Brandweer Enschede Hoe gebruik ik mijn pand brandveilig?
Ik ben niet gebruiksvergunningsplichtig, maar moet ik wel voldoen aan de brandveiligheidsvoorschriften? Jazeker, iedereen die een pand in gebruik heeft dient te voldoen aan de gebruiksvoorwaarden op het gebied van brandveilig gebruik, zoals beschreven in de Gemeentelijke Bouwverordening bijlage 3 en 4. Dus ook als je niet gebruiksvergunningsplichtig bent. Om je een beeld te geven waaraan je zoal moet voldoen om een pand brandveilig te gebruiken, heeft de brandweer de meest voorkomende zaken in deze folder op een rij gezet. Aan de hand van vier thema s kun je je pand nog eens doorlopen, op eenvoudige wijze aanpassingen doorvoeren en daarmee de brandveiligheid in je pand verbeteren. Het betreft de volgende thema s: 1. Aankleding en versiering van het pand 2. Waar is de nooduitgang? 3. En dan breekt er brand uit 4. Vluchten De thema s worden besproken en daarnaast krijg je per thema een paar handige tips die direct in de eigen situatie toe te passen zijn. Veel aanpassingen zijn eenvoudig van aard, maar kunnen in geval van een brand of andere calamiteit een groot verschil maken. Gebruik deze folder waarvoor hij is bedoeld: als startpunt voor jezelf bij het zo brandveilig mogelijk maken van je pand. Loop het bedrijf of pand nog eens door met deze folder in de hand. Neem de tips ter harte en tref de voorzorgsmaatregelen die je bij deze worden aangereikt. Het zit m vaak in de kleine dingen, maar in dit geval zijn het juist de kleine dingen die je leven kunnen redden. 2
Mocht je na het lezen van deze folder nog behoefte hebben aan extra informatie, dan kan dat natuurlijk. Bij Brandweer Enschede cluster Preventie kun je allerlei praktische tips en informatie over brandveiligheid in en om je pand opvragen. Uiteraard kun je ook algemene vragen stellen die betrekking hebben op de brandveiligheid. Het cluster Preventie is bereikbaar tijdens de kantooruren. Voorkomen is nog altijd beter dan genezen en je kunt veel doen om je pand zo brandveilig mogelijk te maken. Maar als er onverhoopt toch brand uitbreekt is eigenlijk maar één ding van belang: kun je je eigen leven en dat van je gasten redden en het brandende pand ontvluchten? Vluchtdeuren mogen nooit op slot zijn! De weg naar de vluchtdeur moet altijd vrij zijn van obstakels over de volledige breedte en dient goed bereikbaar te zijn. Als je eerst over de opslag moet klimmen voordat je de nooduitgang kunt bereiken, kan dat desastreuze gevolgen hebben. In geval van brand telt iedere seconde en met iedere seconde winst beperk je de risico s. Risico op brandwonden, rookvergiftiging of erger. Want de snelheid waarmee brand zich verspreidt, overvalt slachtoffers keer op keer. De temperaturen lopen in een razend tempo op en de verduisterende en giftige rook zorgen al snel voor grote paniek. Hoe eerder iedereen uit het pand is, hoe beter dat is. 3
1. Aankleding en versiering Versiering en decoraties zorgen niet alleen voor sfeer en gezelligheid. Ze zorgen er ook voor dat een klein brandje binnen vijf minuten een grote uitslaande wordt. Daarom moeten alle versiering (zoals kerst- of carnavalsversiering) en decoraties zijn gemaakt van stoffen die moeilijk vlam vatten. Dit geldt natuurlijk ook voor gordijnen! Als het gordijn voor de deur hangt, hou er dan rekening mee dat de vluchtweg aanduiding te allen tijde goed zichtbaar blijft en dat de gordijnen de vluchtweg op geen enkele manier blokkeren of hinderen. In restaurants mogen kaarsen staan, maar in andere gelegenheden wordt dit niet aangeraden. Fakkels en vuurwerk zijn uit den boze. Alleen gespecialiseerde bedrijven mogen dit gebruiken en zelfs dan wordt er speciaal een vergunning afgegeven. Een ander punt van aandacht betreft afvalbakken. Papierbakken dienen onbrandbaar te zijn en ook asbakken mogen geen vlam kunnen vatten. Dit heeft alles met het materiaal te maken waarvan de asbak is vervaardigd. De voorkeur gaat uit naar een stenen, glazen of een ijzeren asbak. Opslag in stookruimtes is verboden. Tevens is de opslag van gevaarlijke stoffen (gasflessen, schoonmaakmiddelen, benzine, etc.) aan strenge regels gebonden. Het gaat daarbij om hoeveelheid, maar ook om verpakking. 4
Voor meer informatie over feestversiering kan de algemene folder over feestversiering bij de Brandweer Enschede opgevraagd worden. Tips van de Brandweer: Kies voor versiering en decoraties die van onbrandbaar materiaal zijn gemaakt. De stof van gordijnen mag niet makkelijk vlam kunnen vatten (Gordijnen kunnen worden geïmpregneerd). Beperk de kans op brand door geen papier- of afvalbak van plastic te gebruiken. Bevestig decoraties aan het plafond op veilige hoogte en zorg ervoor dat de decoraties geïmpregneerd zijn. Geen opslag van gevaarlijke stoffen. Geen opslag in de stookruimte. 2. Waar is de nooduitgang? Voor mensen die onbekend zijn in een pand, is het moeilijk te bepalen via welke weg zij het pand kunnen ontvluchten. Daarom moeten niet alleen de nooduitgangen, maar ook de algemene uitgangen duidelijk herkenbaar zijn. Dit kan zijn door zogenaamde transparantverlichting, de bekende groene bordjes met een pictogram boven de uitgang op te hangen. Op deze manier is het voor iedereen duidelijk waar ze veilig het pand kunnen verlaten. Om paniek te voorkomen bij brand, is het goed om op een zichtbare plaats in het gebouw een instructiekaart Hoe te handelen bij brand op te hangen. Hierop staat vermeld wie er gewaarschuwd moet worden, hoe er ontruimd moet worden en hoe bijvoorbeeld blusapparatuur bediend moet worden. 5
Als je een ontruimings- of een brandmeldinstallatie hebt, zorg er dan voor dat alle apparatuur goed werkt en controleer regelmatig op storingen. Installaties moeten bovendien regelmatig worden gekeurd. Daarnaast hebben veel moderne panden tegenwoordig brandwerende deuren. Deze moeten gesloten zijn of anders met kleefmagneten zijn vastgezet zodat ze bij brand automatisch dichtvallen. Tips van de brandweer: Transparantverlichting (met pictogram) moet altijd branden. Noodverlichting moet regelmatig getest worden. Brandmeld- en ontruimingsalarminstallatie moet periodiek worden gekeurd en onderhouden. Zorg voor een instructie Hoe te handelen bij brand, hang deze instructie op een zichtbare plaats. 6
3. En dan breekt er brand uit Ondanks alle voorzorgsmaatregelen kan het toch gebeuren dat er onverhoopt brand uit breekt. Het eerste wat je dan natuurlijk doet is anderen waarschuwen dat er brand is! Zorg dat mensen veilig het pand verlaten en laat iemand de brandweer waarschuwen (112). Je kunt proberen het vuur zelf te doven als het nog maar een klein brandje betreft. Denk altijd aan je eigen veiligheid. Het is wel belangrijk om over de juiste blusmiddelen te beschikken. Daarbij geldt dat kleine blusmiddelen zoals de brandslanghaspel en de draagbare blustoestellen klaar voor gebruik moeten zijn. Dit houdt in dat ze altijd op een vaste plek of op een daarvoor aangewezen plaats in het pand zijn bevestigd aan de wand. Dus niet los op de grond laten staan, zo kan het blusmiddel namelijk omvallen en beschadigen of ergens anders worden neer gezet zodat je het blustoestel niet meer kan vinden in geval van een calamiteit. Blusmiddelen dienen dus altijd duidelijk zichtbaar te zijn. Ze moeten tenminste eens per jaar worden gekeurd door een gecertificeerd bedrijf. Mocht je een blusmiddel in een kast willen bevestigen, dan dient aan de buitenzijde van de kast door middel van een pictogram duidelijk te zijn aangeven dat er in de kast een blusmiddel aanwezig is. Tevens mag de kast dan nooit op slot zijn, zodat het blusmiddel altijd te gebruiken is. De instructie hoe het apparaat gebruikt moet worden, staat op het apparaat zelf. Lees dit regelmatig zodat je in geval van een brand ook weet hoe het blusmiddel gebruikt moet worden. In hoge gebouwen en lange fabriekshallen lopen zogeheten droge blusleidingen. De brandweer kan deze leidingen gebruiken om water op de juiste plaats te krijgen in geval van een brand. Indien er een droge blusleiding in je pand aanwezig is, laat deze leiding dan één keer in de vijf jaar controleren door een erkend bedrijf. De droge blusleiding moet dan onder druk getest worden. Zo zorg je ervoor dat de leiding in goede staat verkeert en gebruikt kan worden als het nodig is. 7
Tips van de brandweer: Blusmiddelen moeten klaar zijn voor gebruik, zichtbaar en makkelijk bereikbaar zijn. Als een brandslanghaspel ingebouwd is in een kast moet er een pictogram op de kast zijn aangebracht (dit pictogram geeft aan welk blusmiddel in de kast aanwezig is). Laat uw blusmiddelen eens per jaar controleren. Waarschuw eerst anderen voordat u een brand probeert te blussen! Lukt het niet de beginnende brand te blussen? Probeer niet te lang en vlucht! 4. Vluchten Bij brand moet iedereen het pand snel kunnen verlaten. Het klinkt zo voor de hand liggend, maar vluchtdeuren mogen nooit op slot zitten. Ook moeten alle vluchtwegen vrij zijn van obstakels. Hiermee wordt voorkomen dat mensen tijdens het vluchten struikelen, een nooduitgang over het hoofd zien of tegen een dichte deur oplopen. Kort gezegd betekent dit het volgende: voor ingangen, nooduitgangen en andere vluchtwegen mogen geen fietsen, karretjes, dozen of stapels kratten etc. staan. Dit geldt natuurlijk niet alleen voor de vluchtroute aan de binnenzijde van het pand, maar ook voor het pad aan de buitenzijde van het pand tot aan de openbare weg! Let er verder op dat er geen losse draden liggen, of dat de grond glad is. Ook losse vloerbedekking kan gaan schuiven en kan om die reden een gevaar opleveren. Je moet er toch niet aan denken wat er gebeurt als een groep mensen via een nooduitgang probeert weg te komen en ten val komt door een slingerende vuilniszak of een losliggende draad. 8
Een punt van aandacht is dat in openbare gelegenheden de vluchtdeuren naar buiten toe moeten opendraaien. Als de deur toch naar binnen open draait (de voordeur bijvoorbeeld), zet hem dan tijdens de openingstijden altijd open met behulp van een haakje aan de muur of op de grond. In geval van nood kan men het pand dan sneller verlaten. Tips van de brandweer: Hou alle vluchtwegen vrij van obstakels. Plaats geen opslag in de vluchtweg. De nooduitgang mag niet op slot zijn. De deur van de nooduitgang moet naar buiten toe open draaien, zo niet dan moet de deur tijdens het gebruik open staan. Laat geen losse draden over de grond lopen. Zorg dat vloerbedekking niet kan schuiven en dat vluchtwegen altijd stroef zijn. 9
5. Ten slotte De vier thema s die in deze folder zijn behandeld zijn uiteraard de meest voorkomende voorwaarden waaraan je moet denken om je pand brandveilig te gebruiken. De overige voorwaarden staan in de Bouwverordening, bijlage 3 en 4. Deze Bouwverordening staat op het Digitaal Loket van de website van de gemeente Enschede (www.enschede.nl). Daarnaast kun je uiteraard ook contact opnemen met Brandweer Enschede om de Gemeentelijke Bouwverordening in te zien. Let op: Indien het gebruik van je pand wijzigt, door bijvoorbeeld een verbouwing, dien je na te gaan of je alsnog een gebruiksvergunning aan moet vragen. Wanneer heb je een gebruiksvergunning nodig? Je bent verplicht een gebruiksvergunning te hebben als in het gebouw: meer dan vijftig personen aanwezig zijn, anders dan in een één- of meergezinshuis; bedrijfsmatig stoffen worden opgeslagen die in de Regeling Bouwbesluit zijn omschreven als brandbaar, brandbevorderend en bij brand gevaar opleverend; aan meer dan vijf personen bedrijfsmatig of in het kader van verzorging nachtverblijf wordt verschaft; aan meer dan tien lichamelijk gehandicapten, geestelijk gehandicapten en/of kinderen < 12 jaar dagverblijf wordt verschaft; aan meer dan vijf personen woonverblijf wordt verschaft, anders dan in gezinsverband; Bij het bouwen en/of verbouwen gebruik is gemaakt van gelijkwaardigheid op grond van het brandveilig gebruik. 10
Wat is een gebruiksvergunning? Een gebruiksvergunning is primair gericht op het brandveilig gebruik van een gebouw. De voorschriften zijn gericht op het zoveel mogelijk voorkomen van brand en indien er toch brand uitbreekt, het zoveel mogelijk beperken van de gevolgen van brand. Er is extra aandacht voor vluchtmogelijkheden, zelfredzaamheid van mensen en het aanwezig zijn van gevaarlijke stoffen. Mocht je binnen bovenstaande categorieën vallen dan kun je het aanvraagformulier gebruiksvergunningen aanvragen bij de Brandweer Enschede of via www.enschede.nl door klikken naar het Digitaal Loket en zoeken naar gebruiksvergunningen. Mochten er nog vragen of onduidelijkheden over de brandveiligheid in je pand zijn, neem dan contact op met de Brandweer Enschede cluster Preventie tel: 053-4826826. Tijdens kantooruren is er altijd wel een preventist aanwezig die je te woord kan staan. 11
Hoofdpost Hengelosestraat 77 7514 AE Enschede telefoon 053-482 68 26 fax 053-482 68 46 Zuidpost Vlierstraat 103 7544 GG Enschede telefoon 053-477 90 63 fax 053-478 04 35