H A/D M ONDERDAK DORPSBIJEENKOMSTEN ACCOMMODATIES

H A/D M ONDERDAK DORPSBIJEENKOMSTEN ACCOMMODATIES 1

Inhoud Inleiding 7 2 november 2015 in Swolgen Broekhuizen Broekhuizenvorst Meerlo Swolgen Tienray 4 november 2015 in Hegelsom America Griendtsveen Hegelsom Melderslo Meterik 5 november 2015 in Horst Horst 9 november 2015 in Kronenberg Evertsoord Kronenberg Sevenum 12 november 2015 in Grubbenvorst Grubbenvorst Lottum 9 9 9 9 9 11 11 12 13 13 15 17 17 18 21 21 Links 23

Inleiding Tijdens de brainstormsessie over accommodaties op 27 juni 2015 in het Dendron College gaven de aanwezigen aan zelf aan de slag te willen met het opstellen van toekomstplannen voor de accommodaties in hun dorp. De gemeente zou hen bij de planvorming en uitvoering dienen te faciliteren. Maar hoe pak je als dorp zoiets concreet op? Reden waarom de gemeente vijf dorpsbijeenkomsten over accommodaties organiseerde. Alle 16 dorpen werden hiervoor breed uitgenodigd. Ruim 200 bewoners namen hieraan deel. Wethouder Van Rensch nam tijdens de bijeenkomsten de aanwezigen mee in de huidige problematiek. Daarnaast werd stilgestaan bij wat er sinds 27 juni al is gedaan en waar we uiteindelijk naar toe willen: vitale verenigingen, multifunctioneel gebruik van accommodaties, slim gebruik van vastgoed en samenwerking van onderop. Ook werd tijdens de bijeenkomsten de interactieve accommodatiekaart gepresenteerd. Een dynamisch instrument dat laat zien welke accommodaties zich in de gemeente Horst aan de Maas bevinden. Enkele dorpen zijn eerder al aan de slag gegaan. De heren Gerard Witlox en Hay Arts, uit respectievelijk Tienray en Hegelsom, vertelden met veel enthousiasme hoe hun dorpen deze uitdaging zijn aangegaan. Tijdens het interactieve deel van de avond gingen de deelnemers met elkaar in discussie aan de hand van een aantal concrete vragen: bespreek met elkaar wat u ziet gebeuren in uw dorp en hoe de situatie over 10 jaar is (kijk daarbij over dorpsgrenzen heen); wat kunnen we daarmee en hoe gaan we dan aan de slag/verder? welke concrete afspraken maken we met elkaar en wat hebben we daarbij van de gemeente nodig? Een samenvatting van deze tafelgesprekken, wat sfeerimpressies en handige/interessante links naar informatie over de accommodaties in Horst aan de Maas zijn in dit verslag verzameld. 6 7

Belangrijkste constateringen uit de dorpen naar aanleiding van de gespreksronde, inclusief eerste stappen en afspraken. INFORMATIEBIJEENKOMST ACCOMMODATIES 2 NOVEMBER 2015 IN SWOLGEN Deelnemende dorpen Broekhuizen Broekhuizenvorst Swolgen Tienray Meerlo Broekhuizen en Broekhuizenvorst Koetshuis en Patronaat staan niet opgenomen in de accommodatiekaart. In gemeenschapshuis is ook school, kinderopvang en gymzaal ondergebracht. Buitensport ontbreekt. Parochiehuis ontbreekt op kaart. Hoe zorg je ervoor dat de BMV aantrekkelijker wordt (pakt men op) Buitenlandse werknemers (camping Ooijen) zijn niet in de infographic opgenomen. Wat is de definitie van bezettingsgraad? Het aantal ouderen neemt toe. 10 Accommodaties voor 15 inwoners? Is dit houdbaar? De lokale buurtsuper is van grote meerwaarde voor de leefbaarheid Dorpsraad neemt op korte termijn initiatief om tot concrete stappen te komen. Meerlo Slechts 2 gemeentelijke accommodaties. Grootste uitdaging ligt in onderhoud particuliere accommodaties Belangrijk om bij een vervolgoverleg ook het kerkbestuur aan de tafel te hebben Versnippering van verenigingen: er worden pogingen ondernomen om samenwerkingen tot stand te brengen. In Meerlo is nog nooit over dit onderwerp gepraat. Er wordt een bijeenkomst georganiseerd voor alle verenigingen en belanghebbenden van accommodaties. Vooraf krijgen alle genodigden als huiswerk mee om na te denken over de toekomst van de betreffende vereniging. Swolgen/Tienray Winkelvoorzieningen vallen weg (in Swolgen meer dan in Tienray) Het samengaan van de scholen wordt ondersteund Seniorenvereniging Swolgen is geen lid van de KBO, maar zelfstandig Horeca heeft het moeilijk. Grote activiteiten (kermis/ carnaval) vormen de basis Jeugd is mobieler (gaan o.a. naar school in Horst/ Dendron College) Er is sprake van een groot sportaanbod Jeugd gaat meer naar Soos Meerlo (Merlin) dan Gaellus (Tienray). Reden? Er zijn meer combinaties te maken op accommodatiegebied. De jeugd wordt betrokken bij behoeftepeiling invulling toekomst. Voorwaarde Tienray: één accommodatie moet in de kern komen te liggen. Mogelijke samenwerking muziekverengingen (teruglopende ledenaantallen) Mogelijke samenwerking vrouwenbeweging/zij-actief (teruglopende ledenaantallen) Verenigingen in Swolgen uitnodigen. Met elkaar in gesprek komen over nut/noodzaak eventuele samenwerkingen. De dorpsraad of een dorpsplatform kan hier in faciliteren (info ophalen bij werkgroep Tienray). Acties voor Swolgen wegzetten in een stappenplan. Aanwezigen nemen initiatief om verenigingen in Swolgen uit te nodigen met als doel met elkaar in gesprek komen over nut/noodzaak eventuele samenwerkingen. De dorpsraad of een dorpsplatform kan hier in faciliteren (info ophalen bij werkgroep Tienray). De acties voor Swolgen zullen vervolgens worden weggezet in een stappenplan. 8 9

Belangrijkste constateringen uit de dorpen naar aanleiding van de gespreksronde, inclusief eerste stappen en afspraken. INFORMATIEBIJEENKOMST ACCOMMODATIES 4 NOVEMBER 2015 IN HEGELSOM Deelnemende dorpen America Griendtsveen Hegelsom Melderslo Meterik America De digitale accommodatiekaart moet worden aangevuld met: Golfhorst, recreatieparken Meerdal en Loohorst, de Drift en het Peelmuseum. Over 10 jaar zijn er minder verenigingen (daling ledenaantallen, tekort aan bestuursleden). Er wordt al nagedacht over fusies tussen sportverenigingen (1 sportpark gelegen tussen Meterik en America). Het is belangrijk om zichtbaar te blijven in de eigen gemeenschap en een eigen identiteit te behouden. In America is een dorpscoöperatie opgericht. Hier zijn een aantal activiteiten ondergebracht. Deze coöperatie ontzorgt verenigingen. Alle verenigingen/stichtingen in het dorp worden geconsulteerd hoe zij tegen de toekomst aankijken. Er wordt een werkgroep accommodatie opgestart. Deze werkgroep maakt het vlekkenplan. Het initiatief tot het oprichten van de werkgroep loopt via de dorpsraad, coöperatie en dorpsonder-steuner. Een kruisbestuiving met omliggende dorpen om het vlekkenplan vorm te geven: elkaar op de hoogte houden van ontwikkelingen. Kijk waar je elkaar kunt helpen en versterken. Bestaande samenwerkingsverbanden dienen in stand te worden gehouden/ versterkt. Het accommodatiebeleid wordt geagendeerd voor de dorpsraadvergadering van 18 november en het jeugdoverleg op 23 november. Griendtsveen Er zijn 3 maatschappelijke accommodaties in Griendtsveen: school, gemeenschapshuis en sportpark. Stichting De Zaal (gemeenschapshuis) vertegenwoordigt alle verenigingen met uitzondering van de voetbalvereniging. Voor de toekomst verwacht men niet al te veel veranderingen. De uitdaging is vooral om te blijven bestaan. Ouderen met een zorgbehoefte verhuizen naar Deurne. Voetbalvereniging Griendtsveen is al in gesprek met Helenaveen over een verregaande vorm van samenwerking. Griendtsveen organiseert veel jeugd. De school is essentieel voor het dorp. Men wil aan de slag met de jeugd. Om ideeën/wensen van deze groep boven tafel te krijgen, wordt er een enquête onder de jeugd van Griendtsveen uitgezet. Daarnaast ligt er een uitdaging om een deel van het gemeenschapshuis anders te bestemmen voor ander gebruik (draagt bij aan betere bezetting en exploitatie). Stichting De Zaal nodigt andere dorpen uit om met hen in gesprek te gaan over mogelijke oplossingen. 10 11

Hegelsom Over 10 jaar is er sprake van een extreme vergrijzing: voor deze leeftijdscategorie liggen er dan wensen op gebied van zorg, wonen en sociale activiteiten. Fusies tussen diverse verenigingen uit verschillende dorpen als gevolg van terugloop jongeren. De samenwerking zoeken op gebied van sport, ouderenzorg, kerk c.a. Door centrale ligging en in verband met veiligheid jeugd, behoud van Sportpark Wienus. Centrale ligging van het sportpark vormt goede basis voor samenwerking met omliggende dorpen. Ruimtes dienen zoveel mogelijk multifunctioneel ingezet te worden. Er moet over de eigen dorpsgrenzen heen worden gekeken. Je mag geen concurrent van elkaar worden: is de doodsteek voor samenwerking. Inventariseer als dorp actief naar vernieuwende mogelijkheden en ben onderscheidend. Men gaat door op de ingeslagen weg. De hotspots van Hegga Metamorfosa worden verder uitgewerkt. Samenwerken bij de uitvoering en waar mogelijk elkaar versterken. Via een enquête worden bij verenigingen en inwoners de wensen en behoeftes geïnventariseerd. Van belang om met omliggende dorpen in gesprek te blijven en ingezette samenwerkingsverbanden uit te breiden. Wat is nodig van de gemeente? Een pro actieve houding (wat kan wél) Het faciliteren van dorpsinitiatieven. Een externe procesbegeleider en ontwerper plan herinrichting kern. Melderslo Er is 1 centrale gemeenschapsaccommodatie in het dorp. De basisschool blijft waarschijnlijk wel bestaan. Het MFC draait goed (goed kijken naar de bezetting). Sportpark moet blijven. (Voormalig) jeugdhuis is niet meer in gebruik. De kerk is een punt van zorg (andere functie?) Voor een aantal verenigingen(volleybal/beugelen) komt het bestaansrecht in gevaar. De samenwerking met omliggende verenigingen zal gezocht moeten worden. De mogelijkheid tot het oprichten van een overkoepelende stichting wordt onderzocht. MFC hierbij leidend? Mogelijk kunnen andere verenigingen hierbij aansluiten. Het oprichten van een werkgroep die vanuit het MFC, school, kerk en een aantal verenigingen informatie ophaalt en met een voorstel komen. Meterik De basisschool moet behouden blijven. MFC draait goed: bij de bezettingspercentages worden vraagtekens geplaatst. De kerk is een punt van zorg. Voor een gecombineerde sportvoorziening met sporthal dient de samenwerking met omliggende dorpen gezocht te worden. Er zijn initiatieven om een werkgroep van de grond te krijgen. Hier is de ondersteuning van de gemeente bij gewenst. 12 13

Belangrijkste constateringen uit de dorpen naar aanleiding van de gespreksronde, inclusief eerste stappen en afspraken. INFORMATIEBIJEENKOMST ACCOMMODATIES 5 NOVEMBER 2015 TE HORST Deelnemende dorpen Horst Horst Initiatief kopgroep Gasthoês loopt. Initiatief sportzone (betere samenwerking op gebied van cultuur-, sport-, en horeca- accommodaties in dat gebied) loopt ook. Een grotere integratie van activiteiten moet tot stand komen (niet alléén sport, cultureel, school of, ouderenzorg). Bevordert sociaal contact, sociale controle. Basisonderwijs zal blijven bestaan. Wel alert blijven op behoefte en ordening. Horst heeft 2 sporthallen met een goede bezetting. Probeer sportactiviteiten die nu elders plaats vinden ook te integreren in de sporthal (betere benutting / bezetting). Gymzaal Marijkestraat is verouderd. De Mèrthal is een groot gebouw, maar wordt te weinig gebruikt. Hier kunnen meerdere activiteiten in plaatsvinden. Ook organisatorisch zou gekeken kunnen worden naar koppeling met het Gasthoês. Horst kent twee clusters: - Horst-noord: sport en onderwijs; - Horst-zuid: zorg en cultuur. Deze clusters intensiveren met als resultaat minder accommodaties, multifunctioneel gebruik. Elke vereniging heeft kader nodig. Idee wordt geopperd om hier voor een overkoepelend orgaan op te richten (bestuurlijke samenwerking/facilitair -à kennisdeling). In dit orgaan dragen professionals zorg voor de verenigingen. Een aantal oudere sportaccommodaties zal in de toekomst moeten verdwijnen. Huidige gebruikers hebben dan een alternatieve locatie nodig. Zij kunnen nu al starten met hun zoektocht en daarbij ook nadenken over mogelijke vormen van samenwerking. De wensen/ behoeften van verenigingen, scholen c.a. dienen goed in kaart gebracht te worden. Hosema heeft behoefte aan een turnhal en de jeu de boules vereniging aan een nieuwe locatie. Probeer een sociale kaart op te stellen en huidige activiteiten in elkaar te laten vloeien. De dorpsraad is bereid de coördinatie op zich te nemen (aanspreekpunt Henk Janssen). Gemeente moet faciliteren om verenigingen bij elkaar te brengen en wensen te inventariseren Door de aanwezigheid van de twee clusters (cultuur en sport) ontstaat het gevaar dat niemand zich verantwoordelijk voelt voor het geheel. Essentiële informatie komt niet op tafel als deze beperkt blijft tot de sportzone en kopgroep van het Gasthoês. 14 15

Belangrijkste constateringen uit de dorpen naar aanleiding van de gespreksronde, inclusief eerste stappen en afspraken. INFORMATIEBIJEENKOMST ACCOMMODATIES 9 NOVEMBER 2015 TE KRONENBERG Deelnemende dorpen Evertsoord Kronenberg Sevenum Evertsoord Slechts één maatschappelijke accommodatie (gemeenschapshuis) met meerdere activiteiten en functies. Kerk valt onder Ministerie van Justitie. Veel activiteiten zijn al verhuisd naar Kronenberg. Voor Evertsoord is behoud van een gemeenschapshuis (de stenen) essentieel. Anders blijft er niets over. Evertsoord wenst meer mogelijkheden voor benutting. Dit draagt bij aan een gezonde exploitatie. Gemeenschap doet er alles voor om gemeenschapshuis te behouden. Men bespreekt dit in het dorpsoverleg en komt hier op terug. Kronenberg Naar verwachting bestaat sportpark De Heesbergen over 10 jaar nog. Er is nu al sprake van een grote verwevenheid met Evertsoord (school, verenigingen). Vanaf de basisschool vinden alle voetbalactiviteiten in of in samenwerking met Sevenum plaats (vorm van samenwerking). Jeugd trekt uit Kronenberg weg. Hoe kun je ze houden? De Torrekoel heeft een belangrijke ontmoetings- en servicefunctie op gebied van zorg, cultuur en welzijn. De komst van de huisarts fungeert mogelijk als aanjager voor nieuwe dienstverleners. Er is mogelijk een nieuwe functie gevonden voor de kerk (rijksmonument) en pastorie. Gebouw KJEM bij sportpark is belangrijk voor de jeugd. KJEM heeft weinig leden (gebouw SV Kronenberg mogelijk alternatief?). SV Kronenberg is de sportvereniging voor Kronenberg en Evertsoord. De dorpsraad heeft samen met inwoners een toekomstvisie voor het dorp opgesteld (DOP III). Uit deze visie worden concrete actiepunten vastgesteld. De SV Kronenberg organiseert op 11 december a.s. een bijeenkomst over de toekomstvisie voor de sport in Kronenberg en Evertsoord. De concrete actiepunten uit het DOP en de uitkomsten van de bijeenkomst van 11 december zullen leiden tot concrete stappen. Wat is er nodig van de gemeente? Vooralsnog niks. Straks veel koffie om alle gedachtes op één lijn te krijgen 16 17

Sevenum Sevenum beschikt over diverse accommodaties die op verschillende manieren worden gebruikt. Naar verwachting is er over 10 jaar sprake van een overcapaciteit als gevolg van daling jeugd. Seniorenactiviteiten zullen toenemen. Onduidelijk is wat er met de kerk gaat gebeuren. De jeugd is nu al minder betrokken bij de vereniging (geen echte binding meer, verandering van interesses onder andere door (te) groot aanbod). Er zal op sommige terreinen samenwerking met andere dorpen moeten worden gezocht (accommodaties en verenigingen). Bijna ondoenlijk om in 1 groep (gesprekstafel) te bespreken of er een probleem is en zo ja welke. De dorpsraad heeft initiatief huiskamer 40+ al opgestart. Wat is de behoefte van de gemeenschap? Nadenken over bestuurlijke samenwerking (om kader overeind te houden). De dorpsraad zal het voortouw nemen. In kaart brengen ledenaantallen en uren activiteiten (welke gebouwen zijn hiervoor nodig?) 18 19

Belangrijkste constateringen uit de dorpen naar aanleiding van de gespreksronde, inclusief eerste stappen en afspraken. INFORMATIEBIJEENKOMST ACCOMMODATIES 12 NOVEMBER 2015 TE GRUBBENVORST Deelnemende dorpen Grubbenvorst Lottum Grubbenvorst Diverse verenigingen hebben t Haeren verlaten in verband met de huurprijs. Beheerder t Haeren wil meer commerciële activiteiten in t Haeren om de bezettingsgraad te verbeteren. Er is sprake van een leegloop bij t Haeren op gebied van cultuur; sport blijft. De scholen in Grubbenvorst zijn nu nog gescheiden. Over 10 jaar is er wellicht sprake van één nieuwe gemeenschapsaccommodatie waar alle verenigingen zijn ondergebracht. De kinderopvang is nu nog op verschillende plaatsen gevestigd. De kerk loopt leeg: woonbestemming geven of hier cultuur onderbrengen? Voormalig gemeentehuis: cultuurbestemming geven.? Huisarts/tandarts (eigen panden) op termijn centreren en huidige panden bestemmen voor woningbouw. De Baersdonk: leegloop cultuur? Eventueel woonbestemming voor ouderen? Je moet ook buiten de grenzen van het eigen dorp kijken (Lottum). Kijk hoe je krachten kunt bundelen (meerdere verenigingen onder één hoed en concentreren in één accommodatie). Je moet kartrekkers vinden om hier mee aan de slag te gaan. De aanwezigen doen al veel vrijwilligerswerk en steken hier veel tijd in. Het zal dus lastig zijn om voor de werkgroep mensen te vinden. Een aantal sportverenigingen en culturele verenigingen onderzoekt al mogelijkheden tot samenwerking. Hier kan op worden voortborduurt. Hoe ziet volgens een deskundige op gebied van stads-/dorpsontwikkeling de wereld er over 10 jaar uit? De gemeente wordt gevraagd een bijeenkomst te organiseren waar informatie kan worden ingewonnen. Het stappenplan van Tienray zou overgenomen kunnen worden. Om een blauwdruk eind 2016 gereed te hebben, lijkt niet haalbaar (zie ervaringen Tienray). De dorpsraad (Ruud Meijers) neemt het voortouw en nodigt de aanwezigen uit mee te denken over de accommodaties en een te vormen werkgroep. Een vijftal aanwezig meldt zich aan. Er zal een inventarisatie moeten plaatsvinden welke verenigingen er zijn en wat de verwachtingen zijn voor de toekomst. Waar liggen de behoeftes? Welk programma moet ingevuld worden? Er moet inzicht worden verkregen in alle relevante gegevens van de gemeente. Lottum Heeft 4 maatschappelijke accommodaties. Aandachtspunten zijn de kerk ( over 10 jaar weinig bezoekers) en krimp ledenaantal tennis- en voetbalclub (mogelijk in toekomst samen te voegen). Pluspunt: de clubs werken onderling goed samen. Een fusie met verenigingen uit andere dorpen lijkt moeilijk haalbaar in verband met de afstand. Het initiatief tot het vormen van een werkgroep ligt niet vanzelfsprekend bij de dorpsraad. Alle verenigingen zijn hiervoor al door de dorpsraad benaderd. Aan de oproep is weinig gehoor gegeven. Toch is er op het einde van de vergadering een groep die het voortouw neemt. Er is wel behoefte aan hulp van de gemeente om dit initiatief goed van grond te krijgen. 20 21

Interessante links naar bestanden op internet ACCOMMODATIEKAART http://accommodatiekaart.horstaandemaas.nl OVERZICHTSPAGINA http://www.horstaandemaas.nl/hadmonderdak 22 23