saartje Engers, ongehuwd, overleden op 11 oktober 1886 te Assen, oud drie jaar; eigen grafsteen, nr. 38. 1887 Saartje Engers (1887, nr. 3), geboren op 31 januari 1887 te Assen, dochter van Alexander Engers en Carolina Zeehandelaar, ongehuwd, overleden op 30 juli 1887 te Assen, oud zes maanden; eigen grafsteen, nr. 41. Jetje Cohen (1887, geen nummer), geboren op 15 maart 1885 te Assen, dochter van Jozef Salomons Cohen en Hendrina Levie Lezer, ongehuwd, overleden op 18 oktober 1887, oud twee jaar. 1889 Jozeph Leip (1889, nr. 2), geboren op 26 augustus 1886 te Assen, zoon van Levie Leip en Hinderika Levie, ongehuwd, overleden op 4 maart 1889 te Assen, oud twee jaar. Johanna Leip (1889, nr. 3), geboren op 13 maart 1889 te Assen, dochter van Levie Leip en Hinderika Levie, ongehuwd, overleden op 19 maart 1889 te Assen, oud zes dagen. Levenloos (1889, nr. 4), geboren en overleden op 20 juni 1889 te Assen, dochter van Marcus Abraham Engers en Frouwkje Lezer. 1890 Levenloos (1890, nr. 2), geboren en overleden op 1 februari 1890 te Assen, zoon van Israel de Jong en Gesina de Leeuw. Levenloos (1890, nr. 3), geboren en overleden op 21 juni 1890 te Assen, dochter van Jacob van Oosten en Roosje Izaks. Periode 1890-1941 Het Register van overlijden en begrafenis 1890-1941 geeft aan, dat er in de periode 1891-1941 in totaal 52 kinderen overleden zijn; slechts een deel daarvan kwam op het losse vel papier terecht. De nummers voor de namen zijn de nummers die op het blad papier staan. Het is onduidelijk of alle levenloos geboren kinderen inderdaad op de Joodse begraafplaats begraven zijn. Bij de kinderen met een eigen grafsteen, staat het nummer van die grafsteen vermeld. 1891 41. Louis Alexander Levie (1891, nr. 1), zoon van Mozes Levie, koopman, en (H)anna Bendix, geboren op 1 december 1889 te Assen, overleden op 17 januari 1891 te Assen. Izaak Cohen (1891, nr. 2), zoon van Hartog Cohen, koopman, en Rosetta Nathans, geboren op 29 november 1890 te Assen, overleden op 28 maart 1891 te Assen. 1893 47. Hermanus Dekker (1893, nr. 3), zoon van NN en Amalia Dekker, geboren op 18 februari 1893 te Aardscheveld (Assen), overleden op 5 augustus 1893 te Aardscheveld (Assen). 7

48. Mozes Jozef van der Laan (1893, nr. 5), zoon van Jozef van der Laan, vleeshouwer, en Grietje Franken, geboren op 26 augustus 1893 te Assen, overleden op 22 september 1893 te Assen. 49. Herman ten Brink (1893, nr. 6), zoon van Noach ten Brink, koopman, en Betje Hanouwer, geboren op 18 september 1893 te Assen, overleden op 6 oktober 1893 te Assen. 1894 Izaak Mozes Cohen (1894, nr. 4), zoon van Frits Cohen, koopman, en Suzanna Hekscher, geboren op 17 april 1885 te Assen, overleden op 3 maart 1894 te Assen. Rachel de Jongh (1894, nr. 10), dochter van Abraham de Jongh, winkelier, en Judikje le Grand, geboren op 7 februari 1883 te Assen, overleden op 21 mei 1894 te Assen. Helena Levie (1894, nr. 11), dochter van Meijer Levie, koopman, en Catharina Zeehandelaar, geboren op 18 juli 1888 te Leek, overleden op 23 oktober 1894 te Assen. 1895 Niet op lijst: Dientje Jetje Knorringa (1895, nr. 1), dochter van Israel Knorringa en Rachel de Lieme, geboren op 28 november 1893 te Assen, overleden op 8 januari 1895 te Assen. 1899 Niet op lijst: Jozetta van der Laan (1899, nr. 6), dochter van Marcus van der Laan, vleeshouwer, en Amalia Roozendaal, geboren op 26 oktober 1888 te Assen, overleden op 17 december 1899 te Assen. 1901 55. Suzanna Hiegentlich (1901, nr. 2), dochter van Aron Hiegentlich en H. de Löwe, geboren op.. april 1901, overleden op 26 september 1901 te Assen, vijf maanden. 56. Levenloos geboren kind van Jozef Hiegentlich, vleeshouwer, en Fannij Weinberg, geboren op 31 december 1901. 1903 57. Jantje Vos (1903, nr. 4), dochter van Jonas Vos en Reeltje Nijstad, geboren op 17 maart 1903 te Assen, overleden op 5 mei 1903 te Assen. 1904 58. Levenloos geboren kind van Jozef Hiegentlich, vleeshouwer, en Fannij Weinberg, geboren op 7 januari 1904. 59. onleesbaar 1905 60. Levie Koekoek (1905, nr. 5), zoon van Philippus Koekkoek, borstelmaker, en Betje van Gelder, geboren op 27 juni 1904 te Assen, overleden op 23 juli 1905 te Assen. 61. Levenloos geboren kind van Jozef Hiegentlich, vleeshouwer, en Fannij Weinberg, geboren op 23 oktober 1905 te Assen. 62. Simon Hiegentlich, zoon van Jozef Hiegentlich, vleeshouwer, en Fannij Weinberg, geboren op 23 oktober 1905 te Assen, overleden op 6 november 1905 te Assen. 1906 63. Levenloos geboren kind van Salomon Blok, vleeshouwer, en Jettje Hiegentlich, geboren op 17 augustus 1906 te Assen. 8

64. Jozef Levie Sz.? 1907 65. Eduard Levie (1907, nr. 5), zoon van Jakob Levie, koopman, en Leentje Godschalk, geboren te Assen, overleden op 6 juni 1907 te Assen, een jaar en zes maanden. 63. (!) onleesbaar 1908 Niet op lijst, wel in register (1908, nr. 3): Levenloos geboren kind van Philip Frank, slager, en Hanna Philipp, geboren op 4 maart 1908 te Assen. 1909 66. Hermanna de Jong (1909, nr. 4), dochter van Bernard de Jong en Rachel de Levie, geboren, overleden op 14 juni 1909 te Norg, 4 zes maanden. 1910 64. (!) Izak Kolthoff (1910, nr. 2), zoon van Jakob M.B. Kolthoff, koopman, en Hendrika Kolthoff, geboren op? te Hoogeveen, overleden op 26 februari 1910 te Groningen, vijf jaar oud; eigen grafsteen, nr. 46. 1912 67. (!) Nathan Frank (1912, nr. 3), zoon van Philip Frank, slager, en Hanna Philipp, geboren te Assen, overleden op 9 april 1912 te Assen, zeven jaar oud; eigen grafsteen, nr. 45. 68. Jacob Hartog Godschalk (1912, nr. 5), zoon van Jozeph Godschalk, borstelfabrikant, en Cato Hartog de Vries, geboren op? te Assen, overleden op 4 augustus 1912 te Assen, drie jaar oud (eigen grafsteen, nr. 44). 1913 Zonder nummer: Margiena Magnus (1913, nr. 5), dochter van Jozef Magnus, koopman, en Johanna Carolina Gans, geboren te Assen, overleden op 14 juni 1913 te Groningen, tien weken. Zonder nummer: Sara Hiegentlich (1913, nr. 8), dochter van Coenraad Hiegentlich, vleeshouwer, vleeshouwer, en Frederika van der Hak, geboren te Assen, overleden op 23 november 1913 te Groningen. 1914 69. Judith Vos (1914, nr. 4), dochter van Jacob Vos, koopman, en Aaltje van Rhijn, geboren te Kampen, overleden op 8 november 1914 te Assen, acht jaar oud; eigen grafsteen nr. 43. 1915 Zonder nummer: Levenloos geboren kind van Benjamin van Gelder, koopman, en Minkje Cohen, overleden op 24 oktober 1915 te Assen. 1916 Zonder nummer: Vogeltje van Gelder (1916, nr. 2), dochter Benjamin van Gelder, koopman, en Minkje Cohen, geboren te Assen, overleden op 6 mei 1916, drie jaar. Zonder nummer: Betje Boomstra (1916, nr. 3), dochter van Kompregt Boomstra, makelaar, en Vogelina Cohen, geboren op 8 februari 1902 te Groningen, overleden op 24 juni 1916 te Assen, veertien jaar oud; eigen grafsteen, nr. 42. 4 De lijst vermeldt ten onrechte: overleden op 6 juni 1907 te Assen. 9

1917 Zonder nummer: levenloos geboren kind van Simon van Dam, koopman, en Rebekka Leezer, geboren op 10 februari 1917. Zonder nummer: Alexander Samson, zoon van Isedore Samson, koopman, en Siena Nieweg, geboren te Assen, overleden op 18 mei 1917, vijftien dagen. Andere kinderen, niet op deze lijst vermeld 1918 Clara Margiena Magnus (1918, nr. 3), dochter van Jozef Magnus, koopman, en Johanna Carolina Gans, geboren te Assen, overleden op 2 april 1918 te Assen, vijf maanden. Abraham de Jong (1918, nr. 6), zoon van Salomon de Jong en Sientje Melkman, geboren, overleden op 27 november 1918 te Assen. 1919 Branco Meijer (1919, nr. 1), dochter van Emanuel Meijer, fotograaf, en Betje Meijer, geboren op 10 juli 1903 te Groningen, overleden op 14 februari 1919 te Assen, vijftien jaar oud; eigen grafsteen, nr. 58. 1921 Levenloos kind (1921, nr. 8) van Jacob van Kleef, handelsreiziger, en Dina Frank, overleden op 19 december 1921 te Assen. 1922 Levenloos kind (1922, nr. 2) van Levie Bloemendal, pakhuisknecht, en Saartje de Jong, overleden op 26 februari 1922 te Assen. 1923 Salomon de Jongh (1923, nr. 1), zoon van Mozes de Jongh, winkelier, en Berendina le Grand, geboren op.. december 1922 te Assen, overleden op 9 januari 1923 te Assen, achttien dagen. Gesina Bloemendal (1923, nr. 4), dochter van Levie Bloemendal, koopman, en Saartje de Jong, geboren, overleden op 4 september 1923, een jaar. 1924 Saartje Geziena Lezer (1924, nr. 1), geboren op 12 oktober 1916 te Assen, dochter (enig kind?) van Coenraad Andries Lezer, veehandelaar, en Lea de Haas (gehuwd op 28 mei 1915), overleden op 8 maart 1924 te Assen, oud zeven jaar; eigen grafsteen, nr. 93. Levenloos kind (1924, nr. 7) van Aron Leip (Vos), koopman, en Grietje Magnus, overleden op 26 december 1924. 1928 Levenloos kind (1928, nr. 1) van Simon Mathijsse, gymnastiekleraar, en Sara de Jong, overleden op 6 februari 1928 te Assen. 1929 Levenloos kind (1929, nr. 2), zoon van Herman de Jongh en Henriette van Rhijn, overleden op 15 maart 1929 te Assen. 1930 Antje Magnus (1930, nr. 9), geboren ± 1914 te Assen, dochter van Jozef Magnus en Johanna Carolina Gans, ongehuwd, overleden op 22 december 1930 te Assen, oud 16 jaar; eigen grafsteen, nr. 114. 10

1931 Eva Carla Jeanette Wolf (1931, nr. 6), geboren op 2 mei 1924 te Assen, dochter van Samuel Wolf en Roosje Lezer, ongehuwd, overleden op 10 juni 1931 te Amsterdam, oud zeven jaar; eigen grafsteen, nr. 47. 1933 Levenloos kind (1933, nr. 3), zoon van Barend Swartenberg, manufacturier, en Flora Schepp, overleden op 3 juli 1933 te Assen. 1935 Mozes Philip de Jong (1935, nr. 6), zoon van Izak de Jong, winkelier, en Gaaltje Gelina Valk, geboren op... te Assen, overleden op 24 mei 1935 te Assen, vier weken. 1936 Abraham van Rhijn (1936, nr. 6), zoon van Emanuel van Rhijn en Sara Jeanetta van Gich, geboren te Assen, overleden op 20 november 1936 te Assen, twee dagen. 1940 Levenloos kind (1940, nr. 9), dochter van Abraham Levi, reiziger, en Greta Cato Mendels, overleden te Assen op 14 oktober 1940. 1941 Hans David Singer (1941, nr. 1), zoon van Julius Singer, handelsreiziger, en NN, geboren op 5 januari 1941 in het kamp Westerbork, overleden op 9 januari 1941. 5 Periode 1941 heden 1941 Levenloos (1941, nr. 7), geboren en overleden op 17 augustus 1941 in het kamp Westerbork, dochter van Gerhard Luft, manufacturier, en Margot Littmann. 6 1946 Theo Hoffmann (1946, geen nummer), geboren op 4 mei 1943, zoon van H. Hoffmann en R. Kirchijm, overleden op 17 februari 1946, oud twee jaar; eigen grafsteen. 5 De ouders van Hans David waren Julius Singer en Kätchen Henriette Grillemeier. Beiden waren afkomstig uit Duisburg en daar in 1933 getrouwd. In 1934 werd hun eerste kind geboren, Rosemarie Gerda; in 1936 volgde Renate (1 dag oud geworden) en Gottfried David in 1938 (ook als baby overleden). Hans David was dus het vierde kind. Julius is eind december 1938 naar Nederland gevlucht, zijn vrouw en dochter volgden in januari 1939. Allen zijn op 18 april 1940 in kamp Westerbork aangekomen en op 13 juli 1942 uit het kamp ontslagen. Ze hebben de oorlog overleefd. (Informatie Herinneringscentrum Westerbork) 6 Gerhard Luft geb. Berlijn 30 november 1908, op 29 september 1938 in Berlijn getrouwd met Margot Paula Littmann, geboren 23 december 1912 in Berlijn. Beiden zijn als vluchteling naar Nederland gekomen en via opvangcentra in Rotterdam en Amsterdam uiteindelijk op 27 februari 1940 in Westerbork gearriveerd. Daar zijn ze gebleven tot 4 september 1944, het moment waarop ze naar Theresienstadt zijn gedeporteerd. Gerhard is op 29 september doorgevoerd naar Auschwitz en uiteindelijk op 25 januari 1945 bij Katowice bevrijd: hij heeft de oorlog dus overleefd. Zijn vrouw had minder geluk. Zij werd op 1 oktober 1944 vanuit Theresienstadt overgebracht naar Auschwitz zij is ergens in februari 1945 gestorven. Haar overlijdensdatum is vastgesteld op 28 februari 1945, ergens in Midden- Europa (mededeling Herinneringscentrum Westerbork). 11

2. Volwassenen, begraven op de van wie geen grafsteen bewaard gebleven is. Register van overlijden 1861-1890 Nota Bene: dankzij het Grafregister 1852-1904 kennen we wel de exacte plaats waar iemand uit deze periode begraven werd. 1862 Hartog Cohen (1862, nr. 5), geboren in 1800 te Eelde, zoon van Benjamin Wolf Samuels Cohen en Roosje Abrahams Israels, ongehuwd, overleden op 19 juli 1862 te Paterswolde, oud 62 jaar. 1864 Mina van Oosten (1864, nr. 6), geboren op 2 november 1844 te Assen, dochter van Jonas Mozes van Oosten en Sara Abrahams Frankforter, ongehuwd, overleden op 7 juni 1864 te Assen, 19 jaar oud. Betje Pach (1864, nr. 7), geboren op 20 april 1781 te Goor, dochter van Mozes Pach en Berendina van Goor, gehuwd geweest met Manus Mozes de Jong, overleden op 25 november 1864 te Assen, oud 83 jaar. 1867 Meijer Joseph Levie, (1867, geen nummer), geboren in 1794 te Eelde, zoon van Joseph Meijer Levie en Rieke-Rika Blok, gehuwd met Sieske-Suzanna Koppel, overleden op 26 maart 1867 te Vries, oud ± 72 jaar. 7 1868 Simon van der Hoede (1868, nr. 2), geboren op 1 januari (exacte datum?) 1789 te Nijkerk, zoon van Salomon Simson van der Hoede en Johanna van Rees, gehuwd geweest met Jettje Jacobs, overleden op 25 maart 1868 te Assen, oud 79 jaar. Esther Machiels Scheele/Scheler (1868, nr. 4), geboren op 30 oktober 1788 te Amsterdam, dochter van Machiel Scheler en Bruintje N.N., gehuwd geweest met Hartog Mozes, overleden op 22 juni 1868 te Assen, oud 79 jaar. Salomon Cohen (1868, nr. 5), geboren op 23 maart 1825 te Opsterland, zoon van Abraham Joseph Cohen en Hanna Abrahams Koopman, gehuwd met Mietje Lezer, overleden op 26 juli 1868 te Assen, oud 43 jaar. Salomon Mozes Klunt/Klint (1868, nr. 6), geboren op 16 augustus 1779 te Amsterdam, zoon van Mozes Klint en N.N., gehuwd geweest met Leentje Mozes Saks (Wahldorp, Duitsland, 1788 Norg, 13 januari 1849), overleden op 21 oktober 1868 te Assen, oud 84 jaar. Roosje van Gelder (Roosjen van Geldre) (1868, nr. 7), geboren in 1819 te Kampen, dochter van Levie Joseph van Geldre en Keetje Hompes, gehuwd met Berent Levie Swart(en)berg, overleden op 26 december 1868 te Assen, oud 50 jaar. 1870 Regina Elisabeth Vos (1870, nr. 1), geboren op 21 februari 1842 te Assen, dochter van Harts Hartog Vos en Jetje van der Wijk, ongehuwd, overleden op 1 april 1870 te Assen, oud 28 jaar. Salomon Levie (1870, nr. 3), landbouwer, geboren op 9 oktober 1797 te Vries, zoon van Joseph Levie en Rika Gerson Blok, ongehuwd, overleden op 10 juli 1870 te Eelde, oud 72 jaar. 7 Wel vermeld in Grafregister 1852-1904; zie ook http://akevoth.org/genealogy/ndbeli/2175.htm. 12

1871 Mozes Leip Vos (1871, nr. 5), geboren op 7 april 1812 te Lutz (Duitsland), zoon van Levie Leip Vos en Geertje Leip, gehuwd met Jantje Frankforter, overleden op 14 april 1871 te Assen, oud 59 jaar. Meijer Cohen (1871, nr. 6), geboren op 20 augustus 1852 te Assen, zoon van Salomon Cohen en Mietje Lezer, ongehuwd, overleden op 15 december 1871 te Assen, oud 19 jaar. 1872 Mozes van den Berg (1872, nr. 1), geboren op 1 augustus 1801 te Gieten, zoon van Jozef N.N. en Saartje van Veen, gehuwd met Geertje Janssens, overleden op 19 januari 1872 te Vries, oud 70 jaar. Betje Jacobs Lezer (1872, zonder nummer), geboren op 6 juni 1791 te Vries, dochter van Jacob Jacobs Lezer en Kaatje Levy Polak, gehuwd met Nat(h)an Nat(h)ans, overleden op 14 augustus 1872 te Assen, oud 81 jaar. 8 1874 Salomon Lazarus Cohen (1874, nr. 2), geboren op 5 augustus 1809 te Ezinge, zoon van Lazarus Cohen en N.N., ongehuwd, overleden op 11 juli 1874 te Assen, oud 64 jaar. 1875 Janna Hofsink (1875, nr. 3), geboren op 24 maart 1814 te Zwolle, dochter van Wichert Hofsink en Wibbegien Nuis, gehuwd met Mozes Marcus Engers, overleden op 11 oktober 1875 te Assen, oud 61 jaar. 1877 Esther Engers (1877, nr. 1), geboren op 21 september 1851 te Assen, dochter van Mozes Marcus Engers en Johanna Hofsink, ongehuwd, overleden op 13 mei 1877 te Assen, oud 25 jaar. 1878 Mozes Marcus Engers (1878, nr. 5), geboren op 5 december 1809 te Winschoten, zoon van Marcus Freerk Engers en Sara Arends Frankforter, gehuwd geweest met Janna Hofsink, overleden op 4 juli 1878 te Assen, oud 68 jaar. 1879 Sara van der Laan (1879, nr. 6b), geboren op 22 augustus 1850 te Assen, dochter van Mozes van der Laan en Schoontje Lezer, gehuwd met Andries Lezer, overleden op 7 oktober 1879 te Assen, oud 29 jaar. 1880 Joseph Levi (1880, nr. 2), geboren op 29 maart 1854 te Eelde, zoon van Meijer Joseph Levie en Suzanna Koppel, ongehuwd, overleden op 18 oktober 1880 te Donderen (Vries), oud 24 jaar. 1881 Jacob Levie (1881, nr. 6), geboren op 25 december 1809 te Eelde, zoon van Jozeph Levie en Rika Gersons Blok, gehuwd met Saartje van der Kaars, overleden op 27 november 1881 te Eelde, oud 71 jaar. 1883 Isaak Jozef de Groot (1883, nr. 2), vleeshouwer, geboren op 16 december 1805 te Veendam, zoon van Jozef de Groot en N.N., gehuwd geweest met Froukje Hessel Nieweg en met Betje Stodel, woonachtig te Groningen, overleden op 28 februari 1883 te Assen, oud 77 jaar. Noach Ali Cohen (1883, nr. 5), geboren op 6 september 1821 te Meppel, zoon van Aly Salomon Cohen en Golde Noach Levy ten Brink, gehuwd met Saartje van Genderen-Genderingen, overleden op 19 september te Assen, oud 60 jaar. 8 Zie Michael Nathans (1887, nr. 2). 13

1885 Jozef Salomons Cohen (1885, nr. 8), geboren op 25 december 1810 te Dwingeloo, zoon van Salomon Cohen en Jetje Cohen, gehuwd met Hendrina Levie Lezer, overleden op 20 december 1855 te Assen, oud 74 jaar. 1886 Salomon Klint (1886, nr. 2), sigarenmaker, geboren op 5 oktober 1864 Assen, zoon van Mozes Salomon Klint en Betje Wijnberg, ongehuwd, overleden op 1 april 1886 te Assen, oud 21 jaar. Saartje van der Hoede (1886, nr. 7), geboren op 15 december 1816 te Oldenzaal, dochter van Simon van der Hoede en Jeltje Jacobs, gehuwd met Levie Antonius Bremer, overleden op 12 september 1886 te Assen, oud 69 jaar. 1887 Rebecca van Leer (1887, nr. 1), geboren op 25 maart 1815 te Weststellingwerf, dochter van Benjamin Zadoks van Leer en Judik Levie Polak, gescheiden van Hartog van Vriesland, overleden op 23 april 1887 te Assen, oud 72 jaar. Maria Groenstad (1887, nr. 6), geboren op 24 oktober 1828 te Hoogezand, dochter van Philip Groenstad en Saartje Salomons, gehuwd met Isaak-Izak Behr, overleden op 22 december 1887 te Assen, oud 59 jaar. 1888 Izak Behr (1888, nr. 3), koopman, geboren op 16 oktober 1818 te Hoogezand, zoon van Israel Benjamin Behr en Sara Simons Bollegraaf, gehuwd geweest met Clara Mozes en Maria Groenstad, overleden op 4 juni 1888 te Assen, oud 69 jaar. Elisabeth Mozes de Vries (1888, nr. 4), geboren op 13 april 1800 te Haarlem, dochter van Mozes Abrahams de Vries en Cornelia Israels, gehuwd geweest met Freerik Marcus Engers, overleden op 25 november 1888 te Assen, oud 88 jaar. 1889 Betje van Zuiden (1889, nr. 5), geboren op 15 februari 1854 te Winschoten, dochter van Meijer van Zuiden en Eva Bloemendal, gehuwd met Hartog Cohen, overleden op 23 juni 1889 te Assen, oud 35 jaar. 1890 Eva Salomons Hiegentlich (1890, nr. 1), geboren op 5 december 1799 te Assen, dochter van Salomon Israels Hiegentlich en Mindel Jacobs Alexander, gehuwd met Abraham van der Wijk, overleden op 15 januari 1890 te Assen, oud 90 jaar. Register van overlijden 1890-1941 1892 Samuel van Zuiden (1892, nr. 1), geboren op 1 maart 1811 te Hoogeveen, zoon van Meijer Marcus van Zuiden en Vrouwgjen Gompers, gehuwd met Henderientje Heimans van Hasselt, overleden op 3 april 1892 te Assen. 1894 Mozes Manus de Jong (1894, nr. 2), geboren op 15 februari 1815 te Zwolle, bakker, gehuwd met Rachel Cohen, overleden op 12 februari 1894 te Assen. Nathan Simon Nijstad (1894, nr. 3), geboren op 30 september 1832 te Assen, koopman, gehuwd met Elisabeth Nijstad, overleden op 12 februari 1894 te Assen. 14

1895 Henderika van Hessen (1895, nr. 3), geboren op 13 september 1843 te Aduard, gehuwd met Meijer van Zuiden, overleden op 24 april 1895 te Aardscheveld (Assen). Rachel Cohen (1895, nr. 4), geboren op 15 april 1825 te Smilde, gehuwd geweest met Mozes Manus de Jong, overleden op 11 november 1895 te Assen. 1897 Sara Engers (1897, nr. 6), geboren op 6 december 1832 te Assen, gehuwd met Levie Bloemendal, overleden op 2 april 1897 te Assen. 1898 Betje Jozef Wijnberg (1898, nr. 4), geboren op 25 december 1829 te Paterswolde (Eelde), gehuwd met Mozes Salomon Klint, overleden op 19 november 1898 te Assen. Levie Bloemendal (1898, nr. 4), geboren op 30 juli 1822 te Winschoten, vleeshouwer, gehuwd geweest met Sara Engers, overleden op 30 december 1898 te Assen. 1904 Jantje Frankforter (1904, nr. 2), geboren op 19 november 1822 te Winschoten, gehuwd geweest met Salomon Levie (oorspronkelijk Mozes) Leip, overleden op 25 januari 1904. 1905 Susanna Koppel (1905, nr. 2), geboren op 2 augustus 1819 te Boerwinkel (Duitsland), gehuwd geweest met Meijer Levie, overleden op 6 maart 1905 te Assen. 1906 Salomon van Oosten (1906, nr. 1), geboren op 4 oktober 1841 te Assen, gehuwd met Grietje van Hoorn, overleden op 15 februari 1906 te Assen. 1907 Salomo (dus niet Salomon) Cohen (1907, nr. 1), geboren op 6 november 1857 te Assen, handelsagent, ongehuwd, overleden op 1 januari 1907 te Assen. 1908 Hartog Cohen (1908, nr. 1), geboren op 10 mei 1847 te Oude Pekela, zoon van Mozes Meijer Cohen en Frouwtje de Leeuw, gehuwd met Rosetta Nathans, overleden op 24 januari 1908 te Assen. Saartje van der Laan (1908, nr. 2), geboren op 1 december 1834 te Assen, gehuwd geweest met Samuel Drukker, overleden op 13 juni 1908 te Assen. 1910 Regina Heckscher (1910, nr. 5), geboren op 18 december 1853 te Sleen, dochter van Izaak Heckscher, koopman, en Aaltien Palm, overleden op 29 juni 1910 te Assen. 1911 Hinderientje Heimans van Hasselt (1911, nr. 1), geboren op 28 januari 1818 te Ten Boer, dochter van Hijman van Hasselt en Betje van Stedum, gehuwd geweest met Samuel van Zuiden, overleden op 19 april 1904 te Assen. Frits Cohen (1911, nr. 5), geboren op 17 augustus 1852 te Oude Pekela, zoon van Mozes Meijer Cohen en Frouwtje de Leeuw, koopman, gehuwd met Suzanna Hekscher, overleden op 13 december 1911 te Assen. 15

1912 Bartha van Hasselt (1912, nr. 7), geboren op 13 augustus 1855 te Ten Boer, dochter van Philippus Heiman van Hasselt en Saartje Colthof, gehuwd met Meijer van Zuiden, overleden op 20 november 1912 te Assen. 1913 Hartog van der Wijk (1913, nr. 9), geboren op 2 mei 1852 te Hoogeveen, zoon van David van der Wijk, koopman, en Elisabeth Stern; bakker, gehuwd met Jette Suskind, overleden op 27 december 1912 te Assen. 1914 Jonas Vos (1914, nr. 2), geboren op 12 maart 1860 te Assen, zoon van Mozes Vos, koopman, en Jantje Frankforter, koopman, gehuwd met Reeltje Nijstad, overleden op 14 april 1914 te Assen. 1915 Elisabeth Nijstad (1915, nr. 4), geboren op 30 juli 1832 te Achter den Kerk (Hoogeveen), dochter van Hartog Joel Nijstad, koopman, en Aaltje van der Horst, gehuwd met Nathan Simons Nijstad, koopman, overleden op 19 oktober 1915 te Assen. 1916 Esther de Groot (1916, nr. 1), geboren op 3 januari 1828 te Groningen, dochter van Joseph de Groot, vleeshouwer, en Frouke Hessels Nieweg, gehuwd met Mozes Engers, overleden op 17 maart 1916 te Assen. 9 1917 Bettij Neumark (1917, nr. 1), geboren te Witmund (Duitsland), dochter van Samson Neumark en Marie Schönberg, ongehuwd, overleden op 30 maart 1917 te Assen, achtentachtig jaar. 1918 Mirjam Pesaro (1918, nr. 1), geboren op 4 oktober 1881 te Amsterdam, dochter van Mozes Pesaro, diamantbewerker, en Hanna van Minden; naaister, gehuwd met Simon Brommet, overleden op 28 februari 1918 te Veenhuizen. Carolina Jakop (1918, nr. 5), geboren te Zelhem, dochter van Samuel Jakop, koopman, en Dina Bamberg; gehuwd op 25 juli 1918 met Abraham de Jong, overleden op 6 november 1918 te Assen. 1919 Mozes Meijer (1919, nr. 12), geboren op 8 december 1831 te Assen, zoon van Meijer Andries Lezer, vleeshouwer, en Roosje Josephs van den Berg; gehuwd geweest met Jetta de Vries, overleden op 28 december 1919 te Assen. 1924 Grietje van Hoorn (1924, nr. 4), geboren te Loppersum, dochter van Berend Levy van Hoorn en Sophia Salomons van Hessen; gehuwd met Salomon van Oosten, koopman, overleden op 23 juli 1924 te Assen, oud vierentachtig jaar. 1925 Grietje Israël (1925, nr. 4), geboren op 25 april 1856 te Groningen, dochter van Benjamin Hartog Israel en Hendeltje Broekema; gehuwd met Andries Lezer, overleden op 11 september 1925 te Assen. 1926 Anna Paulowna Lezer (1926, nr. 7), geboren op 22 april 1846 te Assen, dochter van Andries Lezer, vleeshouwer, en Betje Nathans Kuijt; ongehuwd, overleden op 4 juni 1926 te Assen. 9 Zie http://www.geheugenvannederland.nl/?/nl/items/cbg01:5769. Mozes Engers overleed op 19 juli 1920 te Arnhem en werd aldaar begraven. 16

Hartog Nijstad (1926, nr. 10), geboren op 3 juni 1863 te Assen, zoon van Nathan Simon Nijstad, koopman, en Elisabeth Nijstad; winkelier, gehuwd met Serline Nijstad, overleden op 5 oktober 1926 te Assen. 1930 Andries Lezer (1930, nr. 2), geboren op 20 mei 1853 te Assen, zoon van Lezer Andries Lezer, vleeshouwer, en Betje Nathans Kuit; gehuwd geweest met Sara van der Laan en Grietje Israel, overleden op 25 april 1930 te Assen. Hertog Frank (1930, nr. 4), geboren ± 1847 te Noordwolde (Weststellingwerf), zoon van Benedictus Menkes Levij Frank en Froukje Salomons de Jong; rijksveldwachter, gehuwd met Philippine Wijnberg, overleden op 22 juni 1930 te Assen. 1932 Izak Nathans (1932, nr. 2), geboren op 13 maart 1866 te Vries, zoon van Nathans Simon Nathans en Aaltje van der Berg; koopman, ongehuwd, overleden op 8 maart 1932 te Assen. 1933 Salomon van der Veen (1933, nr. 1), geboren op 6 augustus 1865 te Westerbork, zoon van Mannes van der Veen, koopman, en Saartje Pachter; gehuwd met Amalia Dekker, overleden op 18 januari 1933 te Assen. 1934 Jette Suskind (1934, nr. 4), geboren ± 1859 te Denekamp, dochter van Meijer Mannes Suskind en Berendina van Gelder; gehuwd geweest met Hartog van der Wijk, overleden op 30 april 1934 te Assen. 1936 Serliena Nijstad (1936, nr. 2), geboren ± 1867 te Midwolda, dochter van Joel Meijer Niijstad en Kindel Levie; gehuwd geweest met Hartog Nijstad, koopman, overleden op 16 maart 1936 te Winschoten. 1939 David Meijer van der Wijk (1939, nr. 1), geboren ± 1884 te Denekamp, zoon van Hartog van der Wijk en Jette Suskind; bakker, gehuwd met Henriëtte Frenk, overleden op 6 januari 1939 te Assen. Rachel de Levie (1939, nr. 6), geboren op 1 januari 1869 te Nieuwe Pekela, dochter van Haijo de Levie en Harmanna van Praag; gehuwd met Bernard de Jong, overleden op 5 december 1939 te Assen. 1940 Helena Cohen (1940, nr. 8), geboren ± 1865 te Middelburg, dochter van Joseph Nathan Cohen en Eva Helena Bannet; gehuwd geweest met Levie Berlijn, overleden op 22 juni 1940 te Assen. Register van overlijden 1941 heden 1942 Caatje Cohen (1942, nr. 3), geboren op 27 december 1858 te Assen, dochter van Salomon Salomons Cohen en Jantje de Leeuw, ongehuwd, overleden op 26 januari 1942 te Assen, 83 jaar. 10 Samuel Behr (1942, nr. 12), geboren op 15 oktober 1877 te Assen, zoon van Isak Behr en Maria Groenstad, gehuwd op 4 april 1901 te Assen met Friederika Asser, overleden op 13 september 1942 te Assen, oud 64 jaar. 10 Be naast de andere kinderen Cohen, Benjamin enz., die allen een eigen grafsteen hebben. 17

3. Overleden in het kamp Westerbork, begraven te Assen De bewoners van het kamp Westerbork, die te Assen begraven werden, vormen een aparte categorie. Zij hadden immers geen enkele band met de plaats Assen. Zij werden op deze Joodse begraafplaats begraven, omdat dit de dichtstbijzijnde begraafplaats is. Op de Joodse begraafplaats te Assen staat een eigen monument voor de overledenen in het kamp Westerbork, die geen eigen grafsteen kregen. 11 Alle overledenen uit het kamp Westerbork, die te Assen begraven werden, staan ingeschreven in het Register van overlijden 1941-heden. Appelboom, A. (Alexander); pasteltekenaar/verzekeringsagent Geboren op 19 juli 1900 te Amsterdam, zoon van Jacob Appelboom en Theodora Poons; gehuwd met Rachel Sealtiel (Amsterdam, 17 augustus 1897 Auschwitz, 2 november 1942) laatst woonachtig te Amsterdam, overleden op 18 oktober 1942 te Westerbork. Grafnummer Z.O. 3-17. Arons, M. (Moritz) Geboren op 12 september 1864 te Weener (Duitsland), zoon van Abraham Arons en Georgine Weinberg; gehuwd met Leah Rosenberg (Cösfeld, Duitsland, 5 april 1875 Auschwitz, 12 februari 1943); laatst woonachtig te Arnhem, overleden op 3 januari 1943 te Westerbork. Grafnummer Z.O. 10-87. 12 Barber, H. (Herbert); bankbeambte Geboren op 11 november 1892 te Wenen (Oostenrijk), zoon van?; overleden op 7 december 1941 te Westerbork. 13 Graf in Westerperk (nieuw). Behr, S. (Samuël); koopman in galanterieën Geboren op 15 oktober 1877 te Assen, zoon van Izak Behr en Maria Groenstad; gehuwd met Friederika Asser (Altona, Duitsland, 25 mei 1875 Auschwitz, 2 november 1942), 2 inwonende kinderen (hebben beiden de oorlog niet overleefd), laatst woonachtig in het kamp Westerbork, overleden op 13 september 1942 in het ziekenhuis te Assen. Plaats graf onbekend. 14 Bella, B. (Bernard) de la; handelsagent Geboren op 6 augustus 1897 te Amsterdam, zoon van Daniel de la Bella en Mietje de Haan; gehuwd met Golda van Leer (Drachten, 31 oktober 1903 Westerbork, 24 maart 1943; aldaar gecremeerd); laatst woonachtig te Amsterdam, overleden op 5 november 1942 te Westerbork. Grafnummer Z.O. 5-42. Berlijn-Cohen, H. (Helena) Geboren op 8 januari 1865 te Middelburg, dochter van Joseph Nathan Cohen en Eva Helena Bannet; gehuwd met Levie Berlijn (? -?); laatst woonachtig in het kamp Westerbork, overleden op 13 september 1940 te Assen. Grafnummer Z.O. 1-2. Berliner-Leeuwarden, H. (Hanna) Geboren op 17 juni 1857 te Winschoten, dochter van Grietje Leeuwarden en onbekende vader; gehuwd geweest met Mozes Berliner (? -?); laatst woonachtig te Winschoten, overleden op 27 november 1942 te Westerbork. Grafnummer Z.O. 7-57. 11 http://www.4en5mei.nl/herdenken-en- vieren/oorlogsmonumenten/monumenten_zoeken/oorlogsmonument/2609/assen%2c-%27joods-grafmonument%27- %282%29. 12 Aanduiding van de Grafnummers volgens de Oorlogsgravenstichting. 13 Herbert Barber behoorde dus tot de Joden die reeds in Westerbork verbleven. 14 Naam ook op `Joods monument (1). 18

Bierschenk, B. (Benedictus); koopman in manufacturen Geboren op 3 oktober 1888 te Tiel, zoon van Jacob Bierschenk en Aaltje Boas; gehuwd met Rika Cosman (Amsterdam, 31 december 1889 Sobibor, 23 april 1943), 8 inwonende kinderen; laatst woonachtig te Rotterdam, overleden op 25 februari 1943 te Westerbork. Graf in Westerperk (nieuw). Binger, C.H. (Clothilde Hermina) Geboren op 26 februari 1869 te Amsterdam, dochter van Hijman Binger en Rosina Polak; ongehuwd, laatst woonachtig te Amsterdam, overleden op 27 januari 1943 te Westerbork. Graf in Westerperk (nieuw). Bloch, W. (Wilhelm), handelsagent Geboren op 20 augustus 1873 te Groningen, zoon van Israel Bloch en Sara Maria Keijzer; laatst woonachtig te Amsterdam, overleden op 9 september 1942 te Westerbork. Grafnummer Z.O. 1-5. Blok-Fuld, H. (Hesje) Geboren op 18 februari 1856 te Den Haag, dochter van Hartog Fuld en Grietje Koekoek; gehuwd geweest met Marcus Blok (? -?); laatst woonachtig te Den Haag, overleden op 15 december 1942 te Westerbork. Grafnummer Z.O. 9-77. Bos, S. (Salomon) Geboren op 20 oktober 1866 te Zutphen, zoon van Marcus Bos en Roosje de Groot; gehuwd geweest met Aaltje van Tijn (Zwolle, ± 1863 - Zutphen, 17 februari 1939), 1 dochter (heeft de oorlog niet overleefd); laatst woonachtig te Zutphen, overleden op 29 december 1942 te Westerbork. Grafnummer Z.O. 9-82. Bosman, C. (Carolina) Geboren op 11 november 1868 te Rotterdam, dochter van Abraham Bosman en (Judith?) Henriette Pieters; ongehuwd; laatst woonachtig te Rotterdam, overleden op 23 oktober 1942 te Westerbork. Grafnummer Z.O. 3-23. Bosman, I. (Isaac) Geboren op 6 februari 1861 te Rotterdam, zoon van Abraham Bosman en Judith (Henriette?) Pieters; ongehuwd, laatst woonachtig te Rotterdam, overleden op 8 november 1942 te Westerbork. Grafnummer Z.O. 6-48. Bouwman, N. (Nathan); koopman Geboren op 24 mei 1873 te Utrecht, zoon van Mozes Abraham Bouwman en Judik Vromen; gehuwd met Sara Hendrika van Leeuwen (Tiel, ± 1872 - ), 1 zoon en 1 dochter (heeft oorlog niet overleefd); laatst woonachtig te Amsterdam, overleden op 10 maart 1943 te Westerbork. Grafnummer 161. Breitbarth, A. (Arthur) Geboren op 30 december 1887 te Lipine, Schlesien (Lipiny, Polen), zoon van Salo Breitbarth en Rosalie Holländer; ongehuwd, laatst woonachtig te Amsterdam, overleden op 17 februari 1943 te Westerbork. Graf in Westerperk (nieuw). Brogholter, N. (Nathan) Geboren op 18 mei 1883 te Goor (Ov.), zoon van Antonie Hartog Brogholter en Caroline Levij; gehuwd met Elsa Passmann (Xanten, Duitsland, 22 juli 1883 Auschwitz, 26 oktober 1942); laatst woonachtig te Nijmegen, overleden op 16 oktober 1942 te Westerbork. Grafnummer Z.O. 2-13. Bruin, M. (Marga) de Geboren op 18 oktober 1942 te Amsterdam, dochter van Emanuel de Bruin (Hardenberg, 19 november 1908 Auschwitz, 31 maart 1944; kleermaker) en Lena Schellevis (Amsterdam, 25 augustus 1915 Sobibor, 11 juni 1943), overleden op 27 november 1942 te Westerbork. Graf in Westerperk (nieuw). 15 15 Naam niet op `Joods monument (2). 19

Buschke-Salomon, J. (Johanna) Geboren op 15 april 1864 te Naugard, Schlesien (= Nowogard, Polen), dochter van Heijmann Salomon en Berta Schacken; gehuwd geweest met Josef Buschke, laatst woonachtig te Scheveningen, overleden op 11 januari 1943 te Westerbork. Grafnummer Z.O. 10-93. Coerant, S. (Samuel) Geboren op 11 december 1858 te Amsterdam, zoon van Jacob Marcus Coerant en Sara Philip Theeboom; gehuwd met Marianna Lobe (Amsterdam, 24 maart 1857 Auschwitz, 13 november 1942), laatst woonachtig te Amsterdam, overleden op 28 september 1942 te Westerbork. Grafnummer Z.O. 1-7. Cohen, B. (Bernard); groente- en fruithandelaar Geboren op 21 april 1919 te Amsterdam, zoon van Loman Cohen en Grietje Bromet; ongehuwd, laatst woonachtig te Amsterdam, overleden op 15 februari 1943 te Westerbork. Graf in Westerperk (nieuw). Cohen, E. (Emanuel) Geboren op 9 juli 1856 te Barneveld, zoon van ; ongehuwd, laatst woonachtig te Amsterdam, overleden op 15 februari 1943 te Westerbork. Graf in Westerperk (nieuw). Cohen-Dalsheim, F. (Frouwke) Geboren op 28 januari 1869 te Nieuwe Pekela, dochter van Mozes Dalsheim en Hendeltje de Levie; gehuwd met Meijer Salomon Cohen (Loppersum, ± 1879 - ; slager), 1 zoon, laatst woonachtig te Onstwedde, overleden op 24 november 1942 te Westerbork. Grafnummer Z.O. 6-53. Cohen-Hartog, J. (Johanna) Geboren op 19 februari 1872 te Tilburg, dochter van Marcus Hartog en Elisabeth Logger; gehuwd met Levi Nathan Cohen (Tilburg, 21 september 1879 Sobibor, 2 april 1943), laatst woonachtig te Amsterdam, overleden op 28 februari 1943 te Westerbork. Graf in Westerperk (nieuw). Cohen-Michaelis, F. (Fenime) Geboren op 15 augustus 1852 te Wangerin, Pommeren (= Wegorzijno, Polen), dochter van?; gehuwd geweest met Sallij Cohen, laatst woonachtig te Den Haag, overleden op 5 maart 1943 te Westerbork. Graf in Westerperk (nieuw). 16 Dam-Brilleman, R. (Roosje) van Geboren op 3 juni 1901 te Amsterdam, dochter van Hartog Brilleman en Betje Samson; gehuwd met Levie van Dam (Den Haag, 24 maart 1897 Westerbork, 5 juli 1943, gecremeerd te Westerbork, later bijgezet op de Joodse begraafplaats te Diemen), 3 zoons en 3 dochters, laatst woonachtig te Amsterdam, overleden op 19 september 1942 te Westerbork. Grafnummer Z.O. 2-8. Danneboom-Löwenstein, R. (Regina) Geboren op 29 november 1869 te Verlar (Duitsland); gehuwd met Julius Danneboom (Emlichheim, ± 1865 - Arnhem, 26 januari 1939), 1 zoon, laatst woonachtig te Arnhem, overleden op 6 februari 1943 te Westerbork. Graf in Westerperk (nieuw). Davidson, E. (Emanuël) Geboren op 10 april 1865 te Beverwijk, zoon van Jacob Davidson en Eva Dantzig; ongehuwd, laatst woonachtig te Den Haag, overleden op 20 januari 1943 te Westerbork. Graf in Westerperk (nieuw). Denekamp, L.E. (Lodewijk Ernest); translateur/vertaler Geboren op 9 mei 1882 te Rotterdam, zoon van Bernard Denekamp en Emma Spanjaard; laatst woonachtig te Den Haag, overleden op 3 januari 1943 te Westerbork. Grafnummer Z.O. 10-86. 16 Naam niet op `Joods grafmonument (2). 20