Involon Incasso en deurwaarderssymposium 29 juni 2016 Jan de Swart GGN Stand van zaken Digitaal beslagregister voor gerechtsdeurwaarders en Voorstel beslagvrije voet Mr. J.A. de Swart 1
Hoe zat het ook alweer? Per 1 januari 2016 zijn verbindend geworden: 1. Verordening Beslagregister voor gerechtsdeurwaarders 2. Reglement Beslagregister voor gerechtsdeurwaarders Doel van het beslagregister - te voorkomen dat de schuldeiser, in onwetendheid omtrent de beslagpositie van de schuldenaar, proces- of executiekosten maakt, althans die kosten zoveel mogelijk te beperken; - te bevorderen dat de beslagvrije voet van de schuldenaar op de juiste wijze wordt vastgesteld en toegepast (artikel 3 VO DBR). Hoe wordt het doel van het DBR bereikt? Inschrijving: De gerechtsdeurwaarder schrijft het door hem gelegde beslag binnen drie werkdagen na het gelegde beslag in het beslagregister in. Raadpleging: De verplichte raadpleging van het beslagregister voorafgaand aan het verrichten van een reeds opgedragen ambtshandeling geldt alleen ten aanzien van ambtshandelingen zoals bij Reglement nader bepaald. Advisering: Indien blijkt dat ten aanzien van de schuldenaar gegevens zijn geregistreerd waaruit redelijkerwijs voorzienbaar is dat de vordering waarop de opgedragen ambtshandeling betrekking heeft bij onveranderde omstandigheden niet binnen drie jaren na die raadpleging op de schuldenaar zal kunnen worden verhaald, informeert de gerechtsdeurwaarder de opdrachtgever aantoonbaar omtrent dit vooruitzicht. 2
Taak van de kantoren: Opdrachtgevers op de hoogte brengen. Vanaf 1 januari 2016 alle nieuwe derdenbeslagen registeren. Per 1 april 2016 alle lopende derdenbeslagen registreren waarbij sprake is van oudste beslaglegger. Per 1 juli 2016 alle resterende lopende beslagen registreren. 3
4
Aangesloten kantoren In totaal zijn er 189 aansluitingen tussen gerechtsdeurwaarderskantoren en SNG. Van deze 189 zijn er 189 geautoriseerd en aangesloten op het DBR. Inzageverzoeken Voor zover bekend zijn er in de periode van 1 januari 2016 t/m 30 april 2016 geen inzageverzoeken (artikel 35 WBP) binnengekomen bij gerechtsdeurwaarders of SNG. Security-incidenten Er hebben zich in de periode van 1 januari 2016 t/m 30 april 2016 op het gebied van integriteit en vertrouwelijkheid geen security-incidenten voorgedaan. Beschikbaarheid De technische beschikbaarheid is het geheel van infrastructuur (platform) waarop DBR draait. Deze is uitgekomen op 100%. De functionele beschikbaarheid (kunnen de berichten daadwerkelijk worden afgehandeld) is voor het 1 e kwartaal 2016 gesteld op 99,9%. Norm niet gehaald, want 99,55%. In april 2016 herstelactie uitgevoerd. Op te lossen problemen Schoonheidsfoutje in tekst artikel 8 lid 3 VO DBR: Blijken ten laste van de schuldenaar twee of meer beslagen te zijn gelegd, dan is de gerechtsdeurwaarder bevoegd de gerechtsdeurwaarder die het oudste executoriale beslag heeft gelegd, dan wel met de inning en verdeling van de executieopbrengst is belast, nadere inlichtingen te vragen en verstrekt de laatste deze onverwijld. Herstel door duidings-regel door bestuur KBvG. Tevens duidings-regel over informatieverzoeken bij dagvaarding. Kosten bevraging niet door alle rechters toegewezen. Ultimatum is gesteld. En wanneer sluiten de overige invorderaars aan? 5
Voorstel beslagvrije voet Het nieuwe bvv-systeem moet volgens het kabinet: 1. transparant en uitvoerbaar zijn, ook in massale processen; 2. mensen een reëel bestaansminimum bieden; 3. een evenwichtige balans bieden tussen de belangen van de schuldeisers en de schuldenaar; en 4. voorkomen dat een significante groep mensen bij beslag geen enkel verhaal biedt (lees: over geen enkele afloscapaciteit beschikt). Daarbij wordt gewerkt naar een systeem dat uitgaat van één vast bedrag per leefsituatie en afhankelijk is van een beperkt aantal, eenvoudig vast te stellen gegevens. 6
Beperkt aantal gegevens: Streven is om de hoogte van de beslagvrije voet zo beperkt mogelijk afhankelijk te laten zijn van informatie van de schuldenaar, juist omdat binnen het huidige systeem in ca. 80% van de gevallen de schuldenaar niet reageert. Er is gestreefd naar een systeem dat werkt met een beperkt aantal gegevens, die zo mogelijk vanuit authentieke bronnen zijn te verkrijgen. In het huidige systeem wordt gewerkt met 14 componenten om de beslagvrije voet te bepalen, waarvan er 7 moeten worden uitgevraagd bij de schuldenaar. In het nieuwe model gaat het om 4 componenten (leefsituatie, fiscaalinkomen, hoogte niet beslagen inkomen en eventueel lopende incasso (beslag/verrekening)). Inzet is om informatie over deze 4 componenten zoveel mogelijk via authentieke bronnen en geautomatiseerde systemen beschikbaar te stellen aan de potentiële beslaglegger. Alleen in uitzonderingssituaties, ligt de informatieplicht alsnog bij de schuldenaar of derde-beslagene. Denk bijvoorbeeld aan neveninkomen uit (klein) ondernemerschap, alimentatie of inkomen uit verhuur van registergoederen. Transparant Het moet voor een schuldenaar zonder meer helder zijn welke beslagvrije voet op hem van toepassing is en welke factoren van invloed zijn geweest op de hoogte van de beslagvrije voet. Uitvoerbaar in massale processen Daarnaast moet de beslagvrije voet uitvoerbaar zijn ook binnen massale processen. De administratieve lasten voor de schuldenaar worden te opzichte van het huidige systeem beperkt: de beslagvrije voet wordt op basis van de authentieke bronnen bepaald. Om de administratieve lasten van de beslaglegger te beperken, wordt zo veel mogelijk met informatie vanuit authentieke bronnen gewerkt. 7
Reëel bestaansminimum Er is gestreefd naar een systeem dat qua uitkomsten dicht tegen het huidige systeem aanzit (als de beslagvrije voet correct is vastgesteld). Er wordt gestreefd naar een systeem dat in zijn uitwerking budgetneutraal is. Geen on-aanraakbaren Ook voor de laagste inkomensgroepen geldt dat een percentage van het inkomen moet worden afgestaan aan de schuldeiser om de schuld af te lossen. Uitgangspunt is dat iemand hoe beperkt ook een prikkel dient te houden om aan zijn financiële verplichtingen te voldoen. Altijd 5% van het netto-inkomen als aflossing voor de schuld. Hoe werkt het? 1. De leefsituatie wordt bepaald aan de hand van de informatie uit het BRP. Het BRP geeft inzicht in: de vraag of er nog andere inwonenden zijn; de vraag of het bij deze andere inwonenden gaat om minderjarige kinderen van de betrokkene; de vraag of betrokkene met een van de inwonenden een huwelijk/geregistreerd partnerschap is aangegaan; de vraag of betrokkene eerder een huwelijk/geregistreerd partnerschap met een van de inwonenden is aangegaan dan wel of uit een eerdere relatie met een van de inwonenden een kind is geboren/betrokkene een kind van een van de inwonenden heeft erkend/ een van de inwonenden een kind van de betrokkene heeft erkend (de zogenaamde onweerlegbare rechtsvermoedens). Er wordt dus een aanname gedaan door de beslaglegger. De schuldenaar kan vervolgens aannemelijk maken dat de werkelijke leefsituatie anders ligt. De schuldenaar moet daarvoor in actie komen en tijdig contact opnemen met de beslaglegger. 8
2. Fiscaal loon Voorstel is om binnen het toekomstige model te werken met het beschikbare fiscale loon van de schuldenaar en zijn eventuele partner, zoals in de polisadministratie opgenomen. keuze voor openstelling van de gegevens binnen de polisadministratie die de beslaglegger inzicht geven in de hoogte van het fiscaalinkomen van betrokkene en zijn partner. keuze voor openstelling van de volgende velden binnen de polisadministratie voor alle tot beslaglegging gerechtigde partijen: Loon voor loonbelasting, vakantiegeld opbouw, dertiende maand opbouw. keuze voor vaststelling van de beslagvrije voet op basis van het laatst beschikbare fiscaalloon in de polisadministratie, tenzij hierbij evident sprake is van een maand waarin gereserveerd/nabetaald inkomen tot uitkering is gekomen. Wanneer de gerechtsdeurwaarder of andere beslaglegger over informatie beschikt over periodieke inkomsten die beschikbaar zijn voor beslag, maar die niet in de polis te vinden zijn, mag hij deze inkomsten in mindering brengen op de op boven beschreven wijze berekende beslagvrije voet. Het gaat bijvoorbeeld om inkomen uit (klein) ondernemerschap, alimentatie of verhuuropbrengsten. 9
3. Vast bedrag beslagvrije voet bij bepaalde hoogte inkomen Vanaf een bepaald inkomen is de beslagvrije voet gelijk aan een vast bedrag. Dit vaste bedrag is voor: Een alleenstaande 1485,37 (bij een inkomen > 29.310,00) Een alleenstaande ouder 1640,87 (bij een inkomen > 47.403,00) Gehuwden zonder kinderen 1881,90 (bij een inkomen > 29.310,00) Gehuwden met kinderen 2037,40 (bij een inkomen > 47.403,00) 4. Formule voor inkomens onder het vaste bedrag Voor schuldenaren met een inkomen onder deze inkomensgrenzen geldt een formule. In de formule wordt het fiscaalloon van de schuldenaar ingevuld. De berekende beslagvrije voet moet eventueel verminderd worden met neveninkomen of partnerinkomen. De formule luidt: 95% van de voor de desbetreffende leefsituatie geldende bijstandsnorm + (((het fiscaalloon) -/- 19.759)*13,43%)/12 tot een maximum van 83,00 per maand bij een alleenstaande en 158,00 bij gehuwden [compensatie zorgkosten] + (((het fiscaalloon) -/- 19.759)*6,75%)/12 tot een maximum van 155,50 bij gehuwden (bij een alleenstaande ouder wordt geen maximum gehanteerd) [compensatie kindgebonden budget] + ((0,000000720374*fiscaalloon 2 )+(0,002180910066*fiscaalloon) tot een maximum van 710,68) -/- 231,87 [compensatie huurkosten] 10
Uitzonderingen: Handhaven regeling voor in inrichting verblijvenden. Introductie woonlandfactor bij hoogte bvv voor in het buitenland verblijvenden voor zover zij volledige openheid van zaken geven. Vaste beslagvrije voet voor VOW s en in buitenland verblijvenden die geen volledig inzicht verschaffen: 47,5% van de gehuwdennorm. Indien hun bekende inkomen minder bedraagt dat deze beslagvrije voet: 5% van het netto-inkomen als aflossing voor de schuld. Bij bezit eigen woning op basis van piep-systeem de woningbezitter compenseren voor zijn woonlasten tot een maximum van 710,00, voor zover hij over een inkomen beschikt waarbij recht op huurtoeslag zou bestaan. Voorafgaande waarschuwing De beslaglegger deelt aan de beslagene mede dat hij het voornemen heeft om beslag op diens inkomen te leggen. Hij stelt hem daarbij op de hoogte van de door hem vastgestelde beslagvrije voet en de gegevens op basis waarvan hij tot deze beslagvrije voet is gekomen. Hij verzoekt hem onjuistheden binnen deze gegevens binnen 2 weken te melden en stelt hem in de gelegenheid alsnog een betalingsregeling te treffen zo hij een beslag wil afwenden. 11
Terugwerkende kracht De beslagvrije voet wordt met terugwerkende kracht vastgesteld als: De beslagvrije voet bij eerste vaststelling of bij herberekening onjuist is vastgesteld, omdat is uitgegaan van inactuele gegevens dan wel de leefsituatie is vastgesteld op een andere dan in de wet beschreven wijze. Dit geldt niet wanneer de onjuiste vaststelling komt doordat er onjuiste gegevens in het BRP/Polis staan. De beslagvrije voet vanwege een op een ander inkomensbestanddeel tussentijds gelegd beslag (ook: ingezette verrekening) tussentijds had moeten worden herberekend en dit niet/niet tijdig is gedaan. Kennis hiervan door de beslaglegger is wel vereist. In alle andere gevallen is de beslaglegger niet eerder dan de datum waarop de gewijzigde situatie aannemelijk is gemaakt, verplicht tot herberekening. Samenvatting nieuwe systeem: Beslagvrije voet berekenen op basis van fiscale inkomen (polisadministratie) en leefsituatie (BRP). Voor inkomens boven een bepaalde inkomensgrens (inkomen waarbij geen recht meer bestaat op toeslagen) verschilt per leefsituatie geldt een vaste BVV. Al het inkomen boven dit vaste bedrag wordt afgedragen aan de beslaglegger. Voor inkomens beneden de genoemde inkomensgrens geldt een formule. Het fiscale inkomen wordt ingevuld in de formule en daaruit volgt een BVV. Voor de laagste inkomens, mensen met een inkomen op lager of gelijk aan de bijstandsnorm voor een alleenwonende, geldt dat zij 5% van hun netto-inkomen moeten afstaan aan de schuldeiser. Ander inkomen of partnerinkomen wordt in mindering gebracht op de berekende BVV. Voor het partnerinkomen geldt dat dit gelijk het huidige systeem in aanmerking wordt genomen tot maximaal de helft van de geldende beslagvrije voet. 12