Mrt/april09 Overgangscriteria/protocol KLBRA4 OVERGANGSPROTOCOL Algemeen Het uitgangspunt op De Brug is dat leerlingen 8 jaar op onze school zijn en dus niet Natuurlijk ontwikkelen kinderen zich niet allemaal in hetzelfde tempo en tot hetzelfde niveau. Om daarop in te spelen hanteren we ons Brugs Adaptief Model, waarbij kinderen op hun eigen niveau en in hun eigen tempo zich kunnen ontwikkelen. Desondanks kan het voorkomen dat een kind nog een jaar in dezelfde groep blijft. Hiervoor zijn geen eenduidige normen. Voor elk kind zal een zorgvuldige afweging noodzakelijk zijn. Hierbij vindt overleg plaats met de groepsleerkracht, de individueel leerlingbegeleider en de ouders. De argumenten voor dit doubleren kunnen zijn: Het te ver achterblijven van de ontwikkeling op cognitief gebied. Sociaal-emotionele problemen. Lichamelijke problemen. Een slechte werkhouding, onvoldoende zelfstandigheid en concentratieproblemen. De kinderen doubleren maximaal één keer in hun schoolloopbaan. Vanaf groep 5 doubleren kinderen niet meer. Kinderen doubleren niet in hun eerste schooljaar. In groep 2 wordt bekenen of een overgang naar groep 3 mogelijk is. Leerlingen die meer begaafd zijn en sneller de leerstof doorlopen, kunnen in uitzonderlijke gevallen, een leerjaar overslaan. Ook hierbij is overleg met leerkracht, IB en ouders. Overleg met ouders Als de school het advies voor doubleren in kaart heeft gebracht en dit met de ouders besproken heeft, wordt vastgelegd wat de extra zorg is die het kind behoeft en in welke groep de school deze zorg kan garanderen. Het kan zijn dat genoemd advies niet overstemt met wat de ouders voor hun kind willen. Als zij een andere mening zijn toegedaan en het schooladvies niet willen opvolgen, zal ook dat vastgelegd worden, waarbij wordt aangegeven dat de 1
school de nodige extra zorg niet kan garanderen. Dit document wordt door de school en de ouders ondertekend. Indien het advies voor de schoolkeuze naar het voortgezet onderwijs niet overeenstemt met wat ouders willen, handhaaft de school dat advies. De school voor voortgezet onderwijs bepaalt dan de plaatsing in overleg met de ouders en de school. Overgang groep 2 naar 3 Halverwege groep 2 stellen we ons de vraag of de doorgaande ontwikkeling van een kind wel gebaat is bij een overgang naar groep 3. Soms zijn kinderen in groep 2 nog zo gericht op spelen en open onderwijssituaties dat de overgang naar groep 3 te abrupt is en geen doorgaande ontwikkeling kan garanderen. Soms is er sprake van specifieke ontwikkelingsproblemen of ontwikkelingsstoornissen. Dat betekent dat we de overgangsbeslissing van groep 2 naar groep 3 zeer overwogen nemen. In groep 2 kan onderscheid gemaakt worden tussen kinderen; *onrijpe kinderen *kinderen met een beperkte ontwikkelingsmogelijkheid *kinderen die op niveau zijn *kinderen die verder zijn dan hun leeftijdsgenootjes Bij kinderen die nog niet op niveau zijn, volgen we onderstaande procedure:: Het signaal Het serieus nemen van een overgangsbeslissing begint in november van het groep-2 jaar. (Mochten er al eerder duidelijke signalen zijn van ontwikkelingsstoornissen dan is dat al bij de ouders bekend gemaakt.) Mochten er twijfels ontstaan aan de hand van het LVS dan worden de ouders op de hoogte gesteld tijdens een gesprek. De periode januari tot het eind van het schooljaar: We geven in het gesprek met de ouders m.b.t. de schoolloopbaan van het kind ook aan wat we gaan doen om de ontwikkeling van het kind te stimuleren en op welke wijze men daar thuis eventueel aan bij zou kunnen dragen. We geven de ouders tevens aan wanneer we een definitieve beslissing nemen over het vervolg van de schoolloopbaan van het kind. Bij jonge kinderen doen we dat zo laat mogelijk om de kans op een goede beslissing te kunnen verhogen. Gekoppeld aan die beslissing geven we ook aan hoe we het kind bij de groep 2 verlenging willen begeleiden. Daarbij kan het gaan om het kind de gelegenheid te geven zich verder te ontwikkelen of het bieden van speciale begeleiding, en in de loop van het jaar uitgebreidere taal/rekenactiviteiten. 2
De beslissing In oktober van het hierop volgende jaar zal worden gecheckt hoe het gaat met de kinderen warvoor het bovenstaande is uitgevoerd. Dit gebeurt in een leerlingbespreking. Soms zijn kinderen op alle gebieden verder dan hun leeftijdsgenoten. Vaak blijkt dat al in het groep 1 jaar. De leerkracht kan dan in overleg met de ouders beslissen dat een leerling eerder met groep2-werk gaat meedraaien om hem/haar de ontwikkelingskansen te geven waar het kind aan toe is. Dat wil niet altijd zeggen dat de leerling naar groep 3 gaat. Het kan voorkomen dat een leerling vervroegd naar groep 3 gaat. Om deze beslissing te kunnen nemen kijkt de leerkracht naar de volgende aspecten: *de werkhouding van het kind moet goed zijn; een kind moet langere tijd achter elkaar kunnen werken, gemotiveerd zijn om te werken en het kind moet ook uit zichzelf regelmatig kiezen voor ontwikkelingsmaterialen en moeilijke spelletjes *hoe is de sociale ontwikkeling van een kind. *hoe staat het kind in de spelontwikkeling, is er sprake van gevorderd rollenspel, kiest het voor moeilijke activiteiten *de taalontwikkeling is erg belangrijk; spreekt de leerling in goed opgebouwde zinnen, heeft het een rijke woordenschat, beheerst het de levensvoorwaarden *het kind moet emotioneel stabiel zijn en zelfvertrouwen hebben *wat de motoriek betreft, moet een kind de fijne motoriek beheersen omdat het moet leren schrijven *op het gebied van rekenontwikkeling moet een kind de rekenvoorwaarden beheersen *het kind moet een goede concentratie hebben, brede belangstelling en goed gemotiveerd zijn om naar groep 3 te gaan. Over het algemeen geldt dat kinderen bij wie overwogen wordt om vroegtijdig naar groep 3 te gaan een duidelijke voorsprong moeten hebben op leeftijdsgenoten. Het sociaal-emotionele aspect speelt een grote rol. In geval van vroegtijdig naar groep 3 gaan beslist de leerkracht van het kind, die de kinderen twee jaar in de groep heeft gehad en een goed beeld heeft van de leerling. Als een kind een ontwikkelingsvoorsprong heeft en de leerkracht beslist dat het beter is om toch in groep 2 te blijven, wordt het kind begeleid. Gedurende het schooljaar wordt het kind gestimuleerd om oefeningen te doen en activiteiten te gaan doen op een moeilijker niveau dan de andere kinderen. 3
Overgang vanaf groep 3 De redenen om een kind te laten doubleren vanaf groep 3 kunnen zijn: Op cognitief gebied: onvoldoende beheersing van methode-gebonden toetsen en Cito-scores lager dan D. Dit moet gelden voor meerdere gebieden. Leerlingen die slechts op één gebied uitvallen krijgen extra begeleiding op dit gebied. V.w.b. lezen is een AVI-niveau lager dan 1 onvoldoende voor de overgang van groep 3 naar groep 4. Een AVI-niveau lager dan 4 is onvoldoende voor de overgang van groep 4 naar groep 5. Op sociaal-emotioneel gebied: onvoldoende zelfbeeld en zelfvertrouwen. Een slechte concentratie, slechte werkhouding, weinig of geen belangstelling en een gebrek aan motivatie. Verder moet er al gewerkt zijn met een handelingsplan zonder dat er een zichtbare vooruitgang geboekt is. Dit traject is uiterlijk na het eerste rapport in november gestart. Tenslotte moet het voor leerkracht, IB en ouders duidelijk zijn dat doubleren een meerwaarde heeft voor de ontwikkeling van het kind. Het overleg hierover begint na het bovengenoemde traject. Het tweede rapport in maart is het ijkpunt voor de beslissing om een kind te laten Overgang vanaf groep 5 Het streven is erop gericht vanaf deze groep geen leerlingen meer te laten Het kan voorkomen dat leerlingen die aan de eerder genoemde redenen voor doubleren voldoen, maar dat de oorzaak daarvan ligt in een problematische thuissituatie of door ziekte veel verzuimd hebben. In die gevallen kan van deze regel worden afgeweken. Als de verwachting is dat leerlingen niet het niveau van groep 6 halen, of als de school de voor die leerlingen noodzakelijke zorg niet kan leveren, heeft reeds eerder onderzoek door de PCL plaatsgevonden waaruit een verwijzing naar het SBO volgde. (Zie het document over onze zorgstructuur) Leerlingen die waarschijnlijk wel dit niveau halen maar niet dat van eind groep 8, werken met een eigen leerlijn. 4
Overgang naar het voortgezet onderwijs De leerlingen van groep 8 worden zo goed mogelijk voorbereid op de overstap naar het voortgezet onderwijs. Tijdens het werken met de weektaak leren ze hun taken te plannen, zichzelf te beoordelen en oplossingen te zoeken voor problemen die ze tegen komen. Ook krijgen ze regelmatig huiswerk en leren om te gaan met een agenda. In januari/februari geven de scholen voor V.O. een voorlichtingsavond voor de ouders waarbij informatie over de schoolkeuze wordt gegeven. Ook kunnen de kinderen de scholen bezoeken. Op basis van de schoolvorderingen, de verschillende toetsen uit ons leerlingvolgsysteem, de Cito-entreetoets en taakopvatting, werkhouding en welbevinden van het kind geeft de school een advies voor de schoolkeuze. Hierbij wordt het resultaat van de Cito-eindtoets meegegeven. Die uitslag van deze toets is er pas na de adviesgesprekken met de ouders. Voor leerlingen met een grote achterstand in hun ontwikkeling wordt in het begin van het laatste schooljaar de drempeltoets afgenomen. Hierbij wordt bekeken of een LWOO-advies gegeven kan/moet worden. Deze leerlingen maken later de Citoniveautoets i.p.v. de Cito-eindtoets. 5