DE VERZORGING VAN UW COLOSTOMA/ILEOSTOMA MET ÉÉN- EN TWEEDELIG SYSTEEM 443
Inleiding In deze folder leest u meer over de verzorging van uw colostoma of ileostoma met een één- of tweedelig systeem. Klaarzetten benodigdheden Zet de volgende benodigdheden onder handbereik: kom warm water of een plaatsje aan de wastafel; niet steriele gazen; schaar; balpen; nieuwe huidplak, malletje; en een nieuw opvangzakje; afvalzakje met sluitstrip. Als u alles heeft klaargezet, wast u eerst uw handen. Klaarmaken van de huidplak Leg het malletje, dat is gemaakt in de vorm van uw stoma, op de achterkant van de huidplak. Trek met een balpen de omtrek over op het papier van de huidplak en knip dit uit. Vorm de rand met uw vinger bij. Als u een colostoma heeft, maakt u de opening in de huidplak 2 á 3mm ruimer dan de omvang van uw stoma. Als u een ileostoma heeft, is het juist belangrijk dat de huidplak zo nauw mogelijk rond de stoma aansluit. In beide gevallen is dit ter voorkoming van ontlastingslekkage onder de huidplak, hetgeen huidirritatie geeft. Indien u ileostomadrager bent, leeg dan eerst het opvangzakje. Het verwijderen van de huidplak en het opvangzakje Vervolgens neemt u een voor u prettige houding aan. Dit kan staande voor de wastafel zijn, maar ook halfzittend op bed of op een stoel. Verwijder de huidplak en het opvangzakje tegelijkertijd. Houdt de huid tijdens het verwijderen met uw hand tegen. Leg, zodra de stoma zichtbaar wordt, een vochtig gaasje op de stoma. Haal met het vochtig gaasje de ontlasting weg die nog is achtergebleven op stoma en huid. U maakt nu de huid en de stoma met alleen water schoon. Deponeer het opvangzakje en de gebruikte gazen in het afvalzakje. U mag uw stoma aanraken, echter niet boenen. Het is belangrijk uw huid deppend te drogen.
Het plaatsen van het ééndelige systeem. Verwijder het beschermlaagje van het opvangzakje. Pak de zijkanten van de huidbeschermplak vast. Buig de plak licht, zodat de onderrand van de opening goed te zien is. Bevestig het opvangzakje van onder naar boven, zodat de onderrand van het opvangzakje goed aansluit aan de stoma. Druk het opvangzakje goed aan, ook rond de stoma. Het materiaal moet één á twee maal per dag verwisseld worden. Het plaatsen van een tweedelig systeem Verwijder het papier van de huidplak en bevestig de huidplak van onder naar boven op de huid. Druk de huidplak goed aan, met de pink aan de binnenkant en met de vlakke hand aan de buitenkant van de huidplak. Controleer nog even of het opvangzakje goed aangesloten zit door met de vinger langs de sluiting te gaan of aan het zakje te trekken. De huidplak moet om de twee á drie dagen worden verwisseld. Het opvangzakje één á twee maal per dag. Tips voor de verzorging van uw stoma Zowel het opvangzakje van het colostoma als van het ileostoma kunt u het beste verwisselen of legen als deze halfvol is. Uw systeem kunt u het beste verwisselen op vaste dagen. Op den duur weet u zelf wat de gunstigste tijd voor u is, als er niet zoveel ontlasting komt. De eerste tijd na de operatie, ongeveer twee á drie maanden, heeft uw stoma nog niet zijn definitieve grootte. Meestal slinkt het nog wat. Het is daarom belangrijk dat u goed in de gaten houdt dat uw malletje niet te groot wordt. Maak zo nodig een aangepast model. Haargroei Als er haargroei ontstaat onder de huidplak, is het belangrijk dat u dit met een scheermesje verwijdert. Het verwijderen van de huidplak is namelijk pijnlijk als er haartjes onder zitten. Plakkracht Föhn de huid nooit rond de stoma en gebruik nooit zalven, oliën of vetten. Dit vermindert namelijk de plakkracht van alle hulpmiddelen.
Bloeden Uw stoma kan door het aanraken wel eens gaan bloeden, dit hoeft niet verontrustend te zijn. Echter, als dit vaak gebeurt en ook langdurig is, waarschuw dan uw behandelend arts. Douchen of in bad U mag met of zonder opvangmateriaal onder de douche of in bad. Richt u tijdens het douchen niet de douchekop met een harde straal op uw stoma. Als u na het baden erg transpireert, kunt u beter even wachten met het bevestigen van het opvangmateriaal. Het materiaal laat anders vrij snel weer los. Voldoende drinken (en zout) Als u een ileostoma heeft en uw maag voelt opgezet aan, blijf dan toch altijd voldoende drinken (ongeveer 1,5 liter vocht per dag). Let ook op voldoende zout inname. Door transpiratie verliest u met vocht ook veel zout. Voldoende opvangmateriaal mee Zorg dat u altijd voldoende opvangmateriaal bij u heeft. Ook als u maar een uurtje van huis gaat. Zorg daarnaast dat u altijd opvangmateriaal in voorraad heeft, voor een periode van minimaal twee weken. Als u gaat reizen per vliegtuig, neem het opvangmateriaal dan altijd in de handbagage mee. Het liefst verdeeld over twee personen. Dit in verband met het mogelijk zoekraken van de koffers. Vergoeding In principe wordt het stomamateriaal vergoed. De hoeveelheden verschillen per zorgverzekeraar. Komt u boven de gestelde normering uit, dan neemt de zorgverzekeraar contact op met uw leverancier of WIS-consulent (Wond - Incontinentie - Stoma)om de oorzaak van het meer gebruik na te gaan. Vragen Als u na het lezen van deze folder vragen heeft, dan kunt u deze bespreken met uw behandelend arts, WIS-consulent of wijkverpleegkundige. U kunt ook telefonisch contact opnemen met de
verpleegkundig WIS-consulent van het Sint Franciscus Gasthuis, via telefoonnummer 010-461 6861. September 2012