Preventie van arbeidsongevallen door uitglijden en struikelen op hetzelfde niveau Pieter Bolle Directiehoofd a.i. Toezicht op het Welzijn op het Werk RD West-Vlaanderen
SLIC 2014 Inhoud : Kader Opzet Checklist Resultaten Wetgeving Voorbeelden Extra info
SLIC-campagne 2014 Kader Inspectie- en sensibiliseringscampagne Valpartijen: groot deel van totale aantal arbeidsongevallen in alle economische sectoren Gevolgen kunnen ernstig zijn (botbreuken, hersenschudding, )
SLIC-campagne 2014 Kader Europese campagne Senior Labour Inspectors Comittee Werkgroep Estland i.s.m. Ierland, Polen, Denemarken, Verenigde Koninkrijk en Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op de arbeidsplaats Doel: Ongevallen en blessures t.g.v. uitglijden en struikelen op hetzelfde niveau voorkomen
SLIC-campagne 2014 Opzet Sectoren Europees: Levensmiddelenindustrie Metaalverwerkende nijverheid Gezondheidszorg Horeca (hotels, restaurants, catering) Detail -en groothandel (opslag) België! Gezondheidssector
SLIC-campagne 2014 Opzet Coördinatie door regionale directie Sensibilisatie van de actoren uit de sector Persmededelingen Opleiding inspecteurs 26 mei 2014 Lancering campagne: 5 juni 2014 Operationele uitvoering: 12 juni 12 sept. 2014 120 bezoeken nationaal 15 per RD Checklist Inzameling, verwerking resultaten Campagneverslag
Checklist Thema s Organisatie Risicoanalyse - uitglijden en struikelen (preventiemaatregelen, middelen, ) Middelen Vloer (staat verkeerswegen, niveauverschillen, uitstekende voorwerpen, ) Vuil en obstakels (kabels, leidingen, vloeistoffen, ) Omgevingsfactoren (verlichting, visuele markeringen, ) Schoonmaak (instructies, organisatie, ) Schoeisel (antislip, dragen van PBM, ) Gedrag Werknemers (melding, aanpak vervuiling, )
Checklist 1. Risicoanalyse 1.1 Is er een risicoanalyse betreffende het uitglijden, struikelen en vallen op de werkplaats verricht? Is ze ter inzage? Heeft men rekening gehouden met de risico's die voortvloeien uit de activiteiten van derden? Vb.: product op de grond, olie gemorst, rondslingerend materiaal en materieel, KB Beleid Art. 8 en 9
Checklist 1.2 Zijn er preventiemaatregelen m.b.t. uitglijden en struikelen op schrift gesteld? Vb.: in JAP, in GPP, in een werkpostanalyse, KB Beleid Art. 9 1.3 Heeft men voldoende middelen voorzien om de problematiek rond uitglijden, struikelen en valgevaar aan te pakken? à kan organisatorisch, materieel of financieel zijn KB Beleid Art. 10
Checklist 1.4 Heeft men iemand aangeduid voor de schoonmaak? à uitvoering schoonmaakwerk à intern / extern KB Arbeidsplaatsen Art. 11 1.5 Heeft men iemand aangeduid die controle uitoefent en verantwoordelijk is voor het schoonmaakwerk? à hiërarchische lijn KB Beleid Art. 13
2. Vloer Checklist 2.1 Is de vloer vlak en/of zonder gaten? vb.: geen losliggende of ontbrekende tegels, geen kuilen, à zowel lokalen als plaatsen in open lucht (parking, ingang personeel, ) à wetgeving: vrij van hobbels, putten KB Arbeidsplaatsen Art. 10
Checklist 2.2 Heeft men alle openingen en sleuven op de verkeerswegen, die struikelen kunnen veroorzaken, degelijk bedekt? à zowel binnen als buiten à wetgeving: risico op vallen door aanwezigheid van putten of gaten in de vloer à afdekken (voldoende duurzaam en sterk) of CBM voorzien (stevige leuning, tussenleuning, kantlijst) KB Arbeidsplaatsen Art. 30
Checklist 2.3 Zijn er bulten of uitstekende delen? vb.: gekronkelde hoeken van tapijten, bulten in vinyl vloer, uitstekende nagels, KB Arbeidsplaatsen Art. 10 en 11
Checklist 2.4 Zijn er antislipstrips voorzien waar nodig en zo ja, zijn ze in goede staat (niet afgelopen of beschadigd)? à waar nodig? plaatsen met uitglijdgevaar vb.: gladde trap (geschilderd, gelakt, marmer, ) gladde helling o.b.v. incidenten of ongevallen à antislipverf, coating, antislipplaten, KB Arbeidsplaatsen Art. 10 en 11
Checklist 2.5 Worden subtiele veranderingen in het vloerniveau duidelijk zichtbaar aangeduid conform de wetgeving? à niet te vermijden hoogteverschillen, drempels, hindernissen aanduiden met picto à signalering of markering: Signalering van obstakels en gevaarlijke plaatsen à geel of oranje-geel = waarschuwingssignaal = pas op, wees voorzichtig KB Veiligh en GZH-sign Art. 6 1,1 d,e en bijlage I, II en V 2.6 Zijn verkeerswegen buiten vrij gemaakt van sneeuw, ijs, bladeren, nat gras, mos, modder, enz...? KB Arbeidsplaatsen Art. 11 Struikelen Vallen door hoogteverschil
3. Vuil en Obstakels Checklist 3.1 Zijn de verkeerswegen gevrijwaard van mogelijk struikelgevaar te wijten aan obstakels of installaties? Vb.: schoenen van personeel in midden van kleedkamer, poetsmateriaal niet opgeborgen, stockage van materiaal in de gang, KB Beleid Art. 8 en 9
Checklist 3.2 Zijn noodzakelijke kabels, slangen of leidingen aanwezig op de verkeerswegen duidelijk gesignaleerd en / of zo bedekt dat het risico op struikelen zo klein als mogelijk is? à gesignaleerd? KB Veiligh en GZH-sign Art. 6 1,1 d, e en bijlage I, II en V à bedekt of passende preventiemaatregelen? KB Arbeidsplaatsen Art. 32 à zowel binnen (vb. slangen medische apparatuur) als buiten (vb. hinderlijke leidingen nutsvoorzieningen)
Checklist 3.3 Worden de arbeidsplaatsen, installaties en inrichtingen zo onderhouden dat er zich geen vloeistoffen noch resten van chemische substanties bevinden op de verkeerswegen ten gevolge van ontoereikend onderhoud of nalatig gebruik? Vb.: olie, vet, lekkende leiding van apparatuur, KB Arbeidsplaatsen Art. 11 3.4 Zijn de vloeren van de douches antislip? à wetgeving: douches dermate ingericht dat WN s niet kunnen uitglijden of vallen KB Arbeidsplaatsen Art. 42 en bijlage I, 2,3
Checklist 3.5 Zijn de vloeren van de toiletten / sociale voorzieningen antislip? à water / zeep van lavabo op vloer toilet à eventuele douches à eventuele plaatsen met een bijzonder risico: bv. een plaats waar oliespatten kunnen ontstaan, enz. KB Beleid Art. 8 en 9
Checklist 3.6 Wordt het vermeden dat vuil van buiten (sneeuw, modder, nattigheid, ) op de arbeidsplaatsen wordt binnengebracht? à door bvb. natte kledij, schoenen, paraplu's, voertuigen, binnenkomende materialen, à goede praktijken: paraplubak, vuilvangmat, roosters, KB Arbeidsplaatsen Art. 11
Checklist 4. Omgeving 4.1 Is de verlichting voldoende om de verkeerswegen duidelijk te zien? à voldoende daglicht? à kunstverlichting adequaat? à parking, ingang, tijdens wintermaanden? KB Arbeidsplaatsen Art. 33 4.2 Scherpe of oogverblindende contrasten op de verkeerswegen? vb.: felle spot op hoek van de parking, KB Arbeidsplaatsen Art. 35
Checklist 4.3 Worden de plaatsen met uitglijd- en struikelgevaar duidelijk visueel gemarkeerd? KB Arbeidsplaatsen Art. 32, alinea 4
Checklist 5. Schoonmaak 5.1 Heeft het schoonmaakpersoneel instructies en opleiding gekregen? KB Beleid Art. 17 en 21 5.2 Gebruikt het personeel de juiste soort en de juiste hoeveelheid schoonmaakproduct voor het soort vloer die schoongemaakt moet worden? à gebruiksaanwijzing à bij voorkeur geen ammoniak of chloorhoudende producten javel: bij fout gebruik à giftige chloorgassen goede verluchting noodzakelijk KB Arbeidsplaatsen Art. 11
Checklist 5.3 Worden verkeerswegen schoongemaakt op een tijdstip dat er geen werknemers moeten passeren of slechts een klein aantal t.o.v. op andere momenten op de dag? à organisatie KB Arbeidsplaatsen Art. 11 5.4 Is het nat schoonmaken zo georganiseerd dat werknemers het gekuiste oppervlak enkel mogen betreden als de vloer droog is? à geen toegang bij natte vloer KB Arbeidsplaatsen Art. 11 en 32
Checklist 6. Schoeisel 6.1 Stelt de werkgever antislipschoeisel ter beschikking van zijn personeel om ze te helpen de risico's te beheersen in de vaak bevuilde zones? à poets- en keukenpersoneel anderen indien noodzakelijk (o.b.v. risicoanalyse) à wetgeving: beschermingsschoeisel voor WN s die blootgesteld zijn aan het risico voor uitglijden KB PBM Art. 11 en bijlage II, 4h Draagt de werkgever de kosten voor het gebruik van deze schoenen? KB PBM Art. 7
Checklist 6.2 Dragen de werknemers de schoenen die ze krijgen? à draagplicht indien ter beschikking gesteld KB PBM Art. 23 7. Werknemers 7.1 Wordt bevuiling aangepakt door iedere werknemer, melden ze elk geval van vervuiling of morsen van vloeistoffen of weten ze wie ze moeten contacteren voor de schoonmaak ervan? KB Arbeidsplaatsen Art. 11
Checklist 7.2 Zijn de taken zodanig georganiseerd dat ze het personeel niet hinderen om uitglijd- en struikelgevaar te zien? vb.: beperkt zicht door het dragen van lasten, uit evenwicht gebracht door de last, te hoge werkdruk, à toelevering producten keuken, magazijn bekijken KB Beleid Art. 8 en 9
SLIC-campagne 2014 resultaten Over het algemeen goede scores, uitgezonderd: Ter beschikking stellen van beschermingsschoeisel voor WN ers blootgesteld aan risico uitglijden (keuken- en schoonmaakpersoneel) 10-49: 50-249: 250-499: 500: 63 % NOK 52 % NOK 46 % NOK 41 % NOK! Zowel in grote als kleine vestigingen niet goed
SLIC-campagne 2014 resultaten Over het algemeen goede scores, uitgezonderd: Risicoanalyse uitglijden, struikelen en vallen: 10-49: 50-249: 250-499: 500: 78 % NOK 49 % NOK 8 % NOK 29 % NOK Preventiemaatregelen: 10-49: 50-249: 250-499: 500: 83 % NOK 54 % NOK 31 % NOK 33 % NOK! Vnl. kleinere vestigingen scoren slecht
Wetgeving KB 27/03/1998 betr. het beleid inzake het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk KB 17/06/1997 betreffende de veiligheids- en gezondheidssignalering KB 10/10/2012 tot vaststelling van de algemene basiseisen waaraan arbeidsplaatsen moeten voldoen KB 13/06/2005 betr. het gebruik van PBM
Wetgeving KB 27/03/1998 betr. het beleid inzake het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk Art 8 en 9: Opstellen risicoanalyse en overeenkomstige preventiemaatregelen nemen Art 10: Opstellen GPP Art 13: Toezicht hiërarchische lijn (HL) Art 17: Opleiding HL en WN s Art 21: Tijdstippen opleiding WN s
Wetgeving KB 17/06/97 betreffende de veiligheids- en gezondheidssignalering Art 6 1, 1, d, e + Bijlage I, II en V: te gebruiken signalisatie Signalering van obstakels en gevaarlijke plaatsen Struikelen Vallen door hoogteverschil
Wetgeving KB 10/10/2012 tot vaststelling van de algemene basiseisen waaraan arbeidsplaatsen moeten voldoen Art 10: Vloeren (binnen en buiten) zijn vrij van hobbels, putten of gevaarlijke hellingen. Vast, stabiel en slipvrij Art 11: Onderhoud en schoonmaak arbeidsplaatsen Art 30: Putten of gaten afdekken, CMB Art 32: Markering gevarenzones Art 33: Voldoende verlichting Art 35: Risicoanalyse en normen voor verlichting Art 42 en bijlage I, 2.3: Min.-voorschriften sociale voorzieningen: douches dermate ingericht dat WN s niet knn uitglijden of vallen
Wetgeving KB 13/06/2005 betr. het gebruik van PBM Art 7: PBM gratis ter beschikking gesteld Art 11 + bijlage II, 4h: Beschermingsschoeisel verplicht voor WN s blootgesteld aan risico voor uitglijden Art 23: WN ers moeten ter beschikking gestelde PBM dragen en instructies hieromtrent volgen
Voorbeelden Plaatsen met verhoogd risico - inkomhal, afwaskeuken Bron: PDF Eamonn O Sullivan, Health and Safety Authority, Ireland http://ti.ee/public/files/eamonn%20sullivan.pdf
Voorbeelden Plaatsen met verhoogd risico - gebruik van matten Bron: PDF Eamonn O Sullivan, Health and Safety Authority, Ireland http://ti.ee/public/files/eamonn%20sullivan.pdf
Voorbeelden Plaatsen met verhoogd risico - gebruik van matten Bron: PDF Eamonn O Sullivan, Health and Safety Authority, Ireland http://ti.ee/public/files/eamonn%20sullivan.pdf
Voorbeelden Plaatsen met verhoogd risico - verborgen helling Bron: PDF Steve Thorp, Health & Safety Laboratory, UK http://ti.ee/public/files/slic-eu-jan14.pdf
Voorbeelden Plaatsen met verhoogd risico geen of slechte aanduiding natte vloer Bron: PDF Eamonn O Sullivan, Health and Safety Authority, Ireland http://ti.ee/public/files/eamonn%20sullivan.pdf
Voorbeelden Plaatsen met verhoogd risico slecht onderhouden parking Bron: PDF Kelly Thompson, H&S Managers Fox s Biscuits Ltd. http://ti.ee/public/files/kelly_thompson.pdf
Voorbeelden Plaatsen met verhoogd risico gebrekkige orde en netheid, onderhoud Bron: PDF Steve Thorp, Health & Safety Laboratory, UK http://ti.ee/public/files/slic-eu-jan14.pdf
Voorbeelden Verhoogd risico geen antislipschoeisel Bron: PDF Eamonn O Sullivan, Health and Safety Authority, Ireland http://ti.ee/public/files/eamonn%20sullivan.pdf
Voorbeelden
Bijkomende aandachtspunten - EHBO-register - Aandacht HL voor incidenten - Psychosociale aspecten van ongevallen: werklast, tijdsdruk, emotionele belasting, overuren, enz. - Ontwerp van nieuwe gebouwen
Campagne-pagina www.ti.ee (website arbeidsinspectie Estland) Extra info SLIC-campagne 2014 Game Busy workers
www.beswic.be Extra Info Andere Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk à Info m.b.t. campagnes à Napo in Daar valt niet mee te spotten http://www.napofilm.net