Oogspieroperatie bij volwassenen In overleg met de orthoptist en de oogarts heeft u besloten dat u een oogspier- of strabismusoperatie zult ondergaan. Deze operatie wordt gedaan om scheelzien of oogbewegingsafwijkingen te verhelpen. In deze brochure vindt u informatie over de operatie en adviezen rondom nazorg. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
De oorzaak van scheelzien en oogbewegingsafwijkingen zit meestal in het oogbewegingscentrum in de hersenen. Omdat het oogbewegingscentrum niet geopereerd kan worden, worden de oogspieren geopereerd. Deze spieren zijn niet te zien. Ze bevinden zich onder het vlies van het oogwit, aan de buitenkant van de oogbol. Omdat recht zien een samenspel is van de hersenen en de beide ogen, worden meestal beide ogen geopereerd en niet alleen het afwijkende oog. Voorbereiding op de operatie U komt op de wachtlijst voor de operatie, die meestal onder narcose wordt verricht. Ruim voor de operatie wordt u opgeroepen voor een pre-operatieve screening (POS). Deze kan plaatsvinden in Arnhem of Zevenaar. U brengt dan onder andere een bezoek aan de anesthesist. Deze zal uw lichamelijke conditie onderzoeken. Ook zal hij/zij u vertellen vanaf welk tijdstip u voor de operatie nuchter moet blijven (dus niet meer mag eten en drinken). Eén a twee weken voor de operatie krijgt u bericht van de afdeling opnameplanning over de opnamedatum. Enkele weken voor de opname wordt u meestal nog een keer door de orthoptist onderzocht. Hierbij wordt goed naar de oogstand en de oogbewegingen gekeken en krijgt u de laatste informatie. Soms kijkt de oogarts even mee. U krijgt een recept mee voor oogdruppels die u na de operatie moet gebruiken. U kunt ze voor de operatie ophalen bij de apotheek. 2 Oogspieroperatie bij volwassenen
Opname Op de dag van opname moet u zich melden op de afdeling Dagverpleging in Velp. Tenzij anders vermeld, is dit op de 5 e etage van Rijnstate Velp. De verpleegkundigen controleren uw bloeddruk en meten uw gewicht. U krijgt operatiekleding aan en wordt naar de operatiekamer gebracht. Daar wordt de narcose toegediend. Dit gebeurt meestal via een van tevoren ingebracht infuus. Oogspieroperaties worden meestal onder algehele narcose uitgevoerd. De operatie De oogarts voert de operatie uit. Hij/zij maakt een opening in het vlies van het oogwit. De spier die zich onder dit vlies bevindt, wordt losgemaakt van de oogbol en op een andere plaats vastgemaakt. In enkele gevallen wordt de spier ingekort. Daarna wordt het oogvlies gesloten en gehecht. Meestal is het nodig meerdere spieren aan beide ogen te opereren. De operatie duurt een half uur tot een uur. In tegenstelling tot wat sommige mensen denken, wordt het oog niet uit de oogkas gehaald. Na de operatie U komt bij op de uitslaapkamer van de operatie-afdeling. U kunt een infuus in uw arm hebben om vocht toe te dienen. Tevens zitten er plakkers op de borst. Hieraan zaten tijdens de operatie de draden van het registratie-apparaat voor controle van uw hart bevestigd. Uw ogen kunnen dichtzitten door wat bloed en traanvocht. Als de narcose voldoende is uitgewerkt, kunt u terug naar de verpleegafdeling. De verpleging beoordeelt wanneer u naar huis mag. Zorg er voor dat iemand u op komt halen of neem een taxi. U kunt niet zelf autorijden na de operatie. Het is verstandig om een zakje mee te nemen voor als u onderweg moet overgeven. 3
Verschijnselen na de operatie Na de operatie kunt u misselijk zijn of suf. De ogen zijn rood, gevoelig en soms moeilijk open te houden. Omdat de ogen gevoelig zijn voor fel licht is het raadzaam om een zonnebril mee te nemen. De ogen kunnen trekkerig aanvoelen bij opzij kijken. U kunt de eerste dagen dubbel zien doordat de ogen aan de nieuwe oogstand moeten wennen. Dit verdwijnt meestal vanzelf na een paar dagen. Weer thuis U kunt zich behoorlijk zwak voelen na de operatie. Doe het een week rustig aan. U kunt de ogen zo nodig voorzichtig schoonmaken met vers kraanwater en een niet-pluizende doek. De hechtingen kunnen wat irriteren, maar lossen na een week of drie vanzelf op. Uiteindelijk blijven er kleine, meestal nauwelijks zichtbare littekentjes over. De ogen blijven rood tot ongeveer zes weken na de operatie. De roodheid neemt geleidelijk af. Als de roodheid plotseling flink toeneemt, kan dit duiden op een ontsteking. Neem dan contact op met de assistente van de oogarts of uw orthoptist. Ga de eerste twee tot drie weken niet zwemmen en vermijd een zanderige of stoffige omgeving. Als u niet in stof werkt, kunt u vaak na een week weer aan de slag. Dit hangt vooral af van hoe u zich voelt. Douchen en haren wassen is geen probleem en mag al direct na de operatie. Probeer te vermijden dat er zeep of shampoo in uw ogen komt. 4 Oogspieroperatie bij volwassenen
Oogdruppels U heeft oogdruppels gekregen om ontstekingen tegen te gaan. Begin zo snel mogelijk met druppelen. Was daarvoor eerst uw handen. Het druppelen gaat het makkelijkst met het hoofd achterover. Trek het onderooglid naar beneden zodat er een soort zakje ontstaat. Daar kunt u een druppel in laten vallen. Let op dat het flesje niet tegen de huid of de wimpers aankomt want dan zijn de druppels niet meer steriel. Klachten Wanneer ontstekingachtige verschijnselen ontstaan en/of klachten als roodheid, pijn of pus toenemen, adviseren wij u contact op te nemen met polikliniek Oogheelkunde: 088 005 5022. s Avonds en in de weekenden kunt u contact opnemen met de dienstdoende oogarts via de receptie van Rijnstate Arnhem: 088 005 8888. Oefenen Om het effect van de operatie te vergroten, is het van belang dat u na de operatie de oogbewegingen oefent. Volg een klein voorwerp op ongeveer 30 centimeter afstand van de ogen. Beweeg dit zo ver mogelijk naar links, naar rechts, naar boven, naar beneden, naar de neus en weer terug. Doe dit minimaal drie keer per dag. 5
Resultaat Ieder mens heeft andere spieren en het resultaat van de operatie is mede afhankelijk van de coördinatie in de hersenen. Hierdoor is het resultaat van de operatie nooit helemaal te voorspellen. In een enkel geval heeft de operatie te weinig effect. Dan wijkt het oog nog steeds af, maar iets minder erg. Soms heeft de operatie te veel effect. Dit betekent dat het scheelzien na de operatie doorschiet naar de andere kant. Dit kan snel na de operatie duidelijk worden maar het kan ook een aantal maanden duren. Een tweede operatie is dan soms nodig. De gezichtsscherpte en brilsterkte veranderen niet door deze operatie. Controle Binnen een week na de operatie bekijkt de orthoptist (en soms de oogarts) de oogstand. Hij/zij geeft u oefeningen om een optimale oogstand te stimuleren. De oogstand kan de eerste maanden nog veranderen. Als het effect na enkele maanden onvoldoende is, kan de orthoptist een aanvullende operatie adviseren. 6 Oogspieroperatie bij volwassenen
Vragen Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u contact opnemen met de polikliniek Oogheelkunde. Rijnstate Velp Polikliniek Oogheelkunde 4 e etage President Kennedylaan 100 6883 AZ Velp Tel. 088-005 5022 Afdeling Dagverpleging, 5 e etage Tel. 088-005 5283 Bovenstaande telefoonnummers gelden ook voor Rijnstate Arnhem, Rijnstate Ziekenhuis Zevenaar en Rijnstate Arnhem-Zuid. Kijk voor meer informatie op www.rijnstate.nl of www.orthoptie.nl 7
Bij Rijnstate kunt u telefonisch en voor de meeste specialismen via www.rijnstate.nl uw afspraak maken. Rijnstate Postbus 9555 6800 TA Arnhem T 088-005 8888 E info@rijnstate.nl www.rijnstate.nl Ziekenhuislocaties Arnhem Zevenaar Velp Dieren Arnhem-Zuid 002746/2013-03 Uitgave: Afdeling Marketing & Communicatie Rijnstate, 2013