PATIËNTEN INFORMATIE Spataders dr. P. Pype
Mevrouw, mijnheer Binnenkort word je opgenomen in het dagziekenhuis van het AZ Lokeren. Wij vragen je om deze folder aandachtig te lezen. Indien je nog vragen hebt, aarzel dan niet deze te stellen. Deze brochure is een algemene leidraad. Soms kan jouw behandeling in de praktijk anders lopen dan staat beschreven in deze brochure. Op de dag van de opname ga je eerst naar de balie om je aan te melden (door de draaideur aan de ingang naar links). Je brengt je identiteitskaart en, indien aangesloten, ook de gegevens van je hospitalisatieverzekering mee. Nadat je de patiëntenklevers hebt ontvangen, begeef je je naar het dagziekenhuis op de 2 de verdieping (blok B, nieuwbouw). Je mag links vooraan plaatsnemen in de wachtzaal waar een verpleegkundige je zal komen halen. Eerst zal de verpleegkundige samen met jou alle documenten in orde brengen en je daarna naar de voorbereidingskamer brengen. De verpleegkundige geeft je een operatieschort en vanuit de kamer word je dan met je bed naar het operatiekwartier gebracht. Het is belangrijk dat je bepaalde individuele informatie zoals suikerziekte, allergieën, bloedverdunnende medicatie enz. op voorhand meldt aan je behandelende arts. Wij wensen je alvast succes met de behandeling en een spoedig herstel. Indien je door ziekte niet aanwezig kan zijn, gelieve je behandelende arts zo spoedig mogelijk te verwittigen. 3
Wat? Het bloedvatenstelsel bestaat uit slagaders (arteries) en aders (venen). Slagaders brengen het zuurstofrijke bloed van het hart naar de organen en ledematen. Aders brengen het zuurstofarme bloed vanuit de organen en de ledematen terug naar het hart. Vanuit de aders in de onderbenen vergt dit een extra inspanning door de zwaartekracht. Het bloed dient, tegen de zwaartekracht in, terug naar boven gestuwd te worden. Om dit te kunnen, zijn de aders voorzien van eenrichtingskleppen. Als deze kleppen niet goed functioneren, kunnen spataders ontstaan. De terugstroom van bloed wordt dan bemoeilijkt zodat er meer druk ontstaat in de aders waardoor deze uitzetten en er verschillende zijtakken ontstaan. Dit zijn dan de spataders die na verloop van tijd zichtbaar worden. Risicofactoren erfelijkheid na een chirurgische ingreep zwangerschap aangeboren defecte aderkleppen na een doorgemaakte diepe veneuze trombose (DVT) tromboflebitis (ontsteking van de wand van de aders) zwaarlijvigheid warmte staand beroep langdurig minder tot niet-bewegen roken Symptomen oedeem (zwelling) van de voeten of benen pijn en spanning in de benen zwaartegevoel en moeheid zichtbare, esthetisch storende spataders krampen en rusteloze benen tijdens de slaap tintelingen in de benen jeuk huidveranderingen (eczeem, bruinverkleuring van de huid) slecht helende wonden (open wonden) 4
het onderzoek Om de oorzaak te vinden van je klachten zal de arts eerst een paar vragen stellen. Daarna zal hij je onderzoeken. Ook wordt een echografie van je benen gemaakt om de oorsprong van de spataders te achterhalen en de behandeling hierop af te stemmen. Steunkousen kunnen vaak de klachten, zoals zwelling, het zwaartegevoel en de spanning, verhelpen. Maar de spataders zullen hierdoor niet verdwijnen. Voor de ingreep Indien, om gelijk welke reden (bijvoorbeeld koorts), de ingreep niet kan doorgaan, verwittig dan zo snel mogelijk de behandelende arts of het ziekenhuis. Je dient nuchter te zijn, dit wil zeggen niet eten of drinken (ook geen kauwgom of water) gedurende 6 uur voorafgaand aan de heelkundige ingreep. Roken is ook niet toegestaan. Preoperatieve onderzoeken (indien nodig) worden vooraf door de huisarts uitgevoerd. Was grondig het operatiegebied de dag vóór de ingreep. Vermijd vooral blauwe plekken, zonnebrand, infecties enz. Draag losse, gemakkelijke kledij die je na de ingreep over het verband kan trekken. Draag geen juwelen of nagellak. Loszittende tandprothesen vragen we uit te doen kort voor het vertrek naar de operatiezaal, ook bij plaatselijke verdoving. Dit is in geval er moet overgegaan worden naar een algemene verdoving (voorzie hiervoor het nodige materiaal). Kunstlenzen worden uitgedaan kort voor het vertrek naar de operatiezaal (voorzie hiervoor het nodige materiaal). Breng opbergmateriaal voor een bril mee, indien nodig. De verpleegkundige scheert voor de ingreep de operatiezone. 5
Breng het volgende mee naar het ziekenhuis Lijst met de medicatie die je thuis neemt (Neem je bloedverdunners? Vermeld ook de stopdatum). Lijst medicatie bij suikerziekte en/of ademhalingsaandoening (puffs). De radiologische opnamen die vooraf zijn genomen. Bloedgroepkaart. Eventueel andere medische gegevens van arts of huisarts. Anesthesievragenlijst: volledig ingevuld. Toestemmingsverklaring: ingevuld en ondertekend. Eens in het dagziekenhuis zal de verpleegkundige je voorbereiden op de ingreep. In de operatiezaal plaatst de verpleegkundige steeds, om veiligheidsredenen, een infuus. Langs deze weg kan er, indien nodig, snel bijkomende medicatie toegediend worden. De verdoving Je wordt in de operatiekamer verdoofd. Dit kan gebeuren door een gedeeltelijke verdoving via een inspuiting in de rug (= rachi of epidurale verdoving) of door een volledige verdoving. Bij een gedeeltelijke verdoving worden beide benen gevoelloos. De verdoving werkt nog een paar uur na de operatie door. Bij een totale verdoving word je in slaap gebracht en onmiddellijk na de operatie maken we je wakker. Pas wanneer je volledig ontwaakt bent, mag je de operatiekamer verlaten en brengt een verpleegkundige je naar de ontwaakzaal. 6
De ingreep: 2 soorten Klassieke heelkundige ingreep: stripping Stripping is een techniek waarbij de behandelende arts de lekkende ader verwijdert. Bij deze behandeling zal de arts een insnede maken in de lies en de desbetreffende ader opzoeken. De ader wordt afgebonden en met behulp van een katheter uit het been gehaald. De kronkelige zijtakjes worden via mini-insneden opgevist en naar buiten getrokken. Laserbehandeling Het behandelen van spataders via een laserbehandeling is vrij nieuw. Hierbij blijft de zieke ader in het been en wordt van binnenuit dichtgemaakt, hetzij met laserlicht, hetzij met ultratonen. Er kan dan geen bloed meer door de ader stromen zodat de druk op de ader en de zijtakken wegvalt. Het grote voordeel van deze techniek is dat de arts geen insnede dient te maken in de lies en dat je minder pijn kan ervaren. Niet alle spataders komen voor deze techniek in aanmerking. Je behandelende arts beslist en bespreekt wat de beste behandeling zal zijn. 7
Na de ingreep Na de ingreep wordt het been in een stevig wattenverband gewikkeld. De windels en watten mag je de ochtend na de ingreep verwijderen. Daarna doe je de steunverbanden (meegegeven door het ziekenhuis) al liggend aan. Indien je dit liever door de thuisverpleegkundige laat doen, dan kan je dit aanvragen aan de verpleegkundige van het dagziekenhuis. Zij zal een thuisverpleegkundige voor jou contacteren. Het is de bedoeling dat je zoveel mogelijk rondstapt en je activiteiten hervat. Langdurig staan dient nog vermeden te worden. Als je rust, leg je best je benen omhoog. Douchen mag nadat de kleefpleisters verwijderd zijn, met een ligbad wacht je best nog een week. In sommige gevallen is het nodig dat je na de ingreep bloedverdunnende spuitjes krijgt. Je arts beslist wanneer dit nodig is en hoe lang. Complicaties Af en toe kan je harde knobbels voelen. Dit is een ophoping van wat oud bloed en meestal lost het spontaan op (soms na enkele weken). De harde knobbels kunnen ook gepaard gaan met een verkleuring (oker) van de huid die enkele maanden kan aanhouden. Bij de laserbehandeling kan soms een ontstekingsreactie rond de ader ontstaan met pijn en roodheid. Dit is meestal tijdelijk en te behandelen met ontstekingsremmers. 8
Extra aandachtspunten Matige pijn kan de eerste 48 uur aanwezig zijn. Een pijnstiller en/of ontzwellend medicament mag genomen worden (bijvoorbeeld Paracetamol, Ibuprofen, Voltaren enz.: zie advies arts). Hou je benen uit de zon. Neem geen sauna of Turks bad. Blijf niet te lang stilzitten of sta niet te lang rechtop. Beweeg regelmatig. Leg af en toe je benen in ruststand omhoog. Voer geen zware taken uit, zoals het heffen van zware voorwerpen. Ga af en toe met je hielen afwisselend op de toppen van je tenen staan. Ga joggen, fietsen of wandelen. Dit bevordert het herstel. 9
Verwittig het ziekenhuis en/of de huisarts in geval van Koorts (meer dan 38 graden). Abnormale pijn, dit gecombineerd met sterke zwelling en roodheid. Aarzel niet om bij vragen of problemen contact op te nemen met het dagziekenhuis: tel. 09 340 82 50 (7-19 uur). Indien dringend: dienst spoed: tel. 09 340 80 40 (24/24 uur). 10
60500391 - AZ Lokeren 2016 Algemeen Ziekenhuis Lokeren Partner van het UZ Gent Lepelstraat 2 9160 LOKEREN Onthaal tel. 09 340 81 11 fax 09 340 81 91 Dagziekenhuis tel. 09 340 82 50 Spoed tel. 09 340 80 40 www.azlokeren.be info@azlokeren.be Auteur/verantwoordelijke: dr. Pierre Pype