Alternatieve Niveau 1 Keuzecursussengids Periode 3 en 4 UTRECHT, November 2014 Gemaakt door de Onderwijscommissie van de Utrechtse Biologen Vereniging
3 Voordat je begint met lezen Deze alternatieve studiegids is anders dan de reguliere studiegids van het departement Biologie. De informatie in deze gids is afgestemd op die in de reguliere, maar het kan gebeuren dat ze minder up to date is. Kijk dus vooral ook naar de reguliere studiegids op de site van de Universiteit. De directe link er naartoe is als volgt: http://www.uu.nl/faculty/science/nl/informatievoorstudenten/bachelor/studenten/opleidingen/biol ogie/studiepunt/naslag/studiegids/pages/default.aspx Wil je meer weten over de veranderingen in het onderwijsmodel van de komende jaren, kijk dan op: www.uu.nl/studenten/onderwijsmodel
4 Voorwoord/Toelichting Beste eerstejaarsstudent Biologie, Voor je ligt de alternatieve studiegids voor niveau 1 keuzecursussen. Deze gids is samengesteld omdat jullie vanaf nu al in je eerste jaar de kans krijgen om twee cursussen zelf te kiezen, één in periode 3 en één in periode 4. Deze vrijheid kan natuurlijk erg leuk zijn maar brengt ook keuzes met zich mee. Deze gids biedt jullie hopelijk een helpende hand bij het kiezen van je keuzevakken in je eerste jaar. In principe lijkt deze gids best veel op de reguliere studiegids van het departement: over elke cursus staat een stukje tekst waarin beschreven wordt wat deze cursus precies inhoudt. Er zijn echter twee grote verschillen met de reguliere studiegids. Ten eerste zijn de stukjes in deze gids enkel de keuzecursussen uit periode 3 en 4 en is het dus geen compleet overzicht van alle vakken uit het eerste jaar. Ten tweede zijn de stukjes geschreven door studenten. Deze studenten hebben het vak vorig jaar gevolgd en delen op deze manier hun ervaringen met jullie. Zij beschrijven het verloop van de cursus, de onderwerpen die aan bod komen en geven bijvoorbeeld aan hoe zwaar zij het vonden om de desbetreffende cursus te volgen. Dit is natuurlijk wel de mening van één enkele student, maar het geeft je in ieder geval een beeld van hoe de cursus in elkaar zit. Dit kan je helpen bij je beslissing. Volg jij komende periode een eerstejaars keuzecursus bij Biologie? Of volg je een keuzecursus bij een andere studie waar meer biologen over zouden moeten horen? En wil jij helpen met het compleet maken van deze gids door een stukje schrijven? Laat het ons weten! Stuur een mailtje naar vicevoorzitter@ubv.info met daarin het vak waarover jij een stukje zou willen schrijven. Je kunt natuurlijk ook altijd iemand van ons aanspreken! Heel veel succes met het maken van je keuze en veel plezier bij het volgen van je cursussen! De Onderwijscommissie van de UBV, Brigit van Brenk Denise Groeneweg Emma van Deelen Jonas Jonker Iris Hameleers Koen Vriends Louise Franssen Loutje Hoekstra Mark Bouwmeester Marloes Leeflang Milou Arts Pim van Caspel
5 Inhoud Blokjesrooster... 6 De Onderwijscommissie van de UBV (OcUBV)... 7 Periode 3 - timeslot A + D -... 8 Biotechnologie en maatschappij (B-B1BIOT09)... 8 Mariene wetenschappen 1 (B-B1MAWE13)... 9 Periode 4 - timeslot A + D -... 9 Ecologie (B-B1ECO13)... 10 De cel (B-B1BIOT09)... 11 Cursussen buiten Biologie... 12 Dankwoord... 13
Blokjesrooster 6
7 De Onderwijscommissie van de UBV (OcUBV) De onderwijscommissie van de UBV is de commissie die service op onderwijsgebied levert aan alle Utrechtse biologiestudenten. De commissie heeft ook jou een heleboel te bieden! Aan wat voor services kun je zoal denken? - Tentamenbundel voor eerstejaars - Tentamenbank op internet - Alternatieve studiegidsen - Alternatieve mastergids - Stagebank - Studie-informatie De producten van de OcUBV kun je vinden op de website van de UBV: www.ubv.info onder het kopje onderwijs. Ook over de commissie zelf staat informatie op de website. Klik hiervoor vanaf de hoofdpagina door naar het kopje commissies. Voor meer algemene informatie en nieuws op onderwijsgebied kun je ook altijd een email sturen naar vicevoorzitter@ubv.info of bellen naar de UBV-kamer (030-2536741). Natuurlijk kun je ook een onderwijscommissie- of UBV-bestuurslid aanspreken, vragen staat vrij! Zin om te helpen met het maken van deze gids? Wil je in een commissie, maar er niet al te veel tijd aan kwijt zijn? Kom de OcUBV versterken! Hoe? Zoals hierboven: mail/bel/spreek iemand aan NB: Ben jij op zoek naar een gezellige commissie die niet te veel tijd kost maar wel belangrijk werk verzet? Kom ons dan versterken! Stuur een mailtje naar vicevoorzitter@ubv.info en wie weet zien wij jou op de volgende vergadering! NB 2: Wil je een bijdrage leveren aan de tentamenbank? Vraag je docent of je het tentamen mee mag nemen voor de tentamenbank en geef het aan de vicevoorzitter van de UBV. Hier heeft iedereen profijt van!
8 Periode 3 - timeslot A + D- - Niveau 1 - Biotechnologie en maatschappij (B-B1BIOT09) De cursus Biotechnologie wordt gegeven door Margot Koster. In de cursus worden verschillende technieken behandeld hoe je bijvoorbeeld eiwitten scheidt, recombinant DNA maakt, nieuw DNA inbrengt in dieren en planten etc. De cursus zelf is opgebouwd uit niet verplichte hoorcolleges gegeven door Margot Koster en gastcolleges van een aantal gastsprekers. Het is handig om deze te volgen, aangezien het wel tentamenstof is en ze niet opgenomen worden. Verder zijn er werkcolleges die je makkelijk kan maken als je van tevoren het boek een beetje hebt doorgekeken. Gelukkig is er veel zelfstudie ingeroosterd, waardoor dit geen probleem is. De werkcolleges worden besproken in groepjes en daarna ook nog behandeld door Margot Koster in een hoorcollege vlak na het werkcollege(dus als je al eerder klaar bent met het werkcolleges moet je hier wel op wachten). Zelf legt ze erg duidelijk en rustig uit en kan je altijd naar haar toe om vragen te stellen. In de cursus gebruik je een werkboek voor de werkcolleges, waarin per werkcollege staat welk hoofdstuk uit het boek relevant is en welke punten je moet leren. Bij de cursus wordt het boek Introduction to Biotechnology gebruikt, waarin de technieken duidelijk uitgelegd staan en vooral de figuren overzichtelijk zijn. Ook zijn er een aantal video s, gemaakt door Margot Koster, waarin sommige technieken nog duidelijker uitgelegd worden. In de cursussen zijn er twee leuke projecten die je in groepjes moet doen: De eerste waarbij je zelf een recombinante bacterie moet ontwerpen om een bepaald probleem op te lossen en in het tweede project behandel je een onderwerp van een bedrijf actief in biotechnologie. Beiden vergen hoogstens wat samenwerkingsvaardigheden, maar zijn verder goed te doen. Ook het tentamen is niet al te moeilijk. De vragen zijn vergelijkbaar met de werkcolleges en als je een beetje zelfstudietijd gebruikt en de technieken begrijpt hoef je verder niet veel meer te leren. Kortom, de cursus biotechnologie is een leuke, niet al te lastige cursus die erg interessant is. Beoordeling(door 57 van de 188 deelnemers): 7.0 Slagingspercentage(voor de herkansing): 60%
9 - Niveau 1 - Mariene wetenschappen 1 (B-B1MAWE13) De cursus Mariene wetenschappen 1 is een biologiecursus, maar wordt gegeven door docenten van Aardwetenschappen en het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee. Je zult het meest te maken krijgen met Bas van de Schootbrugge (coördinator 2015), Appy Sluijs, Klaas Timmermans en Francesca Sangiorgi. De cursus gaat over mariene wetenschappen in de breedste zin van het woord. Er is een gevarieerd aanbod van chemie, biologie, intuïtieve natuurkunde en paleoceanografie, waar de bioloog zich prima thuis zal voelen in deze cursus. Dieren, planten, zeestromingen, platentektoniek, sedimenten, alles komt aan bod! Appy was de coördinator en ontfermde zich over gedeelte en met zijn enthousiasme en gevoel voor humor (iedereen die te laat komt bij college moet een mop vertellen) weet hij ook de biologen te interesseren in zijn vakgebied. Klaas en Francesca houden zich bezig met de biologische onderwerpen. Klaas vertelt over plankton, algen, en planten en Francesca leert je meer over mariene dieren en hoe zij interacties met elkaar aan gaan. Klaas zijn colleges zijn soms wat saai door zijn monotone manier van praten, en Francesca is door haar accent, en het feit dat ze liever Engels spreekt, soms lastig te verstaan. Maar gelukkig maakt de inhoud van hun colleges het weer goed. Ondanks deze vele verschillende onderwerpen vormen ze samen een goed beeld van hoe alles in de oceaan met elkaar samen hangt. De cursus bestaat uit hoorcolleges, werkcolleges, practica en een posterpresentatie. De werkcolleges en practica zijn verplicht, maar niet overdreven lastig, en de practica sluiten goed aan op de leerstof. Het boek is handig, met name voor de werkcolleges, maar niet absoluut noodzakelijk om de cursus te halen. Aan het einde van de cursus moet je met een groepje een poster maken waarvan je het onderwerp zelf mag kiezen en volgt er een posterpresentatie. De makers van de beste poster winnen zelfs een prijs, dus doe goed je best! De stof wordt verdeeld over twee tentamens die goed te doen zijn, ondanks dat er vorig jaar het een en ander mis ging met het printen van de figuren waardoor enkele vragen werden geschrapt. Toch raad ik het aan om goed te leren, want het is vrij veel stof om op de laatste avond in je hoofd te stampen. Mariene wetenschappen 1 is een leuke en interessante cursus die niet heel moeilijk is als je de colleges volgt en alles een beetje bij houdt. Ik raad iedereen die het zeeleven interessant vindt dan ook zeker aan deze cursus te volgen! Daarnaast is dit vak verplicht voor de vakken Mariene 2 en 3. Beoordeling: n.n.b. Slagingspercentage(voor de herkansing): n.n.b.
10 Periode 4 - timeslot A + D - - Niveau 1- Ecologie (B-B1ECO13) In mijn jaar mochten de eerstejaars voor de eerste keer vakken kiezen waarvan Ecologie een keuzemogelijkheid was. Dit vak bestaat uit drie onderdelen die begeleid worden door verschillende docenten. Het eerste deel is eigenlijk ecologie in het algemeen en wordt gegeven door Mariet Hefting. Ik vond dat hij heel duidelijk college gaf, het was allemaal goed te volgen. Bij dit eerste gedeelte van de cursus werden ook werkcolleges gegeven die wel echt een must zijn om te maken, want de vragen op de toets worden op dezelfde manier gevraagd. Dit onderdeel sluit aan bij het ecologiegedeelte bij Planten. Het tweede gedeelte van het vak vond ik het leukst en heb ik verreweg het meest van geleerd. We zijn twee dagen op veldwerk geweest naar de Oostvaardersplassen onder begeleiding van Mariet Hefting, Joost Keuskamp en de studentassistenten! Ik vond het heel leuk om na een jaar vooral veel theorie eindelijk iets praktisch te mogen doen. Je gaat in verschillende plots de vraatschade (aangebracht door edelherten, konikpaarden en runderen) bij bomen opmeten en dit vergelijken. Verder was er een leuke vogelexcursie en een rondleiding in het gebied met een boswachter in een bolderkar! Het verwerken van de resultaten was voor mij en vele anderen wel een behoorlijke opgave. Niet omdat het moeilijk is, maar omdat wij nog nooit eerder met Exel gewerkt hadden en dit nu allemaal moesten leren, wat eerst best frustrerend was. Maar wanneer het je dan eindelijk gelukt is om alles mooi te orderenen, verwerken en grafiekjes te maken voel je je al iets meer een onderzoeker! Over dit veldwerk moet je een verslag schrijven en verder schrijf je een essay over de Oostvaardersplassen. Het derde deel vond ik het minst leuke deel: Populatiedynamica. Dit onderdeel lijkt op systeembiologie, maar dan vanuit een ecologisch oogpunt en ga je alles meer interpreteren. Er zijn bij dit onderdeel ook werkcolleges die super nuttig zijn, want hier leggen ze alles goed uit, waardoor de toets zeker goed te doen is! Voor dit vak wordt het boek Essentials of Biology aangeraden waarvan wij misschien de helft van moesten lezen. Ik vond het een mooi boek en het leest wel lekker weg, maar de essentie haalde ik toch vooral uit de colleges en werkcolleges. In het dictaat staan de werkcolleges en veel informatie voor het populatiedynamica onderdeel. Al met al vond ik het een interessant vak en vind ik het leuk dat we zelf een beetje onderzoek gedaan hebben en dit vak is sowieso een must wanneer je enigszins de ecologische kant op wil. Het vak is zeker goed te doen en volgens mij is het bijna onmogelijk om het vak niet te halen wanneer je de werkcolleges goed maakt. Bovendien heb je dit vak nodig voor het Ecologie studiepad! Beoordeling(door 21 van de 94 deelnemers): 5.8 Slagingspercentage(voor de herkansing): 80%
11 - Niveau 2 - De cel (B-B1BIOT09) Naast het volgen van de bovenstaande niveau 1 cursussen is het mogelijk om in de vierde periode de niveau 2 cursus De cel te volgen. Deze pittige cursus bouwt voort op de cursus Moleculaire biologie uit periode 1 en is belangrijk voor het studiepad moleculaire en cellulaire biologie. Aan de hand van het boek Molecular biology of the Cell komen verschillende cellulaire processen aan bod. Onder andere het concept van DNA naar eiwit komt weer langs en ook chromosoomstructuur, DNA-replicatie, controle gen expressie, eiwit transport, cytoskelet en celorganellen worden met meer diepgang behandeld. De cursus wordt twee keer per jaar gegeven, in de eerste en de vierde periode. Het volgen van deze cursus in je eerste jaar wordt enkel aangeraden wanneer je geen moeite hebt gehad met reeds gevolgde niveau 1 cursussen en wanneer er geen enkel risico bestaat om je BSA niet te halen, want het is, zoals gezegd, een behoorlijk pittige cursus. Daarnaast is het belangrijk dat je het vak Moleculaire biologie uit de eerste periode hebt gehaald, bij voorkeur met een hoog cijfer. Dit is namelijk een ingangseis van de cursus. Voor meer informatie over deze cursus kun je zowel de reguliere als de alternatieve studiegids voor niveau 2 en 3 cursussen raadplegen. Of natuurlijk ouderejaars biologen om raad vragen! Beoordeling(door 20 van de 79 deelnemers): 7.2 Slagingspercentage(na de herkansing): 80%
12 Cursussen buiten Biologie Naast alle leuke vakken bij Biologie is het ook mogelijk om je profileringsruimte te vullen met vakken die door andere studies worden aangeboden. Al deze vakken zijn te vinden in Osiris of in de studiegidsen van de verschillende opleidingen. Tijdens je Bachelor kun je maximaal 45 van het totale aantal studiepunten buiten Biologie in Utrecht volgen. Deze profileringsruimte kun je vrijwel geheel naar eigen keuze invullen. De mogelijkheden zijn oneindig en de deuren van de Universiteit staan wagenwijd voor je open! Ook in je eerste jaar is het al mogelijk om één of twee keuzevakken te volgen bij een andere studie. In de derde periode kun je de Bèta brede cursus Klimaatverandering in context volgen. Maar ook wiskunde, scheikunde, natuurkunde, farmacie en aardwetenschappen hebben in dit timeslot een keuzevak waar je je als biologiestudent voor kunt inschrijven. Alle mogelijke keuzevakken zijn te vinden in Osiris. Hier staan alle cursussen van alle verschillende studies, zowel voor periode 3 als voor periode 4. Wanneer je hulp nodig hebt kun je hier altijd naar vragen! Gewoon aan je studiegenootjes of natuurlijk tijdens de eerstejaars keuzevakkenborrel! Denk van tevoren wel even goed na wat je precies met je profileringsruimte wilt. Deze ruimte heb je namelijk ook nodig wanneer je in je Bachelor naar het buitenland wilt, een minor wilt volgen of later nog bedenkt dat je graag bepaalde cursussen in een andere richting wilt volgen. Daarnaast moet je rekening houden met de inschrijfperiode, deze is voor elke studie anders. Ook de ingangseisen en het niveau van het vak dat je wilt gaan volgen kunnen sterk verschillen. Check dus altijd goed de reguliere studiegids van de desbetreffende studie voor de toelatingseisen en om na te gaan of de cursus daadwerkelijk gegeven wordt.
Dankwoord De Onderwijscommissie wil de volgende personen hartelijk bedanken voor hun bijdrage aan het tot stand komen van deze gids: Luka van Groening Linde Berg En natuurlijk alle coördinatoren van de eerstejaars keuzevakken die hun bijdrage hebben geleverd! Bedankt!