't Schipke. Informatie voor en door de studenten van Fr. De Merodestraat 63 de Koninklijke Beiaardschool Jef Denijn 2800 Mechelen

Vergelijkbare documenten
't Schipke. extra. Informatie voor en door de studenten van Fr. De Merodestraat 63 de Koninklijke Beiaardschool Jef Denijn 2800 Mechelen

museabrugge.be MUSEA BRUGGE PERSDOSSIER zomerprogramma beiaard & stadsbeiaardier geeft fakkel door

De klok luiden. Over het belang van het behoud van de beiaardtraditie

Themalijst. Beiaardmuziek Torenmuziek 2015

Al 65 jaar leven we in een vrij land. Dat vierden we op 7 en 8 mei Op 7 mei was er de traditionele bloemenhulde aan het Monument van de

Podiumbeestje. schooljaar (deel II) van de Gemeentelijke Academie voor Muziek, Woord en Dans

Werkgroep Bouwhistorie Zutphen. Informatiekaart St. Janskerk. St. Janskerk

Het Vlaardingse klokkenspel

Winnaar categorie Isk/Okan. Het Universum

ouders van de groepen 1 t/m 4 volgend schooljaar

Nieuwsbrief September 2016 Jaargang:

KERSTMO-NU-MENT. Voor bestuursleden. KVLV DRAAGT BIJ TOT SPIRITUALITEIT Werkjaar Werkjaar Kerstmo-nu-ment 1

Kind op Maandag. Lezen in de vakantie is leuk én slim!

Algemene lessen. Les 4: Maak een portret van jezelf!

Verslag. Stichting Gitaristenkring Suriname. Bezoek concertgitarist / docent Enno Voorhorst. Periode: 28 februari - 9 maart 2015

Gezinsaanbod. speciaal voor families met kinderen tot 12 jaar vlieg wijst je de weg!

G E V E R S - DEUTZ TERWEESCHOOL

Nieuwsbrief. 30 mei Belangrijke data. 30 mei > voorlichting bureau halt groep 7. 9 juni > extra open dag van uur tot 12.

Verhuizing school: leerlingen 2 extra dagen vrij!

jaargang 18 nummer 5 oktober 2015 Uitnodiging

De Nieuwe Beiaard van Sint-Rombouts

Dag vrienden van klanklichaam,

Museum Klok & Peel Asten pronkt met 't Astronomisch Kunstuurwerk

Juli - augustus nr 335

Twee aspecten hiervan worden op 10 en 11 november 2015 op een bijzondere manier in de kijker geplaatst.

Ieper. Ervaringen Schilderijen :

NIEUWSFLITS. Jaargang 19, nummer 5 20 december Voorwoord Beste ouders, Belangrijke data. Belangrijke data in: januari 2019

Renovatie van het klokkenspel op het Stadhuis te Rotterdam

KALENDER. Indien u een attest wenst i.v.m. voor-, nabewaking en middagtoezicht gelieve uw naam dan vóór 18 januari 2008 op te geven in het bureel.

Afscheid van Rien Aarssen als beiaardier van Grimbergen

Beiaard van het Federaal Parlement Concerten 2012

Hemony-carillon van de Zuidertoren opnieuw gerestaureerd 1

Dit verhaal gaat over een schat, die je overal kunt vinden : zowel hier als daar, zowel vroeger als nu. Een schat zo rijk als het leven zelf, die

dienstencheques sector (PC )

Pasen in het Kruispunt paasmorgen 21 april Lezing OT. Lied. Lezing Epistel. Rejoice zingt. Lezing Evangelie. Rejoice zingt.

Als wij al onze doelen willen behalen hebben we best wel veel geld nodig. Hoeveel? Dat leest u in dit 4-jaren plan. Klik Hier.

Riemslootnieuws Jaargang tel. nr KDV en BSO Dag en Dou

Beiaardiersconcours 6 juli 2018

O.L.V. van het Heilig Hart te Scheut

Gewoonte 5 EERST BEGRIJPEN DAN BEGREPEN WORDEN

De Ronde Venen, december

28 september 2018 Twee jaar! Parkinson en actief bezig zijn

TELEFONEREN NAAR DE BIBLIOTHEEK

1. Adem twee maal rustig en laag, voor je begint met improviseren 2. Speel zoals je bent

Jaargang 1 nummer 4. Beste lezers van het FIBOekje,

Nieuwsbrief 21 december 2018

Afscheidsviering van Ward 8 november 2014

de Dorpskerk van Spijkenisse

Nieuwsbrief december 2016

JAARLIJKS TIJDSCHRIFT VOOR EN DOOR LEERLINGEN VAN HET EERSTE JAAR

Voor christenen is de Bijbel met name een geloofsboek. Dat betekent

LYRICS EP1 BEGRIJP ME NIET VERKEERD

Sophie Piper; In de hemel en op aarde, gebeden voor kinderen.

PR-team, stand van zaken

de Dorpskerk van Spijkenisse

Academie Merksem. Welkom op de vrije infosessie.

Lia (21) is klaar met krassen en wil taboe doorbreken - Samenle...

Per Omgaande schooljaar december 2015 nummer 7

28 MAART 2013 AGENDA: SCHOOLZAKEN. Nieuwe website 8 april a.s. gaat onze nieuwe website online. Wij houden u op de hoogte!!!!!!

- (Tinne), ik wilde eigenlijk iets anders. P&D Country & Line Dance Weekend

Museum in Wintersfeer: hét kerstuitje in de Peel

Maart e jaargang #3. Van de redactie

JAARLIJKS TIJDSCHRIFT VOOR EN DOOR LEERLINGEN VAN HET EERSTE JAAR

Infobrief juli en augustus 2019

NIEUWSBRIEF augustus 2014

Centrum voor Ambulante Revalidatie. De zomer is gekomen

De Sneeuwmachine Module Dans Groep 7-8

Antwoorden Thema 5 Vrije tijd

Stad Genk Publicatie Verkeersongevallen en slachtoffers

Nieuws van Alex december 2017

Wat komen gaat : Zaterdag 10 december groot herfstconcert in G.C. Colomba. deuren 19 uur, aanvang 20 uur. Zaal en voorverkoop 10.

WEEKBRIEF 29 JUNI 2018

Infobrochure schoolopvang door VZW Infano in de Jan van Ruusbroecschool

NIEUWSBRIEF. Van Juf Yvonne

Nieuws van de directie

MAKWARIUM NIEUWSBRIEF!

Kerstviering 2009 Laat iedereen het horen. Groep 0, 1 en 2 CBS Shalom

September Welkom op onze school. Nieuwe leerlingen in de maand september zijn: Stijn Zaaijer Lynn Bonvanie

v o o r w o o r d Beste kinderen, beste ouders,

NR juni 2019 (nr. 20 zal verschijnen op 20 juni 2019)

Samen met Jezus op weg

Trefwoord. No 7 22 november 2017

De Kraanvogel Vluchtnieuws 1

Zondag 26 maart 2017 zondag Laetare verheugt u

De nieuwsbrief. nummer 3 22 september Oudelandselaan ER Berkel en Rodenrijs.

Voorwoord directie. Ook het huiswerkbeleid werd uitgewerkt op niveau van de scholengemeenschap.

Erasmusbestemming: Rennes Academiejaar: Één/twee semester(s) Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit

EERSTE OPEN DAG. Beste ouder/ verzorger,

Schooljaar , nieuwsbrief 7 december Beste ouders,

Luisteren en samenvatten

REGLEMENT EVALUATIECONCERTEN EDITIE 2015

Verhaal van verandering

Radar Jenaplanschool Johan Louis de Jonge

BESTE OUDER, HET GLAZEN HUIS OP SCHEPELWEYEN

het laatste station van de wereld

nieuwsbrief 2 - oktober 2017

Verslag themabijeenkomst armoede en eenzaamheid Georganiseerd door Assadaaka, St. Onze Hoop en NOMA

Johannes 20,24-29 Gelukkig als je niet ziet en toch gelooft!

Speel je met ons mee?

Transcriptie:

't Schipke Informatie voor en door de studenten van Fr. De Merodestraat 63 de Koninklijke Beiaardschool Jef Denijn 2800 Mechelen Driemaandelijks tijdschrift 21e jaargang nr 2 jan-feb-mrt 2004 V.U. An Lommelen K. Schurmansstr.94 3010 Kessel-Lo 81 jaar beiaardschool 21 jaar CAMPANA 50 jaar beiaard van Busleyden 1

INHOUD Campana Wie, Wat, Waar 2 Woordje van de preses 3 Afdeling Leuven: Welkom! 4 Klokjesrubriek 5 Kerstfeest 2003 7 50 jaar 'Busleyden-beiaard' + Beiaardmuziek 'Busleyden-memory' 9 Poëzie en beiaard 14 Beiaarden in Spanje + Restauratie van beiaarden 16 Studentenconcerten te Oostende en Brakel 18 Informatie over uitstap naar Leuven, Rotterdam en Oslo 20 Wist je dat + Niet vergeten 23 Campana Wie, Wat, Waar Campana is sinds 1982 de studentenvereniging van de Koninklijke Beiaardschool Jef Denijn te Mechelen. Zij omvat alle studenten van de beiaardschool. Studenten worden automatisch en gratis lid van Camapana als zij zich inschrijven aan de beiaardschool (je kan steeds je lidmaatschap weigeren door een eenvoudig schrijven naar de school). Activiteiten van Campana worden georganiseerd voor en door studenten. Voorbeelden zijn: studentenconcerten, kerstfeestjes, beiaardbals, excursies etc. Voorstellen, eigen initiatief en hulp bij de organisatie worden steeds zeer gewaardeerd! Via 't Schipke heeft Campana de mogelijkheid alle studenten te bereiken, of ze nu maandag, dinsdag, woensdag of zaterdag les hebben, in Halle, Roeselare, Leuven, Mechelen, Peer of elders les volgen. In dit blad hebben alle studenten de mogelijkheid hun hart te luchten, artikels te schrijven, verslag uit te brengen over leerrijke ervaringen enz. Suggesties of opmerkingen: altijd welkom op volgend adres: CAMPANA, Fred. De Merodestraat 63, 2800 MECHELEN Lidmaatschap is gratis. Een jaarlijkse bijdrage van 5 Euro (voor postzegels, kopieën) wordt echter wel op prijs gesteld. Niet-studenten kunnen steunend lid worden door overschrijving van 10 Euro op rekening van An Lommelen : 452-7513921-24 met vermelding bijdrage Campana 2004. Zij ontvangen dan 't Schipke en zijn welkom op de aktiviteiten van Campana. Langs deze weg wensen wij alle sponsors te danken voor hun steun! 2

Woordje van de preses Beste studenten, beste beiaardliefhebbers, Hier is het dan al: het tweede schipke van dit schooljaar! De tijd vliegt, de eerste examens en ook de eerste activiteiten zijn voorbij... maar zeker niet onopgemerkt. Allereerst een woordje over de excursie naar Harderwijk en Utrecht. Deze is om organisatorische redenen uitgesteld naar november 2004... Geïnteresseerden kunnen zich nu al melden bij mij, zodat dit zeker dan zal kunnen doorgaan! Ook wordt een alternatieve excursie gepland op 20 mei. Een tweede activiteit die zeker het meest in het oog sprong, was het kerstfeest. Opvallend was hier dat veel studenten moesten afhaken omwille van andere zaterdagse activiteiten of ziekte. Wel was de opkomst van andere personen die nauw betrokken zijn bij de beiaardschool onverwacht groot. Wij willen deze personen hartelijk danken voor hun aanwezigheid! Volgend jaar zijn jullie opnieuw welkom en zal het programma beter afgestemd zijn op studenten én andere beiaardschool-betrokkenen. Ook wil ik al even vooruitblikken. In de nabije toekomst, op 24 april 2004 (elders in 't schipke vind je hierover meer uitleg), heeft een excursie naar Rotterdam plaats. Ik zou willen vragen aan iedereen om zo snel mogelijk door te geven als je geïnteresseerd bent om mee te gaan. Op die manier is het op organisatorisch vlak gemakkelijker om iets te regelen. Hetzelfde geldt voor de uitstap naar Leuven op 20 mei 2004. Dan rest mij alleen nog iedereen die aan dit Schipke meegeholpen heeft, diegenen die actief zijn op beiaard-vlak en onze luisteraars te bedanken en veel lees-plezier te wensen met dit nieuwe Schipke. An 3

Afdeling Leuven: Welkom! door An Lommelen In dit schipke stellen de nieuwe studenten van Leuven zich voor. Als jij je ook geroepen voelt om iets over jezelf te schrijven, over je motivatie om beiaard te spelen,..., mag je dit gerust laten weten. Pieter Van Ingelgem 1977 9 Jaar was ik toen ik mijn eerste pianolessen kreeg in de muziekacademie van Aalst. Ze zouden me evenveel jaar later richting Conservatorium van Brussel brengen, waar ik in 1997 het kandidaatsdiploma voor piano behaalde bij Jan Michiels. Niet veel later zou ik evenwel gehoor geven aan de roep van de Tandheelkundige wetenschappen. Sinds juli van dit jaar combineer ik het werken als kindertandarts met een aanvullende studie in de Culturele Studies aan de KU Leuven. Het klokje mag thuis dan wel tikken zoals het nergens tikt, de gelegenheid om in Leuven beiaardlessen te volgen moest en zou ik met beide handen grijpen! Wie wil er nu níet op hoog niveau musiceren? En zo ben ik dan ook verzeild geraakt in dit Schipke. Iets schrijven? Geen probleem, maar wat zou ik verder dan nog aan de grote klok willen hangen? Mijn vliegende reporter -schap voor dzjem!, het jongerenmagazine van Jeugd en Muziek Vlaanderen! Sabine Daenens Ik ben Sabine Daenens en studente geschiedenis aan de KU Leuven. Heel toevallig las ik in de campuskrant over het leren beiaard spelen. Aangezien ik orgel studeerde in Kortrijk, maar dit een beetje op de achtergrond raakte, leek het me ideaal om iets nieuws te proberen. Dus, waarom niet leren beiaard spelen? 4

Klokjesrubriek door Marc Van Eyck Wij lezen in Klok & Klepel [nr 85, dec. 2003, pp.5-9] volgend artikel 't Lust ons op de klokketon om doorluchte torentransen eenen klokkedans te dansen waarvan hier een samenvatting. André Lehr vertrekt van een tekst van Joost van den Vondel om het fenomeen "doorluchte torentransen" verder uit te spitten. In zijn inleiding lezen wij "dankzij het toen gebruikelijke broeksysteem werd het doorzicht verder niet belemmerd". Types lantaarntorens André Lehr geeft een overzicht en een bespreking van vijf types van lantaarntorens. Maar liefst 93% van alle Nederlandse beiaarden uit de periode van voor het tijdperk van de grote restauraties werd geplaatst in een lantaarntoren, deels met klokken tussen de stijlen, deels met klokken achter de stijlen. In Vlaanderen bedraagt dit aantal slechts 57% en in Wallonië is dit fenomeen haast onbestaande. Eerst de toren en dan de beiaard of omgekeerd Gezocht wordt of de open lantaarntorens werden gebouwd in functie van de beiaard ofwel het omgekeerde het geval was. Het laatste blijkt in de meeste gevallen de realiteit te zijn. Twee redenen worden aangegeven: 1) men wou absoluut de beiaard in een open toren hangen en 2) wegens geldproblemen was een houten bovenbouw goedkoper dan de toren hoger te metsen. Voorkeur van de klokkengieters De voorkeur van de Hemony's ging blijkbaar uit naar een beiaard die duidelijk zichtbaar in de klokkenlantaarn worden geplaatst. Hiervoor zouden zelfs middenstijlen van de klokkenlantaarn moeten worden verwijderd. Broek versus tuimelaarstelsel en het doorluchtig karakter van de lantaarntoren "pas in de twintigste eeuw ging het op enkele torens mis", "dikwijls werden toen gerichte tuimelaars, ja zelfs tuimelaarsassen toegepast die de lantaarn tot een ondoorzichtige zwarte prop klokken en mechaniek maakte...". 5

André Lehr schildert donkere gedachten rond de invoering van het tuimelaarstelsel... De mooie typische opstelling (een grote klok tussen twee discantklokken) werd als gruwel beschouwd door diegenen die tuimelaarassen wensten te installeren. Denijn en de Mechelse opstelling Denijn bleek geen oog te hebben op het typische Nederlandse klokkenspel. Hij adviseerde over gans Nederland op basis van één type beiaardopstelling: de klokkenkamer met galmborden. Ook Mr. A.Loosjes, de toenmalige (eerste) voorzitter van de wat later de NKV ging heten onderschreef Jef Denyn's opvatting. Twee beiaarden André Lehr besluit de tekst met de voorzichtige vraag of wij wel beseffen dat er een klankverschil is tussen de beiaard "op een klokkenzolder" en een beiaard "op een klokkenplat". Anders gezegd tussen "een romantische pianobeiaard" en een "barokke klavecimbelbeiaard". t Schipke voegt hier volgende bedenkingen aan toe. In de tekst kijkt André Lehr wel even naar Vlaanderen en Wallonië, maar verder gaat hij niet. Hij nuanceert wel in de tekst en schrijft duidelijk dat bij grotere klokkenkamers de klank wél echo's kan produceren. Toch beperkt hij zich bewust tot een meer "gechargeerde" uitspraak waarbij de tegenstelling "klokkenzolder" versus "klokkenplat" nogal sterk tegenover mekaar wordt gezet. Een van de eerste beiaarden die Jef Denyn in België laat wijzigen is toevallig Sint-Geertrui te Leuven. Hij plaatste galmborden ter hoogte van de klokken van het middenregister en dat gaf aan de klokken toch een mooie extra weerkaatsing. Tijdens de werken aan de torenspits, waarbij netten werden aangebracht kregen de klokken nog een supplementaire zachtere warme bijklank - een soort gebroken echo. Kunnen we stellen dat, doordat de torenspits van de Sint-Geertruikerk te Leuven enorm ruim en 34m hoog is, de beiaard een mengvorm is tussen een rasechte "romantische" beiaard en het typisch Nederlandse "barokke" beiaard. Zijn wij juist als wij André Lehrs laatste zin over "romantische pianobeiaard" en "barokke klavecimbelbeiaard" interpreteren als zijnde dat beide instrumenten een andere benadering vragen: andere muziekkeuze, andere speelwijze, eventueel ander publiek? De tekst van André Lehr stemt ons tot nadenken en wij hopen dat aan dit onderwerp nog een vervolg wordt geknoopt. (Dit zal gebeuren op 15 mei 2004, met de lentedag.) 6

Kerstfeest 2002 & 2003 door An Lommelen Allereerst één foto om terug te blikken op het kerstfeest van 2002. Deze foto behoeft geen commentaar... Dan volgen enkele foto's van het Kerstfeest van 2003. Deze foto's spreken ook voor zich: veel volk, bekende gezichten, sfeer,... kortom: kerstfeest!!! op deze foto o.a.: leraar Eddy Mariën, secretaris Jan Verhaverbeke, student Thomas uit Duitsland, oud-student Tom Van Peer. 7

Op deze foto's herkennen we o.a.: penningmeester..., secretaresse Gerda Samyn, student Frederik Reynders, de cake die Eddy kreeg als beloning voor zijn pianospel,... 8

50 jaar 'Busleyden-beiaard' door Michel Lejeune De beiaard van het Stedelijk Museum Hof van Busleyden. Foto: Regionale Beeldbank Mechelen Vlak naast de Mechelse beiaardschool gevestigd in het huis Het Schipke bevindt zich de tuin van het Hof van Busleyden, en een torentje, dat al dat moois bewaakt. Het renaissancetorentje is bekroond met een balustrade en een torenhelm en herbergt in zijn bovenste geleding een beiaard van 49 klokken. Alle leraars, studenten en oud-studenten kennen dit 2541kg wegende instrument, dat vooral als oefenbeiaard wordt gebruikt door de Koninklijke Beiaardschool Jef Denyn. Wijlen Gaston van den Bergh, de vroegere stadsbeiaardier van Lier en Halle heeft ooit eens in een voordracht van 27 juni 83 tot de leden van het Comité van Toren en beiaard v.z.w. van Mechelen verteld dat men met de oprichting van de Busleydenbeiaard, de Monumentencommissie even voor schut had gezet. Aan het geklasseerd torentje mocht geen steen gewijzigd worden, dat was wel een probleem om de zwaarste klok, een bes van 420kg, binnen te krijgen. Deze klok werd ook op het klavier aangesloten als bes, zodat het instrument in tegenstelling tot de meeste andere beiaarden niet getransponeerd diende te worden. Toch moest er een gat naast een raam gekapt worden. Dit moest daarna terug dichtgemetseld en onzichtbaar hersteld worden. Wijselijk en dit om op geen NJET te stuiten heeft men nadat de klok was geplaatst de Monumentencommissie om toelating gevraagd. Ze waren daar blijkbaar goed op de hoogte, want hun antwoord was De beiaard IS er al. Ge hebt ons voor een voldongen feit gezet.. Wel moest men in het begin op Busleyden zonder verlichting spelen. Er mocht géén elektriciteit in het torentje wegens brandgevaar voor het museum, men was niet verzekerd enz Men ging dan maar naar boven met een zaklamp of een brandende kaars, dat was minder gevaarlijk. Gelukkig is die tijd voorbij. 9

Het is wel de moeite even bij dit instrument blijven stil te staan. In 1953 werd deze beiaard door het Mechelse stadsbestuur aan de beiaardschool geschonken. De firma M. Michiels Jr. uit Doornik (van Mechelse origine) werd met het gieten en de plaatsing belast. Tevens en dit moet toch ook wel even worden onderlijnd, is de stemmige binnentuin een ideale luisterplaats. Ik herinner me nog alsof het gisteren was hoe Jef Rottiers (1904-1985), na een les piano, vanuit het tussenkamertje in de Van Hoeystraat waar de buffetpiano stond, me naar het koertje achteraan loodste om naar de beiaard van Busleyden te gaan luisteren. Eerst moesten we nog langs het reuzegrote schilderij van De Toren Van Babel, waar de meester aan het werken was. Jef schilderde niet naar het origineel maar naar kleurenreproducties en detailfoto s telkens met toevoeging van kleine symbolische elementen die niet op het originele werk voorkwamen. Luister, zei hij me, dit is iets van mij dat ze spelen, Sprookje. Rottiers was een all-round kunstenaar, hij was niet alléén schilder, doch ook beiaardier, en vooral een groot toondichter van beiaardmuziek. Hij genoot van de beiaardklanken uit het torentje van Busleyden. Terwijl hij binnensmonds mee neuriede, hing zijn zelfgerolde sigaret in een van zijn mondhoeken klaar om zo naar omlaag te vallen. Dit alles is vijftig jaar geleden. Ik was toen twaalf, dit vergeet ik nooit. Toen alles stil werd, draaide hij zich om en zei me, ge moet ook leren beiaardspelen jongen. Helaas ben ik daar veel te laat aan begonnen, wat niet wegneemt dat het een mooie hobby is. Jef Rottiers' leerling, mijn goede vriend Joseph Lerinckx (1920-2000), heeft het torentje tot twee maal toe bezongen. Eerst in zijn Busleyden-menuet uit december 1971 en een tweede maal in zijn Busleyden-memory van februari 2002 opgedragen aan Marcel Kocken voor diens 65 ste verjaardag. Lerinckx had, zoals ook ik, van echtgenote en dochter Kocken een brief ontvangen om mede te werken aan het liber amicorum van Marcel. Een maand later was zijn compositie reeds af en bewerkte hij dit nog tot Fox-Trott voor n jarige Marcel voor koperensemble en beiaard. Jos Lerinckx beluistert beiaard van Busleyden vanuit 't Schipke Foto: Jos D'Hollander De klokken van de Busleydenbeiaard hebben een korte uitklinktijd, wat het instrument een tokkelkarakter geeft. Doch daarom is het ook bij uitstek geschikt voor de uitvoering van muziek uit de baroktijd en de klassieke periode. Ook in samenspel met andere instrumenten komt deze beiaard uitstekend tot zijn recht. Daarom werd hij ook gebruikt in een CD uit 1991, 10

in een opname samen met gitaar. Ik denk hier aan de prachtige CD Carillon and Guitar, van mijn beiaardleraar Eddy Mariën en gitarist Wim Brioen. Vroeger werd dit bronzen hart zelfs opgenomen in de programma s van het Festival van Vlaanderen afdeling Mechelen, vandaag de dag valt deze eer zelfs de jongste beiaard (1981) van de Sint Romboutstoren niet meer te beurt. De Mechelse reus is door de wijzen van het Festival van Vlaanderen het zwijgen opgelegd. Het kan verkeren zei Bredero Het enige historisch originele instrument uit de lage landen dat de beiaard wel is, mag zijn stem in het Vlaamse Festival niet meer laten klinken. Arm Vlaanderen Foto: Regionale Beeldbank Mechelen Tot slot toch nog dit, het Hof van Busleyden werd tussen 1503 en 1505 in opdracht van humanist H. van Busleyden gebouwd. Naar alle waarschijnlijkheid waren Antoon I en Rombout Keldermans de bouwmeesters van dit prachtige renaissance-complex. Beiden behoorden zonder enige twijfel tot de voorouders van de naar Amerika uitgeweken organist-beiaardier-mechelaar Raymond Keldermans wiens zoon Karel de traditie in de USA verder zet.. Daarmede is de cirkel van de klokkenmond helemaal rond. Regionale Beeldbank Mechelen Het Stadsarchief Mechelen heeft samen met enkele andere archiefdiensten onder impuls van de Erfgoedcel Mechelen een internetdatabank uitgebouwd. Zo worden interessante collecties beeldmateriaal (foto's, kaarten, etsen, tekeningen, enz.) met een infoluik voor het brede publiek toegankelijk gemaakt. In deze beeldbank www.beeldbankmechelen.be kan de bezoeker door een eenvoudige zoekactie beelden vinden. Omdat wij foto s vanuit deze databank in dit Schipke mochten gebruiken, willen wij aan de lezers die veel van Mechelen, klokken en beiaarden kennen, een oproep doen om eventueel bijkomende gevens te willen leveren bij een aantal foto's, die te vinden zijn onder de zoektermen klokken en beiaard (of varianten daarop). Deze opmerkingen kan u doorgeven online (via de vermelding uw opmerkingen bij deze foto ) of via het e-mailadres van het stadsarchief stadsarchief@mechelen.be. 11

12

13

Poëzie en Beiaard door Michel Lejeune Op 23 juni laatstleden deed Eddy Mariën, adjunct-stadsbeiaardier en leraar aan de Koninklijke Beiaardschool "Jef Denyn", in het kader van de zomerconcerten beiaard het bronzen hart van Sint-Rombouts klinken. Het was een warme zomerse avond waarin beiaardklanken en ook woorden onze oren streelden. Uitzonderlijk wisselde men beiaard af met poëzie. De gedichten werden door de woordkunstenaars Ann Van Tuerenhout en Wieland Volkaert gebracht. En laat op de avond, toen de subtiele verlichting de Sint-Romboutstoren nog mooier maakte, werd het gedicht "NOCTURNE-Beiaard" van Jan Verhaverbeke voorgedragen. Ik was ontroerd... We hebben niet aan de secretaris van onze beiaardschool Jan gevraagd of we zijn gedicht mochten publiceren. We zullen dat doen als het gedrukt is, zoals men in 1953 met de oprichting van de Busleydenbeiaard, de Monumentencommissie ook even voor schut heeft gezet. Jan, mag ik hier ook de tolk te zijn van allen die met de Mechelse Beiaardschool begaan zijn. Daarom wil ik je hier dan in naam van allen bedanken, niet alléén voor je mooie gedicht, maar ook voor je belangloze inzet, passie en vechtlust waarmee je onze school te helpt overleven. We will overcome... 14

En hier volgt dan het gedicht: NOCTURNE Beiaard De zon die lust en leven bracht is in het westen weggegleden. De nacht legt nu zijn hand over de aarde. Het lamplicht strijkt een zalf van klaarte op het klavier waarvoor de meester zit en op de toetsen zwijgend in t gelid. De stilte weeft verwachting die beantwoord wordt als vuisten dansen gaan op t toetsenbord en voeten vaardig uit pedalen de diepere klokkenklanken halen. De eerste tonen, langoureus en ingetogen tot innig klankensnoer gebogen vergaan als avondzon op bomen die in de najaarsnevel dromen. Ze vullen het ontvankelijk gemoed met nostalgie en vreemde gloed. Een andere klank, een nieuw tover, soms nemen boventonen over maar doen niet echt het schrijnen van diepere pijn verdwijnen. Steeds blijft weemoed hangen een ver en onbestemd verlangen. Nog eenmaal klinken weer de eerste akkoorden de onvervulde aanvangswoorden. Maar al wat ooit een aanvang kende is reeds getekend met het einde. De laatste noot sterft in de avond uit, kom nu maar, milde nacht, die onze ogen sluit. 18 april 2003 Jan Verhaverbeke 15

Beiaarden in Spanje door Marc Van Eyck Het mooie verrassende Spanje telt slechts een drietal beiaarden. Tijdens een kort verblijf in november 2003 had ik de kans om twee ervan van naderbij te mogen bewonderen en te bespelen. Ziehier een overzicht. 1) Barcelona. In het "Palau de la Generalitat de Catalunya" worden de honneurs waargenomen door Anna Maria Reverté, die als beiaardierster alle dagen twee concerten verzorgt. Zij heeft een droomjob als beiaardierster, want als voltijds musicus kan zij in de Catalaanse hoofdstad de beiaardcultuur op waardige wijze uitdragen. In het verre Spanje weet de overheid méér de beiaardcultuur zeer naar waarde te schatten! Uit video-opnames blijkt dat heel veel publiek en vele hoogwaardigheidsbekleders de concerten bijwonen. Het instrument is een 4-octaafs Petit&Fritsen beiaard. De technische toestand is bevredigend te noemen en het klavier speelt zeer licht. Het instrument vraagt een zekere aanpassing voor beiaardiers die taaiere instrumenten gewoon zijn. Er bestaan plannen om de beiaard te verplaatsen. 2) El Escorial El Escorial is een stad die op de heuvels ligt rond Madrid. In het klooster bevindt zich de beiaard. De beiaard laat zich heel moeilijk benaderen, want de toegang is slechts mogelijk via het museum en dat wordt zéér streng bewaakt. Schriftelijke toelating, veiligheidsagenten en dergelijke meer. Het instrument is een 4-octaafs Eijsbouts beiaard. Het wordt wellicht zeer weinig bespeeld en dat merkt men dadelijk bij de eerste kennismaking. Technisch gezien heeft dit instrument een goede onderhoudsbeurt nodig - en daarbij mag een goede afregeling zeker niet ontbreken. Door de grote hitte/koude- en droogte/vochtigheid-contrasten in de cabine is het vernis van klavier en zitbank bijna volledig vergaan en valt het vilt tussen de toetsen als bij bosjes op de grond. 16

3) Villa-Real. Deze beiaard, bestaande uit 6 octaven oftewel 72 Eijsboutsklokken, bevindt zich in de basiliek van San-Pascual te Villa-Real, niet ver van Valencia. Dit instrument is zeer recent (1998), werd ingericht door Clock-o-Matic uit Holsbeek en werd ingespeeld door een oud-student van de Koninklijke Beiaardschool Jef Denyn en stadsbeiaardier van o.m. Brugge: Aimé Lombaert. De Basiliek van San-Pascual heeft in de ene toren 12 Paccardklokken en in de andere toren de 72 Eijsboutsklokken. Restauratie van beiaarden door Marc Van Eyck Naar aanleiding van onze geplande uitstap naar Leuven én van het artikel "Beiaard van de Cuneratoren te Rhenen gerestaureerd in Klok & Klepel nr.85 (tijdschrift van de Nederlandse Klokkenspel Vereniging (NKV)), verschenen in december 2003] volgende commentaar. Restauratie is het "terugbrengen naar een vorige toestand", of met gewone woorden gezegd: restaureren is herstellen wat stuk is en vervangen van wat versleten is. Renovatie is een combinatie van "vernieuwen" en "hernieuwen", of anders gezegd: vervangen wat kan vervangen worden (herstellen wat stuk is, vervangen wat versleten is), én verbeteren wat niet goed was. Replica is wat men bekomt na restauratie. Het is een illusie om te denken dat na de restauratie het oorspronkelijk terug is. Hetzieteralleenmaarzo uit. Als het zicht (optisch resultaat) in feite bepaalt of een restauratie geslaagd is, dan is een volgens ons een goede beiaardrestauratie een renovatie die er uit ziet als een restauratie. 17

Studentenconcerten STUDENTENCONCERTEN te Oostende 1& 8 mei 2004 Het is bijna een jaarlijkse gewoonte geworden. Naar aanleiding van de dagen van de amateurkunsten worden de studenten van de Mechelse beiaardschool in 2004 opnieuw uitgenodigd door de Oostendse beiaardverening De Vliegende Klepel. Dit jaar vinden de studentenconcerten er plaats op zaterdag 1 mei en zaterdag 8 mei. Iedere dag zijn er vier sessies van een half uur : 15.00, 16.00, 17.00 en 18.00 uur. De beiaard bevindt zich in de toren van het feestpaleis aan het wapenplein. Hij werd in 1965 gegoten door de Franse gieterij Paccard uit Annecy en bevat 49 klokken (met si b en mi b). In Oostende staat in 2004 alles in het teken van de herdenking van het beleg van Oostende door de Spanjaarden (1600-1604). Indien mogelijk heeft men graag dat de programma s daar wat op inspelen met bijvoorbeeld geuzenliederen, muziek uit de 17 e eeuw of Spaanse muziek. door Koen Cosaert De beiaard ligt op wandelafstand van het station. De Vliegende Klepel voorziet een kleine vergoeding voor de verplaatsingsonkosten. Voor mensen die van heel ver komen staan er drie eenpersoonsbedden ter beschikking bij Anita Desport, een van de bestuursleden. Het kan meteen een weekendje zee worden. Op dit moment zijn er enkel nog concerten vrij op 1 mei. Haast je dus als je er nog wil bijzijn. De programma s worden verwacht ten laatste op 1 maart 2004 en worden liefst gemaild naar cosaert.koen@skynet.be. Voor verdere vragen kan je ook steeds bij hem terecht. 18

STUDENTENCONCERTEN te Brakel Dit jaar krijgen de studenten van de Mechelse beiaardschool de kans om wat beroepservaring op te doen in Brakel, een kleine gemeente tussen Oudenaarde en Zottegem. Iedere eerste woensdag van de maand (met uitzondering van juli en augustus) kunnen zij er een marktbespeling verzorgen van 9u45 tot 10u45. De Sint-Pieterskerk aldaar dankt zijn beiaard aan Hippoliet Wasteels die in 1959 als milde weldoener optrad. De 49 klokken (dus met si b en mi b) werden gegoten door Petit & Fritsen. De bespelingen worden georganiseerd in overleg met Koen Cosaert. Wie hieraan wil deelnemen kan even telefoneren (056 22 72 41) of een mailtje sturen naar cosaert.koen@skynet.be. De culturele raad van Brakel voorziet in een verplaatsingsvergoeding. 19

Uitstap Leuven Naar aanleiding van de vernieuwingen aan twee beiaarden in Leuven (de Sint Geertrui en de Sint Pieters), wordt op donderdag 20 mei 2004 (OH Hemelvaart) een uitstap georganiseerd naar de drie beiaarden van Leuven. Geïnteresseerden kunnen zich melden bij An Lommelen via email, telefonisch of via het secretariaat van de beiaardschool. Vergeet niet te vermelden of je 's morgens wacht aan het station van Leuven of aan de universiteitsbibliotheek! door An Lommelen Tijdsplanning: 10u30: afspraak aan het station van Leuven 11u: afspraak beneden aan de toren van de universiteitsbibliotheek 11u30-12u30: mogelijkheid tot bespeling van universiteitsbeiaard 13u-14u: middagmaal op de Grote Markt te Leuven 14u-15u: uitleg over de vernieuwingen aan de Sint-Pietersbeiaard 15u-16u: bespeling van de Sint-Pietersbeiaard door studenten 16u30-17u30: uitleg over de vernieuwingen aan de Sint-Geertrui 17u-18u: bespeling van de Sint-Geertruibeiaard door studenten Wanneer u niet het volledige programma kan of wil volgen, kan u altijd contact opnemen met mij (an.lommelen@pandora.be of 0495/43 78 10), zodat we ergens kunnen afspreken op een bepaald uur. 20

De afspraakplaats op 20 mei 2004: De universiteitsbibliotheek te Leuven. Uitstap Rotterdam informatie van de Koninklijke Beiaardschool Op 24 april 2004 wordt een uitstap naar Rotterdam gepland. Het is de bedoeling om 3 beiaarden te bezoeken: die van de Grote of St. Laurenskerk (beiaard van 1660 49 klokken) die van de Stadhuistoren (beiaard van 1948 63 klokken) die van Delfshaven, Pelgrimsvaderskerk (beiaard van 1990 44 klokken) Verdere informatie over de dagplanning en praktische regelingen volgen. 21

Beiaardcongres Oslo door An Lommelen In mijn agenda wordt alvast een plaatsje gereserveerd van zaterdag 26 juni tot zondag 4 juli... en dit allemaal omdat in die periode het Wereldbeiaardcongres plaatsvindt in Oslo. Officieel duurt dit congres van 27 juni tot 1 juli, maar voor en/of na dit congres zal de reizende beiaard rondtrekken en bespeeld worden door beiaardiers. Er wordt geïnformeerd naar de mogelijkheden voor studentenbespelingen en een toer met de mobiele beiaard. Diegenen die in Ierland mee op toer zijn geweest, kijken er zeker al naar uit! Voor meer informatie omtrent alle activiteiten kan u steeds bij mij terecht. Campana Praktisch... Wijziging rekeningnummer Om organisatorische en statutaire redenen is het rekeningnummer van Campana gewijzigd. De jaarlijkse bijdrage van 5 (voor postzegels, kerstfeest, kopieën) voor studenten en 10 voor niet-studenten moet voortaan gestort worden op rekening van An Lommelen : 452-7513921-24 met vermelding bijdrage Campana 2003-2004 (voor wie dit nog niet gedaan heeft). U ontvangt dan 't Schipke en bent welkom op de aktiviteiten van Campana. E-mail-informatie Graag zouden wij een zo groot mogelijk publiek, zeker zoveel mogelijk studenten, via email willen bereiken voor het aankondigen van activiteiten of studentenpromoties op beiaardvlak. Daarom een oproep: mail je emailadres door naar an.lommelen@pandora.be, zodat je via die weg snel op de hoogte gebracht kan worden van de laatste nieuwtjes. Bedankt! 22

Wist je dat...... professionele musici extra hersencellen hebben (volgens een onderzoek aan de universiteit van het Duitse Jena)... deze studie meldt dat dit niet betekent dat muzikanten intelligenter zijn... oud-studenten niet echt afscheid moeten nemen van Campana door de kersverse vereniging 'Alumni Campana Association'... je meer informatie vindt op website www.beiaardschool.be/alumni... nog een nieuwe beiaard-website online is (www.beiaard.be)... op deze site 'beiaard for kids' echt de moeite waard is!... voor een hymne te spelen auteursrechten betaald moeten worden... de excursie naar Harderwijk volgend jaar in november zal plaatsvinden... Amnesty International initiatief nam om 25 beiaardiers Imagine te laten spelen op woensdag 10 december... de rechten op Imagine door Yoko Ono aan Amnesty International geschonken zijn... Leuven twee vernieuwde beiaarden heeft (zie elders in dit schipke) Niet Vergeten zaterdag 24 april 2004: uitstap Rotterdam zaterdag 1 mei + 8 mei: studentenbespelingen Oostende zaterdag 15 mei 2004: lentedag + lezing André Lehr donderdag 20 mei 2004: uitstap Leuven wijziging rekeningnummer CAMPANA emailadres door te geven om per email van nieuwigheden op de hoogte gehouden te worden 23

't Schipke CAMPANA Fr. de Merodestraat 63 B-2800 MECHELEN................................................................................................... 24