Nederlandse NEN 2658 Programma s van eisen voor gebouwen en bijbehorende projectprocedure. Algemene regels Briefs for buildings. General rules 2e druk, juli 1993 UDC 69 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. Inleiding Van voornorm naar norm NEN 2658 is eerder als voornorm (NVN 2658) gepubliceerd, omdat de tijd nog niet rijp was om het onderwerp programma s van eisen en bijbehorende projectprocedure in een norm te behandelen. Gedurende ruim 3 jaar is de voornorm, samen met NPR 3401 t.m. NPR 3405, onderhevig geweest aan experimentele toepassing, opdat op grond van ervaringen kon worden geëvalueerd of NVN 2658 tot NEN 2658 kon worden verheven. De reacties uit de praktijk waren voldoende positief om de periode van 3 jaar niet te verlengen. Er zijn ook geen suggesties voor wijzigingen ontvangen die aanleiding hebben gegeven tot ongrijpende veranderingen. Op grond van het advies van de normcommissie, die de voornorm heeft opgesteld, is overgegaan tot de publikatie van NEN 2658. Opzet De toepassing van NEN 2658 kan leiden tot een of meer documenten, die onderdelen zullen zijn van het programma van eisen voor een of meer gebouwen en van de hierbij behorende projectprocedure. Het begrip programma van eisen is in hoofdstuk 2 omschreven als een geordende verzameling van gegevens die de huisvestingsbehoefte weergeven en op basis waarvan een of meer gebouwen worden geëvalueerd of het ontwerp voor verbouwing of nieuwbouw wordt gemaakt en getoetst en het project wordt uitgevoerd totdat het desbetreffende bestek wordt gevolgd. Het begrip projectprocedure is in hoofdstuk 3 omschreven als een vast te leggen procesvoering met betrekking tot het, op basis van het programma van eisen, uit te voeren project. Het programma van eisen bestaat uit de onderdelen randvoorwaarden, karakteristiek van te huisvesten doelgroep(en) en eisen aan het object. Deze onderdelen hebben uitsluitend betrekking op gegevens over het object, dat wil zeggen het gebouw of de gebouwen en eventueel terrein, behorend bij één project. De projectprocedure bestaat uit de onderdelen identificatie van het project en taakomschrijving, procesbeschrijving en tijdplanning. Deze onderdelen hebben betrekking op gegevens over het project. Een project omvat het gehele proces van voorbereiding en totstandbrenging van een of meer nieuwe gebouwen, dan wel van de aanpassing van de huidige huisvesting. Alhoewel ramingen en begrotingen van kosten afzonderlijk worden gemaakt, neemt het niet weg dat in bepaalde onderdelen, zoals randvoorwaarden, identificatie van het project, eisen aan het object, gegevens omtrent de financiële aspecten (met verwijzing naar kostenramingen en kostenbegrotingen) kunnen worden opgenomen. De volgorde van de paragrafen van de norm suggereert geen volgorde bij de opstelling van het programma van eisen of van de projectprocedure. Sommige aspecten kunnen eerder of later de aandacht krijgen dan andere aspecten. Naar mate het ontwerpproces voortgaat, wordt het programma van eisen concreter en wordt aan de projectprocedure steeds meer voldaan. Tijdens het gehele proces kan het programma van eisen worden bijgesteld, waarbij de wijzigingen worden geregistreerd. Relatie met de ISO 1) NEN 2658 is in hoofdlijnen in overeenstemming met het normontwerp ISO/DIS 9699.2 Performance standards in building. Checklist for briefing. Contents of brief for building design. Het Engelse begrip brief houdt meer in dan het begrip programma van eisen in NEN 2658, namelijk ook de projectprocedure. Nalooplijsten in praktijkrichtlijnen Bij de toepassing van de norm kunnen een of meer van de volgende praktijkrichtlijnen worden gebruikt: NPR 3401 Programma s van eisen voor gebouwen en bijbehorende projectprocedure. Algemene nalooplijst; NPR 3402 Programma s van eisen voor scholen en bijbehorende projectprocedure. Nalooplijst; NPR 3403 Programma s van eisen voor woningen en bijbehorende projectprocedure. Nalooplijst; NPR 3404 Programma s van eisen voor algemene ziekenhuizen en bijbehorende projectprocedure. Nalooplijst; 1) ISO: International Organization for Standardization. 1993 Nederlands Normalisatie-instituut Kalfjeslaan 2, Postbus 5059, 2600 GB Delft, Telefoon (015) 690 390, Fax (015) 690 190
NEN 2658 Blz. 2 NPR 3405 Programma s van eisen voor gebouwen. Indeling en aspecten van gebouwdelen en van voorzieningen op het terrein. Dit zijn los van elkaar staande documenten die uitsluitend informatief zijn. De bedoeling daarvan is om de toepassing van de norm te vergemakkelijken. NPR 3402 t.m. NPR 3404 beperken zich tot drie gebouwtypen. Voor het opstellen van programma s van eisen van een bepaald gebouw, dat niet direct valt onder de in de praktijkrichtlijnen behandelde gebouwtypen, kan NPR 3401 worden gebruikt. Specifieke aandachtspunten met betrekking tot het object in kwestie kunnen erbij worden gevoegd. NPR 3405 is bedoeld voor het opstellen van de laatste gedeelten van Eisen aan het object, namelijk Gebouwdelen en Voorzieningen op het terrein (zie 2.3, sub 4 en 5). Er wordt van uitgegaan dat delen van verschillende soorten gebouwen volgens een uniforme elementenindeling kunnen worden geclassificeerd en gecodeerd. Over de aspecten, die zowel op de gebouwdelen als op de voorzieningen op het terrein betrekking hebben, is een nalooplijst in NPR 3405 opgenomen. Deze lijst is in overeenstemming met de lijst die voor produktinformatie in NPR 2656 wordt gegeven. Mede hierdoor kunnen gegevens over de kwaliteit van de gebouwdelen in het programma van eisen makkelijk worden vergeleken met de elementenbegroting. Indien het project bestaat uit twee of meer gebouwen of bouwblokken kan NPR 3405 per gebouw of bouwblok worden gebruikt. Ook wanneer het gebouw is onder te verdelen in gebouwsegmenten kan NPR 3405 per gebouwsegment worden gebruikt. Voor de indeling en codering van een project in bouwblokken, gebouwsegmenten, bouwlagen, ruimten en gebouwdelen, zie NPR 2570. Deze praktijkrichtlijn is bedoeld voor de coördinatie van gegevens op tekeningen voor gebouwen. Titels van ter informatie in de inleiding van de norm vermelde praktijkrichtlijnen: NPR 2570 Tekeningen in de bouw. Coördinatie van gegevens op tekeningen voor gebouwen NPR 2656 Documentatie van gegevens voor informatie over produkten en diensten in de bouw NPR 3401 Programma s van eisen voor gebouwen en bijbehorende projectprocedure. Algemene nalooplijst NPR 3402 Programma s van eisen voor scholen en bijbehorende projectprocedure. Nalooplijst NPR 3403 Programma s van eisen voor woningen en bijbehorende projectprocedure. Nalooplijst NPR 3404 Programma s van eisen voor algemene ziekenhuizen en bijbehorende projectprocedure. Nalooplijst NPR 3405 Programma s van eisen voor gebouwen. Indeling en aspecten van gebouwdelen en van voorzieningen op het terrein. Niet vermelde, maar eventueel te raadplegen publikatie: SBR 258 Programma van eisen. Instrument voor kwaliteitsbeheersing, Stichting Bouwresearch, Rotterdam, 1992
NEN 2658 Blz. 3 1 Onderwerp en toepassingsgebied Deze norm geeft algemene regels voor het opstellen van programma s van eisen voor gebouwen en het vastleggen van de bijbehorende projectprocedure. De norm is bedoeld om te worden toegepast vanaf de initiatieffase tot en met de oplevering van de gerealiseerde huisvesting, alsmede in verschillende situaties. De toepassing is altijd mogelijk vanaf de initiatieffase, wanneer een bepaald initiatief wordt genomen, bijv. om een vooronderzoek in te stellen of om direct te beginnen met de opstelling van een programma van eisen (zie hoofdstuk 2). Een vooronderzoek ook vaak haalbaarheidsstudie genoemd kan leiden tot het voorstellen van een aantal mogelijkheden, waaruit een keuze kan worden gemaakt, zoals: nieuwbouw; aanpassing en/of uitbreiding van de huidige huisvesting; het in gebruik nemen van een bestaand gebouw, waarbij aanpassing en/of uitbreiding kan plaatsvinden. Maar het kan ook zijn dat bij het initiatief fundamentele uitgangspunten worden geformuleerd, die onderdelen zullen zijn van een programma van eisen of zelfs in een structuurontwerp of voorlopig ontwerp zullen worden uitgewerkt. Een programma van eisen, dat wordt opgesteld met het oog op een eventuele keuze voor de aanpassing en/of uitbreiding van de huidige huisvesting of van een in gebruik te nemen bestaand gebouw, hoeft in eerste instantie niet gedetailleerd te zijn. Het programma van eisen hoeft pas te worden uitgewerkt op het moment dat een concrete keuze is gemaakt. Afhankelijk van de omstandigheden, het gebouwtype, het soort project, kan het programma van eisen globaal of gedetailleerd worden opgesteld. Dit kan gebeuren in verschillende, door de betrokkenen overeen te komen fasen en volgorde. Volgens hoofdstuk 3 dienen partijen daarover afspraken te maken. 2 Programma van eisen Het programma van eisen is een geordende verzameling van gegevens, die de huisvestingbehoefte weergeven en op basis waarvan: een of meer gebouwen worden geëvalueerd of het ontwerp voor verbouwing of nieuwbouw wordt gemaakt en getoetst en het project wordt uitgevoerd totdat het desbetreffende bestek wordt gevolgd. Het programma van eisen moet de volgende onderdelen bevatten, waarin de gegevens moeten worden opgenomen: randvoorwaarden (zie 2.1) karakteristiek van te huisvesten doelgroep(en) (zie 2.2) eisen aan het object (zie 2.3). Het programma van eisen wordt tijdens het proces, vanaf de initiatieffase tot en met de uitvoering, ontwikkeld en bijgehouden. Het programma van eisen bevat noodzakelijke gegevens, afhankelijk van de aard van het object en de fase van het bouwproces. Het programma van eisen kan fungeren: voor het overdragen van informatie over het object, alsmede voor de communicatie tussen participanten; als onderdeel van een contract. 2.1 Randvoorwaarden Er moet worden aangegeven welke de op het object betrekking hebbende randvoorwaarden zijn, wat betreft: 1. van toepassing zijnde wetgeving en regelgeving; 2. technische aspecten; 3. financiële aspecten; Het is vaak niet nodig om alle randvoorwaarden opnieuw te beschrijven. In veel gevallen kan worden volstaan met verwijzing naar andere informatie, waarin de randvoorwaarden zijn omschreven. Onder randvoorwaarden worden niet verstaan de door de opdrachtgever zelf te stellen eisen, maar de voorwaarden die van buitenaf worden gesteld. Eisen aan financiële aspecten die door de opdrachtgever zelf worden gesteld, komen in aanmerking voor omschrijving in de onderdelen 2.2 en 2.3.
NEN 2658 Blz. 4 2.2 Karakteristiek van te huisvesten doelgroep(en) Ten aanzien van het bedrijf, de organisatie of de instelling moet worden omschreven: 1. wat de doelstellingen zijn in verband met de te realiseren huisvesting; 2. welke de gebruikers en hun activiteiten zijn, alsmede hun relaties zowel onderling als met andere doelgroep(en); 3. welke de diensten zijn die worden geleverd en/of welke de produkten zijn, die worden vervaardigd, samengesteld en/of geleverd,alsmede de produktiemiddelen, produktieprocessen, te verwerken materialen en afvalprodukten; 4. de organisatorische, economische, functionele en ecologische aspecten, voorzover ze niet volgens 1, 2 en 3 zijn te omschrijven; 5. de verwachtingen op lange termijn, met het oog op onder andere uitbreiding of inkrimping, van het bedrijf, de organisatie of de instelling, alsmede verandering van bestemming van het gebouw of de gebouwen. De karakteristiek van te huisvesten doelgroep(en) vormt de uitgangspunten voor de eisen aan het object (2.3). Deze uitgangspunten worden van de zijde van de opdrachtgever geformuleerd. Dit onderdeel kan ook de bijzondere sociale en psychologische aspecten bevatten, met betrekking tot de activiteiten en werkomstandigheden van het bedrijf, de organisatie of de instelling. Daarbij behoren conclusies en aanwijzingen waarmee bij het formuleren van eisen rekening moet worden gehouden. Bepaalde aspecten omtrent een reorganisatie of noodzakelijke verhuizing van het bedrijf, de organisatie of de instelling kunnen doorslaggevend zijn voor de uitgangspunten voor de eisen aan het object. In deze omschrijving wordt nog niet ingegaan op uitgesproken wensen inzake de opzet van het gebouw of de gebouwen, alsmede verbouwing. Dit gebeurt pas in het onderdeel eisen aan het object (zie 2.3). Hooguit kan worden verwacht dat onder 2.2, sub 1 suggesties worden gedaan, die onder andere aangeven de identiteit, de te scheppen sfeer, de al dan niet te bereiken verschijningsvorm en specifieke structurele aspecten. 2.3 Eisen aan het object Er moet worden vastgelegd aan welke eisen het object moet voldoen. De eisen moeten worden ingedeeld in de volgende rubrieken: 1. locatie; 2. gebouw of gebouwen als geheel; 3. ruimtedelen; 4. gebouwdelen; 5. voorzieningen op het terrein. Onder object wordt hier zowel het gebouw of de gebouwen als het eventueel bijbehorende terrein verstaan. Het onderdeel eisen aan het object betreft eisen en wensen, die van de zijde van de opdrachtgever worden geformuleerd. Een ruimtedeel, zoals een kamer, trappenhuis, bouwlaag, gebouwsegment, is een ruimte of groep van ruimten van een gebouw, omhuld door gebouwdelen. Een gebouwdeel zoals een deur, wand, vloer, het dak is een materieel deel van een gebouw. De onder 2.3 sub 4 en 5 te stellen eisen aan gebouwdelen en aan voorzieningen op het terrein worden afgeleid uit de eisen onder 2.3 sub 1 (locatie), sub 2 (gebouw of gebouwdelen als geheel) en sub 3 (ruimtedelen). Het verdient aanbeveling de eisen te formuleren als een omschrijving van vereiste prestaties. Het is niet de bedoeling daaraan ontwerpoplossingen toe te voegen. Wat betreft het formuleren van de eisen is het van belang om aan te geven aan welke eisen altijd moet worden voldaan en welke zaken meer tot de wensen moeten worden gerekend. Eisen omtrent te handhaven elementen (stedebouwkundige elementen, bouwkundige elementen, groenvoorzieningen) moeten eveneens worden gesteld, voorzover ze niet onder de randvoorwaarden (2.1, sub 3 technische aspecten) vallen. De eisen kunnen globaal of gedetailleerd zijn, afhankelijk van het soort project en al naar gelang de fasering in de procesbeschrijving (zie 3.2).
Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214 2600 WB Delft Ja, ik bestel NEN Standards Products & Services Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft T (015) 2 690 390 F (015) 2 690 271 www.nen.nl/normshop ex. NEN 2658:1993 nl Programma's van eisen voor gebouwen en bijbehorende projectprocedure - Algemene regels 24.20 Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via www.nen.nl/normshop Gratis e-mailnieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze e-mailnieuwsbrieven. www.nen.nl/nieuwsbrieven Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V E-mail Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: (015) 2 690 271 E-mail: klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2016, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon (015) 2 690 391, dagelijks van 8.30 tot 17.00 uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: www.nen.nl/leveringsvoorwaarden. Normalisatie: de wereld op één lijn. preview - 2016