Brouwersstraat 313 t/m 323.

Brouwersstraat 313 t/m 323. Links A-323, rechts het bij Stationsstraat beschreven A-312, met daarachter A-313 t/m A-316. We beschrijven de geschiedenis van de huizen in de Brouwersstraat met als uitgangspunt de kaart van Huib Kesteloo, met de situatie zoals het vlak vóór de ramp was. 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 De A-nummers kunnen worden aangeklikt om direct door te gaan. 1

Foto Coby Schietekatte. Uiterst links een stukje van A-306, daarnaast de school, A-324. Dan het huis A-325 en de schuur A-326, met rechts daarvan de schuur van A-334. Bij de ingang van de Brouwersstraat staat A-323 naast de telefoonpaal. Achter de fotograaf (Wim Wandel) staan de restanten van A-313 t/m A-316. Hier lag, voor de ramp, de Brouwersstraat. 2

Brouwersstraat A-313 t/m A-323. De Brouwersstraat is genoemd naar de familie Brouwer die hier grond koopt en dat in kleinere stukken verdeelt. De architect Willem Brouwer en zijn broer, de timmerman Pieter Brouwer, bouwen hier na 1903 eerst een paar losseen dan twee rijtjes huizen. Al die huizen gaan verloren met de watersnoodramp in 1953. Eerst wat over de voorgeschiedenis: 1832 Timmerman Pieter Brouwer (1790-1859 te Nieuwerkerk is o.a. eigenaar van sectie M-275, een tuin van 1640 m2. Pieter gaat in 1845 naar zijn hofstede op Oosterland en wordt dan landbouwer. 1858 Op 17 feb.1858 verkoopt Pieter Brouwer de tuin voor 200 gulden aan timmerman Johannis Brouwer Pzn (1815-1878), die zijn vader is opgevolgd is als timmerman op Nieuwerkerk. (zie Kerkstraat 18) Johannis trouwt in 1847 met Janna Hollander (1823-1907) Ca.1897 De weduwe Janna Hollander, is nu de eigenaresse van o.a. M-275. Er is een hermeting: er gaat een stuk af. Wat overblijft is een boomgaard, sectie M-1330, groot 1555 m2. 1903 Van die boomgaard worden 10 stukken bebouwd. De zoons Willem en Cornelis Brouwer zijn architect en timmerman; ze beginnen huizen te bouwen en te verkopen op sectie M-1330, en er wordt een straatje aangelegd. Na 1910 zullen ze de huisnummers A-313 t/m A-322 krijgen. Ook A-323 bekijken we hier, hoewel op die plaats al rond 1844 een huisje van 14 m2 werd gebouwd dat toen bij de Rolleklootsedijk hoorde. Maar omdat er in 1903 nieuw gebouwd werd, en het toen een voordeur en huisnummer aan de Brouwersstraat kreeg, beschrijven we het bij die straat. 3

Brouwersstraat A-313 1904 A-134 a of b?. Eén van de secties uit sectie M-324 van Johanna Brouwer- Hollander waar een huis op komt is de sectie M-1485, groot 99 m2. In 1909 wordt het huis van haar zoons, de gebroeders Cornelis en Willem Brouwer. Het huis wordt verhuurd, o.a. aan Jan Kooijman die getrouwd is met Cornelia van Westen. 1917 Brouwersstraat A-228. Op 26 april 1917 verkopen de gebr. Brouwer het huis met erf op sectie M-1485, groot 99 m2 voor f.800,- aan bakker Marinus Cornelis Berman uit de Kerkstraat. (Korteweg) In 1922 woont de bakkersknecht Marinus Johannis Hage (1885-) op A-228; hij woont sinds 1913 op Nieuwerkerk; hij werkt bij Berman en is getrouwd met Jannetje Dorst (1885-) 1923 Brouwersstraat A-228. Op 11 jan.1923 verkoopt Marinus Cornelis Berman uit Zierikzee het huis met erf voor f.1923,- aan de arbeider Anthonie Smalheer Janszoon (1895-1953) uit Nieuwerkerk, die f.1200,- leent van Berman. (Korteweg) Anthonie trouwt in 1923 met Jacoba van den Bos (1896-1953) Zij verhuizen later naar de Polderweg 351. 1949 Smalheer verkoopt het huis met erf op sectie M-1485, groot 99 m2, aan bakker Adriaan Rotte (1890-1951). Zijn zoon is pas getrouwd en die gaat nu bij de zaak op de Ring wonen, dus moet Adriaan verhuizen. In 1949 vraagt A. J. Rotte vergunning om de gevel van het huis op A-313, sectie M-1485, te mogen verbouwen. 1951 Brouwersstraat A-313 Het huis wordt verkocht aan Willem van der Wielen (1926-) Willem is getrouwd met Janna Lena Folmer (1927-). 1953 Brouwersstraat A-313 Willem van der Wielen evacueert naar de Hoofdstraat 11 in Sprang-Capelle. Het huis gaat verloren, in 1955 gaat de sectie met de ruïne naar de gemeente. 4

Brouwersstraat A-314. 1903 A-134c Op 30 april 1903 wordt de sectie M-1484, groot 98 m2 met een nieuw huis door de gebroeders Brouwer verkocht aan Izaak Stoutjesdijk Azn (1872-1953) (CvdLdC) Izaak is in 1895 getrouwd met Cornelia Kort (1872-1929) 1927 A-229 Op 28 april 1927 verkoopt Stoutjesdijk zijn huis met schuurtje en erf op sectie M-1484, groot 98 m2 voor f.2100- aan de landbouwersknecht Jacobus Peute (1879-1965) (Biermasz) Peute leent f.1000,- van smid W. M. Kesteloo en f.800,- van Izaak Stoutjesdijk Azn. Jacobus is in 1903 getrouwd met Francina Overbeek (1882-1938) 1944 A-314 Jacobus Peute evacueert naar de Zandweg 7 in Kruiningen. Jacobus gaat daarna bij zijn dochter in de Weststraat wonen. Waarschijnlijk woont de zoon Jan Peute (1908-1981) dan al hier. Jan is in 1940 getrouwd met Cornelia van der Maale (1918-1954). 1953 Brouwersstraat A-314 De familie Jan Peute evacueert naar Dorpsweg K-67 in Twisk. Het huis gaat verloren, de grond gaat naar de gemeente. 5

Brouwersstraat A-315. 1903 Klootendijke A-134d. De katholieke metselaar-winkelier Johannes Martinus Tierie (1875-) komt in 1899 uit Goes en woont eerst op de Ring Hij koopt of bouwt hier een huis op sectie M-1483, groot 98 m2. Johannes is getrouwd met de Nieuwerkerkse Cornelia Adriana Kort (1877-). 1918 A-230 In 1918 woont de familie Tierie hier met 6 kinderen. 1927 Brouwersstraat A-315. Op 4 jan.1927 verkoopt Tierie, die zelf verhuist naar de Stekelstraat, het huis in de Brouwersstraat op sectie M-1483, groot 98 m2 voor f.1950,- aan de winkelier en agent van de RTM, Willem Martinus Nortier, zie A-323. (Korteweg) Nortier koopt het huis, zodat zijn dochter Johanna Cornelia (1903-1979), die in 1925 met de 19 jarige smid Johannis de Braal (1906-1952) trouwt, hier met de baby kan gaan wonen. Ca.1938 Brouwersstraat A-315. Willem Nortier verkoopt het huis aan Johanna Lemson (1875-1941) de weduwe van Pieter Bom Jzn (1874-1931). Na haar overlijden wordt het huis van haar zoon Nicolaas Bom (1909-1993), die in 1933 getrouwd is met Alberdina Jannetje Kwaak (1911-1992) 1944 Brouwersstraat A-315. Nicolaas Bom evacueert naar de Westerkade 24 in Leerdam. 1953 Brouwersstraat A-315. Nicolaas Bom evacueert naar de Breitnersingel 69 in Rotterdam, later zit hij een poosje in een noodwoning, nr. 64, op Noordgouwe. Het huis gaat verloren, de grond wordt aan de gemeente verkocht. 6

Brouwersstraat A-316. 1904 Klootendijke A-134e. De familie Brouwer verkoopt de sectie M-1482, groot 168 m2 en ze bouwen er een huis op voor de arbeider Johannes Padmos (1866-1942), die in 1897 getrouwd is met Adriaantje Zeeman (1875-1965); ze krijgen zeven kinderen. 1944 A-316. Adriaantje evacueert naar de Spuitstraat 11 in Yerseke. 1952 A-316. Het huis wordt verkocht aan de zoon Arie Padmos (1909-1953) Hij vraagt meteen een bouwvergunning aan voor verbetering van het huis. 1953 A-316. Adriaantje evacueert naar Opperduit 41 in Lekkerkerk. De 44 jarige zoon Arie verdrinkt tijdens de watersnoodramp. Het huis gaat verloren, de grond wordt verkocht aan de gemeente. In 1956 verhuist Adriaantje naar Zierikzee. 7

Brouwersstraat A-317. 1904 A-134f De familie Brouwer verkoopt de sectie M-1491, groot 140 m2 en ze bouwen er een huis op voor de arbeider Johannis Heijboer Joh.zn (1876-1918) Johannis is in 1902 getrouwd met Jozina Overbeeke (1877-1941); er worden vijf kinderen geboren. 1910 A-134f Op 23 maart 1910 verkoopt Heijboer het huis voor f.750,- aan Nicolaas Leendert de Oude (1872-1945) die in 1896 getrouwd is met Wilhelmina Kooman (1873-1908) en in 1916 hertrouwt met Cornelia Verton (1867-1941). De Oude leent geld van Teunis Barendrecht. (Nouhuijs) 1912 A-232 Op 24 okt.1912 verkoopt de Oude het huis voor f.925,- aan Kornelis Nikerk (1875-1966). (Nouhuijs) Kornelis is in 1901 getrouwd met Pietje Kooman (1876-1961) Zij behoorden tot de Apostolische Gemeente. 1944 Brouwersstraat A-317. Nikerk en zijn vrouw evacueren naar de Gr. van Zoelenstraat 15 in Yerseke. 1953 Brouwersstraat A-317. Nikerk en zijn vrouw evacueren weer naar de Gr. van Zoelenstraat 15 in Yerseke. Het huis gaat verloren, er wordt rampengeld ontvangen, de sectie gaat naar de gemeente. 8

Brouwersstraat A-318. 1903 A-134g Op 30 april 1904 verkoopt de familie Brouwer het nieuwe woonhuis met schuur en erf op sectie M-1490, groot 107 m2 aan Cornelis Sijrier Jac.zn (1872-1937). (vdldc) Cornelis is getrouwd met Jans van der Have (1874-1925) 1915 Klootendijke A-233. Op 23 dec.1915 leent Cornelis f.600,- op het woonhuis met schuur en erf op sectie M-1490, groot 107 m2.van burgemeester Hage uit Bruinisse. (Korteweg) 1922 Klootendijke A-233. Op 30 maart 1922 verkoopt Cornelis het huis met schuur voor f.1600,- aan de arbeider Cornelis Rentier Mzn. (1894-1975) Rentier leent f.1250,-. (Biermasz) Cornelis is in 1922 getrouwd met Jacoba Overbeek (1897-1983). 1944 Brouwersstraat A-318. De familie Rentier evacueert naar de Voldijk 9 in Tilburg. 1953 Brouwersstraat A-318. Cornelis Rentier evacueert met zijn vrouw en 4 kinderen naar de Stephensonstraat 3 in Zuilen. Het huis gaat verloren, de grond gaat naar de gemeente. 9

Brouwersstraat A-319. 1903 Klootendijke A-134h. Door de gebroeders Brouwer wordt een huis gebouwd op de sectie M-1489, groot 114 m2 voor de arbeider Leendert de Valk (1876-1940) Leendert is in 1903 getrouwd met Jannetje van de Zande (1877-1953) 1907 Klootendijke A-134h. Op 4 april 1907 verkoopt de Valk het huis met schuur, erf en tuin voor f.837,50 aan de landbouwer Reinier Gaanderse van de Familiehoeve, die het wel zal gebruiken als woning voor zijn arbeiders. (Nouhuis), 1927 Brouwersstraat A-234. Op 14 april 1927 verkoopt Gaanderse het huis op sectie M-1489, groot 114 m2. voor f.1550,- aan de molenaar Johannis Dijkman, die het huis verhuurt. Op 12 mei 1927 leent Dijkman f.1000,- op het huis. (Korteweg) In 1929 woont Jacob van den Bos (1900-) hier met Jacoba van den Bos. 1944 Brouwersstraat A-319 Pieter Heijboer (1896-1964) woont hier, hij is in 1932 getrouwd met Willemina den Boer (1904-1972), hun evacuatieadres is Soembastraat 62 in Dordt; 3 van hun vier kinderen overlijden erg jong. 1953 Brouwersstraat A-319 Pieter Heijboer woont hier met zijn vrouw en hun zoon Pieter Iman, hun evacuatieadres is Paardemarkt 1 in Delft. Het huis gaat verloren, Dijkman ontvangt rampengeld en verkoopt de grond aan de gemeente. 10

Brouwersstraat A-320. 1903 A-134i. Op 30 april 1903 koopt de arbeider Jan Sijrier (1848-1923) van de gebroeders Brouwer een huis met schuur en erf op sectie M-1488 groot 125 m2. (vdldc) Jan is in 1876 getrouwd met Hendrina Janna Bal (1856-1929); (zie A-328) Hij koopt het huis waarschijnlijk voor zijn schoonzoon want die neemt het huis al snel over. Op 22 oct.1903 gaat het huis naar die schoonzoon, de arbeider Jacob Bakker (1879-1981). Bakker leent op dezelfde dag het geld daarvoor van Joh. v. d. Bout. (Nouhuijs) Bakker is in 1901 getrouwd met Maatje Sijrier (1882-1932) de dochter van Jan Sijrier. Ze krijgen 10 kinderen van 1902 t/m 1916. 1916 A-241. Op 31 aug. 1916 leent Bakker f.750,- van Teunis Barendrecht en geeft een eerste hypotheek op zijn huis met schuur en erf op sectie M-1488, groot 125 m2. 1921 Brouwersstraat A-241. Bakker in gescheiden van zijn vrouw Maatje, hij vertrekt en betaalt geen rente meer. Op 17 juni 1921 wordt daarom het huis van Bakker, in opdracht van Barendrecht, voor f.1451,- verkocht aan de vader van Maatje, de landbouwer Jan Sijrier. (Korteweg) Op 8 sep.1921 leent Jan Sijrier f.1000,- van Nehemia Hendrikse uit Kerkwerve als eerste hypotheek op het huis met schuur en erf M-1488, groot 125 m2. 1929 Brouwersstraat A-241 Op 17 okt. 1929 is er een boedelscheiding na het overlijden van Hendrina, de weduwe van Jan Sijrier. (Korteweg) Er zijn 4 nog levende kinderen en kleinkinderen van een vijfde kind. Het huis waar zij woonde op sectie M-1565 (zie A-328), met land op sectie M-805, is verkocht voor f.5760,- Dit huis in de Brouwersstraat gaat op 17 okt.1929 voor f.1600,- naar hun gescheiden dochter Maatje Bakker-Sijrier. Op 19 okt.1929 leent Maatje f.1000,- op het huis. (Korteweg) 1933 Brouwersstraat A-320. Maatje is in 1932 overleden. Op 11 feb. 1933 worden haar bezittingen door haar 9 kinderen verdeeld. Dit huis in de Brouwerstraat op sectie M-1488, groot 125 m2 wordt geschat op f.1000,-; er zijn meer schulden dan baten. De schoonzoon Cornelis Rentier Corn.zn. (1900-1960) neemt de baten en de schulden voor zijn rekening, dus ook het huis. Cornelis is in 1924 getrouwd met Janna Johanna Bakker (1902-1984). 11

1937 Brouwersstraat A-320. Het huis wordt van de ongehuwde Maria Deurloo Corn.dr. (1897-). Haar vader, schilder Cornelis Deurlo van de Molenstraat, is dit jaar overleden. 1941 Brouwersstraat A-320. De landarbeider Paulus Schiettekatte (1903-1981) heeft het huis met schuur op sectie M-1488 groot 125 m2 gekocht. Paulus is in 1925 getrouwd met Jacoba Heijboer (1904-1976) 1944 Brouwersstraat A-320. De familie Schietekatte evacueert naar de van Brachtstraat 6 in Pijnacker. 1952 Brouwersstraat A-320. Pauw Schietekatte op sectie M-1488 vraagt vergunning voor verbouw. 1953 Brouwersstraat 320. De familie Schietekatte evacueert naar de Vlaamsche Duin W-159 in Groede. Het huis gaat verloren, de grond gaat naar de gemeente. 12

Brouwersstraat A-321. 1903 A-134j. Johanna Brouwer- Hollander splitst van de sectie M-1487 groot 303 m2 een stukje af, de sectie M-1492, groot 32 m2 waar een huisje op komt voor de arbeider-vlasser Jacob Jansz. Sijrier (1877-1920) die getrouwd is met Janna van den Bos (1878-1947) Er komt een stuk tuin bij en dan wordt het sectie M-1495, groot 128 m2 Jacob bouwt er een jaar later een schuur bij. 1909 A-134j. In 1909 wordt het huis verkocht aan de broer van Jacob: Pieter Jansz. Sijrier (1880-1943) die dit jaar getrouwd is met Willemina Cornelia de Boer (1888-1928). In ruim 16 jaar worden er 11 kinderen geboren. Kennelijk maakt de belastingdienst zich zorgen over de hoge kinderaftrek of zo want de gemeente moet het opgeven als één der kinderen is verhuisd! Op 8 dec. 1909 geeft Pieter Sijrier Jansz een eerste hypotheek ter waarde van f.900,- aan mej. Jacomina Catharina van Poortvliet op zijn huis met schuur en erf op sectie M-1495, groot 128 m2; hij moet daarover 5% per jaar betalen. 1928 Brouwersstraat A-236. Op 26 juli 1928 komt Pieter Sijrier Jansz bij notaris Korteweg vanwege een boedelscheiding omdat zijn vrouw Willemina Cornelia den Boer is overleden op 25 maart 1928. Bij de bezittingen staat een huis met erf op de Rolleklootsendijk op sectie M-1495, groot 128 m2 ter waarde van f.1500,-. De 10 minderjarige kinderen erven elk f. 7,-. 1944 Brouwersstraat A-321. Pieter is overleden, zijn gezin evacueert naar de Onderweg 142 in Moerkapelle. 1944 Brouwersstraat A-321. Er is er een boedelverdeling, het huis met schuur op sectie M-1495, groot 128 m2, gaat naar Hendrik Jan Sijrier, die het vrijwel direct weer doorverkoopt aan de landbouwersknecht Cornelis Joost de Haan M.zn (1901-1962) die in 1925 getrouwd is met Maria Cornelia van der Maas (1906-1994). Zij hertrouwt in 1966 met Cornelis Adriaan Goosen. 1953 Brouwersstraat 321. C. J. de Haan vraagt in 1952 een vergunning aan voor een verbouwing op sectie M-1495. De Haan evacueert naar Nijkerk 166 in Oost-Dongeradeel. Het huis gaat met de ramp verloren, de grond gaat naar de gemeente. 13

Brouwersstraat A-322. 1904 A-134k. Eén van de secties van Johanna Brouwer- Hollander waar een huis op komt is M-1493, groot 272 m2. Daar worden nog een paar stukjes afgesplitst, wat overblijft is sectie M-1526, een huis met erf op 136 m2, dat op 27 dec.1907 naar de twee zonen gaat, Willem en Cornelis Brouwer. De eerste huurder is een timmerman, die wel bij hen zal werken: Arie van Driel (1875-1965) uit Werkendam, die in 1904 trouwt met Maatje Flikweert (1879-1959); zij vertrekken in 1906 naar Kerkwerve. 1910 Brouwersstraat A-237. (na 1911) Op 28 april 1910 verkoopt de fam. Brouwer het huis met schuur en erf voor f.800,- aan de arbeider Adriaan Kooman (1844-1936) die in 1868 getrouwd is met Jozina Praat (1846-1931) Kooman geeft een hypotheek af voor f.500,-. (Franse). Op 5 sep. 1925 wordt een hypotheek van f.600,-. (Korteweg) 1932 Brouwersstraat A-322. (na 1931) Na het overlijden van zijn vrouw Jozina in 1931 verkopen Adriaan en de 17 verdere erfgenamen het huis op 24 feb.1932 voor f.926,- aan de arbeider Jan Krijger W.zn. (1900-) (van t Haaff) Jan Krijger (1900-) woont dan zelf, volgens de kieslijst 1932, op A-279. Hij koopt het huis waarschijnlijk voor zijn vader Willem Krijger Jansz. (1865-1945) die met zijn vrouw Jakomina van der Zande (1870-1949 op A-391 woonde, een arbeiderswoning bij de Hooge Hoeve van van der Zande. 1944 Brouwersstraat A-322. De familie Willem Krijger evacueert naar de van Brachtstraat 5 in Pijnacker. In 1948 betaalt de weduwe W. Krijger voor de reinigingsdienst. 1953 Brouwersstraat 322. Jan Krijger woont hier met zijn zuster Janna (1907), zij evacueren naar de Hoopstraat 204 in Werkendam. De ramp verandert het huis met schuur op sectie M-1526, groot 136 m2, in een ruïne, die met de grond aan de gemeente wordt verkocht. 14

Brouwersstraat A-323. Ca. 1844 verkoopt Abraham Gerse een stukje van de strook M-259 aan Maria van der Have (1763-1847), de weduwe van Willem Janse Stouten (1763-1792). Zij bouwt er een huisje op, en dat wordt sectie M-483, groot (of klein!) 14 m2. In 1847 wordt Pieter Stouten de nieuwe eigenaar. 1853 Pieter Stouten verkoopt het huisje aan Marinus en Dingenus van den Berge op Bruinisse. 1858 Rolleklootsendijk A-134. Van den Berge verkoopt het huisje aan Maximiliaan Braam. De arbeidster Maria op t Zand woont op A-134, net als Jan van den Berge. 1870 Rolleklootsendijk A-134. Op 20 aug.1870 verkoopt Braam het huisje op de, sectie M-483, groot 14 m2 op een publieke verkoping aan Marinus Hermanus Krepel, die getrouwd is met Levina Broeksmit. In 1872 woont de landbouwer H. van Nieuwenhuijze op A-134. 1874 Klootendijke A-134. De erven Krepel verhuren dit huisje van 3½ bij 4 meter aan Marinus Heijboer. 1886 Klootendijke A-134. Op 21 april 1886 wordt voor de landbouweres Levina Broeksmit, de weduwe van Marinus Hermanus Krepel, en hun kinderen Vrederijk en Maarten door notaris J.C.v.d.Lek de Clercq een staat en inventaris opgemaakt van de bezittingen, o.a.de hofstede in de Oude Manshoeve sectie E met ca. 41 HA land, de waarde daarvan is ruim f.40.000,-. Er is ook nog dit huisje op de Rolleklootsendijk, sectie M-483, groot 14 m2, met een waarde van f.250,-; verkregen op 20 aug.1870. (CvdLdC) 1905 Klootendijke A-134. De erven Krepel verkopen het huis aan Boudewijn Giljam met een onderlinge akte die op 26 mei 1905 geregistreerd wordt. Er is een hermeting, er komen een paar stukjes van de naastgelegen tuinen bij; het oude huisje wordt gesloopt en er wordt een nieuw huis met schuur gebouwd. Het wordt sectie M-1651, groot 144 m2 van de landbouwer Boudewijn Giljam uit Ouwerkerk. Op 8 dec.1905 zet de in Poortvliet geboren timmerman Willem Martinus Nortier een advertentie in de Nieuwsbode waarin hij aangeeft dat hij vanaf heden te zwak is om te werken en daarom een winkel begint in kruidenierswaren. Nortier komt van Dijk 82a waar hij in 1902 is gaan wonen, komende van Ouwerkerk. Nortier is helemaal verlamd geweest, maar tot grote verbazing van zelfs de dokter, kan hij later weer lopen. Hij bedankt de heren landbouwers in een advertentie voor het vervoeren van de inventaris. Willem is gehuwd met Elisabeth Adriana van de Sande (1872-1949), zij doet de winkel. Willem is ook nog vele jaren chef van het RTM-station. In 1905 staat hij op de kiezerslijst, wonende op nr. A-134. 15

Nortier huurt dit huis van Boudewijn Giljam, een lid van de provinciale staten, die in Ouwerkerk woont. Elisabeth heeft daar op de hofstede gewerkt. 1917 Rolleklootschendijk A-238. Op 22 feb.1917 verkoopt Giljam het huis met schuur en erf aan de Rolleklootsen Dijk op sectie M-1651, groot 144 m2 voor f.2000,- aan Willem Martinus Nortier (1877-1950). Nortier geeft een hypotheek op het huis aan Giljam voor het volle bedrag, en moet daar 5% rente op betalen. (Korteweg) Het was heel eenvoudig binnen. Je kwam eerst in de winkel, er stond aan weerskanten een toonbank Als je doorliep dan kwam je in een klein kamertje waar ze 's zomers woonden. Naast dat kamertje was iets wat een keukentje voor moest stellen en daar stond ook de trap naar boven. Je kon daar ook naar buiten en kwam dan op een klein plaatsje buiten waar de WC was, een poepdoos met een tonnetje en stukjes krant aan een touwtje als WC papier. De meubilering was ook heel sober. Als je vanuit de keuken doorliep kwam je in de kamer waar ze in de winter woonden, daar stond een kachel. En daar waren ook twee bedsteden waar ze sliepen. Voor de ramen waren blinden en die gingen in de winter 's avonds dicht en in de vensterbanken lagen van die rollen van rode katoen gevuld met zand voor de tocht. Boven was op de zeer eenvoudige zolder een kamertje afgetimmerd en daar sliep zoon Jan en hij zat er te leren voor zijn avondcursussen. Er was daar geen verwarming. Bij die grote deur aan de zijkant aan de straatkant stond de kar met de hit, en heel vroeger had hij een hondenkar. Hij werkte ook op het station van de RTM en bracht pakjes rond. Er was bij dat station een put of zoiets met goed drinkwater, want in de zomer verkochten ze drinkwater. Ze zijn heel arm geweest en toch hebben ze nog geld bij elkaar kunnen sparen. Toen ze overleden waren vroeg onze opa Kesteloo aan mijn moeder hoe veel ze de man hadden geërfd en die verbaasde zich toen over het bedrag. Kort daarna kwam mijn vader erachter dat Johannes de Braal dat geld (wat dus van tante Jans was) al ergens voor gebruikt had. Ze hadden bij die school daar vlakbij of bij het station een moestuin en daar werd het tonnetje geleegd. (Elza van Kampen-Nortier) 1925 Brouwersstraat A-238. Op 30 juli 1925 ontvangt Elisabeth na het overlijden van haar vader en moeder, Jan van de Sande en Cornelia Huberdina Slager, aan de hand van het door hen op 7 maart 1912 gemaakte testament op langstlevende, als één van de zes kinderen haar aandeel, groot f. 791,08, uit de boedel,. Jan en Cornelia hadden een winkel op Ouwerkerk; mogelijk ging hun weegschaal naar Nieuwerkerk. (Korteweg) 16

1927 Brouwersstraat A-238. Op 4 jan.1927 koopt Nortier voor f.1950,- nog een huis in de Brouwersstraat (zie A-315) Het is bestemd voor zijn dochter die moet gaan trouwen met de smid Johannes de Braal.(Korteweg). Vooraan: Opa en oma Nortier met kleindochter Elza Nortier, en Betsy de Braal er tussen. Daarachter: zoon Jan, Johannis de Braal, dochter Jans, kleindochter Jo de Braal en Pie Nortier-Kesteloo. 1944 Brouwersstraat A-323. De fam. Nortier evacueert naar Westlaan 38 in Pijnacker waar hun zoon Jan woont. Na het overlijden van Willem in 1950 wordt het huisje verkocht. 1953 Brouwersstraat 323. Timmerman Izaak Radewalt woont op A-323, hij evacueert naar de Boulevard 17 in Zeist. Na de ramp is het huis zo erg verwoest, dat het niet meer wordt opgebouwd. De grond gaat naar de gemeente. Wim Kesteloo, Nieuwerkerk, 2016. 17