Brusselse Welzijns- en gezondheidsraad JAARVERSLAG 2014
Foto cover: Studiedag rond personen met het syndroom van Korsakov - 17 november 2014 2
INHOUD 2014, HET JAAR VAN CONTINUERING OF AANZET TOT VERNIEUWING? 4 DE BWR MAAKT DE BRUG 5 WERKINGEN: PERSONEN MET EEN HANDICAP 6 BRUSSELSE ONDERSTEUNING DIENSTENCENTRA 14 LOKAAL SOCIAAL BELEID 19 SOCIALE UITSLUITING 23 INTERCULTURALISEREN 27 VORMING, COMMUNICATIE EN DATABEHEER 32 ORGANISATIE 37 PERSONEELSINZET 2014 39 3
2014, HET JAAR VAN CONTINUERING OF AANZET TOT VERNIEUWING? Jan Hertecant De BWR staat ten dienste van een kwaliteitsvol en toegankelijk Nederlandstalig welzijnsaanbod in Brussel. Met onze uiteenlopende activiteiten, overleggen en projecten staan we als BWR in permanent contact met een ruime waaier aan welzijnsorganisaties op het terrein. De BWR bundelt signalen vanuit het werkveld, onderneemt acties die hierop inspelen en geeft advies aan de overheid. Het belang van afstemming en samenwerking met het werkveld en overheid blijft een belangrijke opdracht. 2014 werd overheerst door de druk van de verkiezingen, de spurt naar de eindmeet voor de uittredende regering en de bundeling van verwachtingen naar de nieuwe beleidsmakers. De medewerkers van de BWR, samen met partnerorganisaties, hebben zich actief ingezet om welzijn op de kaart te plaatsen door o.a. een memorandum te schrijven en het Groot Welzijnsdebat te organiseren. Een politiek debat is er echter nog niet van gekomen omdat de tijd er nog niet rijp voor was, alsook voor de organisatie van een welzijnscongres. De focus werd verschoven naar de voorbereiding van een meerjarenbeleidsplan. De voorbereiding van het meerjarenbeleidsplan 2016-2020 werd georganiseerd via een intern reflectieproces, onder begeleiding van Toolbox vzw. Dit heeft geleid tot de beslissing om een nieuwe ondersteuningsstructuur uit te werken in samenwerking met partnerorganisaties. De focus wordt gelegd op de evaluatie en integratie van het bestaande, met als basis de ondersteuningsnoden van het werkveld. Een ondersteuning op maat met de toegankelijkheid tot de hulp- en dienstverlening en tot zorg op maat georganiseerd op lokaal niveau zal de uitdaging zijn voor de nabije toekomst. De kernactiviteiten werden verder opgenomen en nieuwe initiatieven werden voorbereid en/of opgestart. Het jaarverslag geeft een evaluatie van de opdrachten die opgenomen zijn in een aflopend convenant (2015) met de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC). De evaluatie van onze activiteiten worden in artikelvorm aangeboden. Een greep uit de realisaties: Opvolging en ondersteuning van zorgvernieuwende projecten in de gehandicaptensector; Nota Aandachtspunten en Aanbevelingen betreffende Personen met een Handicap ; Informatie- en studiemomenten rond de opvangproblematiek van personen met het Syndroom van Korsakov; Verslagboek Drempels tot sociale grondrechten wegwerken ; Voorbereiding en start van een nieuw samenwerkingsverband Inclusief Brussel; Lokaal sociaal beleid: Wegwijs - in uw buurt - in welzijn en gezondheid ; Partnerschap in pilootproject BuurtPensioen; Implementatie van het registratiesysteem voor de lokale dienstencentra; Pop-up LDC in het Muntpunt; ENIEC opvolging: poster Kleurrijke zorg ; Afronding Europees project helpdesk - expertisenetwerk cultuurgevoelige jeugdhulp; Ondersteuning voorportaalproject Powercare waarvan vzw Voem opdrachthouder is; Vernieuwde website Sociale Kaart en Zorgzoeker; Het Brussels Welzijnsnieuws (BWN) gaf opnieuw via dossiers extra aandacht aan actuele en inhoudelijke thema s; Bij het vormingsaanbod lag de focus op vormingen op maat. Vooral de vormingen over de Sociale GPS zijn in trek. 4
DE BWR MAAKT DE BRUG Jan Hertecant Intersectorale samenwerking De BWR werkt met verschillende sectoren samen. Intersectorale samenwerking betekent meer welzijn realiseren door een gedragen net- en samenwerking met en tussen de verschillende sectoren met ruimte voor (ver)nieuwe(nde) initiatieven en een gezamenlijke aanpak van maatschappelijke achterstelling. Centraal staat het opstarten, organiseren, ondersteunen, begeleiden en/of stimuleren van overleg, samenwerking en afstemming tussen voorzieningen en sectoren. Telkens opnieuw wordt daarbij gezocht naar een aanpak op maat. De partnerorganisaties zijn het eerste aanspreekpunt voor hun sector. Door regelmatig contact met het werkveld (o.a. via sectoraal overleg, via allerlei overlegplatforms, adviesraden en werkgroepen) vangen teamleden regelmatig signalen, noden of bespreekpunten op die we als organisatie zelf verder opvolgen of doorgeven aan de bevoegde diensten. De BWR werkt complementair met sectoren en in overleg met welzijnsdiensten intersectorale projecten en acties uit. Het aanbieden van een werkplek aan de Intersectorale netwerker bruggenbouwer en de projectmedewerker van Voem vzw om de samenwerking te versterken, zijn hiervan een voorbeeld. Woonzorgoverleg Brussel Met het oog op de verdere uitbouw en implementatie van het woon-zorg concept in Brussel, worden jaarlijks de gezamenlijke thema s en actiepunten vastgelegd. Specifiek werkte de BWR in 2014 samen met het Kenniscentrum voor de opvolgingsactiviteiten van het ENIEC-congres. Vanuit de BROG-werking werd in een parnerschap het project buurtpensioen ondersteund. We werkten samen met partnerorganisaties het project Buurtgerichte zorgondersteuning voor kwetsbare en zorgbehoevende ouderen uit dat werd ingediend binnen de EFRO oproep. Daarnaast engageerde de BWR zich in de stuurgroep buurtpensioen en er werd verder ad hoc overleg gepleegd. Samenwerking met Foyer, HvG, CGG Met het oog op een gecoördineerde aanpak van het thema interculturalisering van de zorg in het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad werkte de BWR op structurele wijze samen met het Huis voor Gezondheid, het Regionaal Integratiecentrum Foyer Brussel en het CGG Brussel. Het engagement werd opgenomen in ieders jaaractieplan. In 2014 lag de focus op het organiseren van gecoördineerde acties m.b.t. vorming en toepassing van instrumenten. 6de Staatshervorming Er werd met de verschillende partnerorganisaties overleg gepleegd over de gemeenschappelijke actiepunten gekoppeld aan de doelstellingen van de individuele actieplannen. De BWR organiseerde een overleg met Plastic, conseil Bruxellois de coördination sociopolitique, om het perspectief van de Franse Gemeenschap te vernemen. In opvolging hiervan werd met partners van t Lakenhuis een aanvraag ingediend om een gelijkaardige cel op te richten bij de coördinatie Brussel (Kabinet Sven Gatz). Het is niet evident om zicht te krijgen op de evoluties door de beperkte doorstroom van informatie. Brug Welzijn & Gezondheid De BWR nam actief deel aan de adviesraden welzijn en gezondheid, georganiseerd door de VGC. Jaarlijks organiseert de BWR een workshop voor de Gezondheidsmeeting. In 2014 werd het thema diversiteit in de zorg in de workshop behandeld. Het project Wegwijs - in uw buurt - in welzijn en gezondheid werd samen gerealiseerd op 4 locaties in het kader van lokaal sociaal beleid rond bekendmaking van het zorgaanbod en netwerking. Er werd ook deelgenomen aan de stuurgroep mantelzorg in Brussel om samen met de Nederlandstalige en Franstalige mantelzorgverenigingen de noden en het aanbod te verkennen en acties te ondernemen. Brug Welzijn & Onderwijs De BWR stelt jaarlijks projecten voor aan de Brusselse sociale hogescholen Odisee en Erasmus. De BWR gaf daarnaast sessies aan de studenten over wegwijs in welzijn. Brug tussen welzijn & cultuur De BWR participeerde aan verschillende overlegmomenten met het Muntpunt in het kader van activiteiten die kunnen georganiseerd worden. De vorming Sociale GPS is hiervan een voorbeeld. BOD organiseerde in december, samen met de lokale dienstencentra, een pop-up LDC in het Muntpunt. Meer informatie over concrete acties is terug te vinden in de themawerkingen. 5
PERSONEN MET EEN HANDICAP Chris Blockerije en Sjoert Holtackers Werken aan de zorgproblematiek van personen met een beperking in Brussel is sinds vele jaren een belangrijk actiepunt en werkdomein van de BWR. De BWR stelt enerzijds een beleidsmedewerker ter beschikking van de sector - verenigd in het Brussels Regionaal Overleg Gehandicaptenzorg (BROG) - om met de nodige slagkracht invulling te kunnen geven aan het Vlaamse gehandicaptenbeleid in Brussel. Daarnaast biedt de BWR het werkveld een kader en netwerk aan voor afstemming en samenwerking met partners uit andere sectoren, het opzetten van samenwerkingsinitiatieven die inspelen op de geëigende, grootstedelijke problematiek. Met tijdelijke projectsubsidies van de VGC kon er de afgelopen jaren een extra beroepskracht (nl. de sectorfacilitator personen met een handicap) ingezet worden: initieel met de opdracht om de Brusselse zorgnoden van de doelgroep te onderzoeken en in kaart te brengen maar actueel met als taak acties uit te werken die inspelen op het zorgvernieuwingsbeleid - Perspectiefplan 2020. Eind april 2015 wordt dit project echter stop gezet. Zoals eerder was afgesproken met de VGC, neemt de sectorfacilitator vanaf mei de functie op van de huidige BWR-beleidsmedewerker die dan, omwille van vervroegd pensioen, uit dienst treedt. Brussels Regionaal Overleg Gehandicaptenzorg (BROG) De werking en uitbouw van de gehandicaptenzorg in de Vlaamse Gemeenschap is formeel vastgelegd in het Besluit zorgregie van de Vlaamse Regering van 17 maart 2006. In elke provincie is er één Regionaal Overlegnetwerk Gehandicaptenzorg (ROG), met een evenredige vertegenwoordiging van de voorzieningen, gebruikers, verwijzers en het beleid. Voor Vlaams-Brabant en Brussel is er één gezamenlijk ROG, waarvoor de VGC een overeenkomst afgesloten heeft met het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) en de provincie Vlaams-Brabant. De ROG s zijn collectief verantwoordelijk voor het uitwerken en uitvoeren van de processen van het zorgregiebesluit en de opdrachten die kaderen in het Zorgvernieuwingsplan Perspectief 2020 : nieuw ondersteuningsbeleid voor personen met een handicap. De Vlaamse Regering kiest hiermee resoluut voor een vraaggestuurd, inclusief, intersectoraal beleid en wil tegen 2020 een zorggarantie voor de doelgroep met de grootste ondersteuningsnood. Om dit Doelstelling BROG Het BROG heeft als belangrijkste opdrachten: Overleg, samenwerking, zorgafstemming en zorguitbreiding realiseren binnen de sector personen met een handicap in Brussel; Belangenbehartiging van de Nederlandstalige gehandicaptenzorg in Brussel; dit impliceert zowel de toepassing van de Vlaamse regelgeving in Brussel als het bewaken en verdedigen van de Brusselse belangen in het kader van de uitwerking en invulling van de ROGopdrachten; Ondersteunen van het werkveld bij het opzetten van projecten die inspelen op specifieke noden van de doelgroep in Brussel en intersectorale samenwerking bevorderen. 6
mogelijk te maken moet de sector door een stevig veranderingstraject en wordt de persoonsvolgende financiering geïntroduceerd. De opdrachten en concrete taken van de ROG-partners hierin worden telkens geëxpliciteerd in de betreffende omzendbrieven van het VAPH. Het BROG, sectoraal overlegplatform binnen de BWR, is het representatief overleg- en samenwerkingsorgaan van een 35-tal Nederlandstalige zorgaanbieders, gebruikersorganisaties en verwijzende instanties voor personen met een beperking actief in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest. Het BROG is formeel vertegenwoordigd in de ROG-stuurgroep (dit met een mandaat vanuit de geleding zorgaanbieders ) alsook in de eraan gelinkte structuren of werkgroepen. Samen met de partners van het BROG wordt - op sub-regionaal niveau - invulling gegeven aan de ROGopdrachten. Daarnaast worden in de schoot van de BROG-werking een aantal Brusselse acties, initiatieven opgezet die inspelen op de geëigende grootstedelijke situatie en problematiek, waarmee de sector en de doelgroep te maken hebben. De organisatie- en werkingsstructuur van het BROG is vastgelegd in een afsprakenregeling tussen de BROGpartners. De werking van het BROG werd intussen ook verbreed en verruimd met partners uit de reguliere welzijnssector. De BWR stelt een beleidsmedewerker ter beschikking van het BROG om dit proces mee aan te sturen en te begeleiden. De beleidsmedewerker is tevens namens de VGC gemandateerd in het ROG en zorgt voor de vertaalslag naar het BROG en vice versa. Concrete initiatieven en acties Organisatie en aansturing van de BROG-stuurgroep/ Plenaire vergadering Vanaf 2014 volgt de stuurgroep ook de werking op van het BrAP (Brussels Aanmeldingspunt voor Personen met een Handicap)/DOP (Dienst OndersteuningsPlan) - regioteam Brussel, idem wat de opdrachten en werkzaamheden betreft van de Intersectorale Netwerker (voormalige Bruggenbouwer) personen met een beperking en kinderen met specifieke zorgbehoeften. Beide werkingen worden twee keer per jaar uitvoerig besproken. De Intersectorale Netwerker is sinds begin 2014 ook bij de BWR gehuisvest. BROG-Plenaire Vergadering De Plenaire Vergadering (groepeert een 35-tal organisaties) komt 4 keer per jaar samen. Naast informatie uitwisseling en afstemming, standpuntbepaling rond zowel VAPH als niet-vaph aangelegenheden wordt er telkens één specifiek thema, werkdomein belicht waarop ook externe partners en organisaties uitgenodigd worden. Afgelopen jaar kwamen volgende gespreksthema s aan bod: Tewerkstellingsinitiatieven voor personen met een (arbeids)handicap in Brussel. Mogelijkheden en uitdagingen (maart); Zorg en initiatieven voor personen met een handicap binnen de woonzorgsector in Brussel. Invulling van het Masterplan woonzorg Brussel (juni); Focus op zorgvernieuwing in de praktijk (september); Hervorming van de Geestelijke Gezondheidszorg. Innoverende praktijken in Brussel: HERMESplus en TANDEMplus (december). Het BROG komt maandelijks samen volgens een vastliggend vergaderpatroon: na twee opeenvolgende bijeenkomsten van de Stuurgroep volgt er telkens een Plenaire Vergadering. BROG-stuurgroep De stuurgroep telt 13 leden en kwam afgelopen jaar 9 keer samen. De stuurgroep heeft als opdracht: informatie doorgeven, standpunten en adviezen formuleren en meegeven aan de BROG-vertegenwoordigers binnen de verschillende ROG-werkgroepen, ontwikkelen van een visie rond zorgvernieuwing en de implementatie binnen Brussel, invulling en uitvoering uitbreidingsbeleid, samenwerking en afstemming met partners binnen/ buiten de sector 7
Bijzondere aandachtspunten, acties: Toepassing Decreet Persoonsvolgende Financiering (PVF) in Brussel De (vorige) Vlaamse Regering keurde in april 2014 de PVF goed. Dit decreet hervormt de wijze van financiering van de zorg en de ondersteuning voor personen met een handicap. Het decreet vertrekt vanuit 2 pijlers: een basisondersteuningsbudget (BOB) en een persoonsvolgend budget (PVB). Het BOB is er voor personen met een erkende handicap en een beperktere ondersteuningsnood. Het betreft een vrij te besteden vast forfaitair bedrag (inmiddels vastgesteld op 300 /per maand en in voege vanaf september 2016 ) waarmee o.a. reguliere zorg (zoals gezinshulp) kan ingekocht worden. Het PVB is er voor personen met een zware en complexe zorgnood, die ondersteuning nodig hebben vanuit de VAPH-voorzieningen. Omdat de toekenning van het BOB gekoppeld wordt aan de Vlaamse Zorgverzekering heeft het BROG, naar aanleiding van de besprekingen en hoorzittingen van het Ontwerpdecreet in het Vlaams Parlement, in het voorjaar 2014 een schrijven gestuurd naar de (toenmalige) VGC-collegeleden en raadsleden, de Vlaamse volksvertegenwoordigers voor Brussel, de leden van de Commissie Welzijn-Vlaams Parlement, alsook de koepels en belangenorganisaties in de sector. In dit schrijven werd de grote bezorgdheid geuit over de toepassing en toekenning van het BOB in Brussel (gezien het niet verplichtend karakter van aansluiting bij de Vlaamse Zorgverzekering en de zware wachttijd en sanctionering bij niet tijdige aansluiting) en de mogelijke zware gevolgen voor de Vlaamse Brusselaars met een handicap, die hierdoor dreigen uit de boot te vallen. BROG-aanbevelingsnota voor het nieuwe VGCcollegelid Welzijn Het BROG heeft - in het kader van de nieuwe legislatuur en op basis van het Vlaamse Regeerakkoord en het VGC-bestuursakkoord 2014-2019 - een nota opgesteld met Aandachtspunten en Aanbevelingen betreffende Personen met een Handicap. In de nota kwamen volgende aspecten aan bod: historische zorgachterstand in Brussel, gevolgen van de Persoonsvolgende Financiering in Brussel, toekomst intersectorale samenwerkingsprojecten, problematiek van opvang personen met een handicap binnen de Brusselse woonzorgcentra, samenwerking met tweetalige, Franstalige structuren en lokale besturen. Einde september werd een BROG-delegatie ontvangen door bevoegd VGC-collegelid Bianca Debaets, waarbij deze nota uitvoerig besproken is. Aansluitend vond midden oktober ook een kennismakingsgesprek plaats met de nieuwe VGCdirectie en medewerkers welzijn, waarop de nota met de bezorgdheden extra onder de aandacht gebracht werd. Mandaten in het ROG Vlaams-Brabant en Brussel: stuurgroep ROG, werkgroep afstemming en planning De BWR-beleidsmedewerker is namens de VGC gemandateerd in de ROG-stuurgroep, alsook de Provinciale Werkgroep Afstemming en Planning, formuleert en bewaakt de BROG-standpunten en voorstellen. De ROG-stuurgroep evenals de Werkgroep Afstemming en Planning komen beiden maandelijks (10 keer per jaar) samen in het Provinciehuis te Leuven. Beide vergaderingen zijn samengesteld conform de bepalingen van het Zorgregiebesluit en geven uitvoering, invulling aan de opdrachten van de Zorgregie, zoals beschreven in de betreffende omzendbrieven van het VAPH. ROG-Stuurgroep: Boog zich afgelopen jaar o.a. over de volgende punten: advisering voorstel hertekening zorgregie in functie van de persoonsvolgende financiering, uitbreidingsbeleid 2014: verdeling middelen RTH en toekenningsprincipes voor de persoonsvolgende financiering en PAB, advisering reconversieaanvragen, opstart IROJ en overdracht minderjarigen, CRZ-registraties en historische zorgachterstand. In september werd door het VAPH een extra overleg georganiseerd; dit naar aanleiding van de vraag van het ROG-Limburg om de extra middelen voor de historische zorgachterstand binnen Antwerpen en Vlaams-Brabant/Brussel te schrappen. Het BROG werd mee uitgenodigd op dit interprovinciaal overleg en stelde een nota op (met onderbouwde cijfergegevens en duidingsmateriaal) om de bijzondere Brusselse probleemsituatie naar de Vlaamse partners te belichten. ROG - Werkgroep Afstemming en Planning: Werkt o.m. de voorstellen uit rond de invulling van het uitbreidingsbeleid en de budgetverdeling, evalueert en volgt de inzet op van de RTHmiddelen via de regionale penhouders, werkt voorstellen uit over de verdeling/verschuiving van de budgetten persoonsvolgende convenanten over de Regionale Prioriteiten Commissies Ondersteuning intersectorale samenwerkingsprojecten : ZONAR en intersectorale Netwerker Afgelopen jaar werden ook nog een 2-tal projecten opgevolgd, die vanuit de BROG-partners opgezet werden n.a.v. het eerdere onderzoek van de sectorfacilitator en hierop inspelen: 8
Informatie- en uitwisselingsmoment rond personen met het syndroom van Korsakov - 5 februari 2014 ZONAR Handicapspecifieke ondersteuning binnen de Brusselse woonzorgcentra Het VAPH financierde gedurende 3 jaar dit experimenteel zorgvernieuwingsproject (projecthouder: Zonnelied). Hierbij organiseerde Zonar binnen 3 Brusselse woonzorgcentra trajecten op maat van rusthuisbewoners met een handicap (jonger dan 60 jaar) en coachte het personeel in handicapspecifieke know how. Toen einde 2013 de experimentele financiering verstreek werd naar nieuwe pistes gezocht om de specifieke ondersteuning, omkadering te kunnen verder zetten. Einde 2013 kreeg Zonar nog een kleine subsidie toegekend vanuit de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (toenmalig kabinet B. Grouwels), die de meerwaarde van dit project erkende. Daarnaast kan er via de Vlaamse middelen in het kader van de Rechtstreeks Toegankelijke Hulp ook nog een beperkte ondersteuning geboden worden; waardoor Zonar nu reeds samen werkt met een 8-tal Brusselse woonzorgcentra actie. De BROG-beleidsmedewerker en de sectorfacilitator maken deel uit van de Zonar-stuurgroep (5-tal samenkomsten in 2014). Van Bruggenbouwer (thuislozenzorg) naar Intersectorale Netwerker Dit project werd gedurende 3 jaar gesubsidieerd (met Stedenfondsmiddelen) om de brug te slaan tussen de thuislozenzorg en de gehandicaptenzorg. Vervolgens werd het project verruimd (Bruggenbouwer+) naar jongeren/ jongvolwassenen met een vermoeden van handicap en kans op thuisloosheid (subsidies J. Van Deurzen, 2013). In 2014 werd het project verder open getrokken naar de reguliere sectoren (m.n. het Algemeen Welzijnswerk, Kind en Gezin, Gezinszorg) die binnen het Perspectiefplan 2020 aangeduid zijn als prioritaire partners in het kader van de inclusieve opvang en hulpverlening aan personen met een beperking. De intersectorale netwerker (personen met een beperking en kinderen met specifieke zorgbehoeften) heeft als opdracht om een kwaliteitsvolle ondersteuning van personen met een handicap te stimuleren, ongeacht in welke sector ze ondersteund worden, en hiertoe de nodige instrumenten aan te reiken, acties op te zetten, sectoren te verbinden. Sinds 2014 is de Intersectorale Netwerker gehuisvest binnen de BWR. Het juridisch werkgeverschap van het project - tot einde 2014 Begeleid Wonen Brussel - is vanaf 2015 in handen van het M.P.C. Sint-Franciscus (dit evenwel in het kader van het samenwerkingsverband FAM - Flexibel Aanbod Meerderjarigen - met De Lork en Zonnelied). 9
De BROG-stuurgroep volgt dit project mee op. De partners uit de betrokken sectoren worden telkens uitgenodigd op de besprekingen. De BROG-beleidsmedewerker nam het afgelopen jaar ook deel aan gesprekken met actoren uit de tweetalige en Franstalige thuislozen- en gehandicaptenzorg, en een overleg met het GGC-beleid (voormalig kabinet B. Grouwels); dit vanuit de vraag en verzuchting om ook met het tweetalige en Franstalige werkveld een parallelle structuur te kunnen uitbouwen. Partnerschap pilootproject BuurtPensioen Het pilootproject BuurtPensioen is een initiatief van het Kenniscentrum Woonzorg Brussel in partnerschap met Ado Icarus, Seniorencentrum Brussel, EVA, het Brussels Regionaal Overleg Gehandicaptenzorg (BWR) en de VUB-departement educatiewetenschappen. Het project kadert binnen het programma Sociale Innovatie van voormalig minister Lieten en werd gefinancierd voor één jaar. Het ging in november 2013 van start binnen het LDC Ado Icarus in Nederover- Heembeek. Op een vernieuwende manier wil dit project bijdragen aan de uitdagingen van vergrijzing, toenemende zorgbehoeften en betaalbaarheid, alsook de meerwaarde die wederkerigheid kan bieden op buurtniveau. Het BuurtPensioen is een vorm van pensioensparen in tijd. Mensen helpen elkaar en elke prestatie wordt geregistreerd. Dit opgebouwde krediet kan later ingezet worden om hulp te vragen wanneer de persoon zelf hulpbehoevend wordt. De BROG-beleidsmedewerker maakte hierbij deel uit van de projectstuurgroep die afgelopen jaar een 7-tal samen kwam. Intussen is de financiering van het project afgelopen, maar het Buurtpensioen loopt verder; dit dank zij een dynamische vrijwilligersploeg binnen het LDC. Intussen wordt er nog naar subsidies gezocht om het project te kunnen multipliceren, want intussen zijn er in Brussel verschillende antennes en geïnteresseerde partners die ook willen starten. Deelname aan een consultatie- en reflectiemoment (maart) van het Kenniscentrum Woonzorg Brussel in het kader van de opmaak van het Masterplan Woonzorg Brussel 2014-2020. Overleg met de Centrum voor Maatschappelijke Documentatie en Coördinatie - CMDC m.b.t. hun studie, in opdracht van het Verenigd College van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie, en Voorstel voor een dienst overschrijdend steunpunt voor de thuiszorg in Brussel. Dit moet in het bijzonder personen met een handicap beter omkaderen in de thuisopvang. Sectorfacilitator personen met een handicap De voorbije jaren heeft de sector personen met een beperking in Brussel, met tijdelijke projectsubsidies van de VGC, een sectorfacilitator kunnen inschakelen om de zorgproblematiek van personen met een beperking in Brussel in kaart te brengen en zorginnoverende projecten te ontwikkelen. De laatste twee jaar werd de sectorfacilitator ingezet om met de voorzieningen op het terrein uitvoering te geven aan het nieuwe Vlaamse ondersteuningsbeleid voor personen met een beperking in Brussel. De sectorfacilitator heeft als belangrijkste opdrachten: Bekendmaking hulpverlenersaanbod/ sensibilisering welzijnssector; Vorming uitwerken en aanbieden, uitbouwen intersectorale samenwerking; Ondersteunen van het Brussels samenwerkingsverband Rechtstreeks Toegankelijke Hulp (RTH): omkadering RTH-werkgroep, helpdesk RTHregistratiesysteem. Andere acties en initiatieven Deelname aan het overleg (georganiseerd door het Kenniscentrum Woonzorg Brussel) rond de uitbouw van een zorgzame buurt in Hoog-Molenbeek/Project Ontschottende zorg in het kader van de verdere invulling site Zonnelied: overlegmomenten in juni, september, november. Bekendmaking hulpverleningsaanbod/ sensibiliseren welzijnssector De sectorfacilitator zet in op de bekendmaking van laagdrempelige zorg- en ondersteuningsinitiatieven voor personen met een beperking: o.a. door het uitwerken van een toegankelijke website, aanbieden van folders en informatiesessies aan hulpverleners en doorverwijzers. 10
Uitwerken bekendmakingsmateriaal sector personen met een beperking. In oktober 2013 heeft de BWR, op vraag van het werkveld, bij de VGC een promobudget aangevraagd om enerzijds de bestaande website en folder van het BrAP (Brussels Aanmeldingspunt voor Personen met een handicap) te actualiseren en anderzijds de nieuwe laagdrempelige ondersteuningsvorm Rechtstreeks Toegankelijke Hulp - dit o.m. door gerichte verspreiding van een folder - ruim bekend te maken. De VGC keurde dit budget goed, maar kende finaal de middelen toe aan Begeleid Wonen Brussel, als juridisch werkgever van het BrAP. Met Begeleid Wonen Brussel werd er afgesproken dat de sectorfacilitator de geplande acties verder zou uitwerken en uitvoeren. Afgelopen jaar heeft de sectorfacilitator volgende concrete acties opgezet: Uitwerken van een nieuwe BrAP-folder: gezamenlijk initiatief met het BrAP; Ontwikkelen en verspreiden bekendmakingsfolder Rechtstreeks Toegankelijke Hulp; in samenspraak met de werkgroep RTH-Brussel; Meewerken aan de inhoudelijke ontwikkeling van de nieuwe toegankelijke website van het BrAP (geplande lancering voorjaar 2015). Folder RTH Voorbereiding informatiesessie voor Nederlandstalige Brusselse Huisartsen Samen met de Dienst OndersteuningsPlan - DOP (regioteam Brussel) werd de Brusselse Huisartsen Kring gecontacteerd met de vraag om, in het kader van hun navormingen, een informatieprogramma te kunnen aanbieden rond de nieuwe tendensen binnen de sector personen met een beperking en de laagdrempelige ondersteuningsmogelijkheden. Vorming uitwerken, aanbieden en uitbouwen intersectorale samenwerking Organiseren van twee informatie- en studiemomenten rond de opvangproblematiek van personen met het Syndroom van Korsakov (5 februari en 17 november) Via het zorgvernieuwingsproject van Zonar (cf. handicapspecifieke ondersteuning binnen de Brusselse woonzorgcentra) en het project Bruggenbouwer- Intersectorale Netwerker werd vastgesteld dat er veel personen met het syndroom van Korsakov in diverse Brusselse sectoren (thuislozen, woonzorgcentra, beschut wonen...) opgevangen worden. Korsakov is een syndroom dat vooral voorkomt in het kader van een langdurige alcoholproblematiek. Deze personen functioneren psychisch, cognitief en motorisch Folder BrAP 11
Studiedag rond personen met het syndroom van Korsakov - 17 november 2014 anders waardoor hulpverleners vaak op een andere manier met hen moeten omgaan. Dit is niet evident en hulpverleners geven regelmatig aan dat ze nood hebben aan meer informatie en handvaten bij de ondersteuning van deze doelgroep. De BWR heeft op 5 februari een eerste informatieen uitwisselingsmoment georganiseerd, dat op heel wat belangstelling kon rekenen; een 65-tal personen uit diverse sectoren namen deel aan dit gebeuren. Na een algemene uiteenzetting over het syndroom van Korsakov (Wat is Korsakov en hoe ontstaat het?) volgden er 4 getuigenissen van hulpverleners uit diverse sectoren, die over hun ervaring met de doelgroep kwamen spreken. Aansluitend werden de deelnemers in groepen opgedeeld om - aan de hand van een concrete opdracht - ervaringen uit te wisselen en eventuele noden en vragen te formuleren. Tijdens deze sessies kwam de vraag boven drijven naar meer specifieke informatie over thema s zoals: welke begeleidingsstijl hanteer ik het best als hulpverlener, bij welke ambulante of residentiële sectoren kan ik terecht, hoe bouw je een netwerk op bij deze doelgroep Om in te spelen op de vragen en signalen organiseerde de BWR op 17 november 2014 een tweede studiemoment, met alweer een grote opkomst (70 deelnemers). Ditmaal werd stil gestaan bij de vraag Hoe kan ik als hulpverlener iemand met Korsakov herkennen? Waar moet ik specifiek op letten? Een tweede deel van het programma was gericht op zorgvernieuwing, vermaatschappelijking van de zorg en het opbouwen van netwerken. Sprekers uit de sector geestelijke gezondheidzorg, personen met een beperking en het algemeen welzijnswerk brachten getuigenissen over hoe zij met deze cliënten omgaan. Als afsluiter van de studiedag werd - aan de hand van een aantal casussen - stil gestaan bij de vraag welke sector nu het best de zorg en ondersteuning voor deze doelgroep opneemt. Dit bleek heel duidelijk een én én verhaal. BuSO-overleg (Buitengewoon Secundair Onderwijs) Dit overleg werd opgestart naar aanleiding van het eerdere onderzoek van de sectorfacilitator waaruit bleek dat de instroom in de volwassenopvang na het 12
buitengewoon onderwijs, vaak moeizaam verloopt. Dit overleg heeft tot doel om tot een betere afstemming te komen tussen de onderwijssector/minderjarigenzorg en de zorg en ondersteuning voor volwassenen. In het voorjaar 2014 kwamen de partners nog één keer in plenum samen, waarbij CAW Brussel en Jeugd en Stad (JES) hun werking hebben toegelicht. Vervolgens werd beslist om de verdere aanpak en informatiesessies meer gericht per school te bekijken en op maat van de geëigende schoolpopulatie, met hun specifieke beperking. In het najaar 2014 organiseerde de sectorfacilitator, samen met de Dienst OndersteuningsPlan (DOP), het CAW Brussel, Begeleid Werken MAGDA, Begeleid Wonen Brussel en BuSO Zaveldal, een informatiereeks voor de leerkrachten en leerlingen van deze school. Het opzet was om schoolverlaters te wegwijs maken in het laagdrempelig (handicapspecifiek) welzijnsaanbod. De bekendmaking gebeurde aan de hand van casusbesprekingen, budgetbeheerspelletjes en groepsgesprekken; om zo de leerlingen actief te laten ervaren wat deze diensten, na hun schoolloopbaan, voor hen kunnen betekenen. Begin januari 2015 werd deze aanpak geëvalueerd. In de loop van dit jaar worden ook in de andere Brusselse BuSO-scholen (Kasterlinden, Koninklijk Instituut Woluwe, Cardijnschool) vergelijkbare informatiesessies ingericht. Ondersteuning Werkgroep Rechtstreeks Toegankelijke Hulpverlening In juni 2013 ging, in het kader van het nieuwe Vlaamse ondersteuningsbeleid, de Rechtstreeks Toegankelijke Hulpverlening van start. Via deze nieuwe, laagdrempelige ondersteuningsvorm kunnen personen met een (vermoeden van) handicap in beperkte mate hulp en ondersteuning krijgen, zonder hiervoor een VAPH-erkenning te moeten hebben. Hiermee wil het VAPH de zelfredzaamheid van personen met een beperking verhogen, gezinnen maximaal ondersteunen en tegelijk een onnodige vraag naar duurdere zorgvormen vermijden. In de regio Brussel wordt Rechtstreeks Toegankelijke Hulp aangeboden in het kader van een samenwerkingsverband tussen 9 voorzieningen en met Begeleid Wonen Brussel als penhouder. Het doel van het samenwerkingsverband is om flexibel, snel en vraaggestuurd te kunnen inspelen op noden van de Vlaamse Brusselaar met een (vermoeden van) handicap. Het samenwerkingsverband is geconsolideerd via een huishoudelijk reglement en samenwerkingsovereenkomst tussen de partners. Daarnaast komen de partners op vaste tijdstippen samen - in de schoot van de werkgroep RTH - om de samenwerking en de verdeling van de middelen te evalueren en bij te sturen. In 2014 is de werkgroep 4 keer samengekomen. De sectorfacilitator ondersteunt de Brusselse RTHwerking door: Ontwikkelen, onderhouden RTH registratiedocument: de sectorfacilitator is de ontwikkelaar van het online registratiedocument waarmee de Brusselse Partners hun RTH-budget aanvragen bij de penhouder. Daarnaast registreren de partners hun gepresteerde acties in het document. Op deze manier heeft ieder steeds een actueel overzicht van het beschikbare budget; Informeren: partners uit de werkgroep en sector informeren over nieuwe ontwikkelingen binnen RTH; Ondersteuning en vormingen aanbieden: de sectorfacilitator ondersteunt de (nieuwe) partners in het samenwerkingsverband door hun vorming te geven over RTH. Daarnaast neemt de sectorfacilitator de functie op van RTH-helpdesk en biedt hij antwoorden op inhoudelijke en technische vragen; Rapporteren aan werkgroep RTH-Brussel: de sectorfacilitator neemt deel aan de werkgroep van de RTH-partners in Brussel. Hij staat in voor de verwerking van de budgetverdeling, het beheer, analyse en ontsluiting van de registratiegegevens en is verslaggever van de vergaderingen; Rapporteren aan ROG Werkgroep Afstemming en Planning: op regelmatige basis worden de 3 regionale penhouders RTH (Halle- Vilvoorde, Leuven, Brussel) uitgenodigd op de ROG werkgroep Afstemming en Planning voor een tussentijdse rapportage, evaluatie en mogelijke puntenoverdracht tussen de regio s. De sectorfacilitator verzamelt en analyseert de gevraagde gegevens en maakt deze over aan het ROG. Andere activiteiten Inwerken in aantal materies, dossiers in het kader van de toekomstige functie als beleidsmedewerker personen met een beperking (vanaf 1 mei 2015): deelname aan BROG-stuurgroepen en Plenaire Vergadering, plaatsvervanger beleidsmedewerker in het ROG-Vlaams Brabant en Brussel ; Verzamelen en verwerken van Brusselse cijfergegevens inzake personen met een beperking uit diverse gegevensbronnen en databanken (CRZ- Centrale Registratie van Zorgvragen, Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering, RTH, Agentschap Gezondheid en Zorg, Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid ). Deze gegevens worden ter beschikking gesteld van de BROG en ROG-partners of aangereikt aan de VGC in het kader van vragen en interpellaties van VGCraadsleden. 13