Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Het inleiden van een bevalling z
Afspraak 1 Met uw gynaecoloog of verloskundige hebt u een datum afgesproken voor het inleiden van de bevalling. In principe wordt u die dag om 6.45 uur verwacht op afdeling C0. Ondanks een zorgvuldige planning is het mogelijk dat de verloskamers op de afgesproken tijd bezet zijn vanwege spontane bevallingen. Daarom wordt u verzocht op de dag van de geplande inleiding om 6.00 uur te bellen naar afdeling Co om te horen of de inleiding kan plaatsvinden. Afdeling C0 is bereikbaar op (0592) 32 50 90. Als de verloskamers vol zijn wanneer u belt, hoort u van een verloskundige op welk moment u nog een keer kunt bellen. Het hangt af van de drukte op dat moment of u later op de dag kan worden ingeleid of dat er een afspraak moet worden gemaakt voor een andere dag. U wordt in principe verwacht: (datum) om 6.45 uur op afdeling C0. Mocht u nog vragen hebben over de bevalling, dan kunt u deze stellen aan uw gynaecoloog of verloskundige. De polikliniek Gynaecologie is op werkdagen telefonisch bereikbaar van 8.30 tot 16.30 uur op nummer (0592) 32 52 70.
Wanneer wordt een bevalling ingeleid? 2 Inleiden van een bevalling Bij het inleiden van een bevalling brengt men de bevalling kunstmatig op gang. Dit gebeurt met medicijnen die de weeën opwekken. Een inleiding vindt altijd plaats in het ziekenhuis onder verantwoordelijkheid van een gynaecoloog. Redenen voor een inleiding Veel voorkomende redenen om een bevalling in te leiden, zijn: overdragen zijn, langdurig gebroken vliezen, hoge bloeddruk, achterlopende groei bij het kind en een slechter functionerende placenta. Ook als u zelf lichamelijke klachten hebt, kan gekozen worden voor een inleiding. Overdragen zijn Als u twee weken na de uitgerekende datum (in de 42 e week van de zwangerschap) nog niet bevallen bent, spreekt men van 'overdragenheid'. De gynaecoloog zal dan adviseren om de bevalling in te leiden. (Zie ook de WZA-brochure Serotiniteit; overdragenheid van de zwangerschap ). Langdurig gebroken vliezen Het breken van de vliezen is vaak het eerste teken dat de bevalling begint. Als de vliezen langer dan 18 uur gebroken zijn zonder dat er weeën zijn, spreekt men van langdurig gebroken vliezen. De bevalling kan dan alsnog uit zichzelf op gang komen, maar men adviseert in dat geval toch een bevalling in het ziekenhuis, omdat er iets meer infectiegevaar bestaat. Als de vliezen langer dan achttien uur gebroken zijn bij een voldragen zwangerschap, is er weinig kans dat de weeën nog spontaan op gang komen. De gynaecoloog adviseert dan vrijwel altijd om de bevalling in te leiden.
Wanneer wordt een bevalling ingeleid? 3 Als de vliezen vóór de 37e week breken, wacht men vaak met een inleiding zolang er geen tekenen van infectie zijn. Bij langdurig gebroken vliezen is het verstandig om uw temperatuur van tijd tot tijd op te nemen. Als u koorts hebt (meer dan 38 graden C) moet u contact opnemen met uw verloskundige of gynaecoloog. Achterlopende groei Als de gynaecoloog aan de hand van onderzoek constateert dat uw kind onvoldoende groeit, kan dat een reden zijn om de bevalling in te leiden. Slechter functionerende placenta Een kind in de baarmoeder krijgt voeding en zuurstof via de placenta (moederkoek). Stel dat u tijdens de zwangerschap een te hoge bloeddruk hebt of suikerziekte, dan bestaat de kans dat de placenta daardoor minder goed gaat functioneren. Meestal is het dan verstandig om de bevalling in te leiden. Andere redenen Als er medische problemen waren tijdens een vorige bevalling of er zijn tijdens uw huidige zwangerschap andere problemen dan die hiervoor al zijn genoemd, kan dat ook een reden zijn om de bevalling in te leiden.
Voorbereiding 4 Rijpe baarmoedermond Een inleiding is pas mogelijk als de baarmoedermond al een beetje open en verweekt is en wat korter. Vaak is er dan ook al wat ontsluiting. Dit wordt een rijpe baarmoedermond genoemd. Een onrijpe baarmoedermond is lang en voelt stevig aan. Meestal is er in dat geval nog geen ontsluiting. Als de baarmoedermond nog onrijp is maar het is toch nodig om de bevalling op gang te brengen, wordt de baarmoedermond eerst rijp gemaakt. Baarmoedermond rijp maken Om de baarmoedermond rijp te maken, wordt meestal gebruikgemaakt van prostaglandinen. Dit zijn hormoontabletjes die u kunt innemen of die vaginaal kunnen worden ingebracht. Een andere methode om de baarmoedermond rijp te maken, is met behulp van een ballonkatheter. Hiervan wordt gebruikgemaakt als de prostaglandinen na twee dagen onvoldoende effect hebben of als u bij een eerdere bevalling een keizersnee hebt gehad. Het inbrengen van de katheter gebeurt met een spreider (speculum). Bj een erg onrijpe baarmoedermond kan het nodig zijn om de behandeling (een aantal keren) te herhalen. Na de rijping Na het rijp maken van de baarmoedermond is er vaak wat bloedverlies. Dat is normaal, dus u hoeft er niet van te schrikken. Na het inbrengen van de prostaglandinen of de ballonkatheter kunt u harde buiken krijgen. Het lijkt dan of u weeën hebt, maar meestal is dat niet het geval. Soms gaan harde buiken wel over in weeën en komt de bevalling spontaan op gang. Het rijp maken van de baarmoedermond kan soms wel een paar dagen duren. Hiervoor blijft u opgenomen op afdeling C0. Tijdens de behandeling wordt de conditie van uw kind regelmatig gecontroleerd via een hartfilmpje (CTG).
Het inleiden van de bevalling 5 Weeën opwekken Wanneer u voor een inleiding komt en de baarmoedermond is rijp, worden eerst de vliezen gebroken. Daarna krijgt u een infuus met weeënopwekkers. De dosering gaat stapsgewijs omhoog. Geleidelijk beginnen dan de weeën. Controle De weeën worden geregistreerd met een dop op uw buik en soms via een draadje in de baarmoeder. Tijdens de weeën wordt de conditie van uw kind goed in de gaten gehouden door middel van een CTG. Dit kan via de buik of via een draadje (schedelelektrode) dat is vastgemaakt aan het hoofdje (of aan de billetjes bij een stuitligging). Verloop bevalling Na het starten van de inleiding is het verloop van de bevalling hetzelfde als bij een 'normale' bevalling. De weeën worden langzamerhand heviger en pijnlijker. Over het algemeen vindt de geboorte binnen 24 uur plaats. Naarmate de baarmoedermond rijper is, gaat de ontsluiting sneller. Ook verloopt de bevalling van een tweede kind meestal vlugger dan die van een eerste kind. Naar huis Als alles normaal verloopt, kunt u binnen 24 uur samen met uw kind naar huis. Langer blijven Soms moet uw kind nog een paar dagen ter observatie blijven, bijvoorbeeld als de vliezen langdurig gebroken waren, u een hoge bloeddruk hebt, als u een keizersnee hebt gekregen of veel bloed na de bevalling hebt verloren. Ook als uw kind een laag geboortegewicht heeft of te vroeg geboren is, kan een langere opname nodig zijn. Meestal hebt u dan zelf de mogelijkheid om ook langer in het ziekenhuis blijven. Het is verstandig om bij uw ziektekostenverzekeraar te informeren welke periode wordt vergoed, als uw baby langer dan acht dagen in het ziekenhuis moet blijven.
Risico's en complicaties 6 De risico's van een ingeleide bevalling zijn over het algemeen niet groter dan die van een spontane bevalling. Wel komen bepaalde complicaties na een inleiding wat vaker voor. Langdurige bevalling Als met de inleiding wordt begonnen terwijl de baarmoedermond nog niet goed rijp is, bestaat er een grotere kans op een langdurige bevalling. Soms wordt geen volledige ontsluiting bereikt en moet er een keizersnede worden gedaan. Uitgezakte navelstreng Bij het breken van de vliezen kan de navelstreng uitzakken langs het hoofdje van het kind als het niet goed is ingedaald, of langs het stuitje als er sprake is van een stuitligging. Een keizersnede is dan noodzakelijk. Beschadiging door het inbrengen van de drukkatheter Een drukkatheter is een dun slangetje dat tijdens de inleiding in de baarmoeder kan worden ingebracht om de kracht van de weeën te controleren. Als dit slangetje niet goed terechtkomt, kan de placenta gaan bloeden of kan de baarmoeder beschadigd raken. Dit komt echter zeer zelden voor. Mocht het voorkomen, dan moet er een keizersnede plaatsvinden. Overstimulatie Bij overstimulatie komen de weeën te snel achter elkaar. Als dit lang duurt, kan uw kind zuurstofgebrek krijgen. In geval van overstimulatie wordt het infuus met weeënopwekkers geminderd of stopgezet. Soms is een weeënremmend medicijn nodig, dat zorgt voor normale pauzes tussen de weeën. Ontsteking Het draadje dat tijdens de inleiding op het hoofdje van uw kind wordt bevestigd (of op de billetjes bij een stuitligging) om de harttonen te registreren, veroorzaakt heel soms een ontsteking op de plaats waar het is vastgemaakt. Dit is vervelend, maar niet ernstig.
gynae35 februari 2016 Hebt u een opmerking of een klacht? De medewerkers en specialisten van het Wilhelmina Ziekenhuis Assen doen hun best u de juiste (medische) zorg te geven. Mocht er toch iets gebeuren waarover u niet tevreden bent, dan verzoeken wij u om dit door te geven. U kunt dat het beste doen aan degene die direct verantwoordelijk is. Als u dat moeilijk vindt of een gesprek heeft niet het gewenste resultaat, kunt u zich wenden tot de ombudsfunctionaris van het ziekenhuis. Deze is bereikbaar via: e-mailadres: ombudsfunctionaris@wza.nl telefoonnummer: (0592) 32 56 24/32 55 55 (maandag t/m donderdag) postadres: WZA t.a.v. ombudsfunctionaris, postbus 30.001, 9400 RA Assen Meer informatie over de klachtenprocedure vindt u op www.wza.nl Wilhelmina Ziekenhuis Assen Europaweg-Zuid 1 Postbus 30.001 9400 RA Assen Telefoon (0592) 32 55 55 www.wza.nl 2016 WZA