Endoscopie COLONOSCOPIE MET OPNAME OP VERPLEEGAFDELING onderzoek van de dikke darm UW AFSPRAKEN Gegevens patiënt Voornaam... Achternaam... Colonoscopie onderzoek Afspraak datum... Tijdstip onderzoek... (bij afdeling Endoscopie) INLEIDING 14-04-2015 1
Wat is een colonoscopie? Een colonoscopie is een onderzoek waarmee informatie over de toestand van de dikke darm verkregen kan worden. Dit gebeurt met de endoscoop, een dunne flexibele slang met een ingebouwde camera waarmee de arts via de anus de binnenkant van de gehele dikke darm en soms ook een deel van de dunne darm onderzoekt. Afwijkingen zoals chronische ontstekingen, poliepen en tumoren kunnen op deze manier worden opgespoord. De endoscoop heeft een kanaal waardoor instrumenten kunnen worden opgeschoven. Met deze instrumenten kunnen bijvoorbeeld kleine stukjes weefsel (biopten) weggenomen worden of eventuele poliepen direct verwijderd worden. VOORBEREIDINGEN VOOR EEN COLONOSCOPIE Uw medische voorgeschiedenis Als u in het verleden een hartoperatie heeft ondergaan, meldt u dit tijdens het gesprek. Ook in het geval van een pacemaker, ICD-kastje, allergieën, longziekten en zwangerschap moet u dit melden. De arts zal beoordelen of er speciale maatregelen nodig zijn. Uw eigen medicijnen Voordat u de colonoscopie ondergaat, dient u te stoppen met de onderstaande medicijnen. Overleg hierover met uw behandelend arts. Overige medicijnen kunt u op de dag van het onderzoek gewoon innemen. IJzertabletten Om de darm goed te kunnen reinigen, moet u een week voorafgaand aan het onderzoek stoppen met het nemen van ijzertabletten. Bloedverdunnende middelen Als u bloedverdunnende middelen via de trombosedienst gebruikt, overleg dan met de arts die het onderzoek aanvraagt of u hiermee door kunt gaan. U kunt de medicijnen Ascal (Acetylsalicyzuur), Aspirine en Plavix blijven gebruiken. Diabetes middelen Bent u diabetespatiënt? Overleg met uw arts of en hoe u het gebruik van tabletten of insulinedosering moet aanpassen. Als u insuline gebruikt, proberen we het onderzoek in de ochtend plaats te laten vinden. Darmvoorbereiding Om de dikke darm van binnen goed te kunnen onderzoeken moet deze helemaal schoon zijn. Hiervoor moet u een aantal dagen voorafgaand de nodige voorbereidingen treffen. U krijgt een spoelvloeistof (Klean-Prep) en volgt als het mogelijk is een vezelbeperkt dieet. Vezelbeperkt dieet Vier dagen vóór het onderzoek mag u geen brood met pitjes en/of zaden (o.a. volkorenbrood), fruit met pitjes (o.a. tomaten, kiwi s en druiven) noten, pinda s en zaden eten. Deze pitjes en/of zaden kunnen de endoscoop verstoppen. Klean-Prep spoelvloeistof 14-04-2015 2
Klean-Prep is een neutraal smakende drank die laxerend werkt. Het spoelt de dikke darm op een veilige manier schoon, het veroorzaakt een dunne ontlasting en uiteindelijk moet de ontlasting waterdun en lichtgeel worden. Als bijwerking kunnen er darm-krampen ontstaan. Houd er rekening mee dat de eerste waterige ontlasting ongeveer twee uur na het drinken van de oplossing kan komen. Het kan zijn dat u een misselijk gevoel krijgt. Toch is het belangrijk om de Klean-Prep op te drinken. Hoe maakt u Klean-Prep klaar? Klean-Prep wordt geleverd in een kan met hierin vier sachets. 1. Leeg één sachet in een kan en voeg 1 liter water toe (per keer gebruikt u één sachet). 2. Roer de inhoud goed door en giet de oplossing in een glas (ca. 250 ml). 3. Drink elke 10-15 minuten een vol glas van de oplossing totdat de kan leeg is. 4. Herhaal deze stappen voor de volgende liters Klean-Prep oplossing. Smaak van de vloeistof Wanneer u moeite heeft met de smaak van de vloeistof, maak dan gebruik van de onderstaande tips: Drink de vloeistof met een rietje, zodat deze verder in de mond komt. Voeg aan de vloeistof een scheutje limonadesiroop toe (uitsluitend siroop zonder sorbitol, i.v.m. gasvorming). Gebruik tussendoor en/of tijdens het drinken kauwgum, maar slik deze niet door. Drink de vloeistof koud. Wanneer gebruikt u Klean-Prep? Als het onderzoek in de ochtend plaats vindt voor 12.00 uur: Op = 1 dag vóór het onderzoek U mag tussen 12.00 en 13.00 uur een lichte broodmaaltijd gebruiken. Na 13.00 uur tot dat het onderzoek heeft plaatsgevonden mag u niets meer eten. U mag wel heldere dranken drinken. Drink tussen 13.00 en 16.00 uur twee zakjes Klean-Prep opgelost in 2 liter water. Drink elke 15 minuten een vol glas van de oplossing. Drink tussen 19.00 en 21.00 uur twee zakjes Klean-Prep opgelost in 2 liter water. Drink elke 15 minuten een vol glas van de oplossing. U mag heldere dranken blijven drinken. Als u bent gestart met Klean-Prep mag u niet meer roken. Op = dag van het onderzoek U mag heldere dranken drinken tot twee uur voor het onderzoek. U dient vóór het onderzoek nuchter te zijn. U mag twee uur voor het onderzoek niets meer drinken. Als het onderzoek in de middag plaats vindt na 12.00 uur: 14-04-2015 3
Op = 1 dag vóór het onderzoek U mag tussen 17.00 en 18.00 uur een lichte broodmaaltijd gebruiken. Na 18.00 uur tot dat het onderzoek heeft plaatsgevonden mag u niets meer eten. U mag wel heldere dranken drinken. Tussen 18.00 en 21.00 uur dient u twee zakjes Klean-Prep opgelost in twee liter water te drinken. Drink elke 15 minuten een vol glas van de oplossing. U mag heldere dranken blijven drinken. Als u bent gestart met Klean-Prep mag u niet meer roken. Op = dag van het onderzoek U mag heldere dranken drinken tot twee uur voor het onderzoek. Tussen 7.00 en 09.00 uur dient u twee zakjes Klean-Prep opgelost in twee liter water te drinken. Let op voor 09.00 dient u de Klean-Prep opgedronken te hebben. Drink elke 15 minuten een vol glas van de oplossing. U dient voor het onderzoek nuchter te zijn. U mag twee uur voor het onderzoek niets meer eten en drinken. Onder heldere dranken wordt verstaan: Heldere bouillon (zonder vlees). Koffie en thee zonder melk en suiker, zoetstof of sorbitol. Helder vruchtensap (appelsap/druivensap/roosvicee) Water (niet koolzuurhoudend) eventueel met suikervrije limonadesiroop zonder sorbitol. Onder een lichte maaltijd wordt verstaan: Twee sneetjes wit brood met halvarine en jam, (smeer)kaas, honing of vruchtenhagel. Of een schaaltje pap met glad bindmiddel zoals custardpap/rijstebloempap (max. 300 ml). Of een schaaltje vla/yoghurt/kwark (max. 300 ml). DE COLONOSCOPIE Het onderzoek wordt uitgevoerd door de specialist, geassisteerd door een endoscopieverpleegkundige. Om u een indruk te geven van wat er gebeurt en wat u kunt verwachten, volgt hierna een omschrijving. Sedatie In overleg met de arts wordt eventueel sedatie gegeven. Dit is een geneesmiddel waar u slaperig van wordt, zodat het onderzoek voor u minder belastend is. Er wordt gestreefd naar een vorm van zogenaamde bewuste sedatie. Daarbij bent u wat slaperig, maar kunnen de artsen en verpleegkundigen tijdens het onderzoek nog wel met u communiceren. Bijzondere omstandigheden In sommige gevallen, zoals bij een slechte hart- of longfunctie, kan de scopist die het onderzoek uitvoert, besluiten af te zien van toediening van sedatie vanwege te hoog risico op complicaties. Voor- en nadelen 14-04-2015 4
In tegenstelling tot de algehele verdoving (narcose) hoeft u nu niet te worden beademd. Uw reflexen blijven intact waardoor het risico op complicaties, bijvoorbeeld door verslikken, kleiner is dan bij narcose. Verder bent u bij de algehele verdoving vaak vergeten wat er is gebeurd na het onderzoek. Hoewel het slaapmiddel voordelen heeft, zijn er ook nadelen aan verbonden. Door de sedatie kunt u oppervlakkiger gaan ademen waardoor het soms nodig is om zuurstof toe te dienen. Als uw zuurstofgehalte te ver daalt, kan het nodig zijn de werking van het slaapmiddel op te heffen door u een medicijn toe te dienen. Bij regelmatig gebruik van slaapmiddelen of alcoholische dranken kan de werking van het medicijn wel verminderen. Toestemming voor onderzoek (Informed consent) Voordat het onderzoek plaatsvindt, vragen wij u om een toestemmingsformulier in te vullen. Met dit formulier bevestigt u dat u voldoende geïnformeerd bent en akkoord gaat met het onderzoek, een eventuele behandeling en de sedatie. Dit formulier ontvangt u bij deze folder. Begeleiding naar huis Vanwege de sedatie mag u na het onderzoek niet zelf actief deelnemen aan het verkeer. Regelt u indien u na het onderzoek naar huis gaat vooraf aan het onderzoek dat iemand u begeleidt bij het naar huis gaan. Duur van het onderzoek Het onderzoek duurt ongeveer 30 minuten en vindt plaats op de afdeling Endoscopie. Kleding en waardevolle spullen Voor het onderzoek is het fijn om gemakkelijk zittende kleding te dragen in het bed. Sieraden en waardevolle spullen kunt u beter thuis laten, zodat ze niet verloren raken. Verloop van het onderzoek De verpleegkundige legt uit wat er gaat gebeuren en begeleidt u tijdens het onderzoek. U trekt de onderkleding uit en gaat onder een laken op uw bed liggen. Uw kleding kunt u in het daarvoor bestemde kastje leggen. Er wordt voor de sedatie een infuusnaald in een bloedvat van uw arm of hand ingebracht. U wordt naar de onderzoekskamer gebracht op de Endoscopie afdeling. U krijgt een knijpertje op een van de vingers waarmee continu gecontroleerd wordt of uw hartslag en het zuurstofgehalte in het bloed goed zijn. U krijgt ook een bloeddrukband om uw arm waarmee om de tien minuten uw bloeddruk gemeten wordt. Vervolgens wordt het slaapmiddel via het infuusnaald toegediend. Omdat het slaapmiddel snel werkt, kan vrijwel direct daarop het onderzoek plaatsvinden. Soms duurt het onderzoek wat langer en wordt u alweer wakker voordat het onderzoek klaar is. Belangrijk is dat u zich daar niet ongerust over maakt. De arts brengt de endoscoop via de anus in de endeldarm. Hierdoor kan de binnenkant van de darm nauwkeurig worden bekeken. Als u pijn voelt tijdens het onderzoek, vertel dit dan direct aan de arts. Om de darm te ontplooien en goed zicht te krijgen wordt er lucht in de darm 14-04-2015 5
geblazen. Hierdoor kunnen krampen of een opgeblazen gevoel en soms pijn ontstaan. Geneer u niet om de ingeblazen lucht te laten ontsnappen. Tijdens het onderzoek kan u gevraagd worden om op uw andere zij of op uw rug te gaan liggen. Soms vraagt de arts aan de verpleegkundige om met de handen druk uit te oefenen op bepaalde plaatsen van uw buik. Dit gebeurt om de endoscoop wat tegendruk te geven. Indien nodig worden er kleine stukjes weefsel (biopten) afgenomen voor nader onderzoek. Poliepen kunnen eveneens tijdens het onderzoek worden verwijderd. Hier merkt u weinig van. De verwijderde poliep(en) en biopten worden in het laboratorium onderzocht en beoordeeld. Aan het einde van dit onderzoek krijgt u nog een ontluchtingsslangetje (rectumca nule) om het overtollige lucht makkelijker kwijt te raken. Dit wordt op de verpleegafdeling weer verwijderd. Mogelijke risico s en complicaties Een colonoscopie is een veilig onderzoek en verloopt meestal zonder complicaties. Toch willen wij u informeren over de mogelijke risico s en complicaties. Een mogelijke complicatie is een perforatie (dit is een scheurtje of gaatje in de darmwand) of een bloeding. De kans op een perforatie is met name aanwezig als er sprake is van een vernauwing van de darm of dat er veel uitstulpingen in de darm zitten. Er is dan vrijwel altijd een ziekenhuisopname nodig. De kans op een perforatie is echter minder dan 1%. Het risico op nabloedingen neemt iets toe wanneer één of meerdere poliepen worden verwijderd. Een bloeding die hierbij ontstaat, stopt meestal vanzelf. NA DE COLONOSCOPIE Na het onderzoek Na het onderzoek wordt u teruggebracht naar uw kamer met bewakingsmonitor en u krijgt hier een lichte maaltijd aangeboden tenzij ander dieet beleid is afgesproken. Wanneer u zich weer helemaal hersteld voelt, krijgt u toestemming van de verpleegkundige om de afdeling te verlaten. Door de sedatie kunt u minder snel reageren. Daarom wordt u de eerste 24 uur na het onderzoek ten strengste ontraden om: actief deel te nemen aan het verkeer. gevaarlijke machines te bedienen. belangrijke beslissingen te nemen. alcoholische dranken te gebruiken. Na het onderzoek kunt u uw dagelijkse bezigheden weer vervolgen en u mag alles weer eten en drinken tenzij ander dieet beleid is afgesproken. Door de darmvoorbereiding en het onderzoek kunt u last hebben van buikpijn, een veranderd ontlastingpatroon en borreling of lucht in de darm. Dit kan enkele dagen duren. Als er tijdens het onderzoek stukjes weefsel of poliepen zijn weggenomen, kunt u de eerste tijd spoortjes (oud) bloed verliezen via de anus. 14-04-2015 6
Complicaties thuis of op de verpleegafdeling Als u na het onderzoek een ernstige bloeding, heftig buikpijn of koorts krijgt, neem dan direct contact op! Bent u opgenomen geef dit dan door aan de verpleegkundige. Tijdens kantooruren neemt u contact op met de afdeling Endoscopie via telefoonnummer 010 893 00 00. Buiten kantooruren neemt u contact op met de Spoed Eisende Hulp via telefoonnummer 010 893 93 93. UITSLAG EN VRAGEN De uitslag van het onderzoek wordt direct na het onderzoek met u besproken. Wanneer u zich door de sedatie niets meer kan herinneren dan kunt u op een later tijdstip de uitslag met uw behandelend arts bespreken. Zijn er stukjes weefsel (biopten) en/of poliep(en) afgenomen? Dan krijgt u de uitslag van uw behandelend arts Heeft u andere vragen over het onderzoek? Overleg met de verpleegkundige van de afdeling. 14-04-2015 7
12-02-13 6050454