Visplan VBC Rijnland. Deel 1, algemene uitwerking , VBC Rijnland

Visplan VBC Rijnland Deel 1, algemene uitwerking 1-1 2012, VBC Rijnland

Statuspagina Titel Visplan VBC Rijnland, deel 1 Samenstelling VBC Rijnland E-mail hoorweg@sportvisserijnederland.nl Homepage www.visstandbeheercommissie.nl/vbc_s/33/rijnland/ Bibliografische referentie: VBC Rijnland, 2012. Visplan VBC Rijnland te Leiden. Let op: het volledige Visplan VBC Rijnland bestaat uit 2 delen: Deel 1, algemene uitwerking Deel 2, gebiedsgerichte uitwerking in factsheets VBC Rijnland, Leiden Uit dit rapport mag vrijelijk worden geciteerd onder vermelding van de bron. Vastgesteld tijdens de VBC-vergadering van 26 juni 2012 De voorzitter VBC Rijnland: W. Menkveld Handtekening: De secretaris VBC Rijnland: M. Hoorweg Handtekening: Vastgesteld door de visrechthebbende partijen middels een schriftelijke akkoordverklaring, die zijn bijgevoegd in bijlage VIII 1-1 2012, VBC Rijnland

-Inleiding- Inhoudsopgave Wijzigingsdatum: 01-06-2012 1 Inleiding... 1-3 2 Huidige situatie gebied en beleid... 2-1 2.1 Gebiedsbeschrijving en begrenzing... 2-1 2.2 Beleid en beheer visstand, visserij en watersystemen... 2-3 2.2.1 Europees... 2-3 2.2.2 Nationaal... 2-5 2.2.3 Regionaal... 2-6 2.2.4 Beroepsvisserij... 2-7 2.2.5 Sportvisserij... 2-8 3 Huidige situatie visserij, visserijbeheer en visstand... 3-1 3.1 Visrechten en visserijgebruik... 3-1 3.1.1 Visrechten... 3-1 3.1.2 Sportvisserijgebruik... 3-2 3.1.3 Beroepsvisserijgebruik... 3-5 3.2 Visstand en viswatertype... 3-6 3.3 Visuitzettingen... 3-7 3.4 Visonttrekking... 3-7 3.5 Vismortaliteit... 3-8 3.6 Visserijkundig onderzoek, monitoring en vangstregistratie.. 3-9 3.6.1 Monitoring en onderzoek... 3-9 3.6.2 Vangstregistratie... 3-10 3.7 Regelgeving... 3-11 3.7.1 Beroepsvisserij... 3-12 3.7.2 Sportvisserij... 3-12 3.8 Controle, handhaving en sanctionering... 3-12 3.9 Bereikbaarheid en bevisbaarheid... 3-16 4 Gewenste situatie, streefbeelden en maatregelen... 4-1 4.1 Algemeen... 4-2 4.2 Visrechten en visserijgebruik... 4-2 4.3 Visstand en viswatertype... 4-3 4.4 Visuitzettingen... 4-3 4.5 Visonttrekking... 4-4 4.6 Vismortaliteit... 4-5 4.7 Visstandmonitoring en vangstregistratie... 4-6 4.8 Regelgeving... 4-6 4.9 Controle, handhaving en sanctionering... 4-7 4.10 Bereikbaarheid en bevisbaarheid... 4-8 5 Toetsing voorgenomen maatregelen en aanbevelingen... 5-1 5.1 Voorgenomen maatregelen Visserijbeheer... 5-1 5.2 Aanbevelingen Visstandbeheer... 5-3 1-1 2012, VBC Rijnland

- Visplan VBC Rijnland- 6 Communicatie, evaluatie en bijstelling visplan... 6-1 6.1 Communicatie... 6-1 6.2 Evaluatie en bijstelling visplan... 6-1 7 Bijlagen... 7-1 2012 VBC Rijnland 1-2 Versie 5

-Inleiding- 1 Inleiding Wijzigingsdatum: 01-06-2012 In lijn met het Rijksbeleid voor de binnenvisserij (Ministerie van LNV, 2009) geeft de Vistandbeheercommissie (VBC) Rijnland vorm aan een planmatig visserijbeheer. Noodzakelijk hiervoor is het opstellen van een visplan. In het Visplan wordt beschreven hoe de visrechthebbende hengelsportverenigingen en beroepsvissers in het beheergebied van Hoogheemraadschap van Rijnland het visserijbeheer willen uitvoeren. Bij het visserijbeheer moet rekening worden gehouden met de doelen van Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). Als basis voor het visplan dienen de eerdere door de sport- en beroepsvisserij opgestelde visserij- en visstandbeheerplannen. Iedere visrechthebbende kan in overleg, gewenste doelen en maatregelen in het visplan (laten) opnemen. Een goed visplan levert daarmee ook een belangrijke bijdrage aan de belangenbehartiging voor de sport- en beroepsvisserij. De actuele situatie is hierbij het vertrekpunt. De overeengekomen gezamenlijke hoofddoelstelling van het visplan is: Het bevorderen van een duurzame visserij en een planmatig visstandbeheer in het werkgebied van het Hoogheemraadschap van Rijnland, daarbij rekening houdend met de belangen van sportvisserij, beroepsvisserij en passend binnen de kader van het waterbeheer van het Waterschap. Afbakening Visplan Dit visplan heeft uitsluitend betrekking op KRW-waterlichamen waar visserijactiviteiten plaatsvinden. Het visserijbeheer van de overige wateren binnen het beheergebied van het Waterschap zullen vanaf 2013 worden beschreven en worden toegevoegd aan dit Visplan. Naast een goede visstand zijn voor de visserij ook een goede bereikbaarheid en bevisbaarheid van de wateren van groot belang. In het visplan wordt daarom beschreven hoe het op dit moment met de bereikbaarheid en bevisbaarheid is gesteld. Ook wordt aangegeven hoe geprobeerd zal worden om knelpunten met betrekking tot deze aspecten op te lossen. Dit visplan is een groeidocument, dat in de komende jaren verder kan worden aangevuld en geconcretiseerd. Vanwege de leesbaarheid bestaat het visplan uit twee delen. In Visplan VBC Rijnland; Deel 1, algemene uitwerking wordt de algemene situatie beschreven en wordt een onderbouwing gegeven van voorgenomen maatregelen. In Visplan VBC Rijnland; Deel 2, gebiedsgerichte uitwerking wordt de visserijsituatie per waterlichaam beknopt weergegeven in factsheets. Op de factsheets 1-3 2012, VBC Rijnland

- Visplan VBC Rijnland- staan ook de voor het betreffende waterlichaam gewenste maatregelen vanuit het de beroeps- en sportvisserij beschreven. Status Visplan Het Visplan is een inventarisatie van het huidige beleid en visserijgebruik door de sport- en beroepsvissers. De inventarisatie geeft inzicht in knelpunten en gewenste maatregelen per waterlichaam. De gewenste maatregelen die binnen het visserijbeheer vallen kunnen door de visrechthebbende binnen de VBC verder worden uitgewerkt en uitgevoerd. De gewenste maatregelen die buiten het visserijbeheer vallen, en er sprake is van visstandbeheer, zullen in overleg met het Wasterschap worden besproken en verwerkt in het nog op te stellen Uitvoeringsplan VBC. Het Uitvoeringsplan VBC zal binnen de VBC opgesteld en besproken worden en gevoed worden door enerzijds het beleid en de KRWmaatregelen vanuit het Waterschap en anderzijds door het Visplan. In figuur 1.1 Status Visplan is dit schematisch weergegeven. Status Visplan Visrechthebbende: Visplan: - Gebiedsbeschrijving - Beleid - Huidige situatie visserij Waterschap: Beleid: - Vis,visstandbeheer en visrechten in het HHR Uitkomst: - Knelpunten - Wensen - maatregelen visserijbeheer - aanbevelingen visstandbeheer KRW - Doelen/visie - Maatregelen Uitvoeringsplan VBC (2013): - Gezamenlijk gedragen visie - Gezamenlijk uitwerken gebiedsgerichte maatregelen - Bespreken knelpunten en mogelijke maatregelen binnen KRW in VBC verband - Actiepuntenlijst + planning Figuur 1.1 Status Visplan 2012 VBC Rijnland 1-4 Versie 5

-Inleiding- Leeswijzer In hoofdstuk twee wordt de huidige situatie van het gebied en het beleid dat betrekking heeft op visstandbeheer en visserij beschreven. In hoofdstuk drie wordt de huidige situatie van de sportvisserij, het visserijbeheer en de visstand in algemene termen beschreven. De gewenste situatie en voorgenomen maatregelen voor de visstand en visserij worden in algemene termen in hoofdstuk vier beschreven. In hoofdstuk vijf zijn de voorgenomen maatregelen verwerkt in een werkprogramma, waarin ook de prioritering en toetsing van de maatregelen is opgenomen. En tot slot is in hoofdstuk zes beschreven hoe gecommuniceerd wordt over het visplan en hoe het visplan geëvalueerd en bijgesteld wordt. Het Visplan wordt besloten met bijlagen. 1-5 2012, VBC Rijnland

2 Huidige situatie gebied en beleid -Huidige situatie gebied en beleid- Wijzigingsdatum: 01-06-2012 2.1 Gebiedsbeschrijving en begrenzing Dit visplan heeft betrekking op de KRW-waterlichamen in het beheergebied van het Hoogheemraadschap van Rijnland. In Figuur 2.1 is het beheergebied weergegeven met de daarin gelegen waterlichamen. Er komen alleen stilstaande wateren voor. Alle waterlichamen zijn kunstmatig of zijn door menselijke invloed sterk veranderd (gekanaliseerd, verstuwd). In dit visplan worden in eerste instantie uitsluitend de KRW-waterlichamen behandeld (zie tabel 2.1). In totaal zijn er 45 KRW-waterlichamen gedefinieerd. Tabel 2.1 KRW-waterlichamen in het beheergebied, geel gearceerd de wateren die geen visserijfunctie hebben en in dit visplan niet zijn behandeld. Nr. naam KRWtype Nr. naam KRWtype NL13_01 t Joppe M20 NL13_26 Vaart Nieuwe Driemanspolder M30 NL13_02 Vlietland M20 NL13_27 Vaart polder de Noordplas M30 NL13_03 Zegerplas M20 NL13_28 Vaart polder Vierambacht M3 NL13_04 Nieuwe Meer M20 NL13_29 Vaart Wassenaarschepolder M3 NL13_05 Valkenburgse Meer M20 NL13_30 Vaart Reeuwijk en Sluipwijk M10 NL13_06 Kagerplassen M27 NL13_31 Vaart Houtrakpolder M30 NL13_07 Westeinderplassen M27 NL13_32 Vaart polder Bloemendaal M10 NL13_08 Braassemermeer en weide M27 NL13_33 Aa Vaart polder Nieuwkoop M3 NL13_09 Broekvelden Vettenbroek M20 NL13_34 Vaart Zuid- en Noordeinderpolder M10 NL13_10 Zoetermeerse plas M20 NL13_35 Zuid-Kennemerland M23 NL13_11 Reeuwijkse plassen M27 NL13_36 Amsterdamse waterleidingduinen M23 NL13_12 Langeraarse plassen M27 NL13_37 Berkheide M23 NL13_13 Amstelveense poel M27 NL13_38 Gouwe en oostelijk deel Oude rijn M7b NL13_14 Vogelplas Starrevaart M14 NL13_39 Vliet, Rijn-Schiekanaal, Oude Rijn tot uitwatering Katwijk M7b NL13_16 Spaarne, mooie Nel en NL13_40 Liede M30 Westelijk deel Ringvaart M7b NL13_17 Meijendel M23 NL13_41 Oostelijk deel Ringvaart M7b NL13_18 De Wilck M8 NL13_42 Noordelijk deel Ringvaart M30 NL13_19 Polder Stein + weidegebied M8 NL13_43 Aarkanaal, Leidse Vaart en Drecht M6b NL13_20 Nieuwkoopse plassen M27 NL13_44 Does en omliggende kanalen M6a NL13_21 Gouwepolder M10 NL13_45 Vaarten zuidelijk veengebied M10 NL13_22 Veender- en Lijkerpolder M10 NL13_46 Wateringen Wassenaar en Valkenburg M3 NL13_23 Aalsmeer M10 NL13_47 Trekvaartsysteem M6a NL13_25 Vaart Haarlemmermeerpolder M30 2-1 2012, VBC Rijnland

- Visplan VBC Rijnland- Figuur 2.1 Overzichtskaart KRW-waterlichamen in het plangebied. De nummers verwijzen naar tabel 2.1. 2012 VBC Rijnland 2-2 Versie 5

-Huidige situatie gebied en beleid- 2.2 Beleid en beheer visstand, visserij en watersystemen 2.2.1 Europees Het relevante Europese beleidskader voor dit visplan wordt gevormd door de Kaderrichtlijn Water (KRW), Natura2000 en de Europese Aalverordening. Kaderrichtlijn Water Doel van de Europese Kaderrichtlijn Water is om de waterlichamen in de betreffende stroomgebieden in 2015 in een goede ecologische en chemische toestand te krijgen en/of te houden. Er is hierbij uitstel mogelijk van tweemaal zes jaar, dus de eindtermijn is 2027. Om in 2015 de waterlichamen in een goede staat te krijgen of te houden zijn maatregelenpakketten samengesteld. Het betreft vooral inrichtingsmaatregelen. Maatregelen voor verbetering van de chemische kwaliteit moeten veelal op landelijk of Europees niveau worden genomen (bijvoorbeeld het stikstofbeleid). KRW-doelen De waterlichamen in het beheergebied van het Hoogheemraadschap van Rijnland zijn veelal wateren die getypeerd worden als kunstmatig en sterk veranderd water. Dit betekent dat door onomkeerbare menselijke ingrepen het niet mogelijk is om de natuurlijke toestand te bereiken. De huidige kwaliteit van het waterlichaam wordt uitgedrukt in een score ten opzichte van de natuurlijke toestand. De natuurlijke toestand is beschreven in een zogenaamde referentie. Deze referentie geeft aan hoe het waterlichaam er uit zou zien zonder menselijke verstoring. De huidige kwaliteit van de waterlichamen is uitgedrukt in een ratio van deze referentie, de zogenaamde ecologische kwaliteitsratio (EKR). Deze EKRscore ligt tussen nul en één, waarbij de score één staat voor de referentiesituatie. De KRW-doelstelling voor het waterlichaam is ook uitgedrukt in een EKR-score. De doelstelling is de huidige situatie na uitvoering van alle mogelijke en reële maatregelen. Deze doelstelling wordt het goed ecologisch potentieel (GEP) genoemd. Voor het GEP en een beschrijving van de huidige situatie van de wateren in het plangebied wordt verwezen naar de Factsheets uit het Waterplan (Provincie Zuid- Holland, 2009). Biologische kwaliteitselementen KRW Om te beoordelen wat de ecologische kwaliteit van een waterlichaam is, is voor ieder KRW-watertype een maatlat opgesteld. Deze maatlat bestaat uit een aantal kwaliteitselementen. Per element is de goede ecologische toestand vastgesteld (GET=de referentiesituatie). Van deze GET is vervolgens een GEP afgeleid, wat dus het doel zal zijn voor de komende jaren. De visstand is één van de kwaliteitselementen op de maatlat. Maatregelen die genomen worden om de KRW-doelen te behalen zijn globaal beschreven in paragraaf 2.2.3. De doelen en de huidige score op 2-3 2012, VBC Rijnland

- Visplan VBC Rijnland- de maatlat vis voor de verschillende waterlichamen zijn weergegeven op de factsheets in het visplan deel 2. Natura2000 Natura2000 is een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden. Via Natura2000 wordt uitvoering gegeven aan de gebiedsbescherming die vereist is vanuit de Vogel- en Habitatrichtlijn. In het plangebied liggen de volgende Natura2000-gebieden: NL13_17 Meijendel; NL13_37 Berkheide; NL13_18 De Wilck; NL13_09 Broekvelden Vettenbroek; NL13_19 Polder Stein + weidegebied; NL13_20 Nieuwkoopse plassen; NL13_35 Zuid-Kennemerland. De doelstellingen en het aanwijzingsbesluit zijn te vinden op http://www.synbiosys.alterra.nl/natura2000/. Voor activiteiten die in Natura2000-gebieden plaatsvinden dient te worden aangetoond dat die geen significant effect hebben op de natuurdoelstellingen van het gebied. Het bestaande visserijgebruik dient bij voorkeur te worden opgenomen in het beheerplan dat voor ieder Natura2000-gebied moet worden opgesteld. Voor de genoemde gebieden is nog geen beheerplan beschikbaar. Het effect van visserijactiviteiten op de gebieden zal beperkt zijn, omdat er weinig gevist wordt. De waterschappen zijn niet het bevoegd gezag inzake N2000 gebieden (waaronder de Nieuwkoopse Plassen en de Reeuwijkse Plassen), dat zijn de provincies. De Rijnlandse KRW-maatregelen zijn afgestemd op het mogelijk maken van het behalen de N2000 doelen. Europese aalverordening De Europese Aalverordening voorziet in de bescherming en herstel van de aal. De aalpopulatie is sinds de jaren zeventig zeer sterk afgenomen, zo sterk dat het voortbestaan van de soort in gevaar is. De aalverordening verplicht de lidstaten om het aalbeheer in een beheerplan uit te werken. Het beheer moet gericht zijn op het realiseren van een uittrek van paairijpe aal (schieraal) ter grootte van 40% van de uittrek in 1980. In het Nederlandse Beheerplan zijn een aantal maatregelen opgenomen. De voor dit visplan relevante maatregelen zijn: Tegengaan van schieraalsterfte door gemalen en het bevorderen van vrije migratie door de aanleg van vispassages. Dit is opgenomen in de KRW-maatregelen; Door de sportvisserij is een meeneemverbod ingesteld van gevangen aal door sportvissers; gevangen aal moet door sportvissers levend worden teruggezet; Uitzet van glasaal en pootaal; 2012 VBC Rijnland 2-4 Versie 5

-Huidige situatie gebied en beleid- 2.2.2 Nationaal Binnenvisserijbeleid Het kader voor de visserij op de binnenwateren is de Visserijwet van 1963. Hierin zijn de bevoegdheden van de visrechthebbenden beschreven. Het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) hanteert voor de binnenvisserij het beleid dat de visserij moet passen bij de doelen die de waterbeheerder stelt op grond van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). Het Ministerie wil daarom dat visrechthebbenden in VBC-verband afspraken maken over de visserij en deze vastleggen in het visplan. De waterbeheerder dient het visplan te toetsen op basis van de vastgestelde KRW-maatlatten voor de visstand. Beleid water en visstandbeheer In de Adviesnota Beleid Water- en Visstandbeheer van de Unie van Waterschappen, Sportvisserij Nederland en de Combinatie van Beroepsvissers wordt de verhouding beschreven tussen de waterbeheerder en de visrechthebbende. De waterbeheerder is verantwoordelijk voor het visstandbeheer 1, omdat deze verantwoordelijk is voor het leefmilieu van de vissen en voor een ecologisch gezond watersysteem. De visrechthebbende is verantwoordelijk voor het visserijbeheer 2, omdat deze bevoegdheid in de Visserijwet aan hem wordt toegekend. De waterbeheerder beïnvloedt dus de mogelijkheden van de visrechthebbenden, terwijl de visrechthebbenden invloed hebben op de samenstelling van de visstand, waarvoor de waterbeheerder verantwoording draagt. 1 Visstandbeheer omvat de planmatige voorbereiding en uitvoering van maatregelen bedoeld om een bepaalde visstand te bereiken in een omschreven watersysteem. Deze maatregelen zijn onder meer gericht op het beheer van de leefomgeving van vissen. Visserijmaatregelen zoals het onttrekken en uitzetten van vissen maken deel uit van het visstandbeheer. 2 Visserijbeheer omvat de planmatige voorbereiding van maatregelen bedoeld om de beroepsmatige en de recreatieve visserij optimaal in te richten. Het gaat om het onttrekken en uitzetten van vis en het stellen van regels daarvoor. Onder visserijbeheer vallen ook maatregelen rond de toegankelijkheid en de bevisbaarheid van het water. Het gevoerde visserijbeheer heeft invloed op de visstand en ook op het watersysteem. 2-5 2012, VBC Rijnland

- Visplan VBC Rijnland- 2.2.3 Regionaal Beleid Hoogheemraadschap van Rijnland: In de afgelopen jaren is de wet- en regelgeving op het gebied van vis veranderd en is de Kaderrichtlijn Water van kracht geworden. Met de komst van de Kaderrichtlijn Water (KRW) heeft het Hoogheemraadschap van Rijnland meer dan voorheen verantwoordelijkheden gekregen op het gebied van visstand. Buiten de KRW dwingt ook overige wetgeving en kaderstellend beleid (bijvoorbeeld de Flora- en faunawet en de Europese Verordening Aal) waterbeheerders ertoe beleid op te stellen over hoe om te gaan met visstandbeheer en de uitgifte van visrechten in het beheergebied. In de uitvoeringnota Vis, vistandbeheer en visrechten in het Hoogheemraadschap van Rijnland, vastgesteld op 9 december 2009, zijn de bestaande besluiten en nieuw beleid op het gebied van vis en visstand in één overzicht bij elkaar gebracht. De hoofdpunten uit de uitvoeringnota zijn: De doelstellingen voor een goede visstand zijn afgeleid voor de KRWwaterlichamen en worden nog afgeleid voor het achterliggend gebied (niet-waterlichamen). Globaal betekent dit dat gestreefd wordt naar een meer gevarieerde visstand, minder bodemwoelende vis zoals brasem en karper en het scheppen van goede randvoorwaarden voor migrerende vissoorten; Rijnland volgt de aanbevelingen op uit de landelijke adviesnota waterbeheer-visstandbeheer die gezamenlijk is opgesteld door de Unie van Waterschappen, de Combinatie van Beroepsvissers en Sportvisserij Nederland; Bij inrichting, beheer en onderhoud van het watersysteem zal Rijnland rekening houden met de randvoorwaarden die gelden voor de ontwikkeling van een goede visstand. Hieronder valt ook het vispasseerbaar dan wel visveilig uitvoeren van nieuwe en te renoveren gemalen. Het is vastgesteld dat onttrekkingen van vis niet wordt toegestaan binnen een straal van 300 meter rondom een vispasseerbaar gemaal of ander vispasseerbaar kunstwerk; De effecten van maatregelen ten behoeve van een goede visstand zullen worden gemonitord volgens daarvoor geldende richtlijnen. Beleidsvoornemens: Om te voldoen aan de wet- en regelgeving op het gebied van vis en de doelen op het gebied van visstand te kunnen bereiken is het nodig dat beleid is vastgesteld en uitgevoerd op het gebied van: Doelstellingen voor een goede visstand; Inrichting en beheer ten behoeve van een goede visstand; Vismigratie; Visveiligheid; Monitoring van de visstand; Samenwerking in een visstandbeheercommissie; Uitgifte van visrechten. Dit beleid is opgenomen in de uitvoeringsnota Vis, visstandbeheer en visrechten in het Hoogheemraadschap van Rijnland. 2012 VBC Rijnland 2-6 Versie 5

-Huidige situatie gebied en beleid- 2.2.4 Beroepsvisserij De beroepsvissers in het beheergebied zijn grotendeels verenigd in samenwerkingsverbanden, zoals: Afdeling Aalsmeer van de Combinatie van Beroepsvissers; Visserijpool Reeuwijk, bestaande uit de beroepsvissers J.P. Verstoep, H. van der Laan en P.D.K. van t Hoog; Coöperatieve Vissersvereniging Nieuwkoop-Noorden; Coöperatie van vissers De Schakel. Afdeling Aalsmeer De beroepsvissers zijn over het algemeen huurder van het volledig visrecht. Bevissing door de sport is op nagenoeg alle wateren toegestaan middels afgifte van machtigingen. De boezemwateren in het beheergebied staan met elkaar in open verbinding. Hierdoor heeft het te voeren visserij- en visstandbeheer invloed op de gehele boezem en is een integrale benadering gewenst. De beroepsvissers zijn voornemens om tijdens de looptijd van dit visplan in te zetten op de volgende onderwerpen: Recreatieve motorvaart. Onderzoek naar effect op ecologie en visserij; Uitzetting glas- en pootaal; Karperbeheer; Over de dijk zetten van schieraal bij visvernietigende gemalen; Opzetten van wolhandkrab en rivierkreeftenvisserij; Monitoring en onderzoek; Afvissing van wateren in geval van baggeren en dempingen. Reeuwijkse Plassen. In opdracht van de Visserijpool Reeuwijkse plassen is in 2004 Het Visstandbeheerplan Reeuwijkse plassen 2004 2014 opgesteld. Het hierin opgenomen beleid wordt gehandhaafd. Met dit visstandbeheerplan worden de volgende doelstellingen voor het visstandbeheer nagestreefd: Het verkrijgen van een duurzame en voor de Reeuwijkse Plassen kenmerkende visstand; Het behouden en waar mogelijk verbeteren van het visserijgebruik; Het aangeven van mogelijkheden voor het voeren van een verantwoord en eenduidig visstandbeheer in de Reeuwijkse Plassen. Er zijn o.a. de volgende afspraken gemaakt met betrekking tot uitzet van aal en uitvoering van de visserij in de Reeuwijkse plassen: Gecoördineerde en daarmee gecontroleerde aankoop en uitzet van glas- en pootaal door aan te stellen coördinatoren; Niet vissen op de eigendomsgrenzen; Zo min mogelijk in het midden vissen met aalfuiken; Snoekbaarsnetten pas zetten vanaf 1 september in plaats van 1 juni; Uitzet van snoekbaars indien nodig. 2-7 2012, VBC Rijnland

- Visplan VBC Rijnland- Nieuwkoopse plassen In opdracht van de Coöperatieve Vissersvereniging Nieuwkoop-Noorden is het Visswerijbeheerplan Nieuwkoopse plassen 2000 2010 opgesteld. Op dit plan is recentelijk een update gekomen. 2.2.5 Sportvisserij Visstandbeheerplannen Door de sportvisserij zijn in het verleden meerdere visstandbeheerplannen (VBP s) opgesteld. Deze VBP s beschrijven per waterloop de actuele situatie en de gewenste situatie van de visstand en de visserij. Er worden concrete maatregelen ten behoeve van de visstand en de visserij geformuleerd. Het betreft de VBP s voor Reeuwijkse plassen, Rijnlands Boezem, Vlietland, Goudse Hout. In het Uitvoeringsplan VBC Rijnland zullen de voorgestelde maatregelen en de huidige status vanuit de VBP s worden meegenomen. De sportvisserijorganisaties zijn van plan tijdens de looptijd van dit visplan deze maatregelen opnieuw te beoordelen en na te gaan welke maatregelen nog mogelijk zijn binnen de kaders van onder andere de KRW. Het voornemen is dit vervolgens te agenderen in de VBC en de maatregelen samen met het waterschap ten uitvoer te brengen. Beleid sportvisserijorganisaties Als belangrijkste randvoorwaarden en uitgangspunten voor de sportvisserij kunnen worden genoemd: (juridische) toestemming om de visserij te beoefenen; toegankelijke, bereikbare en bevisbare wateren; een duurzame visstand, als afspiegeling van een ecologisch gezond en zo natuurlijk mogelijk milieu, met daarbij passende visserijmogelijkheden. Ten aanzien van verschillende visplanthema s heeft de sportvisserij algemene standpunten geformuleerd, welke leidraad vormen bij de verder regionale uitwerking van visplannen. Deze standpunten zijn opgenomen in bijlage III. Beleid Sportvisserij Zuidwest Nederland De missie van Sportvisserij Zuidwest Nederland is: Het behouden en verkrijgen van het recht om te mogen vissen in zoveel mogelijk wateren in zuidwest Nederland. Het streven naar aantrekkelijke, natuurlijke, gevarieerde en duurzame visstanden in de wateren van zuidwest Nederland, die interessant zijn voor de verschillende vormen van hengelsport. Een goede bereikbaarheid en bevisbaarheid van de viswateren in zuidwest Nederland. 2012 VBC Rijnland 2-8 Versie 5

-Huidige situatie gebied en beleid- Beleid Sportvisserij MidWest Nederland De beleidsterreinen van de Sportvisserij MidWest Nederland zijn: wateren visstandbeheer, wedstrijdsport, jeugd, handhaving, communicatie, promotie en publiciteit en belangenbehartiging. De doelen van de federatie zijn: het verantwoord stimuleren, ontwikkelen en bevorderen van de hengelsport als sportieve recreatie; het beschermen en verbeteren van de visstand; het geven van voorlichting en educatie op het gebied van vis, het leefmilieu van vis en de sportvisserij; het behartigen van de belangen van de hengelsport in het algemeen en in het bijzonder van de aangesloten hengelsportverenigingen; (mee)werken aan actief waterbeheer; dit alles in de ruimste zin. Uitgangspunten zijn een visstand die past bij het watertype als een resultante van alle milieufactoren, behartiging van de belangen van de sportvissers in het gebied, verantwoord omgaan met de vis wat begint bij de jeugd. Om deze uitgangspunten te verwezenlijken is een goede samenwerking met andere partijen onontbeerlijk. Beleid sportvisserij t.a.v. VBC s: VBC s een belangrijke rol laten spelen in de regionale en lokale belangenbehartiging van de sportvisserij. Er dient nadrukkelijk met de waterbeheerders samengewerkt te worden op ambtelijk en politiek niveau ten behoeve van het tot stand brengen en in stand houden van een (geografisch) gevarieerde visstand. In alle regionale VBC s binnen hun werkgebied zal een beroepskracht vanuit de federaties hun vertegenwoordigen. 2-9 2012, VBC Rijnland

-Huidige situatie gebied en beleid- Wijzigingsdatum: 01-06-2012 3 Huidige situatie visserij, visserijbeheer en visstand 3.1 Visrechten en visserijgebruik 3.1.1 Visrechten Visrechten in het gebied van Hoogheemraadschap van Rijnland worden verhuurd aan 22 hengelsportorganisaties en 15 beroepsvissers. De visrechten worden gehuurd van het waterschap, provincie, gemeentes of particulieren. Er zijn ook enkele hengelsportverenigingen (HSV s) zonder eigen visrechten, de zogenaamde droge verenigingen. De volgende organisaties of personen huren visrechten of zijn eigenaar van visrechten, de ligging van de visrechten staat vermeld op de factsheets: Sportvisserij Sportvisserij MidWest Nederland HSV Haarlem e.o. Amsterdamse Hengelsportvereniging HSV Alphen ad Rijn HSV Vislust te Aalsmeer HSV De Sportvisser te Noordwijk HSV De Arnoud te Noordwijkerhout HSV De Brasem te Ter Aar HSV Velsen HSV De Leede te Warmond HSV Vitoge Nieuwkoop Sportvisserij Zuidwest Nederland HSV Viswaterpachting Gouda Voorschotense Visserijbelangen s Gravenhaagse HSV Binnendijk HSV Waddinxveen Wassenaarse HSV HB Leiden eo Bodengravense Hengelsport Vereniging Algemene Zuid-Hollandsche Hengelaars Bond Beroepsvisserij Coöperatie van vissers De Schakel Coöperatieve Vissersvereniging Nieuwkoop-Noorden W. den Boer K.en E. van Egmond J.van Veen T. Rekelhof P. Ruyter H. van de Laan J.P. Verstoep P.D.K. van t Hoog J.A. van Nieuwkoop R. Van Rhee Berkouwer Velp 3-1 2012, VBC Rijnland

- Visplan VBC Rijnland- 3.1.2 Sportvisserijgebruik De meeste sportvisserijorganisaties met visrechten zijn aangesloten bij Sportvisserij Zuidwest Nederland en MidWest Nederland en hebben hun water ingebracht in de federatieve en/of landelijke lijst van viswateren behorend bij de VISpas. Deze wateren zijn opgenomen in www.visplanner.nl. Via deze website kunnen sportvissers informatie krijgen over vislocaties en de regels die daar gelden. Een aantal wateren is niet ingebracht in de VISpas, deze wateren mogen alleen bevist worden door leden van de visrechthebbende hengelsportorganisatie. Het visserijgebruik past zich in de meeste gevallen aan op de aanwezige omstandigheden. Sportvissers die zich volledig richten op het vangen van één bepaalde vissoort, zullen vooral wateren bevissen waar deze vissoort in redelijke mate kan worden verwacht. Daarnaast zijn er vistechnieken die specifieke eisen stellen aan de inrichting van de oevers en de directe omgeving. Er zijn statische manieren om te vissen en meer actieve sportvisserijvormen, waarbij de hengelaar zich voortdurend verplaatst over, door of langs het water. Ook maakt een deel van de sportvissers, vooral snoekbaarsvissers, gebruik van een boot. Jeugdige en mindervalide hengelaars stellen daarnaast aanvullende eisen aan de veiligheid, bereikbaarheid en toegankelijkheid van de oever. De verschillende vormen van sportvisserijgebruik zijn getypeerd in acht sportvisserijtypen (zie Bijlage III). De diversiteit aan wateren in het VBC gebied biedt de sportvisserij een keur aan mogelijkheden om haar liefhebberij uit te oefenen. Alle beschreven typen sportvisserij komen voor. Per water wordt in de factsheets aangegeven welke type sportvisserij daar het meest wordt beoefend. Sportvisserij in de Reeuwijkse plassen Door de Visserijpool Reeuwijkse Plassen worden schriftelijke toestemmingen uitgegeven voor de sportvisserij. Het aantal uitgegeven vergunningen is aan een maximum gebonden, daarbij worden drie categorieën gehanteerd: 900 dagvergunningen voor het vissen met ten hoogste twee hengels geaasd met brood of daarmee gelijkgesteld aas of met één hengel geaasd met zojuist genoemde aassoorten alsmede één hengel geaasd met een stukje vis of daarmee gelijkgesteld aas. 500 jaarvergunningen voor het vissen met ten hoogste twee hengels geaasd met brood of daarmee gelijkgesteld aas. 500 jaarvergunningen voor het vissen met ten hoogste twee hengels geaasd met brood of daarmee gelijkgesteld aas of met één hengel geaasd met zojuist genoemde aassoorten alsmede één hengel geaasd met een stukje vis of daarmee gelijkgesteld aas. Deze schriftelijke toestemmingen zijn niet geldig op het gehele Reeuwijkse plassen gebied. Bij de schriftelijke toestemming is een kaart gevoegd waarop is aangegeven waar het toegestane viswater is gelegen. Als bijzondere voorwaarden die door de Visserijpool zijn gesteld boven de 2012 VBC Rijnland 3-2 Versie 5

-Huidige situatie gebied en beleid- algemene regels en wetten ten aanzien van de visserij gelden: Het is verboden te vissen van 1 april tot en met 31 mei met: de hengel voorzover geaasd met slachtproducten, worm, dood visje, een stukje vis of enig kunstaas met uitzondering van kunstvliegen met een afmeting van ten hoogste 2,5 centimeter. Er mogen niet meer dan drie snoekbaarzen voorhanden zijn, snoek moet worden teruggezet. Er mag niet worden gevist tussen één uur na zonsondergang en één uur vóór zonsopgang. Van 16 maart tot en met 31 mei mag niet worden gevist vanaf oevers waar rietkragen aanwezig zijn. Er mogen geen gekleurde maden worden gebruikt. Sportvisserij Nieuwkoopse plassen Het visrecht (huur, eigendom) in het plassengebied berust veelal bij particulieren en tevens bij de Vissersvereniging Nieuwkoop en Noorden, welke van veel particuliere visrechthebbenden ook het schubvisrecht heeft gehuurd of daarvoor machtiging heeft verkregen. De Vissersvereniging geeft de sportvisvergunningen uit. Deze vereniging verstrekt dag, week en jaarvergunningen.er is een nauwe samenwerking tussen de Vissersvereniging en de plaatselijke H.S.V. Vitoge Nieuwkoop. Deze vereniging heeft een klein gedeelte eigen water wat is ingebracht bij de vergunning van de vissersvereniging. In het noordelijk gedeelte van het plassengebied zit sportvisserij bedrijf Groenendijk. Dit bedrijf pacht een deel water van Natuurmonumenten voor de sportvisserij en geeft zijn eigen vergunningen uit. Nachtvissen Het nachtvissen is op grond van de Visserijwet toegestaan in de periode juni tot en met augustus. Daarnaast heeft het Ministerie van EL&I voor een aantal wateren een ontheffing gegeven om het gehele jaar s nachts te mogen vissen. De wateren waarvoor deze vrijstelling geldt, zijn opgenomen in bijlage 11 van de Uitvoeringsregeling visserij. Er ligt momenteel een verzoek aan de Minister van EL&I voor het wijzigen van de visserijreglementen, zodat vanaf 1 juni 2012 het nachtvissen het hele jaar door is toegestaan. Uitgezonderd zijn de natuurgebieden waar het nachtvissen nu ook al verboden is. Het gebruik van een tentje e.d. wordt niet vrijgegeven. Dit is en blijft de bevoegdheid van de gemeente en staat omschreven in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). De visrechthebbende blijft bevoegd om het nachtvissen eventueel toch te beperken om overlast voor omwonenden te voorkomen. Sportvisserij Zuidwest Nederland Voor een aantal zogenoemde G.Z-H wateren in Zuid-Holland wordt door Sportvisserij Zuidwest Nederland een speciale toestemming uitgegeven om s nachts te kunnen vissen tussen 1 maart en 31 oktober. Zonder de vereiste nachtvistoestemming is nachtvissen in de wettelijke periode van 1 juni t/m 31 augustus voortaan verboden. Deze maatregel is genomen om de overlast in de zomerperiode te voorkomen en betere handhaving op het nachtvissen mogelijk te maken. De wateren in het plangebied bestaande uit: 3-3 2012, VBC Rijnland

- Visplan VBC Rijnland- De wateren in het recreatiegebied Vlietland; De wateren in het recreatiegebied De Reeuwijkse Hout; Het Valkensburgse Meer te Valkenburg. Wedstrijdvissen Het wedstrijdvissen gebeurt op vrij grote schaal in het gebied. De belangrijkste wedstrijdwateren zijn het Amstel-Drechtkanaal bij Huis ter Lucht, Haarlemmer Ringvaart, Heimanswetering, het Joppe, de Gouwe, Oosteinderpoel, Oude Rijn tussen Bodegraven en Zwammerdam (GHV), Oude Rijn van Zwammerdam richting Alphen a/d Rijn en Katwijk, (Hengelaarsbond voor Leiden e.o.) Aarkanaal, De Vliet (Rijn-Schiekanaal tussen Leidschendam en Leiden, Oegstgeesterkanaal. Hier wordt doorgaans op vaste wedstrijdtrajecten gevist. Deze trajecten zijn op kaart ingetekend en bij het waterschap bekend. De federaties houden voor deze wateren een wedstrijdplanning bij. Voorzieningen In het beheergebied van Hoogheemraadschap van Rijnland zijn er weinig speciale sportvisserijvoorzieningen. Rijnland heeft algemeen beleid gericht op maaibeheer en binnenkort op recreatief medegebruik. Dit beleid is niet specifiek gericht op de (sport)visserijfunctie, maar is specifiek gericht op een goede ecologische waterkwaliteit waaronder het behoud van een duurzame visstand. Rijnland heeft geen taak op het vergroten van de toegankelijkheid tbv de visserij en de aanleg van kostenintensieve voorzieningen. In dit kader is het goed om aan te geven dat Rijnland bij diverse projecten zeker de ecologische viswaterkwaliteit wil vergroten, zoals het meewegen- en nemen van een verbetering van een goede (onder)waterstructuur tbv de visstand. Voorbeelden: Bij het kadeverbeteringsprogramma wordt rekening gehouden met het ontzien en zo mogelijk verbeteren van de leefomgeving en onderwaterstructuur voor vissen. Zo is bij een kadewerk de gekapte bomen verwerkt tot een nuttige onderwaterstructuur voor vissen. Vissen hebben een groot belang bij structuur onder water, het fungeert zowel als paaisubstraat als beschutting tegen grotere roofvissen. Ook vinden vissen hier voedsel Bij het KRW programma wordt de aanleg meegenomen van Natuurvriendelijke oevers waarmee paaiplaatsen voor vissen ontstaan. Bij het Baggerprogramma wordt gewerkt aan een visvriendelijke uitvoering Bij de uitvoering van alle werken wordt verplicht rekening gehouden met de gedragscode Flora- en faunawet voor waterschappen. Dit betekent dat activiteiten met een schadelijk effect op beschermde soorten in principe verboden zijn. Bij kadewerken naast allerlei algemene vissoorten ook zwaarder beschermde soorten, zoals de bittervoorn, de kleine modderkruiper en de rivierdonderpad te worden aangetroffen. Conform de gedragscode zullen deze soorten worden ontzien. 2012 VBC Rijnland 3-4 Versie 5

-Huidige situatie gebied en beleid- 3.1.3 Beroepsvisserijgebruik Boezemwateren De beroepsvisserijbedrijven op de boezem zijn oude bedrijven die hun water al generaties lang bevissen. Binnen de bedrijven is daardoor een grote ervaringsdeskundigheid aanwezig die van vader op zoon wordt doorgegeven. Enkele visserijbedrijven roken en vermarkten hun vangsten zelf aan huis. In de zomer wordt hoofdzakelijk op aal gevist met kantfuiken, schietfuiken en hokfuiken. Enkele vissers vissen daarnaast met het electrovisapparaat en met hoekwant. Deze twee beroepsvistuigen zijn namelijk meer geschikt voor de wateren waar veel pleziervaart plaatsvindt. In de herfst en soms tot in de winter werd van oudsher op schieraal en wolhandkrabben gevist. Vanwege de sluiting van de aalvisserij tussen september en december wordt deze vorm van visserij nu in die maanden niet uitgevoerd. Wel wordt er op de trekroutes van de wolhandkrab met aangepaste aalfuiken gevist. De aal kan uit die fuiken ontsnappen maar de wolhandkrab niet. In de herfst en winter wordt met de zegen en staand want op schubvis gevist. Voor de boezem gaat het dan veelal om snoekbaars en witvis (pootvis) Ook wordt wel snoek, karper en in mindere mate zeelt onttrokken. Visserij op karper en zeelt vindt hoofdzakelijk in polderwater plaats. Reeuwijkse plassen Momenteel zijn er vier beroepsvissers actief op de Reeuwijkse plassen. De voornaamste vissoorten die van belang zijn voor deze vissers zijn de paling en de snoekbaars. De voornaamste vistuigen waarmee gevist wordt zijn de fuik en snoekbaarsnetten (staand want). De fuik is het meest gebruikte beroepsvistuig in de Reeuwijkse Plassen. De fuik wordt vooral gebruikt voor de vangst van paling. Het staand want wordt vooral gebruikt voor de visserij op snoekbaars. Nieuwkoopse plassen Op de Nieuwkoopse plassen is de coöperatie van beroepsvissers actief. Deze coöperatie bevist 420 ha. water. Er wordt voornamelijk gevist op aal. Deze visserij wordt gedaan met fuiken. Soms wordt er nog gevist met aaldoggers. Door de constante uitzet van pootaal heeft de vissersvereniging het aalbestand op een redelijk tot goed bestand gebracht. De bevissing zoals dat nu gebeurd is van een duurzame kwaliteit. Per water wordt in de factsheets aangegeven of er en op welke manier er beroepsmatig wordt gevist. 3-5 2012, VBC Rijnland

- Visplan VBC Rijnland- 3.2 Visstand en viswatertype De waterlichamen zijn allemaal sterk veranderd of kunstmatig. Het betreft bijna allemaal stilstaande wateren. In de factsheets is het viswatertype per waterlichaam beschreven. Voor de typering van de viswatertypen is de OVB-typering voor stilstaande wateren gebruikt. Belangrijkste sleutelfactoren bij de typering van stilstaande wateren zijn het doorzicht van een water en de bedekking met water- en moerasplanten. De voedselrijkdom en de sterk daarmee samenhangende plantengroei zijn voorwaardenscheppend voor een bepaalde visgemeenschap. Aan de hand van de percentages bedekking met drijvende en ondergedoken waterplanten en waterriet of andere in het water staande moerasvegetaties kan aangegeven worden voor welke visgemeenschap het water geschikt is en wat de draagkracht van het water is. Bij de KRWmonitoring van het waterschap worden de bedekkingspercentages van genoemde groepen planten opgenomen. Indien voorhanden zijn deze KRW-gegevens van het waterschap gebruikt. Indien deze niet voorhanden zijn worden andere onderzoeksgegevens en/of de kennis van de plaatselijk HSV s, beroepsvissers of eigenaren zo mogelijk geraadpleegd. Ook voor deze gegevens geldt, als gevolg van het toenemende doorzicht, dat oudere gegevens mogelijk niet meer representatief zijn voor de huidige toestand. Een beschrijving van de visstand per waterlichaam is te vinden op de factsheets en zijn afkomstig uit de uitgevoerde KRW-monitoring of ander onderzoek. Hiervoor zijn alleen resultaten van onderzoek vanaf 2000 gebruikt. Indien er in meerdere jaren onderzoek is uitgevoerd dan worden alleen de meest recente gegevens vermeld. De visstand is de laatste 10-15 jaar aan verandering onderhevig als gevolg van de vermindering van de voedselrijkdom en de toenemende helderheid van het water. De snoekbaars is in veel wateren goed vertegenwoordigd als gevolg van de voedselrijke en vaak troebele wateren. De visbestanden worden meestal nog gedomineerd door algemene vissoorten. Dit als gevolg van de kunstmatige inrichting van de watergangen. Uit landelijke onderzoeken van Sportvisserij Nederland blijkt dat de lengtesamenstelling van de visstand in veel wateren onevenwichtig is. De lengteklasse van witvis tussen de 15 en 40 centimeter is vaak slecht vertegenwoordigd. De oorzaak hiervan is waarschijnlijk een intensieve aalscholverpredatie. De beroepsvisserij geeft aan dat dit onevenwichtige beeld in de boezemwateren nog niet zichtbaar is. In de polders is de combinatie van versnippering, migratieknelpunten, waterpeilverlaging, hoog-laagwatergebieden, baggerproblematiek, helder worden van de wateren en de aalscholverpredatie de belangrijkste oorzaak voor de achteruitgang van de visstand. 2012 VBC Rijnland 3-6 Versie 5

-Huidige situatie gebied en beleid- 3.3 Visuitzettingen Sportvisserij In het plangebied zijn in het verleden in verschillende waterlichamen vissen uitgezet voor de sportvisserij. De uitzetting van spiegelkarper is de bekendste in het plangebied, deze uitzettingen vonden jaarlijks plaats in Rijnlands boezem van 2003 tot 2008. Uitzetting van overige vis is de laatste jaren niet voor gekomen. De meest recente uitzettingen zijn weergegeven op de factsheets. Op afgesloten kleine wateren (hoofdzakelijk stadswateren) wordt nog wel eens vis uitgezet. Hier is weinig zicht op, omdat de hengelsportverenigingen als visrechthebbende het recht hebben dit zelfstandig uit te voeren. De uitzet van vis gebeurt daar vanwege een specifieke sportvisserijfunctie. De sportvisserij ziet het liefst een natuurlijke vispopulatie, maar door het voedselarmer worden van het water, aalscholverpredatie en het gebrek aan paai- en schuilgelegenheid in deze wateren is visuitzet voor de sportvisserij vaak noodzakelijk. Beroepsvisserij De beroepsvissers zetten glas- en pootaal uit op het eigen water. De glasaal wordt betrokken van buitenlandse aanbieders. Daarnaast worden soms partijen pootaal uitgezet. Deze worden meestal betrokken van kwekerijen. Een enkele maal wordt ook maatse rode aal afkomstig uit ander Nederlands water uitgezet. De beroepsvissers op de boezem zetten geen schubvis uit. De meest recente uitzettingen zijn weergegeven op de factsheets. 3.4 Visonttrekking Beroepsvisserij Naast aal onttrekken de beroepsvissers op de boezem ook schubvis (zie 3.1.3.) Tot op heden werden deze onttrekkingen niet geregistreerd. De onttrekking van schubvis concentreert zich hoofdzakelijk op de grote plassen en sommige polders. De gevangen vis (m.u.v. snoekbaars) wordt hoofdzakelijk als pootvis afgezet. De jaarlijkse onttrekking van snoekbaars en witvis zijn weergegeven op de factsheets. Sportvisserij Nederlandse sportvissers nemen soms vis mee voor eigen consumptie, dit betreft bijna uitsluitend snoekbaars en in mindere mate baars en snoek. Aangezien er sinds 2009 een landelijk meeneemverbod voor paling geldt, is de huidige visonttrekking door sportvissers beperkt tot snoekbaars en in mindere mate baars. Het werkgebied van Hoogheemraadschap van Rijnland bestaat voornamelijk uit kanalen, boezemwateren en meren. In dit type water komt snoekbaars in redelijke hoeveelheden voor. 3-7 2012, VBC Rijnland

- Visplan VBC Rijnland- De sportvisserij beheert de visstand door middel van regulering. Voor diverse vissoorten zijn meeneemlimieten vastgesteld, die door de sportvisserij ook zelf gecontroleerd worden. Meeneemlimieten kunnen worden bijgesteld op basis van monitoring, onder andere HVR. Inmiddels zijn er voor de georganiseerde sportvisserij in Nederland zo n 800 vrijwillige controleurs en meer dan 110 BOA s actief. De meeneemlimieten zijn verder omschreven in paragraaf 3.7 Regelgeving. Momenteel wordt er door IMARES in samenwerking met Sportvisserij Nederland aan de hand van een landelijke enquête onderzoek gedaan naar het gedrag van sportvissers. Ook het meenemen van snoekbaars wordt aan de hand van deze enquête in kaart gebracht. Aan de hand van deze resultaten kan in een volgend visplan de onttrekking van snoekbaars door de sportvisserij beter worden beschreven. 3.5 Vismortaliteit In het beheergebied zijn er diverse mogelijke oorzaken voor vismortaliteit: - Sterfte als gevolg van calamiteiten, zoals riooloverstort, hevige regenval, illegale lozingen, chemicaliën Schiphol; - Wintersterfte bij langdurige ijsbedekking en/of verkeerd gemaalbeheer bij ijsbedekking; - Zomersterfte als gevolg van droogval; - Sterfte door gemalen; - Sterfte door aalscholverpredatie; - Sterfte door virussen; - Sterfte door (verkeerd handelen bij) baggeren. Calamiteiten doen zich ieder jaar wel voor. Riooloverstorten vormen hierin een probleem. Deze zijn in het beheergebied van Rijnland niet verboden maar worden gesaneerd als toetsing van Rijnland dit vereist. De gemeenten moeten over een goedgekeurd GRP beschikken en foute overstorten saneren. Calamiteiten zijn vaak moeilijk te voorkomen. Om goede afspraken te maken over de te nemen acties en verantwoordelijkheden bij calamiteiten zal er binnen de VBC een Calamiteitenplan worden opgesteld. Binnen Rijnland is een calamiteitenplan aanwezig, waarin vissterfte is verwoord. Deze is opgenomen als bijlage VII. Nederland herbergt een grote aalscholverpopulatie. Aalscholvers komen verspreid over heel Nederland voor. De aalscholver kan een groot effect hebben op de visstand door predatie. Vis tot 40 centimeter staat op het menu van de aalscholver. De omvang van de predatie is moeilijk in te schatten. Bij visserijkundige onderzoeken is de predatie op de visstand vaak wel duidelijk waarneembaar door het vrijwel ontbreken van witvis tussen de 15 en 40 centimeter. De beroepsvisserij geeft aan dat dit onevenwichtige beeld in de boezemwateren nog niet zichtbaar is. 2012 VBC Rijnland 3-8 Versie 5

-Huidige situatie gebied en beleid- Sterfte door gemalen Gemalen vormen een migratiebarrière en maken slachtoffers onder vis. Een vis die een gemaal passeert overleeft dit vaak niet, omdat de vis geraakt wordt door de schoepen of de vijzel. Uit onderzoek van de STOWA aan 24 gemalen bleek dat gemiddeld ruim 10% van de vis die een gemaal passeert sterft. De daadwerkelijke schadepercentages bij specifieke gemalen zijn afhankelijk van het gemaaltype. De schade aan grote vissen is hoger dan die aan kleine vis (23%), maar grote vis is beter in staat gemalen te vermijden (Van Weeren 2010). Er zijn visvriendelijke gemalen ontworpen die sterfte kunnen voorkomen of grotendeels beperken. In het plangebied bevinden zich een groot aantal, die nog niet visvriendelijk zijn gemaakt. Sterfte door stroperij Stroperij is het onttrekken van vis waar geen toestemming voor is gegeven. Men is in overtreding wanneer men geen visrechten heeft op een bepaald water, maar er toch vist en de gevangen vis meeneemt. De situatie kan ook zijn dat men wel visrechten heeft op een betrokken water, maar op grond van de Visserijwet of andere bepalingen in overtreding is en vervolgens de gevangen vis meeneemt. Te denken valt aan het gebruik van verboden vistuig, gesloten periodes, het ontduiken van de minimummaat voor vis en dergelijke. Door het heimelijke karakter ervan is het erg moeilijk een indruk te krijgen van stroperij en de omvang ervan. Op bepaalde wateren of in bepaalde gebieden is als gevolg van lokale kennis soms meer te vermelden over stroperij. 3.6 Visserijkundig onderzoek, monitoring en vangstregistratie 3.6.1 Monitoring en onderzoek In het plangebied zijn er in het verleden diverse en uitgebreide visstandonderzoeken uitgevoerd door de sportvisserij en het Waterschap. De door de sportvisserij uitgevoerde onderzoeken zijn opgenomen als bijlage IV. De rapporten kunnen desgewenst door Sportvisserij Nederland beschikbaar worden gesteld voor de VBC. KRW-monitoring Het Hoogheemraadschap van Rijnland zal één keer per zes jaar een visstandonderzoek uitvoeren op haar 45 waterlichamen. De jaarlijkse planning zal in de VBC worden besproken. De komende jaren staan de volgende KRW-monitoringen gepland: 2012 Type 2013 Type Broekvelden Vettebroek M20 Joppe M20 Langeraarse Plassen M27 Kagerplassen M27 De Wilck M8 Spaarne, Mooie Nel en Liede M30 Stein M8 Nieuwkoopse Plassen M27 Reeuwijk-Sluipwijk M10 Waterwegen Wassenaar en Valkenburg M30 Vaart Houtrakpolder M30 3-9 2012, VBC Rijnland

- Visplan VBC Rijnland- In 2014 zal er vooralsnog geen KRW monitoring plaatsvinden. Vanaf 2015 gaat er weer een nieuwe ronde plaatsvinden en worden alle waterlichamen uit de periode 2009-2014 opnieuw bemonsterd. Voor 2012 ontvangen de visrechthebbenden (HSV en beroepsvissers) een brief waarin de monitoring wordt aangekondigd en iedere betrokkene om toestemming zal worden gevraagd. ATKB zal de uitvoering van de monitoring begeleiden. Indien er een beroepsvisser actief is in het waterlichaam wordt deze bij het onderzoek betrokken. De HSV zullen verder worden geïnformeerd over de planning. De monitoring zal worden uitgevoerd volgens de KRW richtlijnen waarbij het voorschrift uit het Handboek Hydrobiologie leidend is. Alle vis wordt na de monitoring teruggezet. Indien een visrechthebbende een toelichtend overleg wenst bij het Hoogheemraadschap, dan kan dit worden georganiseerd. Indien enkele mensen van de betrokken HSV s aanwezig willen zijn bij monitoringactiviteiten in het kader van de KRWmonitoring dan kan dit in overleg met ATKB afgestemd worden. 3.6.2 Vangstregistratie In het plangebied wordt hengelvangstregistratie uitgevoerd. Sportvissers kunnen via www.mijnvismaat.nl hun vangsten registreren. Per water of gebied zijn er coördinatoren aangesteld die gegevens kunnen opvragen en ook de kwaliteit van de ingevoerde gegevens toetsen. De hengelvangstgegevens zijn bruikbaar als aanvulling op regulier visstandonderzoek. Bepaalde vissoorten worden namelijk vooral met de hengel goed gevangen. Daarnaast ontstaat er een continue reeks van visstandgegevens, waardoor een beter beeld ontstaat van de ontwikkeling van de visstand dan door een eenmalig onderzoek. In de landelijke database met hengelvangsten staan gegevens van 14.387 vangsten binnen zo n 1.402 sessies in het gebied van VBC Rijnland. Deze gegevens zijn verzameld van 2003 tot en met 2011. In totaal zijn 22 verschillende vissoorten gevangen waarbij de volgende zes vissoorten het meest geregistreerd zijn: Blankvoorn 27% Ruisvoorn 25% Brasem 16% Kolblei 9% Baars 8% Karper 5% Samen hebben deze zes vissoorten een aandeel van 90% in de vangsten. 2012 VBC Rijnland 3-10 Versie 5