Severity Indices for Personality Problems (SIPP-118 en SIPP-SF) Laura Weekers & Annelies Laurenssen Trimbos Instituut, 3 februari 2016
Inhoud Theoretische achtergrond Ontwikkeling SIPP Domeinen en facetten Scoring Interpretatie Casus
Severity Indices for Personality Problems (SIPP-118 en SIPP-SF) Een zelfrapportagevragenlijst om de kerncomponenten van (mal) adaptief persoonlijkheidsfunctioneren in kaart te brengen. Meetpretentie: (ernst van) persoonlijkheidspathologie Gebruik: De SIPP-118 wordt vooral klinisch gebruikt, de SIPP-SF wordt vooral gebruikt om metingen te herhalen. Beide lijsten zijn gebruikt in uitkomstonderzoek.
Theoretische achtergrond SIPP James (1890): personality is set like plaster by age 30 Recente onderzoeken tonen aan dat persoonlijkheid variabel en veranderbaar is (o.a. Srivastava et al., 2003; Jones et al., 2003) Ontstaan effectieve behandelingen voor persoonlijkheidsstoornissen Behoefte aan het meten van veranderbare componenten van persoonlijkheidsproblematiek
Theoretische achtergrond SIPP Ernst van persoonlijkheidsproblematiek heeft belangrijke klinische implicaties, kan voorspeller van behandeluitkomst zijn. DSM-5 alternatieve model voor persoonlijkheidsstoornissen: Interpersoonlijk- en zelf-functioneren
Ontwikkeling SIPP Twee consensus groepsbijeenkomsten met 10 klinische experts. Persoonlijkheidsproblemen worden gekenmerkt door de afwezigheid van adaptieve persoonlijkheidskenmerken Vragenlijst begon met 277 items en eindigde na beoordeling door patiënten, behandelaren en een pilot met 118 items.
Betrouwbaarheid & Validiteit Mensen met een persoonlijkheidsstoornis scoren lager dan mensen uit de normale populatie Patiënten met een persoonlijkheidsstoornis scoren lager dan patiënten zonder een persoonlijkheidsstoornis Gevoelig voor midden- tot lange termijn verandering: in een patiëntenpopulatie was verbetering op alle domeinen zichtbaar na 1 jaar en na 2 jaar behandeling SIPP-SF validering loopt op dit moment nog
Severity Indices for Personality Problems (SIPP-118 en SIPP-SF) De SIPP-118 bestaat uit 118 items, die in 16 facetten zijn op te delen. De 16 facetten zijn geclusterd in 5 domeinen. De SIPP-SF bestaat uit 60 items die in 5 domeinen zijn te clusteren. Gevraagd wordt om van verschillende stellingen aan te geven in hoeverre deze kenmerkend zijn voor de afgelopen 3 maanden.
Severity Indices for Personality Problems (SIPP-SF)
Domeinen 1) Zelfcontrole: het vermogen om emoties en impulsen te tolereren, te gebruiken en te controleren. Voorbeelditem: Soms zijn mijn gevoelens zo overweldigend dat ik geen controle over mijn reactie heb.
Domeinen 2) Identiteitsintegratie: Vermogen om zichzelf en zijn/haar leven als stabiel, geïntegreerd en zinvol te beschouwen. Voorbeelditem: Ik weet precies wie ik ben en wat ik waard ben.
Domeinen 3) Verantwoordelijkheid: realistische doelen kunnen stellen en het vermogen om deze doelen te bereiken in lijn met de verwachtingen die hij heeft opgewekt bij anderen. Voorbeelditem: Als ik met mensen heb ingestemd over de gang van zaken, dan houd ik me gewoonlijk aan mijn afspraken.
Domeinen 4) Relationele capaciteiten: vermogen om oprecht om anderen te geven en zich gewaardeerd te voelen door anderen, persoonlijke ervaringen te delen met anderen, naar anderen te luisteren en zich te binden aan anderen. Voorbeelditem: Ik ontmoet zelden iemand met wie ik mijn gedachten en gevoelens durf te delen.
Domeinen 5) Sociale concordantie: vermogen om de identiteit van een ander te waarderen, om agressieve impulsen jegens anderen achterwege te laten en samen te kunnen werken met anderen. Voorbeelditem: Soms word ik zo boos dat ik zin heb om mensen om me heen te slaan of te schoppen.
Scoren van de SIPP Scoringssyntax voor SPSS voor de SIPP-SF en SIPP-118 staan op de website van de Viersprong. http://www.deviersprong.nl/paginas/143-sipp-main-menu.html Excel scoringsformulier voor het handmatig scoren van één of enkele vragenlijsten.
Excel scoringsformulier
Severity Indices for Personality Problems (SIPP-SF) Ruwe schaalscores kunnen omgezet worden naar t-scores voor de normale populatie en patiëntenpopulatie. Interpretatie van t-scores < 30 = zeer laag 30-39 = laag 40-59 = gemiddeld 60-69 = hoog >= 70 = zeer hoog
Profiel SIPP-118 en SIPP-SF Let op! Verschillende profielen voor verschillende populaties Domeinscores Effectrapportages
SIPP-SF Domeinscores
Effectrapportage aanvang en een half jaar behandeling SIPP-SF
SIPP-SF in een verslag
Casus I (1) Een 29-jarige vrouw meldt zich met angstproblemen. Ze heeft een lange behandelgeschiedenis met onder meer eetproblematiek. Zij heeft een grote behoefte aan controle en orde en verliest zichzelf vaak in gepieker en dwangmatigheid. Daarnaast ervaart zij veel vage somatische klachten die zij relateert aan spanningen die zij ervaart. Zij is snel geïrriteerd en kan fel en kwetsend uit de hoek komen, waar zij later spijt van heeft.
Casus I (2) DSM-IV as I diagnoses: depressieve stoornis recidiverend, gegeneraliseerde angststoornis, somatisatiestoornis en boulimia nervosa in het verleden. DSM-IV as II diagnose: Persoonlijkheidsstoornis NAO met borderline en obsessief-compulsieve kenmerken.
Casus I (3) Hoe kunnen we deze resultaten interpreteren?
Casus II (1) Een 34-jarige vrouw meldt zich met stemmingswisselingen, achterdocht en middelenmisbruik in het verleden. Daarnaast ervaart cliënte heftige relaties met anderen waarin zij ook met suïcide kan dreigen.
Casus II (2) Start behandeling DSM-IV as-i diagnoses: afhankelijkheid van amfetamine, in volledige remissie, misbruik van alcohol in het verleden DSM-IV as-ii diagnoses: borderline persoonlijkheidsstoornis Drie jaar na start behandeling DSM-IV as-i diagnoses: afhankelijkheid van amfetamine in volledige remissie DSM-IV as-ii diagnoses: geen (2 kenmerken van de obsessiefcompulsieve persoonlijkheidsstoornis)
Casus II (3)
Oefenen Hoe zou je de resultaten van deze vragenlijsten bij aanvang van de behandeling terugkoppelen aan deze cliënt? Hoe zou je de resultaten van deze vragenlijsten na een jaar behandeling terugkoppelen aan deze cliënt? Wat kun je zeggen over het effect van de behandeling tot dan toe?
Vragen over de SIPP SIPP@deviersprong.nl
Referenties Arnevik, E., Wilberg, T., Monsen, J. T., Andrea, H., & Karterud, S. (2009). A cross-national validity study of the Severity Inices of Personality Problems (SIPP-118). Personality and Mental Health, 3, 41-55. Feenstra, D. J., Hutsebaut, J., Verheul, R., & Busschbach, J. J. V. (2011). Severity indices of personality problems (SIPP-118) in adolescents: reliability and validity. Psychological Assessment, 23, 646-655. Feenstra, D. J., Hutsebaut, J., Verheul, R., & van Limbeek, J. (2014). Changes in the identity integration of adolescents in treatment for personality disorders. Journal of Personality Disorders, 28, 101-112. Verheul, R., Andrea, H., Berghout, C. C., Dolan, C., Busschbach, J. J. V., Van der Kroft, P. J. A., Fonagy, P. (2008). Severity Indices of Personality Problems (SIPP-118): Development, factor structure, reliability, and validity. Psychological Assessment, 20, 23 34.