Sigmoïdoscopie Patiënteninformatie 1170905PR/3-2014 Sigmoïdoscopie
Wat is een sigmoïdoscopie? Bij dit onderzoek wordt het laatste deel van de dikke darm van binnen bekeken met een flexibele, bestuurbare slang met aan het einde een camera, een zogenaamde endoscoop. Endo betekent van binnen en scoop betekent kijker, vandaar endoscopie. Bij een sigmoïdoscopie wordt alleen het slijmvlies (de binnenbekleding) van de laatste 30-50 centimeter van de dikke darm bekeken. Dit is een onderzoek waarbij de arts via een dunne, buigzame slang de binnenkant van het laatste gedeelte van uw dikke darm bekijkt. Op deze manier kunnen aambeien, ontstekingen, poliepen, bloedingen of gezwellen worden opgespoord. U wordt vóór en tijdens het onderzoek goed begeleid. Ondanks dat kunt u het onderzoek als niet prettig ervaren. Bepaalde kleine ingrepen kunnen worden uitgevoerd door instrumenten via een kanaal in de scoop te schuiven. Zo kan de arts bijvoorbeeld stukjes weefsel wegnemen voor onderzoek (biopsie) en poliepen verwijderen. Deze ingrepen zijn niet pijnlijk. Het onderzoek zelf duurt ongeveer 15 minuten. Uw afspraak Wij verzoeken u om 15 minuten voor aanvang van het onderzoek aanwezig te zijn. Het onderzoek vindt plaats op de scopiekamer van MC Zuiderzee. Het Scopiecentrum bevindt zich op de 1 e verdieping. U kunt zich melden bij de receptie. Hier wordt u dan opgehaald door de endoscopieverpleegkundige. Wijzigingen persoonlijke gegevens Als er iets in uw persoonlijke gegevens is veranderd (bijvoorbeeld naam, adres, verzekering), wilt u dit dan vóór het onderzoek doorgeven bij het Afsprakenbureau? Afspraak afzeggen Mocht u uw afspraak niet kunnen nakomen, wilt u dit dan tenminste 24 uur van tevoren aan ons doorgeven via telefoonnummer (0320) 27 12 56. Vóór het onderzoek Het is belangrijk als u bloedverdunners gebruikt (bijvoorbeeld Sintrom of Marcoumar ) dit bij de arts die het onderzoek uitvoert, te melden. Wilt u vooraf met uw behandelend arts overleggen of deze medicijnen de week voor het onderzoek gestaakt mogen worden? U hoort dan ook wanneer u ze weer in mag nemen. Als u mogelijk zwanger bent, laat dit dan weten aan uw behandelend arts. Als u ijzertabletten gebruikt moet u deze een week voor het onderzoek stoppen. Een week voor het onderzoek mogen geen maag- of darmfoto s met contrast gemaakt worden. Voorbereiding voor het onderzoek Bij uw eigen apotheek haalt u het recept op dat u heeft meegekregen (4 Bisacodyl dragees, 5 milligram en 1 Norgalax klysma, 10 gram). De voorbereiding van het onderzoek begint de dag voorafgaand aan de sigmoïdoscopie. De ontlasting komt meestal s avonds goed op gang. U kunt last krijgen van darmkrampen, deze zijn ongevaarlijk. Onderzoek met een roesje Normaliter is er geen roesje nodig voor dit onderzoek, omdat het onderzoek van korte duur is. In bijzondere gevallen kan uw arts met u afspreken dat u een roesje krijgt. Dit moet wel van tevoren aangegeven worden door u behandelend arts, omdat er een dagopname voor u gepland moet worden. Is dit het geval, dan meldt u zich 60 minuten van tevoren bij de receptie van het Scopiecentrum. Ons standaard roesje bestaat uit Midazolam (een slaapmiddenl) en Fentanyl (een pijnstiller). Het roesje werkt vrijwel direct bij de meeste mensen. Sommige mensen reageren er minder sterk op. Als bijwerking kan het roesje verminderde ademhaling (ademdepressie) veroorzaken en verlaging van de bloeddruk. Daarom wordt uw zuurstofgehalte en hartslag continu gecontroleerd tijdens het onderzoek.
Andere bijwerkingen zijn in lichte mate onder andere slaperigheid, geestelijke verwardheid en lusteloosheid (lethargie). In ernstiger mate zijn de symptomen onder andere een coördinatiestoornis van de spieren (ataxie), verlaagde spierspanning (hypotonie), verlaagde bloeddruk (hypotensie) en ademdepressie. Na het krijgen van een roesje mag u gedurende 24 uur geen vervoersmiddel besturen of gevaarlijke machines bedienen. U moet daarom opgehaald worden. Ook als u met het openbaar vervoer naar huis gaat, moet u iemand meenemen als begeleiding. Voorbereiding bij een sigmoïdoscopie in de ochtend De dag vóór het onderzoek Tussen 8.00 en 9.00 uur kunt u een licht ontbijt nemen: 2 sneden witbrood besmeerd met margarine, beleg: kaas (zonder korst of pitjes), appelstroop, honing, jam (zonder pitjes of velletjes) 2 koppen thee, heldere dranken of koffie (zonder melk). Tussen 9.00 en 12.00 uur veel drinken (minimaal 3 koppen): water, thee, koffie (zonder melk), appelsap, Tussen 12.00 en 14.00 uur neemt u 2 tabletten Bisacodyl samen met een warme maaltijd bestaande uit: 2 koppen heldere ontvette bouillon met stukjes kip (zonder vel) gebonden met vermicelli of bloem. Witte rijst of gekookte aardappelen. Licht verteerbare groenten (bijv. appelmoes of worteltjes) met kip of vis. 1 glas appelsap of limonadesiroop Tussen 14.00 en 17.00 uur veel drinken (minimaal 3 koppen): water, thee, koffie (zonder melk), appelsap, Tussen 17.00 en 19.00 uur mag u het volgende voor het avondeten: 1 kop heldere ontvette bouillon, 2 sneden witbrood besmeren met margarine en kaas (zonder korst of pitjes), 1 glas appelsap/limonadesiroop. Na 19.00 uur veel drinken (minimaal 3 koppen): water, thee, koffie (zonder melk), appelsap, limonadesiroop, heldere dranken. Rond 22.00 uur neemt u de laatste 2 tabletten Bisocadyl. De dag van het onderzoek Ontbijt: 2 beschuiten met beleg en 1 kop thee. 2 uur voor het onderzoek brengt u de Norgalax klysma in. Dit werkt ongeveer na 1 uur. Eventueel mag u de warme maaltijd (12.00-14.00 uur) en het avondeten (17.00-19.00 uur) omwisselen. De twee tabletten Bisocadyl blijft u wel op dezelfde tijd innemen. In de heldere dranken is suiker toegestaan; echter melk niet. Eigen medicijnen kunt u gewoon blijven gebruiken. Voorbereiding bij een sigmoïdoscopie in de middag De dag vóór het onderzoek Tussen 12.00 en 14.00 uur neemt u 2 tabletten Bisacodyl samen met een warme maaltijd bestaande uit: 2 koppen heldere ontvette bouillon met stukjes kip (zonder vel) gebonden met vermicelli of bloem. Witte rijst of gekookte aardappelen. Licht verteerbare groenten (bijv. appelmoes of worteltjes) met kip of vis. 1 glas appelsap of limonadesiroop. Tussen 14.00 en 17.00 uur veel drinken (minimaal 3 koppen): water, thee, koffie (zonder melk), appelsap, Tussen 17.00 en 19.00 uur mag u het volgende voor het avondeten: 1 kop heldere ontvette bouillon, 2 sneden witbrood besmeren met margarine en kaas (zonder korst of pitjes), 1 glas appelsap/limonadesiroop. Na 19.00 uur veel drinken (minimaal 3 koppen): water, thee, koffie (zonder melk), appelsap, limonadesiroop, heldere dranken. Rond 22.00 uur neemt u de laatste 2 tabletten Bisocadyl. De dag van het onderzoek Ontbijt: 2 beschuiten met beleg (zie lunch hieronder) en 1 kop thee. Tussen 9.00 en 12.00 uur veel drinken (minimaal 3 koppen): water, thee, koffie (zonder melk), appelsap, Tussen 12.00 en 13.00 uur kunt u een lichte lunch nemen:
2 sneden witbrood besmeert met margarine, beleg: kaas (zonder korst of pitjes), appelstroop, honing, jam (zonder pitjes of velletjes), 2 koppen thee, heldere dranken of koffie (zonder melk). 2 uur voor het onderzoek brengt u de Norgalax klysma in. Dit werkt ongeveer na 1 uur. Eventueel mag u de warme maaltijd (12.00-14.00 uur) en het avondeten (17.00-19.00 uur) omwisselen. De twee tabletten Bisacodyl blijft u wel op dezelfde tijd innemen. In de heldere dranken is suiker toegestaan; echter melk niet. Eigen medicijnen kunt u gewoon blijven gebruiken. Het onderzoek De scopie wordt verricht terwijl u op de linkerzij ligt. Via de anus wordt de endoscoop in de endeldarm gebracht en vervolgens geleidelijk in de darm opgeschoven. De arts kan daarbij het uiteinde van de endoscoop besturen. Om de darm goed te ontplooien en een goed zicht te krijgen wordt, via de endoscoop, ook lucht in de darm geblazen. Hierdoor kunnen krampen optreden die soms pijnlijk zijn. Er kan ook een gevoel van aandrang optreden. Geneer u niet om de ingeblazen lucht te laten ontsnappen, het ophouden ervan kan namelijk krampen geven. Meestal wordt de endoscoop in eerste instantie over een lengte van ongeveer 50 centimeter opgeschoven. Tijdens het terugtrekken van de scoop wordt het slijmvlies nauwkeurig geïnspecteerd. Van afwijkende gebieden kunnen tijdens het onderzoek biopten genomen worden. Dit is niet pijnlijk, maar kan wel wat bloedverlies veroorzaken. Ook kunnen bijvoorbeeld poliepen (weefsel met een min of meer paddenstoelachtige vorm) verwijderd worden. Ook dit is niet pijnlijk. De verwijderde stukjes worden ingestuurd voor onderzoek. Duur van het onderzoek Het onderzoek duurt ongeveer 5 tot 15 minuten. Als tijdens het onderzoek poliepen verwijderd worden, kan het langer duren. Na het onderzoek Na het onderzoek kunt u het beste proberen op het toilet de ingeblazen lucht kwijt te raken. Eventuele pijn en kramp verdwijnen meestal binnen een uur. Een enkele keer krijgt men na het onderzoek diarree. Daarom raden wij u aan extra ondergoed mee te nemen. Na het onderzoek kunt u weer gewoon eten en drinken. Als bij u poliepen of biopten zijn verwijderd, is het mogelijk dat u de eerste twaalf uur wat bloed bij de ontlasting verliest. Als u veel bloed verliest of als het bloeden aanhoudt, moet u contact opnemen met de endoscopieafdeling of de dienstdoende arts-assistent van de Inwendige Geneeskunde. De uitslag Vaak zal de arts, die het onderzoek heeft verricht, u meteen de voorlopige uitslag vertellen. Het onderzoek van weefselstukjes duurt echter enkele dagen tot een paar weken. Uw behandelend specialist of huisarts ontvangt de uitslag van het onderzoek en zal deze met u bespreken. Als u rechtstreeks door uw huisarts bent verwezen voor de sigmoïdoscopie, dan moet u een afspraak maken op het spreekuur van uw huisarts voor de uitslag van het onderzoek. De arts die het onderzoek heeft aangevraagd, zal de resultaten en de eventuele behandeling met u bespreken. Eventuele bij- of nawerkingen Na het onderzoek kunt u pijnklachten ervaren, meestal als gevolg van krampen door de ingeblazen lucht. Deze krampen nemen veelal snel af wanneer u de lucht laat ontsnappen. Een sigmoïdoscopie is over het algemeen een veilig onderzoek. Complicaties komen gelukkig zelden voor, maar wij willen u hierover wel informeren. Bij het verwijderen van poliepen kan een nabloeding ontstaan of, hoogst zelden, de darmwand beschadigd worden. Een bloeding kan direct tijdens de behandeling optreden, maar ook tot 14 dagen daarna. Dit stopt meestal spontaan. In enkele gevallen vereist een complicatie een ziekenhuisopname.
Telefoonnummers De volgende telefoonnummers zijn voor u van belang als u de arts of het Scopiecentrum wilt bereiken: Scopiecentrum Maandag t/m vrijdag 8.15-16.30 uur: (0320) 271256 Buiten kantooruren dienstdoende artsassistent Interne Geneeskunde of de Spoedeisende Hulp via de receptioniste: (0320) 271 911. Mocht u thuis nog vragen hebben over het onderzoek, belt u dan met het Scopiecentrum.
MC Zuiderzee Ziekenhuisweg 100 8233 AA Lelystad (0320) 271 911 www.mczuiderzee.com MC Emmeloord Urkerweg 1 8303 BX Emmeloord (0527) 63 76 37 www.mcemmeloord.com MC Dronten Het Zwarte Water 77 8253 PD Dronten (0320) 271 911 www.mcdronten.com Polikliniek Urk Gezondheidscentrum Het Dok Vlechttuinen 1 8322 BA Urk