Wervelkolomchirurgie Wervelkolomchirurgie is een deelgebied van de chirurgie welke alle chirurgie van de wervelkolom zelf maar ook van ruggenmerg, zenuwen of andere weefsels in of direct om de wervelkanaal betreft.veel voorkomende afwijkingen aan de wervelkolom bij hond en kat zijn: Hernia of prolaps van de tussenwervelschijf In het algemeen genomen zal bij een uitpuiling (prolaps) van een tussenwervelschijf naar een van de uittredende zenuwen vooral een uitgesproken sterke pijn de hoofdklacht zijn van de 1 / 6
patiënt. In het geval van een echte hernia ( scheur) van de tussenwervelschijf met verplaatsing van de kern van de tussenwervelschijf tegen het ruggenmerg zullen vooral verlammingsverschijnselen op de voorgrond treden. In het geval van verlammingsverschijnselen is een spoedbehandeling, bij voorkeur binnen enkele uren, bij voorkeur direct!, van groot belang voor het vooruitzicht op herstel. Nadat met behulp van contrastonderzoek of MRI de exacte plaats van de hernia is vastgesteld kan een operatie de druk van her ruggenmerg wegnemen. MRI beeld van een hond met een hernia van de tussenwervelschijf tussen 3e en 4e nekwervel Cauda equina syndroom Dit ziektebeeld omvat een aantal afwijkingen ter hoogte van overgang van laatste lendenwervel naar heiligbeen die druk uitoefenen op de daar aanwezige zenuwen. Bij de hond, welke 7 lendenwervels heeft, eindigt het ruggenmerg ter hoogte van de vijfde lendenwervel. Vanaf daar lopen vele zenuwen door het wervelkanaal via uittreedopeningen tussen de wervels en verschillende openingen in het heiligbeen naar alle delen van het achterlijf. Deze bundel zenuwen lijkt van vorm op een paardenstaart, in Latijn: Cauda Equina 2 / 6
De oorzaken van dit ziektebeeld zijn verschillend: De meest voorkomende oorzaak is instabiliteit van de facetgewrichtjes en tussenwervelschijf van laatste lendenwervel (L7) en Heiligbeen (S1). Dit ziekte beeld wordt dan exact benoemd als Lumbosacrale Instabiliteit. Andere oorzaken zijn Ontstekingen, Tumoren, Wervelbreuken, Misvormingen van wervels, OCD van de eindplaat van heiligbeen of laatste lendewervel. L7 en S1 zijn verbonden door een tussenwervelschijf aan de onderzijde en twee kleine gewrichtjes aan de bovenzijde. Normaal laten deze gewrichten slechts een beperkte beweging toe zodanig dat de zenuwen beschermd zijn tegen inklemming. Door overbelasting kan de tussen- wervelschijf, tws, scheuren. De kern van de tws verplaatst zich richting zenuwen en geeft daar een zeer pijnlijke druk. Door deze druk kan ook de functie van de zenuw uitvallen, met verlamming als gevolg. Behalve door overbelasting bestaat ook een aanleg voor een instabiel L7-S1 gewricht. Ook de bouw van de rug zelf heeft een grote invloed op de krachten welke zich afspelen ter hoogte van L7-S1. Bij deze honden is al op jonge leeftijd bij röntgenonderzoek vast te stellen dat bij strekken van het L7-S1 gewricht het heiligbeen sterk naar beneden kantelt. Door deze instabiliteit ontstaat zeer vaak een scheuring van de tws; dit wordt een Hernia genoemd. ( Hernia betekent letterlijk breuk, in dit geval van de tws). Bovendien ontstaat door de instabiliteit van de wervels botnieuwvorming rond de wervels. Dit is een reactie van het lichaam om de instabiliteit op te lossen. Deze botnieuwvorming kan op zijn beurt ook weer inklemming van zenuwen veroorzaken. 3 / 6
MRI van hond waarbij duidelijk de uitpuiling van de tussenwervelschijven te zien is op het nivo van 6e en 7e lendewervel en ook 7e lendewervel en heiligbeen. Klachten zijn dan meestal: trager gaan zitten, staan en liggen slecht of niet meer kunnen springen pijn bij inbijten, verbijten in geval van pakwerk. In een later stadium slap gangwerk, slappe staart incontinentie van urine, ontlasting verlamming van de achterhand. De diagnose kan gesteld worden door een combinatie van ziektegeschiedenis, lichamelijk onderzoek en röntgen-onderzoek. In sommige gevallen is aanvullend onderzoek noodzakelijk in de vorm van röntgencontrastonderzoek, EMG, CT of MRI scan. In enkele gevallen kan een MRI onderzoek noodzakelijk zijn om een exacte diagnose te stellen. In een dergelijk geval verwijzen wij u naar een MRI centrum met specifieke deskundigheid. Met dit MRI centrum hebben wij een intensieve collegiale samenwerking sinds enige jaren. De behandeling in geval van een hernia/prolaps is vrijwel altijd operatief omdat medicijnen over het algemeen niet effectief zijn. Bij de operatie wordt gedeeltelijk het "dakje" van de laatste lendewervel en heiligbeen verwijderd waarna de inklemming van de zenuwen weggenomen kan worden. Een deel van de tussenwervelschijf en de kern van deze tussenwervelschijf worden weggenomen. De vooruitzichten zijn afhankelijk van de aanwezige botveranderingen, zenuwbeschadiging en instabiliteit van de lumbosacrale overgang. Op dit moment worden tijdens de operatie de betreffende wervels (nog) niet aan elkaar "vastgezet". Bij de meest patienten is dit ook niet nodig. Over het algemeen zijn de vooruitzichten van een operatie gunstig! 4 / 6
Wobbler Bij deze ziekte is sprake van een afwijkende bouw en functie van de nek-wervels.wobbler wordt vooral gezien bij de Dobermann en de Deense Dog. De gevolgen van deze afwijkingen zijn dat er een toenemende druk onstaat op het ruggenmerg ter hoogte van de laatste nekwervels. Opvallend bij de Dobermann is een gangwerk waarbij de voorpoten verstijfd en de achterpoten slap zijn. De achterpoten laten een slechte coordinatie zien in combinatie met spierzwakte. Naarmate het ziekteproces vordert kan de hond aan alle poten verlamd raken. Het ziektebeeld en de behandeling zijn voor de Dobermann en de Deense dog verschillend! Bij de Dobermann kan een operatieve behandeling goede resultaten geven zolang als de schade aan het ruggenmerg niet te ernstig is. Breuken of verplaatsingen van wervels De vooruitzichten zijn vooral afhankelijk van de ernst van de schade aan ruggenmerg en zenuwen. Heel belangrijk is dat men bij het transport van een dier na ongeval, waarbij mogelijk de wervels beschadigd zijn, het dier volledig geïmmobiliseerd op een plank of brancard vervoerd naar de dierenkliniek. Het dier dient zeer voorzichtig vanuit de bestaande positie geschoven, en niet getild!, te worden tot op de plank/brancard! Tumoren van ruggenmerg/ zenuwen, hersenvliezen, wervels De vooruitzichten en behandelingsmogelijkheden zijn afhankelijk van de plaats en omvang van de tumor en de ontstane schade aan ruggenmerg en zenuwen. Tumoren van zenuwen komen regelmatig voor met name in de okselholte. 5 / 6
6 / 6