NHG-Standaarden voor praktijkassistente en -ondersteuner 2009



Vergelijkbare documenten
NHG-Standaarden voor de praktijkassistente 2010

NHG-Standaarden voor de praktijkassistente 2013

Inleiding 5. nhg-standaarden 9. Acne 1 1. Acute diarree 1 5. Acute keelpijn 2 1. Acuut coronair syndroom 2 6. Acuut hoesten 2 9

S.G. van Gunst V.G. Pigmans. NHG-Standaarden voor de praktijkassistente 2014

NHG-Standaarden voor de praktijkassistente

M.C.A.P.J. van Abeelen. Eigen spreekuur en chronische ziekten

Het Astma Formularium

Werkboek voor kinderen en jongeren van ouders met psychiatrische en/of verslavingsproblemen

Werkboek voor ouders met psychiatrische en/of verslavingsproblemen

Stoppen met roken Cursus

Angststoornissen en hypochondrie

Neem de regie over je depressie

Zakboek ziektebeelden Cardiologie

Voorwoord 1 1 Verantwoording 1 2 Hoe deze leidraad te gebruiken? 1 3. deel i quickscan differentiële diagnose s 15

Werken aan je zelfbeeld

Omgaan met lichamelijke klachten

Een patiënt met stress en burnout

Zakboek ziektebeelden Infectieziekten

De meest gestelde vragen over: cholesterol

Hypertensie en 24-uursbloeddrukmeting

Zakboek ziektegerelateerde ondervoeding bij volwassenen

De meest gestelde vragen over: diabetes mellitus

Zorg voor mensen met een verstandelijke beperking

Van je nachtmerries af

Patiënt en recht in de apotheek

De meest gestelde vragen over: reumatologie

Voeten en huid. Dermatologie voor pedicures, podotherapeuten en andere voetspecialisten. J. Toonstra en A.C. de Groot

Zakboek ziektebeelden Neurologie

ESAT- Screening van ASS op jonge leeftijd

Eerste hulp bij faalangst

Leercoaching in het hbo. Student

Werken aan je zelfbeeld

Nicolien van Halem Inge Müller. Handboek studievaardigheden voor het hbo

Prof. dr. M.W. van Tulder Prof. dr. B.W. Koes. Evidence-based handelen bij lage rugpijn

De meest gestelde vragen over: astma

Dr. P.R.M. van Dijkman Mw. dr. M.E.L. Bartelink Drs. M. Rubens. Het cardiovasculair formularium

Doorbreek je depressie

Werkboek klinische schematherapie

Gedragsproblemen bij kinderen

Niet meer depressief

Zakboek ziektebeelden Gastro-enterologie

Handleiding bij Beter beginnen

Doen en blijven doen

Atlas van de parodontale diagnostiek

Verstrekking en vergoeding

Groenengrijs. Jong en oud met elkaar in gesprek. Karen van Kordelaar. Astrid Vlak. Yolande Kuin. Gerben Westerhof

Maatschappelijk dienstverlenen in een veranderende omgeving

De diabetische voet en de Simm s classificatie

Wie heeft de regie? Kwaliteit van bestaan in de praktijk. John Sijnke

Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders

Psychosociale zorg bij chronische ziekten

36 zieke kinderen. Een werkboek met patiëntenproblemen voor co-assistenten en basisartsen

Zorg om mensen met dementie

Persoonsgerichte zorg

Kerncompetenties fysiotherapeuten in ontwikkeling

Denkbeelden over kleinschalig wonen voor mensen met dementie

Basiskennis schei- en natuurkunde

Het ecg en het angiogram bij een acuut hartinfarct. Onder redactie van W.A. Dijk B.M.A. Munstra M. Munstra F. Zijlstra

8FSLDBIJFS /[EPMJMGEXMIRMZIEY

ETEN EN DRINKEN BIJ DEMENTIE. Jeroen Wapenaar Lisette de Groot

De huisarts aan de leiding

Zakboek ziektebeelden Oncologie

Dit boek, Stop met piekeren; Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ.

Actief leren voor een beroep

Samenwerkingsperikelen in de huisartspraktijk

Verwerken en versterken

Het Reumatologie & Orthopedie Formularium

Inzichten in de acute zorg

Minder angstig in sociale situaties

Mediation als alternatief

Voorkoming van medische accidenten

Verwerken en versterken

Informatorium voor Voeding en Diëtetiek

Nederlands. Burgerschap voor AG. M.C. Arnold-Klaarhamer

dr. M.F. Cox, huisarts C.M. van der Feltz-Cornelis, psychiater-epidemioloog dr. B. Terluin, huisarts Somatisatie

Voeding bij diabetes mellitus. Dieetbegeleiding van Turkse, Marokkaanse en Hindostaanse bevolkingsgroepen

Denken + Doen = Durven

Het Urologie Formularium

Het ecg en het angiogram bij een acuut hartinfarct

Imaginatie- en rescriptingtherapie voor nachtmerries

ONDERSTEUNEND COMMUNICEREN BIJ DEMENTIE

Leven met ADHD. Fiona Kat, Maura Beenackers en Willemijn ter Brugge

Psychosociale problemen

Informatorium voor Voeding en Diëtetiek

In gesprek met de palliatieve patiënt

Wat elke professional over verslavingspreventie moet weten

Informatorium voor voeding en diëtetiek

Leidraad Diabetes mellitus type 2 glucoseregulatie

Onderzoek en behandeling van de voet

Psychosociale hulpverlening voor naasten van traumapatiënten

Kwaliteitsstandaarden Jeugdzorg Q4C

Supervisie in onderwijs en ontwikkeling

E.G.M. Couturier J.A. Carpay VEEL GESTELDE VRAGEN OVER HOOFDPIJN-MIGRAINE

Een nieuwe heup of knie

Thuisloosheid bij jongeren en volwassenen

Helpen bij partnerrelatieproblemen

Inhoud. 10 Voorwoord 10

Interpersoonlijke psychotherapie in een ambulante groep

Handleiding Gezinsvragenlijst (GVL)

Leven met angst voor ernstige ziektes

Transcriptie:

NHG-Standaarden voor praktijkassistente en -ondersteuner 2009

In NHG-Standaarden voor praktijkassistente en -ondersteuner zijn de NHG-Standaarden voor huisartsen toegankelijk gemaakt voor praktijkassistentes en -ondersteuners. Als zodanig is het boek een belangrijk naslagwerk. Meer kennis van de NHG-Standaarden zorgt er immers voor dat huisartsen en praktijkmedewerkers sneller op één lijn zitten. Met als uiteindelijk doel: het verbeteren van de kwaliteit van zorg voor de patiënten.indezenieuweeditie(2009)worden meer dan tachtig NHG-Standaarden beschreven voor parktijkassistentes en -ondersteuners. Nieuwe of veranderde hoofdstukken in editie 2009: Dermatomycosen Diagnostiek van mammacarcinoom Diepe veneuze trombose Erectiele disfunctie Influenza en influenzavaccinatie Kinderen met koorts Niet-traumatische knieproblemen bij volwassenen Schouderklachten Vaginaal bloedverlies Virushepatitis en andere leveraandoeningen

NHG-Standaarden voor praktijkassistente en -ondersteuner 2009 S.G. van Gunst V.G. Pigmans C.J. in t Veld Nederlands Huisartsen Genootschap Utrecht 2009

Ó Nederlands Huisartsen Genootschap, 2009 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of opnamen, hetzij op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Auteurswet 1912 j o het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3051, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden. Samensteller(s) en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een betrouwbare uitgave te verzorgen. Niettemin kunnen zij geen aansprakelijkheid aanvaarden voor drukfouten en andere onjuistheden die eventueel in deze uitgave voorkomen. Eerste druk 1998/1999 Tweede druk 2003 Derde druk 2004 Vierde druk 2005 Vijfde druk 2007 Zesde druk 2008 Zevende druk 2009 ISBN 978 90 313 5650 8 NUR 891 Ontwerp omslag: Leon Morselt, Nederlands Huisartsen Genootschap Ontwerp binnenwerk: Studio Bassa, Culemborg Automatische opmaak: Pre Press, Zeist Nederlands Huisartsen Genootschap Postbus 3231 3502 GE Utrecht www.nhg.org Productie: Bohn Stafleu van Loghum, Houten

Inhoud Inleiding 5 Richtsnoer voor het maken van afspraken over de rol en taak van de praktijkassistente en praktijkondersteuner 1 0 Bijlage 1 13 Bijlage 2 14 Bijlage 3 15 nhg-standaarden 17 Acne 19 Acute diarree 23 Acute keelpijn 29 Acuut coronair syndroom 34 Acuut hoesten 37 Allergische en niet-allergische rhinitis 42 Amenorroe 46 Anemie 50 Angststoornissen 55 Astma bij kinderen 58 Astma bij volwassenen 62 Atriumfibrilleren 68

2 NHG-Standaarden voor praktijkassistente en -ondersteuner 2009 Bacteriële huidinfecties 7 1 Beleid na een doorgemaakt myocardinfarct 77 Bemoeilijkte mictie bij oudere mannen 82 Cardiovasculair risicomanagement 85 Cervixuitstrijken 9 1 Constitutioneel eczeem 95 COPD 98 Cerebrovasculair accident (CVA) 1 03 Decubitus 107 Delier bij ouderen 1 09 Dementie 112 Depressieve stoornis (depressie) 1 1 7 Dermatomycosen 1 2 1 Diabetes mellitus type 2 1 25 Diagnostiek van mammacarcinoom 1 30 Diepe veneuze trombose 1 37 Duizeligheid 142 Enkeldistorsie 1 45 Enuresis nocturna 1 49 Epicondylitis 1 54 Erectiele disfunctie 1 56 Fluor vaginalis 1 60 Hartfalen 165 Hoofdpijn 168

Inhoud 3 Hormonale anticonceptie 1 74 Incontinentie voor urine 1 80 Influenza en influenzavaccinatie 1 84 Jicht 189 Kinderen met koorts 1 92 Lagerugpijn 197 Lumbosacraal radiculair syndroom 200 Maagklachten 205 Miskraam 209 Niet-traumatische knieproblemen bij kinderen en adolescenten 2 1 2 Niet-traumatische knieproblemen bij volwassenen 2 1 5 Onderzoek van de pasgeborene 2 1 9 Osteoporose 221 Otitis externa 225 Otitis media acuta bij kinderen 228 Otitis media met effusie 232 Overgang 236 Pelvic inflammatory disease 240 Perifeer arterieel vaatlijden 243 Prikkelbaredarmsyndroom 246 Problematisch alcoholgebruik 249 Psoriasis 254 Refractieafwijkingen 257 Reumatoïde artritis 26 1

4 NHG-Standaarden voor praktijkassistente en -ondersteuner 2009 Rhinosinusitis 264 Het rode oog 268 Schildklieraandoeningen 274 Schouderklachten 279 Slaapproblemen en slaapmiddelen 283 Slechthorendheid 287 Het soa-consult 293 Spiraaltje 300 Stabiele angina pectoris 304 Stoppen met roken 307 Subfertiliteit 313 TIA 316 Traumatische knieproblemen 3 1 9 Ulcus cruris venosum 322 Urinesteenlijden 326 Urineweginfecties 329 Vaginaal bloedverlies 334 Varices 338 Virushepatitis en andere leveraandoeningen 342 Voedselovergevoeligheid bij zuigelingen 347 Zwangerschap en kraamperiode 349 Register 355

Inleiding NHG-Standaarden voor praktijkassistente en -ondersteuner Voor u ligt de nieuwe editie van de NHG- Standaarden voor praktijkassistentes en praktijkondersteuners werkzaam in de huisartsenpraktijk. Dit boek heeft de bedoeling deze beroepsgroepen te informeren over inhoud en achtergronden van de richtlijnen voor huisartsen (de standaarden), ontwikkeld door het NHG. Vergeleken bij de vorige editie (2008) zijn enkele veranderingen doorgevoerd. Een aantal hoofdstukken is geheel of gedeeltelijk gewijzigd. Twee hoofdstukken over nieuwe standaarden zijn toegevoegd. Deze uitgave biedt de hierboven genoemde praktijkmedewerkers noodzakelijke achtergrondinformatie voor het goed uitvoeren van hun taken. Praktijkassistentes maken afspraken, assisteren bij het onderzoek en bij medisch-technische handelingen (of voeren die uit), en geven voorlichting en advies. Praktijkondersteuners bieden de huisarts vooral ondersteuning bij het verlenen van geprotocolleerde medische zorg. Tot hun taken behoren de monitoring, begeleiding, voorlichting en educatie van patiënten met chronische aandoeningen (zoals diabetes mellitus, astma/copd en hart- en vaatziekten) en van ouderen. Daarnaast hebben zij ook niet-zorggebonden taken. Waar in deze uitgave praktijkondersteuner staat, wordt ook de praktijkverpleegkundige bedoeld. Voor allen geldt, dat meer kennis over de standaarden het gemakkelijker maakt om de richtlijnen uit de standaarden in de praktijk uit te voeren, met als uiteindelijk doel een hogere kwaliteit van de huisartsenzorg. Dit boek heeft niet de bedoeling praktijkmedewerkers tot in detail op de hoogte te brengen van de inhoud van de richtlijnen. De NHG-Standaarden geven over het algemeen geen concrete richtlijnen voor het handelen van praktijkassistentes en -ondersteuners. Tussen huisartsenpraktijken bestaan afhankelijk van de omstandigheden grote verschillen in de mate waarin de huisarts taken delegeert. Ook kan de aard van de gedelegeerde taken sterk verschillen. Zo kan de taak van de praktijkassistente beperkt blijven tot het beantwoorden van de telefoon, het afnemen van bloedmonsters, het maken van een urinesediment en het verbinden van wonden. Maar zij kan ook belast zijn met het maken van uitstrijkjes, het geven van inhalatie-instructie aan patiënten met astma, het begeleiden van patiënten die willen stoppen met roken of het hechten van wonden. In dit boek wordt steeds in een apart kader aangegeven, welke taken de praktijkassistente zou kunnen uitvoeren. Ook aan de taken van de praktijkondersteuner wordt, als dit aan de orde is, afzonderlijk aandacht besteed. Aan de hand van deze suggesties kunnen huisarts en praktijkmedewerkers afspraken maken. Welke taken delegeert de huisarts? Onder welke voorwaarden doet hij dit succesvol? Hoofdstuk 2 bevat een programma ( richtsnoer ) voor het maken van werkafspraken.

6 NHG-Standaarden voor praktijkassistente en -ondersteuner 2009 NHG-Standaarden Al bijna twintig jaar geleden hebben de Nederlandse huisartsen gekozen voor het verhogenvan de kwaliteit van hun werk en voor verdere professionalisering van hun beroep. Om dat doel te bereiken is onder meer de opleiding tot huisarts verlengd en verbeterd en heeft het NHG de wetenschappelijke vereniging van de Nederlandse huisartsen richtlijnen geformuleerd voor het dagelijkse handelen van de huisarts. Deze richtlijnen hebben bekendheid gekregen als de NHG- Standaarden. Als uitgangspunt voor richtlijnontwikkeling heeft het NHG gehanteerd dat huisartsenzorg zo veel mogelijk gebaseerd moet zijn op de resultaten van wetenschappelijk onderzoek, bij voorkeur verricht in de huisartsenpraktijk. Wanneer gegevens van dergelijk onderzoek ontbreken of met elkaar in tegenspraak zijn, wordt de richtlijn gebaseerd op het oordeel en de praktijkervaring van de huisartsen die de desbetreffende standaard opstellen. Commentaar op de voorgestelde richtlijnen van andere huisartsen en van specialisten is noodzakelijk voor het opstellen van een goed onderbouwde NHG-Standaard. Op die manier bevat een standaard een gefundeerd oordeel over een klacht of een ziektebeeld en vormt zo een weergave van de stand van zaken rond een bepaald onderwerp. De richtlijnen uit een NHG-Standaard bevatten in het algemeen niet het laatstenieuws ;dewaardevandenieuwe ontwikkelingen en technieken moet namelijk eerst verder worden onderbouwd door middel van wetenschappelijk onderzoek. Sinds in 1989 de eerste standaard over diabetes mellitus werd gepubliceerd, zijn er elk jaar nieuwe standaarden opgesteld over uiteenlopende onderwerpen als acute keelpijn, hoofdpijn, oorontsteking, urineweginfecties, depressie en cardiovasculair risicomanagement. Bij het opstellen van de standaarden wordt uitgegaan van het beloop van ziektes in de huisartsenpraktijk. Dit beloop wordt onder andere gekenmerkt doordat patiënten veelal genezen zonder ingrijpen van buitenaf. Hierop ligt bij het opstellen van de richtlijnen dan ook de nadruk. Voorlichting en advies neemt een belangrijke plaats in de standaard in. Steeds wordt aandacht besteed aan de vraag of ingrijpen voordelen heeft boven afwachten. Dat betekent bijvoorbeeld dat bij twijfel over het effect van een medicijn een niet-medicamenteuze behandeling de voorkeur heeft. Afwachten betekent soms dat de patiënt gevraagd wordt terug te komen als de klachten biijven of veranderen. Afwachten kan ook een actieve opstelling van de huisarts inhouden, waarbij het beloop in vervolgafspraken wordt gevolgd. Ook moet de zorg in de huisartsenpraktijk verantwoord zijn. Verantwoord betekent onder meer doelmatig; de kosten van onderzoek en behandeling worden in de beschouwing betrokken. Bij gelijkwaardige mogelijkheden wordt gekozen voor de oplossing die de minste kosten met zich brengt. Daarnaast hebben bij het voorschrijfbeleid medicijnen waarmee de meeste ervaring is opgedaan de voorkeur. Indien er geen verschil in resultaat bestaat tussen behandeling van een aandoening door de huisarts (de eerste lijn ) of door de specialist (de tweede lijn ), heeft behandeling in de eerste lijn de voorkeur. In elke standaard wordt uitvoerig aandacht besteed aan aspecten die in de voorlichting aan patiënten van belang zijn. Voor activiteiten ter voorkoming van ziekten (preventie) is meer wetenschappelijke onderbouwing van de effectiviteit en uitvoerbaarheid nodig dan voor activiteiten ter behandeling van een ziekte of aandoening. Preventieve activiteiten vinden namelijk plaats op initiatief van de arts, in tegenstelling tot curatieve activiteiten, waarbij het initiatief veelal van de patiënt uitgaat. Als er sprake is van een initiatief van de arts, zullen er om medisch-ethische redenen hogere eisen moeten worden gesteld aan het resultaat: bij het maken van een uitstrijkje van de baarmoederhals moeten voldoende vrouwen worden opgespoord die baat hebben bij het vroegtijdig vaststellen en behandelen van (een voorstadium van) baarmoederhalskanker, terwijl niet te veel vrouwen

Inleiding 7 onnodig nader onderzoek en behandeling behoeven te ondergaan. De NHG-Standaarden worden gepubliceerd in het maandblad van het NHG, Huisarts en Wetenschap. In het nummer waarin een standaard is opgenomen, wordt ook een samenvattingskaart ingesloten, die de huisarts kan opbergen in daarvoor bestemde ordnertjes. Een voorbeeld van zo n samenvattingskaart (voor- en achterzijde) is hier afgedrukt. NHG-Standaarden in de praktijk Het NHG maakt ook ondersteunende producten, zowel voor huisartsen als voor praktijkassistentes, -ondersteuners en -verpleegkundigen, om de invoering van de richtlijnen uit de standaarden in de dagelijkse praktijk te bevorderen. Ook het boek NHG-Standaarden voor praktijkassistente en -ondersteuner past in dat beleid. Een greep uit de andere implementatiematerialen. Over aspecten van communicatie en attitude zijn twintig Cahiers voorhanden. NHG-PraktijkWijzers bieden ondersteuning bij de organisatie van de praktijk. Soms gaat het daarbij om de organisatie van de zorg voor specifieke aandoeningen zoals astma, diabetes, benzodiazepineverslaving of dementie. Soms gaat het om de organisatie meer in het algemeen. In de PraktijkWijzers dieoverdezorg gaan, is zo veel mogelijk rekening gehouden met over te dragen aspecten van die zorg. In de eerste plaats zijn PraktijkWijzers dan ook belangrijke werkdocumenten voor praktijkondersteuners, maar ook voor praktijkassistentes. Het NHG ontwerpt ook cursussen voor ondersteunende medewerkers in de huisartsenpraktijk. De NHG-webprogramma s (e-learningmodules) zijn ontworpen voor praktijkondersteuners, maar kunnen ook door praktijkassistentes worden gevolgd. Het NHG geeft ook producten uit die in de dagelijkse praktijk direct van nut kunnen zijn, zoals voorlichtingsfolders voor in de wachtkamer of patiëntenbrieven met informatie over een bepaald onderwerp, die in aansluiting op een consult door de huisarts aan de patiënt kunnen worden meegegeven. Informatie over alle producten van het NHG is te vinden op de NHG-website: www.nhg.org. Sommige producten, bijvoorbeeld de NHG- Standaarden en de NHG-Patiëntenbrieven, staan integraal op de NHG-website.

8 NHG-Standaarden voor praktijkassistente en -ondersteuner 2009

Inleiding 9 De NHG-Standaarden worden, afhankelijk van het onderwerp, eens in de drie tot vijf jaar geactualiseerd.

Richtsnoer voor het maken van afspraken over de rol en taak van de praktijkassistente en praktijkondersteuner Inleiding Als praktijkassistente en praktijkondersteuner kent u ze waarschijnlijk wel: de klappertjes met de samenvattingskaarten van de NHG- Standaarden; de huisarts heeft ze onder handbereik om zo nodig iets in op te zoeken. Sinds 1989 zijn er NHG-Standaarden gepubliceerd over tientallen onderwerpen, van middenoorontsteking tot aandoeningen van de schildklier, van hoofdpijn tot kinderen met koorts. De standaarden bevatten richtlijnen voor het handelen van de huisarts en vormen een van de hoekstenen in het kwaliteitsbeleid van huisartsen. Om uw taak als praktijkmedewerker goed te kunnen uitvoeren is het van belang dat u net alsdehuisartsopdehoogtebentvande standaarden. U bent immers in veel gevallen de schakel tussen de patiënt en de huisarts: patiënten stellen u vragen of leggen problemen aan u voor. Zij verwachten een goede afhandeling en dat vereist van u kennis en deskundigheid. Maar kennis en deskundigheid alleen is niet voldoende. Het is ook van belang dat u met de huisarts afspreekt of en, zo ja, welke adviezen u geeft en dat deze aansluiten bij het beleid van de huisarts. Daarbij is voldoende steun van de huisarts onontbeerlijk. Wanneerermetmeerderemedewerkersinde praktijk wordt samengewerkt, is het belangrijk dat iedereen op dezelfde manier werkt. In NHG-Standaarden voor praktijkassistente en -ondersteuner maken praktijkmedewerkers in kort bestek kennis met de meeste NHG-Standaarden en de richtlijnen daarin voor de huisarts voor het stellen van de diagnose, de behandeling en de begeleiding van patiënten met bepaalde klachten of een bepaalde ziekte. Deze kennis is bedoeld als achtergrondinformatie. Verder kunnen de verschillende hoofdstukken gebruikt worden als een richtsnoer voor het bespreken van bepaalde onderwerpen en het maken van werkafspraken in de praktijk. In elk hoofdstuk krijgen praktijkassistentes en zo nodig ook praktijkondersteuners suggesties aangereikt voor hun mogelijke rol. Werkafspraken De meeste huisartsen en praktijkmedewerkers zullen tijdens de koffie wel eens kort een bepaald onderwerp bespreken aan de hand van eenvraagvaneenpatiënt of een probleem dat zich in de praktijk voordoet. Minder vaak zullen zij in een vast werkoverleg afspraken maken over taakverdeling en te volgen beleid naar aanleiding van NHG-Standaarden. In een kort programma op de volgende pagina s wordt een stramien gepresenteerd om een dergelijk praktijkoverleg te structureren. Het programma is te gebruiken voor alle onderwerpen in dit boek. Het doel van een gestructureerd praktijkoverleg is dat de deelnemers: een lijst van onderwerpen opstellen waarover in de praktijk werkafspraken worden gemaakt en waarbij zij aangeven in welke volgorde ze die onderwerpen zullen behandelen; hun kennis van een bepaald onderwerp opfrissen en rond dat onderwerp zo goed mogelijk zorg bieden aan de patiënt (is er

Richtsnoer voor het maken van afspraken over de rol en taak van de praktijkassistente en praktijkondersteuner 11 in de praktijk een NHG-Patiëntenfolder of NHG-Patiëntenbrief of is er andere informatie over het onderwerp beschikbaar?); bespreken wat ieders taak en rol bij dit onderwerp zullen zijn; de gemaakte werkafspraken schriftelijk vastleggen; bepalen op welk moment de werkafspraken zullen worden geëvalueerd. NB Vergeet niet aandacht te geven aan de manier waarop contacten met de patiënt in het dossier worden geregistreerd en financieel worden afgehandeld. programmaoverzicht 1 1 Voorbereiding 2 Wat zijn de huidige taken van de praktijkassistente bij dit onderwerp? 3 Welke rol zou de praktijkassistente kunnen vervullen? 4 Afspraken 5 Evaluatie tijdsduur De tijdsduur is sterk afhankelijk van de mate waarin de praktijkassistente bij een bepaald onderwerp is betrokken. Is er alleen sprake van het opfrissen van kennis of is het de bedoeling dat er taken worden gedelegeerd? Voor de eerste bespreking kan ongeveer een uur worden uitgetrokken; aan de hand van de ervaringen in dat eerste overleg kan de tijdsduur voor volgende besprekingen eventueel worden aangepast. programma-uitwerking 1a Voorbereiding: jaarplanning Maak samen een plan voor het komende jaar. Hoe vaak wilt u bij elkaar komen? Hoeveel tijd reserveert u voor het praktijkoverleg? Welk moment van de dag en de week is het meest geschikt? Hoeveel onderwerpen wilt u in dit jaar behandelen? En... neem niet te veel hooi op uw vork! Maak met elkaar een keuze uit de beschikbare onderwerpen. Die kan bijvoorbeeld worden bepaald door de frequentie waarmee de praktijkassistente met een bepaalde klacht of ziektebeeld wordt geconfronteerd of door de mate waarin zij ten aanzien van een bepaald onderwerp taken kan vervullen. Ook kan de keuze worden bepaald door de behoefte om omtrent een onderwerp met alle medewerkers op één lijn te komen om zodoende aan patiënten gelijkluidende adviezen te geven. Maak een keuze door bijvoorbeeld allemaal een top drie samen te stellen. Vervolgens kunt u gezamenlijk de onderwerpen voor het komende jaar kiezen. 1b Voorbereiding: praktijkoverleg Het is aan te bevelen om het praktijkoverleg op een rustig tijdstip te plannen, buiten de normale dingen van de dag om. Bekijk of het mogelijk is om de telefoon tijdelijk naar een andere praktijk door te schakelen. De praktijkassistente leest ter voorbereiding het desbetreffende hoofdstuk uit het boek door. Voor de huisarts is het doorlezen van de volledige tekst van de betreffende NHG-Standaard een goede voorbereiding op het overleg. Is er een NHG-Patiëntenfolder of NHG-Patiëntenbrief (of -brieven) beschikbaar? Neem dan een exemplaar mee naar het overleg. 2 Wat zijn de huidige taken van de praktijkassistente bij het betreffende onderwerp? Het is handig om in de week voorafgaand aan het praktijkoverleg te inventariseren hoe vaak de praktijkassistente met het onderwerp dat op de agenda staat, wordt geconfronteerd. Daarvoor kan zij een fotokopie van bijlage 1 gebruiken. Hoe vaak wordt een vraag over het onderwerp gepresenteerd? Zijn er in de praktijk afspraken over de huidige rol en taak van de praktijkassistente bij deze de klacht of dit ziektebeeld? Zo ja, welke? De huisarts noteert aan de hand van een fotokopievanbijlage2hoevaakpatiënten het 1 Dit programma is beschreven voor de praktijkassistente. Het programma kan ook worden gebruikt voor overleg met de praktijkondersteuner.

12 NHG-Standaarden voor praktijkassistente en -ondersteuner 2009 spreekuur bezoeken met de klacht of het ziektebeeld waarover tijdens het eerstvolgende overleg zal worden gesproken. 3 Welke rol zou de praktijkassistente kunnen vervullen? Bij elk onderwerp in dit boek is vermeld wat de rol van de praktijkassistente of -ondersteuner zou kunnen zijn. Het is belangrijk dat de praktijkassistente zelf nagaat of zij, naar haar mening en naar de mening van de huisarts, bij een bepaald onderwerp een rol kan spelen. Waaruit zou die kunnen bestaan? Welke taak/ taken zou ze op zich kunnen nemen? Vervolgens bespreken huisarts en praktijkassistente met elkaar welke rol en taken ze daadwerkelijk in de eigen praktijk op zich zullen nemen. Daarna brengen zij samen in kaart of en, zo ja, hoe de praktijkroutines moeten veranderen om de afgesproken taken te kunnen uitvoeren. Kunt en wilt u die veranderingen ook doorvoeren? Wat is nodig om dit met succes te doen (extra scholing, informatie verstrekken aan patiënten over de beoogde veranderingen, werkruimte voor de praktijkassistente, eventueel aanschaf van apparatuur)? 4 Afspraken Zet de afspraken op papier. U kunt hiervoor een fotokopie van bijlage 3 maken. Het is van belang om ook een tijdpad af te spreken. Wanneer moeten de veranderingen geëffectueerd zijn? 5 Evaluatie Na een bepaalde (afgesproken) tijd (bijvoorbeeld twee of drie maanden) volgt een evaluatie. Vervult de praktijkassistente de afgesproken taken daadwerkelijk? Ligt het invoeren van de benodigde veranderingen op schema? Smaakt het naar meer of heeft de invoering van de veranderingen rond een onderwerp meer tijd nodig dan verwacht? Zijn er knelpunten of struikelblokken? Zo ja, welke? Op welke manier kunnen deze worden opgeruimd? Op welk moment wordt de vooruitgang opnieuw geëvalueerd?

Bijlage 1 Invulformulier voor de praktijkassistente Onderwerp: Noteer op dit formulier zo nauwkeurig mogelijk hoe vaak u in de week voorafgaand aan het praktijkoverleg met vragen over dit onderwerp wordt geconfronteerd. Hoe luiden die vragen precies? 1 Zijn er in de praktijk afspraken over uw huidige rol en taak bij deze klacht of dit ziektebeeld? Zo ja, welke? 2 Turf hoe vaak er een vraag over het betreffende onderwerp tijdens consult, aan de telefoon of aan de balie wordt gepresenteerd. 3 Noteer de aard van de vragen. 4 Op welke manier heeft u de vragen afgehandeld?

Bijlage 2 Invulformulier voor de huisarts Onderwerp: Noteer op dit formulier zo nauwkeurig mogelijk hoe vaak patiënten in de week voorafgaand aan het praktijkoverleg het spreekuur bezoeken met de klacht of het ziektebeeld waarover op het eerstvolgende overleg zal worden gesproken. 1 Zijn er in de praktijk afspraken over de huidige rol en taak van praktijkmedewerkers bij deze klacht of dit ziektebeeld? Zo ja, welke? 2 Turf hoe vaak patiënten met de klacht of het ziektebeeld het spreekuur bezoeken. 3 Op welke wijze zouden de praktijkassistente en/of -ondersteuner bij de afhandeling van deze klacht of dit ziektebeeld kunnen worden betrokken? Welke rol kunnen ze vervullen, welke taken kunnen ze uitvoeren?

Bijlage 3 Afspraken Onderwerp: Formuleer hieronder zo concreet mogelijk de gemaakte afspraken. Afspraken over rol en taken van de praktijkassistente: Afsprakenoverdevoordeuitvoeringvandetakenbenodigderandvoorwaarden: Afspraken over de uitvoering: Afspraken over registratie in het dossier: Afspraken over de financiële afhandeling: Afspraken over het tijdpad: Afspraken over het tijdstip en de manier waarop de afspraken worden geëvalueerd: Andere afspraken: