politie hazodi informeert
Beste weggebruiker, De eerste editie van onze verkeersfolder met als thema 'stilstaan en '. Elke weggebruiker: voetganger, fietser, automobilist, merkt dat het verkeersreglement verandert en dat het niet altijd even duidelijk is hoe je je moet gedragen op de openbare weg. Met de uitgave van deze brochure zijn wij ervan overtuigd dat elke weggebruiker op een begrijpbare manier zijn 'verkeersgeheugen' kan opfrissen of kennis maakt met gewijzigde verkeerssituaties. Lees deze folder aandachtig en geef hem door aan familie, vrienden of buren. Zo maken we samen van Hasselt, Zonhoven en Diepenbeek een verkeersveilige politiezone. Nog vragen? U kan steeds contact opnemen met de verkeersdienst van onze politiezone op het telefoonnummer 011 26 73 31. Deze verkeersfolder krijgt zeker een vervolg. Veel leesplezier! Michel Beckers korpschef Herman Reynders Voorzitter politiecollege Burgemeester HAsselt Johny De Raeve Burgemeester ZOnhoven Etienne Steegmans Burgemeester DIepenbeek 3
Vooraf 'het hiërarchieprincipe' en openbare weg Het verkeersreglement geldt op openbare wegen. Op privaat wegen, die niet voor iedereen vrij toegankelijk zijn, geldt het reglement niet. De politie zal er dan ook niet optreden en hooguit bemiddelend tussenkomen bij parkeerproblemen. De openbare weg bestaat uit meer dan de rijbaan alleen: ook de fietspaden, trottoirs, beddingen en bermen maken deel uit van de openbare weg. Bevel bevoegd persoon Verkeerslichten Verkeersborden en wegmarkeringen Verkeersregels Hiërarchieprincipe Om de regels m.b.t. het stilstaan en nader te kunnen bespreken kunnen we niet naast het hiërarchieprincipe. Dit principe plaatst de verplichtingen die aan de weggebruiker zijn opgelegd door regels, borden, lichten of door bevoegde personen op een bepaald niveau t.o.v. elkaar. Zo gaat de betekenis van een verkeersbord boven die van een verkeersregel. Een voorrangsbord zal zo de voorrang-aan-rechtsregel opheffen. Verkeerslichten gaan dan weer boven de verkeersborden. Merk de verkeersborden betreffende de voorrang maar eens op aan een kruispunt met verkeerslichten. Die borden bepalen de voorrangs regeling als de lichten niet meer werken of op oranje knipperend staan. Het bevel van een bevoegd persoon ten slotte; gaat boven de bepalingen van de verkeersregels, de borden of de lichten. De politie kan o.m. het verkeer regelen en bestuurders voorbij rood laten rijden terwijl de weggebruikers met groen moeten blijven staan. Zelfs in burger gekleed kan een politie beambte wanneer hij zich tenminste met zijn dienstkaart kenbaar maakt bevelen geven aan een bestuurder om bijvoorbeeld zijn geparkeerde auto te verplaatsen. Een reden hiervoor zal soms om dringende of veiligheidsredenen niet kunnen gegeven worden, maar over het algemeen zal hij u trachten te informeren. 5
Stilstaan en Het verkeersreglement heeft het de ene keer over stilstaan, de andere keer over. Het is erg belangrijk dat we een onderscheid maken tussen beide begrippen want op sommige plaatsen mag men wel stilstaan maar niet, op andere plaatsen is zowel stilstaan als verboden. Met stilstaan wordt bedoeld het ter plaatse blijven staan gedurende de tijd nodig om personen in of uit een voertuig te laten stappen of voor het laden of lossen van voorwerpen. Heeft men meer tijd nodig dan spreekt de wet over. Enkel voertuigen kunnen. Het verkeersreglement omschrijft uitdrukkelijk dat een niet bestuurde fiets of een tweewielige bromfiets geen voertuigen zijn. Die worden, van het ogenblik dat ze niet meer bestuurd worden als 'voorwerpen' beschouwd en kunnen dus niet ''. Een niet bestuurde motorfiets daarentegen wordt wel beschouwd als voertuig. Twee problemen in verband met stilstaan: Het is praktisch niet mogelijk om een tijdslimiet toe te wijzen aan een bepaald principe. Het lossen van een verhuis kan menige uren in beslag nemen. Het kopen van een krant in een krantenwinkel werd door de rechtbank eerder als beschouwd terwijl dat met wat geluk nauwelijks een minuutje tijd in beslag neemt. De politie zal er zich over het algemeen van vergewissen of er effectief geladen dan wel gelost wordt. Het opbergen van de boodschappen in de diepvriezer hoort niet meer bij het laden en lossen. De bedoeling is dat de bestuurder een zo kort mogelijke tijd 'stilstaat' om vervolgens zijn voertuig zo snel mogelijk te verplaatsen. Het gebruik in de wet van het woord 'stilstaan' is soms nogal verwarrend. Een bestuurder die stil staat als hij aanschuift in een file staat niet stil in de zin van het verkeersreglement. Het stilstaan bedoeld in de wet heeft eerder betrekking op het doelbewust stilstaan om personen te laten in- of uitstappen of voor het laden of lossen van zaken. Zo is het gebruik van een draadloze telefoon die men in de hand houdt wel toegelaten bij stilstaan of, maar niet wanneer men bijvoorbeeld stilstaat in de file aan het verkeerslicht. 7
Waar stel ik mijn voertuig op? Stilstaand of d op de rijbaan moet u rekening houden met het volgende: In het verkeersreglement werd gedetailleerd omschreven hoe men zijn voertuig moet opstellen, zowel voor het stilstaan als voor het. Rechts! Stilstaan of doet u rechts ten opzichte van de rijrichting, behalve indien er éénrichtingsverkeer is. Overigens zou uw zicht op het toekomend verkeer erg gehinderd worden, moest u vertrekkende van links uw plaats terug willen verlaten. U moet er trouwens eventjes links voor gaan rijden, waar andere weggebruikers u helemaal niet verwachten. Enkel in een woonerf wordt hierop een uitzondering gemaakt. Daar mag zowel links als rechts stil gestaan of geparkeerd worden. Op de berm Vergewis u er eerst van of er een berm beschikbaar is. Buiten de bebouwde kom plaatst u uw voertuig op eender welke berm. In de bebouwde kom kan u het opstellen op de gelijkgrondse berm want het en stilstaan op een verhoogde berm is er verboden. Opgelet dat u niet gaat stilstaan of parkeert op een trottoir of fietspad, want ook dat is uitdrukkelijk verboden. Als de beschikbare berm ook gebruikt wordt door voetgangers dan moet u bovendien 1,5 meter vrijlaten. Deels op de berm, deels op de rijbaan Lukt het stilstaan of niet op de berm, dan dient u uw voertuig deels op de berm, deels op de rijbaan te plaatsen. Op de rijbaan Behalve wanneer de berm al bezet is met andere voertuigen, mag u stilstaan of par keren op de rijbaan als het niet mogelijk is op de berm is of wanneer een berm ontbreekt. Uw voertuig moet evenwijdig met de rand opgesteld worden: dus niet haaks of schuin op de rijbaan; U moet zo ver mogelijk van de aslijn staan: er moet niet met millimeters gemeten worden, maar het is toch de bedoeling dat u zo kort mogelijk bij de rand gaat staan. Denk er wel aan dat er een ruimte van minstens 1,5 meter voor de voetgangers moet vrijgelaten worden als zij gebruik moeten maken van de rijbaan. U mag ook slechts in één file stilstaan of. U verhindert er anders niet alleen het wegrijden van de andere reglementair achtergelaten voertuigen mee, u versmalt ook de vrije doorgang op de rijbaan. 8 9
Verboden stilstaan en! Om te vermijden dat een stilstaand of geparkeerd voertuig andere weggebruikers zou kunnen hinderen of in gevaar zou kunnen brengen, verbiedt de straatcode dergelijk gedrag uitdrukkelijk. Het somt zelfs een aantal specifieke gevallen op waarbij het verbod absoluut is: Op een fietspad of op minder dan 5 meter van de plaats waar fietsers verplicht zijn het fietspad te verlaten om op de rijbaan te rijden of de rijbaan verlaten om op het fietspad te rijden; Op een trottoir en, binnen de bebouwde kom op de verhoogde berm; Op een overweg 10 11
Op oversteekplaatsen voor voetgangers en op oversteekplaatsen voor fietsers en bestuurders van tweewielige bromfietsen en op de rijbaan op minder dan 5 meter voor deze oversteekplaatsen; Op de rijbaan kort bij de top van een helling of in een bocht wanneer de zichtbaarheid onvoldoende is; Op de rijbaan onder bruggen of in tunnels; In de nabijheid van een kruispunt, op minder dan 5 meter van de 'verlenging van de naastbij gelegen rand van de dwarsrijbaan'. 12 13
Op minder dan 20 meter voor verkeerslichten op de kruispunten. Op minder dan 20 meter voor verkeerslichten buiten de kruispunten en verkeersborden. Dit verbod geldt niet wanneer het bord op minstens 2 meter hoogte aangebracht is en het stilstaand of geparkeerd voertuig, lading inbegrepen, niet hoger is dan 1,65 m. Een monovolume auto met een skibagagebak bijvoorbeeld, zal zeker hoger zijn van 1,65 m en zal dus minstens 20 m afstand moeten laten als hij voor een verkeersbord opgesteld wordt. Op een verkeersgeleider, een verwijderings- of verdrijvingsstrook is geen verkeer toegelaten. Stilstaan of kan er dus niet. Op een autosnelweg of een autoweg mag men enkel stilstaan of op de gesignaleerde parkeerplaatsen. Stilstaan of op de pechstrook is niet alleen verboden maar bovendien ook heel gevaarlijk. Ze mag enkel gebruikt worden bij pech en niet om bijvoorbeeld vlug even naar huis te bellen of om de GPS in te stellen. Zelfs een hoogdringende plaspauze zal moeten wachten tot op de eerstvolgende parking. Op verhoogde inrichtingen: ook wel verkeersdrempels of verhoogde kruispunten genoemd. In al deze gevallen kunnen verkeerstekens het alsnog toelaten. Zoals we in de inleiding al besproken hebben: het hiërarchieprincipe plaatst de betekenis van de verkeersborden boven die van de verkeersregels. Het stilstaan en wordt ook verboden, zowel op de rijbaan als op de bermen door middel van het hierbij afgebeelde bord. Het verbod geldt tot aan het eerstvolgende kruispunt of tot waar een neerwaarts gerichte pijl het verbod opheft. 14 15
Parkeren verboden Op een aantal plaatsen is het wel toegelaten om stil te staan om personen te laten instappen of uitstappen of om voorwerpen te laden te lossen, maar niet langer dan de tijd daarvoor nodig. Op minder dan 15 meter van weerszijden van het bord dat een bushalte of een tramhalte aanwijst; Parkeren mag niet: Op minder dan 1 meter van een ander geparkeerd voertuig. De verleiding kan groot zijn, maar als de vrije ruimte onvoldoende is, dan moet er naar een andere parkeerplaats gezocht worden; Voor de inrit van een eigendom. Indien het kenteken van het voertuig op de inrit is aangebracht mag het voertuig dat voorzien is van dit kenteken er wel staan. Op elke plaats waar het voertuig het instappen of het wegrijden van een ander voertuig zou verhinderen; Op elke plaats waar voetgangers of fietsers op de rijbaan moeten omdat de doorgang verhinderd is door een hindernis. Een voorbeeld: het innemen van het trottoir door een stelling kan ertoe leiden dat voetgangers de rijbaan op moeten. Het lossen van een betonmixer aan een werf moet mogelijk zijn. Het van een auto ter gelegenheid van een werfbezoek door een opzichter of de bouwheer is op die plaats niet toegelaten. Op elke plaats waar het de toegang tot een buiten de rijbaan gelegen parkeerplaats zou verhinderen; Op plaatsen waar de doorgang voor spoorvoertuigen zou verhinderd worden; 16 17
Wanneer de vrije doorgang op de rijbaan minder dan 3 meter breed wordt. Sommige voertuigen van hulpdiensten zijn erg breed. Als het om seconden gaat is het ergerlijk dat de doorgang voor een brandweerauto gehinderd wordt door een auto die de vrije doorgang tot minder dan 3 meter beperkt. De bestuurder die laadt of lost, en dus aanwezig is, kan in geval van nood de doorgang vlug vrijmaken. Een geparkeerde autobestuurder laat meestal een tijdje op zich wachten; Op een voorrangsweg buiten de bebouwde kom. Deze situatie komt echter minder vaak voor. Wanneer de rijbaan verdeeld is in rijstroken; Op de rijbaan langs een gele onderbroken streep die op de rand van de rijbaan aangebracht is; Wanneer er tweerichtingsverkeer is, tegenover een ander voertuig dat al geparkeerd staat zodat andere voertuigen moeilijk kunnen kruisen; Op een parkeerplaats gesignaleerd voor personen met een handicap, behalve wanneer de kaart duidelijk zichtbaar achter de voorruit ligt. De aanwezigheid van borden volstaat. Deze borden worden niet altijd ondersteund door middel van een wegmarkering wat soms tot misverstanden leidt. Verderop bespreken we de parkeermogelijkheden voor deze minder mobiele weggebruikers uitgebreider. 18 19
In een voetgangerszone: de toegang is er, met uitzondering voor bestuurders van voertuigen die er een toelating voor hebben verboden. Het parkeerverbod geldt voor iedereen. Parkeren voor personen met een handicap Personen met een handicap kunnen, als ze aan bepaalde voorwaarden voldoen, in bezit gesteld worden van een speciale kaart die hun voor wat het betreft toch wel wat mogelijkheden biedt. Parkeerborden Het bord E1 verbiedt het zowel op de rijbaan als op de bermen. Het bord kan ook een zonale geldigheid hebben. Dan geldt het tot er een ander bord het zonaal parkeerverbod opheft. Beurtelings wordt met de borden E5 en E7 geregeld. Het op de rijbaan is er dan naargelang het bord verboden van de 1 ste tot de 15 de van de maand of van de 16 de tot de laatste dag van de maand. Wisselen van kant doet u de laatste dag de 15 de of de laatste dag van de maand tussen 19u30 en 20u00. Blauwe borden met de afbeelding van een voertuigcategorie, al dan niet met een onderbord kunnen plaatsen voorbehouden voor bepaalde categorieën van voertuigen. Het is verboden er met andere voertuigen op te. Stilstaan mag er wel. Er kan zelfs opgelegd worden dat men er al dan niet deels op de berm moet of dat het op die berm verboden is. toegelaten mits kaart Het is niet nodig dat de houder van de kaart ook de bestuurder is. Het is wel vereist dat de houder op het ogenblik van het gebruik van de kaart bij het vervoerd wordt. De kaart moet duidelijk zichtbaar achter de voorruit aangebracht worden. Als aan deze voorwaarden voldaan is dan kan men: Onbeperkt in een zone met parkeertijdbeperking, ook wel blauwe zone genoemd; In veel gemeenten gratis op plaatsen uitgerust met parkeermeters of -automaten. In de politiezone hazodi is dat het geval. Het gratis voor kaarthouders wordt vermeld op de parkeerautomaten. Opgelet: is er (in andere gemeenten) geen vermelding dan moet er betaald worden voor het ; Parkeren op plaatsen voorbehouden voor kaarthouders. Het met een speciale kaart voor personen met een handicap hoeft dus niet verplicht aan een gesignaleerde parkeerplaats. Men kan evengoed een andere plaats innemen, al dan niet met vrijstelling voor betaling van het parkeergeld of onbeperkt in een blauwe zone. Borden betreffende stilstaan en/of kunnen een tijdelijk karakter hebben. Soms is hun geldigheid beperkt tot bepaalde uren, soms zijn ze zelfs maar tijdelijk aangebracht. Let dus goed op, zeker op plaatsen waar je vaak parkeert of er geen tijdelijke parkeerborden staan. Meestal worden ze op een oranje paal aangebracht. 20 21
Parkeertijdbeperking In een blauwe zone mag men slechts gedurende een maximumtijdsduur. Op de plaatsen waar het bewoners van toepassing is, kan men met de bewonerskaart onbeperkt in deze blauwe zone. toegelaten mits schijf of kaart De speciale parkeerregeling geldt van maandag tot en met zaterdag telkens tussen 9 en 18 uur. Men moet aan een aantal voorwaarden voldoen: Voorbehouden parkeerplaatsen en bewoners Het bewoners kan op verschillende manieren geregeld worden: Meest gebruikelijk is het vrijstellen van de houders van een bewonerskaart van het gebruik van de parkeerschijf in een zone met parkeertijdbeperking. Zij kunnen dan onbeperkt in de blauwe zone. De voorbehouden plaatsen voor bewoners mogen enkel ingenomen worden door houders van de bewonerskaart De gemeente of stad kan ook beslissen om speciale plaatsen voor het behouden voor andere doelgroepen. Enkel gebruikers van de gemeentelijke parkeerkaart die van toepassing is voor deze plaatsen mogen er gebruik van maken. Zo zijn er in Hasselt bijvoorbeeld speciale plaatsen voorzien voor verpleegkundigen en genees heren, aangeduid door middel van borden die ondersteund worden door signalisatie op de grond. De parkeerschijf moet duidelijk zichtbaar achter de voorruit aangebracht worden; Men plaatst de pijl op het tijdstip dat volgt op het tijdstip van aankomst; Men moet de parkeerplaats verlaten nadat de parkeertijd verstreken is. Opgelet: de verkeersborden die de parkeertijdregeling aanduiden kunnen afwijkende bepalingen opleggen. Zo kan de parkeertijdbeperking onder meer op zon- en feestdagen en op andere tijdstippen van toepassing zijn. De maximum tijdsduur kan ook beperkt worden, zoals bijvoorbeeld op zogenaamde 'kiss and ride'-plaatsen. Betalend Het betalend kan verschillen van gemeente tot gemeente. Het gebruik en ook de eventuele vrijstellingen van betaling van het parkeergeld, zoals het gratis kwartiertje of de gehele vrijstelling voor personen met een handicap die houder zijn van een speciale kaart, staan vermeld op de parkeermeter of de parkeerautomaat. Met dank aan Redactie: Jean-Pierre Blocken commissaris Patrick Roijens hoofdinspecteur Naast de mogelijkheid tot betaling met geld of met een protonkaart kan er ook in sommige gemeenten of steden (zoals Hasselt) d.m.v. een sms bericht betaald worden. Hoewel deze brochure nauwgezet is samengesteld aan de hand van wetteksten en reglementeringen vervangt ze deze niet. Ondanks de nauwgezette samenstelling zijn, ondermeer door de voortdurende ontwikkelingen van de verkeerswetgeving, fouten nooit helemaal uit te sluiten. De brochure geeft een stand van zaken weer zoals 22 geldend in mei 2008. 23
Vermijd parkeerproblemen en leg afstanden kleiner dan 5 km af te voet, per fiets of met het openbaar vervoer. Parkeren moet niet altijd vlak voor de deur. Combineer het met een wandeling voor een fit gevoel. v.u.: Herman Reynders, voorzitter Politiecollege hazodi Groenplein 1, 3500 hasselt Druk en grafisch ontwerp: Drukkerij Leën