[ W e t g e v i n g ] Nieuwe regeling voor grondverzet In de Nieuwsbrief van juni 2002 verscheen een uitgebreid artikel over het grondverzet. Ondertussen is veel water naar de zee gevloeid, is de regeling toch niet in voege getreden op 2 februari 2003 maar pas op 1 januari van dit jaar (en zelfs dan nog maar gedeeltelijk) en zijn er nog zeer veel onbeantwoorde vragen. Redenen genoeg om terug te komen op deze materie en een nieuwe stand van zaken mee te geven. Dit artikel handelt dus enkel over het hoofdstuk X uit het Vlarebo, getiteld Nadere regelen met betrekking tot het gebruik van uitgegraven bodem. Vooraf moet worden opgemerkt dat het hoofdstuk X enkel het gebruik regelt van uitgegraven bodem. Delfstoffen afkomstig van groeven, graverijen en uitgravingen vallen hier dus niet onder. Een herkomstcertificaatregeling is in de maak voor deze oppervlaktedelfstoffen. Deze zal in voege treden wanneer het uitvoeringsbesluit op het oppervlaktedelfstoffendecreet wordt goedgekeurd en gepubliceerd. Dit zou nog voor de verkiezingen kunnen zijn. Inzake gebruik van uitgegraven bodem moeten we een onderscheid maken tussen het gebruik van de bodem als bodem (de 14
BODEMSANERINGSNORM TYPE V BODEMSANERINGSNORM TYPE IV BODEMSANERINGSNORM TYPE III BODEMSANERINGSNORM TYPE I & II Grafiek 1 In het Vlarebo werd daarom in de eerste plaats een bijlage gevoegd (bijlage 7), met concentraties die, voor de meeste parameters, overeenkomen of net iets hoger liggen dan de achtergrondbodem wordt dus na de ontgraving herbruikt) en het gebruik in of als bouwstof (de uitgegraven bodem wordt dus gebruikt ter vervanging van een bouwstof zoals ophoogzand, ). Gebruik van uitgegraven bodem als bodem In dit geval moet een technisch verslag worden opgemaakt als de uitgegraven bodem afkomstig is van verdachte grond of als de totale uitgraving van een niet-verdachte grond meer dan 250 m³ bedraagt. Het technisch verslag moet worden opgemaakt door een erkend bodemsaneringsdeskundige en een bodembeheerrapport moet worden afgeleverd door een erkende bodembeheersorganisatie. Een later toegevoegde uitzondering stelt nog dat wanneer de uitgegraven bodem binnen de kadastrale werkzone wordt gebruikt volgens een code van goede praktijk er ook in het geval het gaat om verdachte grond, maar van niet meer dan 250 m³, toch geen technisch verslag en bodembeheerrapport moet worden opgemaakt. Bij het gebruik van uitgegraven bodem maakt men inzake normering een onderscheid tussen het gebruik binnen de kadastrale werkzone waar de bodem wordt uitgegraven en gebruik buiten deze kadastrale werkzone. Gebruik binnen de kadastrale werkzone Bij gebruik binnen de kadastrale werkzone wordt eerst nagegaan of de concentraties aan verontreinigende stoffen in de uitgegraven bodem lager liggen dan 80% van de bodemsaneringsnormen voor het van toepassing zijnde bestemmingstype. Indien dit zo is kan de bodem binnen de kadastrale werkzone vrij gebruikt worden. Is dit niet het geval dan moet uit het technisch verslag en het bodembeheerrapport blijken of de uitgegraven bodem voldoet aan de voorwaarden voor het beoogde gebruik. Zo ja dan kan de uitgegraven bodem toch worden gebruikt mits toepassing van een code van goede praktijk. Steeds moet ervoor worden gezorgd dat, eventueel na fysische scheiding volgens de best beschikbare technieken, het gehalte aan bodemvreemde stoffen, andere dan stenen, maximaal 0,5 gewichts- en volumeprocenten bedraagt. Grafiek 1 geeft een schematische voorstelling van de voormelde gebruiksmogelijkheden. Gebruik buiten de kadastrale werkzone Bij gebruik buiten de kadastrale werkzone zijn de eisen uiteraard heel wat strenger. De kans dat verontreinigde uitgegraven bodem wordt verplaatst naar een ander terrein, waar de verontreiniging ernstige hinder oplevert is inderdaad vrij groot. 15 BVDA Nieuwsbrief - Jg. 15 - Nr. 1 - Mei 2004
16
BUITEN BODEMSANERINGSNORM TYPE V BODEMSANERINGSNORM TYPE IV BODEMSANERINGSNORM TYPE III BODEMSANERINGSNORM TYPE I & II Grafiek 2 waarden. Uitgegraven bodem waarvan de concentraties aan de grenswaarden uit bijlage 7 voldoen, mag vrij verplaatst worden en gebruikt binnen alle bestemmingstypes. Indien de concentraties hoger liggen maar toch nog lager dan de concentraties uit de bijlage 8 dan is vrij gebruik toegestaan binnen de bestemmingstypes II tot en met V. In dergelijk geval is vrij gebruik binnen bestemmingstype I enkel nog mogelijk wanneer de ontvangende grond hogere concentraties bevat aan verontreinigende stoffen dan deze opgenomen in bijlage 7 en de concentraties in de uitgegraven bodem lager zijn dan de concentraties die gemeten worden in de ontvangende grond. De ontvangende grond is hier dus van een slechtere kwaliteit dan de bodem die we er op aanbrengen. Voor uitgegraven bodem die niet voldoet aan de concentraties uit bijlage 8 is vrij gebruik in de bestemmingstypes II tot en met V nog slechts mogelijk wanneer de ontvangende grond hogere concentraties bevat aan verontreinigende stoffen dan deze opgenomen in bijlage 8 en de concentraties in de uitgegraven bodem lager zijn dan de concentraties die gemeten worden in de ontvangende grond. Ook hier geldt dus weer dat de ontvangende grond van een slechtere kwaliteit is dan de bodem die we er op aanbrengen. Belangrijk is wel dat uitgegraven bodem waarvan de bodemsaneringsnormen voor het bestemmingstype van de zone waaruit hij afkomstig is, worden overschreven, verplicht moet worden gereinigd. Het is dus niet toegestaan deze af te voeren naar een andere zone waar de bodemsaneringsnormen nog niet zouden overschreden worden. Een sanering van een terrein in landbouwzone (waar bijvoorbeeld de bodemsanerings-norm voor lood 200 bedraagt) omwille van de aanwezigheid van bijvoorbeeld 500 mg/kg lood naar een industriezone (waar de bodemsaneringsnorm voor lood 2.500 bedraagt) mag dus niet. Indien echter bij grondverzet binnen dat industrieterrein 2.000 mg/kg lood wordt aangetroffen is sanering niet verplicht en is vrij gebruik binnen het industrieterrein wel toegelaten. Echt logisch is dat uiteraard niet. Het milieu maakt geen onderscheid tussen de herkomst van een verontreiniging. De bodem zal niet meer of minder dankbaar zijn omdat de verontreiniging niet of wel van een landbouwzone afkomstig is. Bij gebruik buiten de kadastrale werkzone moet er eveneens voor gezorgd worden dat, eventueel na fysische scheiding volgens de best beschikbare technieken, het gehalte aan bodemvreemde stoffen, andere dan stenen, maximaal 0,5 gewichts- en volumeprocenten bedraagt, maar daarenboven mag het gehalte aan stenen die niet op natuurlijke wijze aanwezig zijn, maximaal 5 gewichtsprocenten bedragen en de afmetingen van de stenen die niet op natuurlijke wijze aanwezig zijn mag niet groter zijn dan 50 mm. Op grafiek 2 zijn voormelde gebruiksmogelijkheden voor uitgegraven bodem, buiten de kadastrale werkzone, schematisch weerge- 17 BVDA Nieuwsbrief - Jg. 15 - Nr. 1 - Mei 2004
geven. Gebruik van uitgegraven bodem in of als bouwstof In dit geval moet een technisch verslag worden opgemaakt als de uitgegraven bodem afkomstig is van verdachte grond of als de toe te passen hoeveelheid uitgegraven bodem afkomstig van een nietverdachte grond meer dan 250 m³ bedraagt. Uit het technisch verslag en bodembeheerrapport moet blijken dat de uitgegraven bodem voldoet aan de voorwaarden voor het beoogde gebruik. Om te mogen gebruikt worden in of als bouwstof moet de uitgegraven bodem voldoen aan de voorwaarden inzake samenstelling en gebruik uit het Vlarea (gebruik van afvalstoffen als secundaire grondstof in of als bouwstof art. 4.2.2.1. en 4.2.2.2., 1, 2, eerste lid en 3 van het Vlarea). Het gebruik is enkel toegelaten binnen de realisatie van een werk. Sedert 1 april jl. zijn alle bepalingen van het grondverzet in voege. Er werden nog enkele kleine overgangsmaatregelen ingevoerd die betrekken hadden op de periode tussen 1 januari jl. en 31 maart jl. Gezien deze periode inmiddels voorbij is zijn er geen mogelijkheden meer om te ontsnappen aan de verplichtingen die worden opgelegd. 18