Patiënten informatie

Patiënten informatie

Inhoudsopgave 1. Algemene informatie 1 1 Behandelverantwoordelijkheid 2 2 Opname in het Nederlands Astmacentrum Davos 3 3 Behandelinformatie volwassenen 5 4 Introductie van de disciplines 6 4.1 Longartsen 6 4.2 Psychologie 6 4.3 Psychomotorische therapie 7 4.4 Verpleging 7 4.4.1 Bereikbaarheid verpleging en alarm 7 4.4.2 Spreekuren 8 4.4.3 Medicijnen 8 4.4.4 Vernevelsetjes en zuurstofbrillen 9 4.4.5 Acapella of flutter 9 4.4.6 Bloedafname, Wegen en Controles 9 4.4.7 Medicatie Inhalatie Check (MIC) 9 4.5 Paramedische vakgroep: 10 4.5.1 Fysiotherapie 10 4.5.2 Bewegingsagoog 11 4.5.3 Diëtetiek 12 4.5.4 Voedingscoach 13 4.6 Zorgcoördinatie 13 4.7 Activiteitenbegeleiding 14 5 Diagnostiek 15 5.1 Laboratorium 15 5.2 Longfunctie 15 5.3 Elektrocardiogram en Röntgenfoto s 15 6 Facilitaire zaken 16 6.1 Brandveiligheid 16 6.2 Bewegwijzering 16 6.3 Bezoekregeling 16 6.4 Bibliotheek 16 6.5 Kosten 16 6.6 Besmettingsgevaar bij virussen 17 6.6.1 Restaurant Mira Munt 18 6.6.2 Ligging 18 6.6.3 Etenstijden voor patiënten 18 6.6.4 Ontbijt 18 6.6.5 Middageten 18 6.6.6 Avondeten (warm/brood) 19 6.6.7 Bezoek 19 Patienten informatie NAD 17022026 nov2015

6.7 Cafetaria 20 6.8 Internetgebruik 20 6.9 Kerkdiensten 20 6.10 Linnenverzorging 21 6.11 Post 21 6.12 Secretariaat (Receptie) 21 6.13 Kapper, Pedicure en Schoonheidsspecialiste 21 6.14 Schoonmaak 21 6.15 Technische storingen 21 6.16 Telefoon 21 6.17 Televisie 22 6.18 Vervoer/buspas 22 6.19 Parkeren 22 6.20 Voeding 22 6.20.1 Algemene informatie 22 6.20.2 Restaurant Zhreha 22 6.20.3 Keuken op de afdeling 23 6.20.4 Wat zijn de mogelijkheden als u bepaalde wensen heeft? 23 6.21 Zwembad 23 6.22 Reiskosten bezoek 23 7 Huisregels van het Nederlands Astmacentrum Davos 24 7.1 Algemeen 24 7.2 Privacy 24 7.3 Respectvol gedrag, roken, drugsgebruik en alcohol 24 7.4 Allergieën 25 7.5 Begeven buiten Davos 25 7.6 Aansprakelijkheid en schade 25 7.7 Sporten op eigen gelegenheid 25 7.8 Mobiele telefoon 26 7.9 Gebruik eigen vervoer 26 8 Afdelingsregels van het Nederlands Astmacentrum Davos 27 8.1 Geluidsoverlast 27 8.2 (Nacht)rust op de afdeling 27 8.3 Bezoek 27 8.4 Kaarsen en huishoudelijke apparaten 27 8.5 De eerste dagen in de kliniek 27 8.6 Afmelden therapieën 27 8.7 Corvee 27 8.8 Voorkomen van diefstal 28 8.9 Zorgvuldig omgaan met NAD eigendommen 28 8.10 Wassen, strijken en drogen van kleding 28 8.11 Vogels voeren 28 8.12 Gedragscode medewerkers 28 8.13 Incidentmeldingsysteem 28 9 Voorbereiding op het ontslag 29 Patienten informatie NAD 17022026 nov2015

9.1 De terugreis 29 9.2 Afspraak huisarts, longarts en longverpleegkundige 29 9.3 Thuiskomst organiseren 29 9.4 Contact na de opname 29 9.5 Gesprekken 29 9.6 Kamer 30 9.7 Telefoonrekening 30 10 Vereniging Nederland Davos 31 11 Klachtenprocedure 32 11.1 Indienen van een klacht 32 11.2 Opvang en bemiddeling 32 11.3 Vertrouwenspersoon seksualiteit 32 11.4 Uitspraak klachtencommissie 32 11.5 Werkwijze klachtencommissie 32 11.6 Adressen voor de klachtenopvang en de bemiddeling 33 12 De Cliëntenraad 34 12.1 Wat is de CR? 34 12.2 De doelstelling van de CR 34 12.3 Bevoegdheden van de CR 34 12.4 De werkwijze van de CR 34 12.5 Wie zijn de leden van de CR? 34 13 Uitleenreglement Nederlands Astmacentrum Davos 36 Art. 1 Algemeen 36 Art. 2 Gebruik materialen 36 Art. 3 Schade/vermissing 36 Art. 4 Oneigenlijk gebruik 37 14 Overige adressen 38 14.1.1 Algemene Nederlandse Gehandicapten Organisatie (ANGO), Afdeling Welzijn 38 14.1.2 Bookings tool logeeradressen Davos en Klosters 38 14.1.3 Centrale Cliëntenraad 38 14.1.4 Davos Tourismus 38 14.1.5 Diëtiste 38 14.1.6 Nederlands Astmacentrum Davos (NAD) 38 14.1.7 Sporthotel Clavadel 38 14.1.8 Transferteam NAD 39 14.1.9 Vereniging Nederland Davos (VND) 39 14.1.10 Voedingscoach 39 15 Colofon 40 Patienten informatie NAD 17022026 nov2015

1. Algemene informatie Het Nederlands Astmacentrum Davos (hierna NAD) en Behandelcentrum Heideheuvel werken intensief samen. Sinds 1 oktober 2010 vormen deze behandelcentra samen met Revalidatiecentrum De Trappenberg een holding onder de nieuwe naam: Merem Behandelcentra. Het NAD is gevestigd in de Zürcher RehaZentren kliniek in Davos (hierna Zhreha). De patiënten worden behandeld door Nederlands zorgpersoneel. De algemene faciliteiten zoals zwembad, sportzaal, restaurant e.d. worden gedeeld met de Zhreha. Het schoonhouden van de ruimten en het bereiden van de maaltijden worden door medewerkers van de Zhreha verzorgd. Versie 4. datum 01.02.2015 Bladzijde 1

1 Behandelverantwoordelijkheid Vanaf het moment dat u opgenomen wordt in het NAD tot aan uw ontslag heeft de longarts van het NAD de eindverantwoordelijkheid voor uw behandeling. In overleg kan hij u doorverwijzen naar een specialist in Davos voor een consult. De eindverantwoordelijkheid voor de behandeling blijft in dit geval liggen bij de longarts van het NAD. Als u opgenomen moet worden in een ziekenhuis in Zwitserland ligt de verantwoordelijkheid voor uw behandeling niet meer bij de longarts van het NAD. Natuurlijk staan we u dan wel met raad en daad terzijde. Versie 4. datum 02.01.2015 Bladzijde 2

2 Opname in het Nederlands Astmacentrum Davos Het Nederlands Astmacentrum Davos heeft een Transferteam. Dit team bestaat uit medewerkers in Nederland, twee zorgcoördinatoren, één verpleegkundige en een zorgcoördinator jeugd. Als u aangemeld bent voor een opname in Davos, is het contact met iemand van het Transferteam de eerste stap. Wat kunt u verwachten? Uw behandelend specialist meldt u aan voor een opname in Davos. Als duidelijk wordt dat uw zorgverzekeraar een machtiging gaat afgeven wordt de procedure voor opname gestart. Het secretariaat van het NAD stuurt u een informatiepakket met schriftelijke informatie. U ontvangt hierbij tevens formulieren om in te vullen, die betrekking hebben op uw opname en behandeling. Een medewerker van het Transferteam neemt contact met u op en nodigt u uit voor een gesprek op ons kantoor in Hilversum. Dit gesprek is een wederzijdse informatie-uitwisseling over alles wat van belang is voor een succesvolle behandeling. Een skype gesprek met één of meer behandelaren in Davos kan onderdeel uitmaken van de aanmeldingsprocedure. Het kan nodig zijn om, voorafgaande aan de behandeling een aantal zaken met instanties te regelen, bijvoorbeeld op het gebied van financiën, woningsanering of hulpmiddelen, met de longverpleegkundige of de specialist. De medewerker van het transferteam ondersteunt u hierbij. Ook zorgt deze medewerker ervoor dat alle noodzakelijke informatie voor uw opname in Davos aanwezig is. Indien nodig of gewenst houdt de medewerker van het Transferteam contact met u en uw gezin tijdens de behandeling. De ervaring heeft geleerd dat een opname in Davos een grote impact heeft op de patiënt en zijn of haar gezinsleden. Het is gebleken dat zij naast de medische behandeling, profijt hebben van praktische of psychosociale ondersteuning. De eerste avond in het NAD kenmerkt zich door veel nieuwe indrukken en kennismaking met veel nieuwe mensen. En dat na een lange en vermoeiende reis. Daarom proberen we de eerste avond zo rustig mogelijk voor u te laten verlopen. U krijgt uw kamer toegewezen waar een broodmaaltijd voor u klaar staat. Verder krijgt u de informatie uitgereikt die belangrijk is voor de eerste dagen tijdens uw verblijf. In de loop van de eerste week is een bijeenkomst gepland waarin deze informatie uitgebreid met u wordt besproken. Versie 4. datum 02.01.2015 Bladzijde 3

De zorgcoördinator informeert u de eerste avond over: Bellen naar Nederland ; Werktijden en bereikbaarheid van de zorgcoördinatie en de verpleging; Het introductieprogramma; Indeling van de afdeling; Koffie- en thee. De verpleging informeert u de eerste avond over: Bereikbaarheid van de verpleging en de 24h aanwezigheid; Het alarmsysteem. De belangrijkste telefoonnummers verpleging en zorgcoördinatie. Tevens komt de dienstdoende arts even bij u langs om kennis te maken en te kijken hoe het met u gaat. Versie 4. datum 02.01.2015 Bladzijde 4

3 Behandelinformatie volwassenen Een ernstige vorm van astma heeft voor een patiënt grote gevolgen, vooral lichamelijk maar ook psychisch. Astma heeft ook gevolgen voor sociale contacten en op het maatschappelijke vlak, zoals op het werk. De problemen die astma veroorzaakt, staan bovendien vaak niet op zichzelf, maar het één is weer het gevolg van het ander. Juist omdat er sprake kan zijn van verschillende problemen wordt u behandeld door een team bestaande uit verschillende disciplines. Het behandelteam bestaat uit leden van de volgende vakgroepen: longgeneeskunde, psychologie, psychomotorische therapie, verpleging, paramedische vakgroep (fysiotherapie, bewegingsagogie en dietetiek), zorgcoördinatie, activiteitenbegeleiding. De eindverantwoordelijkheid van de behandeling ligt in handen van de longarts. De kracht van het team ligt erin dat verschillende disciplines u samen behandelen. Dat betekent dat de leden van het team informatie die belangrijk is voor de behandeling over u uitwisselen. Wilt u niet dat medebehandelaars bepaalde informatie over u krijgen, laat u dit dan uitdrukkelijk weten. Er zijn verschillende vergaderingen waarin de voortgang van uw behandeling wordt besproken. Binnen het behandelteam worden uw gegevens natuurlijk vertrouwelijk behandeld. De eerste fase van de behandeling, de observatie- diagnostische fase duurt een week. Tijdens deze periode wordt onderzoek gedaan (o.a. longfunctie en inspanningstolerantie) en maakt u kennis met de leden van het behandelteam. Deze afspraken hebben als doel: Analyse van uw lichamelijke situatie Uitleg over de bijdrage van de verschillende disciplines aan de behandeling Inventariseren van de problemen die tijdens de behandeling aandacht nodig hebben Voorbereiden van het behandelplan Bereidt u zich er op voor dat er veel vragen worden gesteld. Deze fase wordt afgerond met het opstellen van een individueel behandelplan, waarin de doelen staan beschreven die u samen met het team tijdens de opname wilt bereiken. Dit behandelplan en de verwachte behandelduur wordt met u besproken door de longarts en een zorgcoördinator. Versie 4. datum 02.01.2015 Bladzijde 5

4 Introductie van de disciplines U ontvangt elke donderdag een planning voor de komend week. Op deze planning staan alle afspraken met de diverse behandelaren van de verschillende disciplines. We streven naar zo kort mogelijke wachttijden voor afspraken met behandelaren. We verzoeken u contact op te nemen met een zorgcoördinator als u langer dan 15 minuten op een afspraak wacht. Hieronder vindt u per disciplines een korte omschrijving. 4.1 Longartsen Doel van de medische behandeling is het zo goed mogelijk stabiliseren van astma, het verbeteren van de longfunctie en het zo mogelijk verminderen van de medicatie. Tijdens de behandeling krijgt u op verschillende manieren met de longartsen te maken: Gedurende de behandeling heeft u een vaste longarts. Wekelijks gaat u naar het spreekuur om uw lichamelijke toestand door te spreken. De longarts verzorgt ook de noodzakelijke medische hulp buiten de spreekuren. Uw vaste longarts is eindverantwoordelijk voor de gehele behandeling en heeft contact met uw specialist in Nederland. Aan de hand van het behandelplan wordt het verloop van de behandeling en de behandelduur besproken. Samen met uw longarts bekijkt u ook welke behandelonderdelen of vormen van vrijetijdsbesteding medisch mogelijk en verantwoord zijn. Tijdens de avonden en weekenden heeft een van de artsen van het NAD bereikbaarheidsdienst. In het geval u dan medische hulp nodig heeft, krijgt u te maken met de dienstdoende arts. Indien nodig kan uw longarts u voor problemen buiten zijn/haar vakgebied verwijzen naar een van de diverse specialisten in Davos of in het plaatselijk ziekenhuis. De artsen geven een deel van het programma voor gezondheidsvoorlichting. 4.2 Psychologie Doel van een psychologische behandeling is het bewustmaken dan wel vergroten van iemands algemeen welbevinden. Bij opname wordt elke patiënt voor een gesprek uitgenodigd. Dit om, naast de medisch specialist, goed zicht te krijgen hoe het iemand vergaat. Hoe bijvoorbeeld de verhouding is tussen de fysieke gesteldheid en het psychosociaal functioneren. Daarnaast om mogelijke (bijkomende) problemen, die een opname zouden kunnen bemoeilijken, tijdig op te kunnen sporen. Op indicatie kan er psycho diagnostisch onderzoek worden uitgevoerd. Met u wordt besproken of het starten van een behandeling zinvol zou zijn en of u hiervoor gemotiveerd bent. Redenen voor het aangaan van psychologische behandeling kunnen zijn: Het optimaliseren van het astmamanagement; Het in kaart brengen van draaglast en draagkracht; Het vergroten van uw autonomie en communicatie; Een geringe mate van zelfvertrouwen en zelfbeeld hebben; Omgaan met gevolgen van ziek zijn en stressfactoren optimaliseren; Angstig zijn; Stemmingsgevoelig zijn, zoals somberheid of depressiviteit; Het te maken hebben met niet of onvoldoende verwerkte ingrijpende levensgebeurtenissen; Een complexe thuissituatie hebben; Versie 4. datum 02.01.2015 Bladzijde 6

Heimwee gevoelens; Het ervaren van problemen bij het verblijven in een groep tijdens de opname. 4.3 Psychomotorische therapie Psychomotorische therapie (PMT) is een ervaringsgerichte therapie. Hiermee wordt bedoeld dat er binnen de therapie niet alleen wordt gepraat, maar dat er ook wordt gedaan. Door middel van opdrachten en activiteiten wordt er gekeken naar gedragspatronen en kan er worden geëxperimenteerd met ander, nieuw gedrag. Het doel van PMT is het zichtbaar maken van gedragspatronen die een negatieve invloed hebben op het ziek-zijn of die een negatief gevolg zijn van het ziek-zijn. In de eerste fase van de behandeling vindt er observatie en diagnostiek plaats. Hierbij wordt in kaart gebracht waar de moeilijkheden en lasten op psychosociaal gebied liggen. Aan de hand hiervan worden, uiteraard in samenspraak met u, doelen geformuleerd. Thema s die binnen PMT aan bod kunnen komen: Het waarnemen van lichaamssignalen. Hierbij wordt er geoefend met het waarnemen van lichaamsgevoel. Met als doel bijvoorbeeld benauwdheid aan te leren voelen en er adequaat naar te leren handelen. Of het leren aanvoelen van spanningen en emoties en hier adequaat naar te leren handelen. Lichaamswaardering. Hierbij is aandacht voor het versterken van een positief lichaamsbeeld. Het aangeven van grenzen. Hierbij wordt er geoefend met het aanvoelen van lichamelijk en/of sociale grenzen en het adequaat handelen naar deze grenzen. Acceptatie. Hierbij is aandacht voor het accepteren van beperkingen. Zelfvertrouwen. Hierbij is aandacht voor de versterking van het vertrouwen dat u in uzelf heeft. Vertrouwen in eigen denken en handelen. Binnen PMT wordt aandacht besteed aan het denken, voelen en handelen. Dit vindt plaats op lichamelijk, emotioneel, cognitief en sociaal niveau. Door te oefenen, te ervaren en te ontdekken, kunt u nieuwe competenties opdoen die maken dat u meer controle over lijf en leven kan ervaren. PMT vindt afhankelijk van het doel plaats in een kleine behandelruimte of in de gymzaal. In de meeste gevallen is het een individuele therapie. Wanneer de hulpvraag op sociaal gebied ligt, kan er gekozen worden voor groepstherapie. Zowel tijdens als het eind van de behandeling worden de PMT-doelen door de therapeut met u geëvalueerd. Wanneer de therapie aan het einde van de algehele behandeling niet afgerond is, kan er gekozen worden voor een vervolg in Nederland. De PMT-er kan dit samen met u voor u regelen. 4.4 Verpleging 4.4.1 Bereikbaarheid verpleging en alarm De verpleegkundigen zijn 24 uur per dag aanwezig. Zij houden verpleegkundige spreekuren, lopen visite met de longartsen en geven u de medische zorg. Tevens zijn zij verantwoordelijk voor de patiënten die op hun kamer verblijven en extra zorg en aandacht nodig hebben. De verpleging is als volgt te bereiken: Versie 4. datum 02.01.2015 Bladzijde 7

4.4.1.1 Telefonisch Bel altijd eerst het nummer 8524, dat is onze hoofdtelefoon. Wanneer u niemand te pakken krijgt mag u ook 8525 bellen. 4.4.1.2 Via het alarm Het alarm is er voor noodgevallen. Dus wanneer u niet in staat bent om ons te bellen, bijvoorbeeld omdat u erg benauwd bent of bent gevallen. U maakt alarm door op een van de alarmknoppen te drukken: op uw kamer: oranje knopje met het zusterteken erop naast het bed en bij de deur; in de badkamer onderaan op de muur een oranje knopje met het zusterteken erop bij het toilet en er hangt een touwtje bij het toilet en in de douche. De verpleging ziet op haar telefoon waar het alarm gemaakt is en zal zo snel mogelijk naar u toe komen. Als u buiten de Nederlandse afdeling alarm maakt komt er waarschijnlijk een Zwitserse verpleegkundige naar u toe. Als u zegt dat u van de Nederlandse kliniek bent zullen zij ons bellen. Een keer "vals alarm" maken kan iedereen overkomen, maar wacht dan wel even tot een verpleegkundige zich gemeld heeft. Graag willen we u attent maken op onderstaande tijden: Ochtendoverdracht verpleging 7:30 uur tot 8:00 uur Visite artsen op de afdeling 8:15 uur tot 8:45 uur Multidisciplinaire ochtendoverdracht 8:45 uur tot 9:00 uur Middagoverdracht verpleging 15:00 uur tot 15:30 uur Het wordt op prijs gesteld als u met deze tijden rekening kunt houden. Voor dringende zaken/ problemen bent u natuurlijk altijd welkom! 4.4.2 Spreekuren Het verpleegkundig spreekuur wordt tijdens u opname meerdere malen ingepland in uw rooster. In deze spreekuren komen verschillende onderwerpen aan bod zoals inhalatie techniek, medicatie inname, astma actie plan etc. U krijgt een vaste verpleegkundige voor de duur van de opname die met u bovenstaande afspraken heeft. 4.4.3 Medicijnen De meeste medicatie wordt verstrekt door de Clavadel-apotheek. Via hen krijgt u van ons elke dag een medicatiedagdoosje. Daarnaast krijgt u vernevelrespules ook per dag verstrekt. De nachtdienst brengt s ochtends vroeg deze medicatie bij u op de kamer. U overige inhalatiemedicatie (pufjes) hebben wij zelf op voorraad en kunt u bestellen via een briefje in de brievenbus die op de verpleegbalie staat. Zo nodig medicatie, bijvoorbeeld Paracetamol, kunt u ook via de brievenbus bestellen. Tevens hebben we zalven en Nederlandse medicatie zelf op voorraad. Versie 4. datum 02.01.2015 Bladzijde 8

Acute medicatie, zoals bijvoorbeeld antibiotica, is altijd op voorraad. De medicatie van de brievenbusbestelling weer afhalen kunt u: Wanneer: Dagelijks tussen 19.00 en 19:15 Waar: Behandelkamer, 2 e blauwe etage Wanneer u met ontslag gaat krijgt u voor 5 dagen aan medicijnen mee voor de eerste dagen thuis. 4.4.4 Vernevelsetjes en zuurstofbrillen Indien u vernevelt krijgt u van ons een vernevelapparaat voor op de kamer, tenzij u er zelf een bij u heeft. De vernevelsetjes die u van ons krijgt moeten elke week vernieuwd worden. Zo ook de zuurstofbrillen. Hiervoor kunt u op het medicatie-afhaalmoment bij de Behandelkamer terecht. 4.4.5 Acapella of flutter Indien u last van sputum heeft kan het zijn dat u van de fysiotherapeut een acapella of flutter krijgt als hulpmiddel om het sputum uit de longen te krijgen. Deze dient ter reiniging elke dag 10 minuten in de alcohol gelegd te worden. Hiervoor krijgt u van de verpleging een afsluitbaar bakje gevuld met alcohol. De alcohol moet 1 x per week ververst worden, dit kan op het medicatie-afhaalmoment bij de Behandelkamer. 4.4.6 Bloedafname, Wegen en Controles Bloedafname gebeurt door de verpleging in de Behandelkamer, op de 2 e blauwe etage. Wij verzoeken u nuchter te zijn hiervoor. Tijd tussen 6.45 en 7.00h. Wanneer u als behandeldoel gewichtsafname heeft is het de bedoeling dat u zich 1 x per week, op indicatie van de diëtiste, laat wegen door de verpleging. Dit kan in de Behandelkamer op vrijdagavond tijdens het medicatie-afhaalmoment, of zaterdagochtend vanaf dat u wakker bent tot ca 10 uur. In het geval dat er met u wordt afgesproken dat bepaalde controles standaard gedaan moeten worden ( bijvoorbeeld bloeddrukcontrole of temperatuurmeting tijdens een antibioticakuur) komen we op een vast afgesproken tijdstip langs op de kamer. 4.4.7 Medicatie Inhalatie Check (MIC) Op uw rooster zal een aantal keer een MIC afspraak komen te staan met de verpleging. MIC staat voor medicatie inhalatie check. Wij willen dan graag meekijken met de inname van uw inhalatiemedicatie om te beoordelen of u via de juiste techniek inhaleert. Dit doen we standaard aan het begin van de opname en zo nodig vaker. 4.4.8 Aandachtspunten In Davos is de lucht droger dan in Nederland. Dat voelt u vaak al na een paar dagen, doordat u droge lippen krijgt of een droge huid. We adviseren daarom om meer te drinken dan u in Nederland doet. Versie 4. datum 02.01.2015 Bladzijde 9

Een lippenbalsem, bv Labello, is prettig voor de lippen. Een bodylotion voor uw huid kan goed helpen. Als u last hebt van eczeem bekijken wij samen met de arts wat geschikt is voor uw huid. De UV-straling van de zon is hier sterker dan in Nederland. We adviseren daarom op zonnige dagen een zonnebrandcrème met een hoge factor (30) te gebruiken en een zonnebril te dragen. Zonnebrandcrème en bodylotion worden niet door onze apotheek verstrekt, maar kunt u in Davos bij een drogist kopen. 4.5 Paramedische vakgroep: De paramedische vakgroep bestaat uit de volgende onderdelen: fysiotherapie; bewegingsagogie; en dietetiek (inclusief voedingscoach) 4.5.1 Fysiotherapie De fysiotherapeut houdt zich bezig met het bewegend functioneren van de mens in de ruimste zin van het woord. De behandeling bestaat uit het verminderen of wegnemen van klachten van de longen (hoest, sputum, ademhaling), het vergroten van de fysieke belastbaarheid en behandeling van het bewegingsapparaat. Doel van de behandeling is het verbeteren van het dagelijks functioneren (ADL) en het verbeteren van de gezondheid gerelateerde kwaliteit van leven. Tijdens de opname voert u met de fysiotherapeut allereerst een uitgebreid intake gesprek en vindt er een uitgebreid fysiotherapeutisch onderzoek plaats. Ook worden er testen gedaan ter bepaling van de individuele inspanningstolerantie. U stelt samen met de fysiotherapeut een behandelplan, met daarin uitgewerkt de behandeldoelen, en behandelovereenkomst op. De fysiotherapeutische behandeling in het NAD bestaat uit: Longfysiotherapie: Ademtherapie/adembewustwording/ademhalingstechnieken Verbeteren ademvoorwaarden Sputummobilisatie Ademdisregulatie/ hyperventilatiebehandeling volgens de methode van Dixhoorn Ontspanningstherapie Longrevalidatie: Verbeteren van inspanningstolerantie Goede balans vinden tussen belasting en belastbaarheid Leren omgaan met inspanningsgrenzen Gezondheidsvoorlichting: Astma / zelfmanagement / bevorderen van therapietrouw Gezondheid in relatie tot bewegen Versie 4. datum 02.01.2015 Bladzijde 10

Orthopedische fysiotherapie: Behandeling van klachten aan het bewegingsapparaat Blessurepreventie Reduceren prednison gerelateerde klachten Houdingscorrectie 4.5.2 Bewegingsagoog De bewegingsagoog heeft als doel om samen met u te werken aan het verbeteren van de conditie. Daarbij gaat het zowel om de fysieke conditie (uithoudingsvermogen en kracht) als ook om het vergroten van de mentale weerbaarheid en het zelfvertrouwen in bewegingssituaties. Door gezondheidsvoorlichting en de trainingen leert u het belang van een optimale conditie te onderkennen en te ervaren en daarmee het plezier in het bewegen te (her-)vinden. Bewegen is van groot belang voor uw (algemene) gezondheid vanwege: Het optimaal laten functioneren van uw longen Het opbouwen van de conditie Het vergroten van uw weerstand Het tegengaan of voorkomen van verschillende ziektes (hart- en vaatziekten, obesitas, osteoporose en diabetes) Het opdoen van sociale contacten De ontspanning of het afreageren van spanningen Het verbeteren van uw zelfmanagement (verdelen van energie, juist leren inschatten van uw mogelijkheden, juiste gebruik van medicatie) Versie 4. datum 02.01.2015 Bladzijde 11

De trainingen en activiteiten die worden aangeboden zijn afgestemd op de persoon en kunnen bestaan uit: Binnenprogramma: conditietraining, fitness, zwemmen, aqua joggen, sport en spel. Buitenprogramma: (berg-)wandelen, nordic walken, mountainbiken en in de winter langlaufen en sneeuwschoenlopen. U kunt bij de bewegingsagogie wandelstokken (telescoopstokken) in bruikleen krijgen. 4.5.3 Diëtetiek Aan het NAD is een diëtist verbonden. Zij is echter niet in het centrum zelf aanwezig, maar werkt vanuit Nederland, waar zij tevens werkzaam is in het UMCG te Groningen. Mocht u bekend zijn met een dieet, dan heeft zij mogelijk al contact met u gehad in Nederland, telefonisch of per email. Iedere maandag houdt de diëtist spreekuur via Skype De eerste maandag na opname zal zij u in ieder geval spreken. Dit geldt voor alle patiënten, dus zowel met als zonder dieet. Doel van dit gesprek is om inzicht te krijgen in de voedingsconditie en deze, zo nodig, te optimaliseren. Deze afspraak wordt automatisch voor u gemaakt. Mochten er een of meer behandeldoelen bij de diëtist zijn, dan zal zij u in ieder geval nog halverwege de opname en aan het eind van de opname spreken. Ook deze afspraken worden automatisch ingepland. Uiteraard kunt u ook op alle andere maandagen bij haar terecht voor vragen en/of problemen. De zorgcoördinatoren en/of verpleging zullen er voor zorgen dat er een afspraak wordt gemaakt. Daarnaast bestaat er ook de mogelijkheid om, bij korte vragen, via de email contact te hebben met de diëtist: email: bbeusekamp@nad.merem.ch. De diëtiste brengt 3x per jaar een bezoek aan het NAD, waarbij zij iedereen, indien gewenst, kan spreken. De diëtist zal de dieetpatiënten zo goed mogelijk vanuit Nederland begeleiden, maar dit is niet altijd mogelijk. Er is een verpleegkundige met als extra aandachtsgebied voeding: de Versie 4. datum 02.01.2015 Bladzijde 12

voedingscoach. Zij geeft het gezondheidsvoorlichting, kan algemene voedingsadviezen geven. Ook biedt zij ondersteuning en begeleiding bieden bij het afvallen c.q. maken van leefstijl aanpassingen. Tevens kunt u bij haar terecht met al uw vragen en/of problemen omtrent de voeding. Indien nodig neemt zij contact op met de diëtist 4.5.4 Voedingscoach In het NAD heeft een van de verpleegkundigen, Lylian Cremers voeding als extra aandachtsgebied. De voedingscoach: Geeft gezondheidsvoorlichting over gezonde voeding Geeft algemene voedingsadviezen, biedt ondersteuning en begeleiding bij het afvallen of het veranderen van leefstijl. (naar wens ook individueel) Tevens kunt u bij haar terecht voor alle vragen en/of problemen omtrent de voeding. Zij is de contact persoon tussen de keuken van de Zhreha en de diëtiste in Nederland. 4.6 Zorgcoördinatie Voor de duur van de opname krijgt u ook een zorgcoördinator toegewezen. De zorgcoördinator ondersteunt en begeleidt u gedurende de opname. Tijdens uw opname zijn er verschillende momenten waarop u contact heeft met de zorgcoördinator. Tijdens de mentorgesprekken wordt aandacht besteed aan: De voortgang van de behandeling Het welbevinden op de afdeling Individuele doelen/aandachtspunten Het leef- en werkklimaat in Nederland De zorgcoördinator maakt deel uit van het dagelijks leven op de afdeling. In het weekend worden er onder begeleiding van de zorgcoördinator binnen- en buitenactiviteiten aangeboden. Een aantal voorlichtingsprogramma s worden verzorgd door de zorgcoördinatoren. De zorgcoördinatoren en verpleegkundigen werken nauw samen waardoor flexibel kan worden gespeeld op de behoeften van de patiënt waardoor de kwaliteit van de zorg verbeterd. Beide vakgroepen maken gebruik van een gezamenlijke kantoorruimte. Om uw privacy te kunnen waarborgen zijn er spreekkamers ingericht waar de persoonlijke gesprekken met u en de medewerkers van de bovengenoemde vakgroepen plaats vinden. De zorgcoördinatoren hebben elk een aantal patiënten. Gebruikelijk is dat uw zorgcoördinator een keer per week een gesprek heeft met de patiënt. Tijdens dit gesprek heeft u de gelegenheid om een aantal zaken ten aanzien van uw behandeling te bespreken. Bent u tevreden, gaat alles naar wens, zijn er zaken in het programma die aangepast moeten worden of zijn er thema s die in het behandelteam besproken moeten worden. De indicatie voor extra gesprekken wordt door het behandelteam gesteld in overleg met de patiënt. De zorgcoördinatoren (en de verpleegkundigen) begeleiden de patiënten indien noodzakelijk bij bezoeken aan artsen in Davos of in het plaatselijke ziekenhuis in Davos. De aanwezigheid van de zorgcoördinatoren en de verpleegkundigen in de gemeenschappelijke ontmoetingsruimte is niet structureel omdat de nadruk wordt gelegd op de individuele benadering. In de weekenden organiseren en begeleiden de zorgcoördinatoren een activiteit. Dit kan een boodschap in Davos zijn, een wandeling of een rondrit door de omgeving van Davos. Deze activiteiten worden zoveel mogelijk afgestemd op de mogelijkheden en de mobiliteit van de patiëntengroep die op dat moment is op genomen de nadruk zal echter liggen op activiteiten voor patiënten die zelf geen gebruik kunnen maken van het openbaar vervoer. Op vrijdag worden de te Versie 4. datum 02.01.2015 Bladzijde 13

ondernemen activiteiten besproken met de artsen/fysiotherapie en bekeken welke patiënten hier op een verantwoorde wijze aan deel kunnen nemen. Zorgcoördinator, het woord zegt het al een beetje. Binnen de huidige opzet werken zij als een spin in het web. Zij bereiden de behandelbespreking voor. Verder is het belangrijk dat zij steeds een goed overzicht hebben van de behandeling van de individuele patiënt en toezicht houden of gemaakte afspraken nagekomen worden en tot het gewenste resultaat hebben geleid. De aansturing voor wat betreft de psychosociale begeleiding en coachen van de zorgcoördinatoren en de verpleegkundigen valt onder de verantwoordelijkheid van de psychologen. De aansturing op medisch gebied is de verantwoording van de artsen. 4.7 Activiteitenbegeleiding Het doel bij de activiteitenbegeleiding is het bieden van ontspannen (creatieve) tijdsbesteding. Ook bestaat er een mogelijkheid om nieuwe hobby s te ontwikkelen waar u thuis ook veel plezier van kunt hebben. De activiteitenbegeleiding is geen behandeldiscipline. De activiteitenbegeleiding organiseert af en toe een activiteit. Informatie over de openingstijden en inschrijflijst vindt u op het mededelingenbord op afdeling. Heeft u zelf ideeën dan kunt u deze met de activiteitenbegeleidster bespreken. Wij adviseren u om de materialen die u voor de uitoefening van uw hobby nodig heeft mee te nemen aangezien niet alle materialen in Zwitserland aanwezig zijn of kostbaarder zijn dan in Nederland. Diverse technieken worden u aangeboden: tekenen, aquarelleren; paracord; handwerken; kaarten maken; workshop fotografie; en nog veel meer. De omvang en aard van de aangeboden technieken wordt door de activiteitenbegeleiding bepaald. Het kan voorkomen dat niet alle technieken mogelijk zijn. Voor gebruikte materialen wordt een bijdrage gevraagd. Versie 4. datum 02.01.2015 Bladzijde 14

5 Diagnostiek 5.1 Laboratorium Gedurende de opname vindt laboratoriumonderzoek plaats. De verpleegkundigen van het NAD nemen het bloed af. In het laboratorium wordt bij opname routinematig gekeken naar bijvoorbeeld tekenen van een eventuele ontsteking of bloedarmoede, de lever- en nierfunctie en in welke mate er sprake is van allergieën. Ook is onderzoek van urine en sputum mogelijk. 5.2 Longfunctie De longfuncties vinden plaats op de longfunctieafdeling van de Zhreha. Er wordt geprobeerd om de testen zoveel mogelijk door de Nederlandse longfunctieassistente te laten uitvoeren die parttime aanwezig is: Een uitgebreid longfunctieonderzoek, wordt standaard aan het begin van de opname en voor ontslag verricht om o.a. de longinhoud en de mate van luchtwegobstructie te meten. U hoeft hiervoor (in principe) geen medicatie te stoppen. Het kan zijn dat u een fietstest krijgt. Hiermee wordt bekeken in hoeverre uw lichamelijk prestatievermogen beperkt wordt door o.a. astma en conditievermindering Deze gegevens stellen ons in staat u een op maat gesneden conditieprogramma aan te bieden, meestal wordt alleen uw loopafstand in 6 minuten hiervoor gebruikt. 5.3 Elektrocardiogram en Röntgenfoto s Een elektrocardiogram (geeft informatie over de hartfrequentie en het hartritme en over de toestand van de hartspier), wordt door de verpleging gemaakt. Röntgenfoto s van de longen worden door een medewerker van de Zhreha gemaakt. Versie 4. datum 02.01.2015 Bladzijde 15

6 Facilitaire zaken 6.1 Brandveiligheid Op alle kamer deuren hangt een vluchtplan. Het brand trappenhuis kuntt u alleen naar buiten verlaten. U komt dan dus niet meer terug op de afdeling. Dit is ook de reden dat de brandtrappen door patiënten alleen gebruikt kunnen worden bij calamiteiten en dus niet om van de ene verdieping op de andere te komen. 6.2 Bewegwijzering Tijdens de eerste week van uw opname zult u worden geholpen de weg te vinden in de kliniek. 6.3 Bezoekregeling Door het NAD en Vereniging Nederland Davos (VND) een gastenregeling opgesteld. Om het verblijf van gasten betaalbaar te maken, verleent de VND subsidie op de prijs van de overnachtingen bij verschillende hotelaccommodaties. De subsidie geldt alleen voor leden van de VND. De inhoud van de regeling vindt u op de site van de VND onder het kopje Regeling bezoek Davos Vereniging Nederland Davos 6.4 Bibliotheek In de ontmoetingsruimtes vindt u een beperkt aanbod Nederlandstalige boeken en Dvd s. Om dit aanbod te kunnen blijven aanbieden vragen we u vriendelijk het geleende materiaal te retourneren zodat ander patiënten hier ook gebruik van kunnen maken. 6.5 Kosten Voor een aantal faciliteiten in het NAD zijn kosten verbonden. Dit zijn: Koffie; Gebruik van de wasmachines en droger; Parkeren, op het terrein van de Zhreha. Voor meer informatie kunt u terecht bij een zorgcoördinator. Versie 4. datum 02.01.2015 Bladzijde 16

Ook de kosten van onderstaande zorgverleners komen voor eigen rekening: Tandarts (voor een noodbehandeling moet u minimaal CHF 350 contant kunnen betalen); Wij adviseren u om bij twijfel vóór opname in Nederland langs een tandarts te gaan. Behandelingen bij een pedicure of podoloog; De kosten hangen sterk af van de behandeling, maar u moet rekening houden met ongeveer CHF 100 voor één behandeling. Kapper. U kunt zelf naar een kapper in Davos gaan, of via de zorgcoördinatie een afspraak maken bij de kapper in de kliniek. Schoonheidsspecialiste. Enkele behandelingen zijn in de kliniek mogelijk informeer hiernaar bij de zorgcoördinatie. 6.6 Besmettingsgevaar bij virussen Op elke kamer is een dispenser met handalcohol aanwezig. In de tijd dat er virussen rond gaan is het van belang uw handen regelmatig te wassen of te desinfecteren met alcohol. Versie 4. datum 02.01.2015 Bladzijde 17

6.6.1 Restaurant Mira Munt 6.6.2 Ligging Naast de hoofdingang en receptie vindt je het restaurant. Het restaurant is ook te bereiken vanaf de blauwe etage. Aan de linkerzijde van de lounge vind je de ingang. Rechts naast de ingang is de cafeteria. 6.6.3 Etenstijden voor patiënten In het restaurant is een ruim aanbod aan maaltijden, uw bezoek is hier ook welkom. In het weekend kunt u tussen 7.15 uur en 9.00 uur gaan ontbijten, voor de andere maaltijden wordt u op dezelfde tijden als door de week verwacht: tussen en Ontbijt 7.15 uur 7.30 uur Middag eten (warm) 11.45 uur 12.00 uur Avond 17.45 uur 6.6.4 Ontbijt De restaurantmedewerk(st)er serveert naar wens koffie, thee, (chocolade)melk aan de tafels. Verder is er een uitgebreid zelfbedieningsontbijtbuffet. 6.6.5 Middageten Versie 4. datum 02.01.2015 Bladzijde 18

In Zwitserland wordt s middags warm gegeten. De restaurantmedewerk(st)er serveert naar wens soep en salade aan tafel. Als je een dieetkaart hebt, is het goed om deze vooraf aan de kok te laten zien. Hij/zij kan dan beoordelen of dit overeenkomt met je dieet. De hoofdmaaltijd kun je zelf uitzoeken bij het buffet. De dieetkok vraagt wat je wilt eten. Hij/zij legt waar nodig uit wat het is en schept je eten op. Het dessert staat eveneens op het buffet op een koelplaat om mee te nemen. Bij alle gerechten staan kaartjes waarop staat welke voedingsmiddelen (bijvoorbeeld lactose) het gerecht bevat. Op elke tafel staan twee water flessen (één met bubbels en één zonder), evenals een peper- en zoutmolen. Voor patiënten met een kritische allergie (zoals bijvoorbeeld gluten) wordt het bord van te voren in de keuken klaar gemaakt. De kok overhandigt je dit bord aan het buffet op vertoon van je dieetkaart. Het is dan ook de bedoeling om dit te eten en niet te kiezen voor wat anders. Indien u een speciaal dieet heeft en besluit om niet mee te eten (wanneer u meegaat met een uitje of u bezoek heeft bijvoorbeeld), is het van belang dat u daarover communiceert. Op deze wijze bereidt de keuken geen onnodige maaltijden. 6.6.6 Avondeten (warm/brood) In Zwitserland wordt s avonds ook warm gegeten. Speciaal voor de Nederlandse patiënten is er ook de mogelijkheid om een broodmaaltijd samen te stellen. 6.6.7 Bezoek Natuurlijk kunt u samen met uw bezoek eten in het restaurant. De tijden zijn dan afhankelijk van de voor u ingeplande behandelactiviteiten en kunnen dus iets afwijken van bovengenoemde tijden. Bezoek hoeft niet te reserveren. Versie 4. datum 02.01.2015 Bladzijde 19

6.6.7.1 Prijzen voor het bezoek van patiënten die mee eten in het restaurant. Middag Compleet menu van het buffet met soep, salade en dessert CHF 34.00 Menu 1 CHF 24.00 Menu 2 Vegetarisch CHF 21.00 Salade met sneetje brood CHF 4.00 Soep CHF 4.50 Dessert CHF 4.50 Avond Buffet CHF 31.00 Hoofdgang CHF 22.00 Saladebuffet CHF 6.50 6.7 Cafetaria Het openbare cafetaria naast restaurant Mira Munt is dagelijks geopend van 7.15 tot 20.30 uur en bied naast snacks en drankjes ook (Duitstalige) tijdschriften en briefkaarten aan. Uiteraard is uw bezoek hier ook welkom. Mocht u de koffie/thee/chocolade- melk mee willen nemen naar de afdelingen geeft dit dan aan bij u bestelling. U krijgt de bestelling dan in een kartonnen beker. Het is namelijk niet toegestaan om servies en bestek uit de cafetaria mee te nemen naar de afdeling. De cafetaria is wel de plaats om even weg te zijn van de afdeling of je kamer. Ook is dit een mooie gelegenheid om met je bezoek wat te eten/drinken. 6.8 Internetgebruik Op de afdeling en delen van het gebouw kunt u gratis gebruik maken van het WIFI netwerk NAD volwassenen. Op uw kamer vindt u een beschrijving. Voor meer uitleg over het gebruik verwijzen we u naar een zorgcoördinator of verpleegkundige. Ook kunnen deze u het wachtwoord geven. We verzoeken u vriendelijk dit wachtwoord niet door te geven aan patiënten van de kinder- en jeugdafdeling. NB: Om te kunnen inloggen op het netwerk dient u een SMS te kunnen ontvangen op uw mobiele telefoon. i Deze procedure moet herhaald worden voor alle afzonderlijke apparatuur en werkt alleen op telefoon laptop of tablet en niet met apparatuur die direct op het netwerk toegang heeft zoals chromebox e.d. 6.9 Kerkdiensten Op zondag wordt er in de kliniek een Duits/Zwitsers talige oecumenische dienst gehouden. Hier bij zijn ook Nederlandse patiënten welkom. De dienst begint om 10.15 uur. Voor meer informatie verwijzen we u naar Katrin Allmensdinger, geestelijk verzorger. 0041 (0)78 6418129 Versie 4. datum 02.01.2015 Bladzijde 20

6.10 Linnenverzorging Linnenverzorging door de centrale wasserij per patiëntenkamer: 1x per week bedlinnen op donderdag. 2x per week handdoeken: maandag en donderdag. De fysiotherapie zal samen met u inschatten of u zelfstandig kan zorgen voor de verschoning van bedlinnen. Is dit niet mogelijk dan zal er hulp geboden worden door verpleging of fysiotherapie. Per kamer is er één kussen beschikbaar. Mocht u behoefte hebben aan meer kussens of een speciaal kussen dan vragen we u dit zelf mee te nemen. 6.11 Post Bij het medisch secretariaat staan postvakjes, u ontvangt bij aankomst in de kliniek de sleutel van uw persoonlijke vakje. Het adres is: Nederlands Astmacentrum Davos t.a.v. Naam Patiënt Klinikstrasse 6 7272 Davos Clavadel In de kliniek is een brievenbus aanwezig, deze wordt op alle werkdagen geleegd. 6.12 Secretariaat (Receptie) Het NAD beschikt niet over een eigen receptie, voor vragen is er een spreekuur op het medisch secretariaat in haus Sertig, dinsdagmiddag van 14.00-17.00 uur. Helaas is het vooralsnog niet mogelijk voor Nederlandse patiënten om gebruik te maken van de diensten van de Zhreha receptie. Natuurlijk kunnen Nederlandse patiënten daar wel een paar producten kopen (kaarten en postzegels) die daar aangeboden worden. 6.13 Kapper, Pedicure en Schoonheidsspecialiste In de kliniek is er de mogelijkheid om een afspraak te maken bij kapper, pedicure en schoonheidsspecialiste. Voor vragen kunt u zich tot een zorgcoördinator wenden. 6.14 Schoonmaak Uw kamer en de rest van de afdeling worden dagelijks schoongemaakt door het schoonmaakpersoneel van de Zhreha. 6.15 Technische storingen Indien er technische problemen zijn (een kapotte lamp, tv of telefoon) kunt u dit melden bij een verpleegkundige of zorgcoördinator. 6.16 Telefoon Op uw kamer is een telefoon aanwezig. Bij aankomst in het NAD ontvangt u een telefoonkaart die uw belminuten registreert. U ontvangt aan het eind van uw opname, of bij het bereiken van de bellimiet, een rekening. Tussentijds bestaat de mogelijkheid tijdens het spreekuur van het secretariaat de hoogte van uw telefoonrekening op te vragen en tussentijdse betalingen te doen. Versie 4. datum 02.01.2015 Bladzijde 21

Aanbieders waarmee u tegen voordelige tarieven naar Nederland kunt bellen, kunt u vinden op bijvoorbeeld: www.budgettarife.ch of www.tieftarife.ch. Het is niet mogelijk om 0900-nummers te bellen. De kosten voor het bellen van deze nummers kunnen namelijk niet op de individuele telefoonrekeningen worden bijgeschreven, en lopen als gevolg daarvan over de NAD-rekening. Daarom heeft het NAD deze nummers laten blokkeren. 6.17 Televisie In de ontmoetingsruimtes kunt u televisie kijken, ook naar Nederlandse zenders. Tevens kunt u gebruikmaken van de televisie op uw kamer. De televisie heeft mogelijkheden om externe apperatuur aan te sluiten bijvoorbeel uw laptop. op aan te sluiten. (HDMI,USB ) 6.18 Vervoer/buspas Bij activiteiten die door het NAD georganiseerd worden maken we zowel gebruik van het openbaar vervoer in Davos als van de NAD-bussen. De NAD-bussen worden alleen bestuurd door bestuurders die een Zwitsers rijbewijs hebben en een slipcursus hebben gevolgd. Bij afspraken met Zwitserse specialisten wordt u begeleidt door een medewerker van het NAD, tenzij anders afgesproken. Bij opname ontvangt u een Gästekarte. Hiermee kunt u gratis reizen (in bus en trein) binnen de gemeentegrenzen van Davos. Deze kaart is persoonsgebonden en geeft u ook korting op toegangsprijzen voor concerten, het zwembad, de ijsbaan en de kabelbanen. Achter op de Gästekarte staat tot welke datum deze kaart geldig is. Indien nodig kunt u op het spreekuur van het medisch secretariaat deze kaart verlengen, altijd tegen inlevering van uw oude kaart. Verleng uw kaart op tijd, anders loopt u kans in de bus of trein een forse boete te moeten betalen. 6.19 Parkeren U en uw bezoek kunnen parkeren op het terrein van de Zhreha, bei de receptie van de Zhreha kunt u een parkeerkaart kopen. Informeer daar ook waar u uw auto mag parkeren. De kosten zijn CHF 5,- per dag. 6.20 Voeding 6.20.1 Algemene informatie In het NAD wordt u voeding aangeboden die voldoet aan de richtlijnen die door Gezondheidsraad zijn opgesteld (2006). Dit wil zeggen dat u met de drie hoofdmaaltijden alle benodigde voedingsstoffen krijgt. De hoofdmaaltijden worden in het restaurant van de Zhreha geserveerd. Indien u niet naar het restaurant kunt komen, is er op medische indicatie, tijdelijk de mogelijkheid dat u de maaltijden op uw kamer geserveerd krijgt. In de Zhreha wordt door Zwitserse (dieet)koks gekookt, dus moet u er rekening mee houden dat de maaltijden kunnen afwijken van de voeding die u in Nederland gewend bent. 6.20.2 Restaurant Zhreha In het restaurant worden drie maaltijden verstrekt: het ontbijt, de warme maaltijd en de avondmaaltijd. Bij het ontbijt hebt u ruime keuze uit brood, beleg, drinken, zuivel en fruit. Bij de middagmaaltijd kunt u altijd drie gangen verwachten, met daarbij rauwkost. De rauwkost is al geportioneerd; alle overige voeding wordt ter plekke opgeschept. Dit geldt niet voor de maaltijden die in de dieetkeuken worden bereid voor voedselovergevoelige patiënten. Deze zijn altijd al geportioneerd om besmetting te voorkomen. Bij de avondmaaltijd kunt u naast brood ook een beperkte warme maaltijd gebruiken Versie 4. datum 02.01.2015 Bladzijde 22

en/of een combinatie van beide. Dan is er de mogelijkheid om uw eigen rauwkostsalade samen te stellen bij het saladebuffet Meenemen van eten uit het restaurant is niet toegestaan, met uitzondering van extra verstrekkingen yoghurt en fruit. Mocht u, om dieet technische redenen, toch tussendoor iets moet eten, dan gaat dat op voorschrift van de diëtist. In het NAD kunnen we met de meeste diëten rekening houden, maar niet met alle individuele (dieet)wensen. Bent u bekend met een dieet, dan zal de diëtist ca. één week voor opname contact met u opnemen (per telefoon of per mail) om de dieetbeperkingen door te nemen. Zij kan er zo voor zorgen dat u bij opname de juiste voeding krijgt. 6.20.3 Keuken op de afdeling Op de afdeling kunt u in de keuken terecht voor thee en koffie. Voor koffie vragen we u een bijdrage van CHF 1, thee is gratis. Het is op de patiënten afdelingen helaas niet mogelijk om zelf maaltijden te bereiden of te bakken. Mocht u buiten het aangebodene andere wensen hebben, dan kunt u altijd in de cafetaria terecht en uiteraard in de winkels van het dorp. Hierbij willen we u wel verzoeken geen voedingsmiddelen mee te nemen die noten of pinda bevatten. Dit om contact tussen deze producten en een voedsel allergische (mede)patiënt te voorkomen. 6.20.4 Wat zijn de mogelijkheden als u bepaalde wensen heeft? U kunt de kok/medewerker van de keuken, die uw maaltijd opschept, altijd vragen om meer of minder van een bepaald voedingsmiddel. Wanneer u de maaltijden op uw kamer geserveerd krijgt en behoefte aan iets anders of behoefte aan afwisseling heeft, kunt u dit altijd overleggen met de voedingscoach (Lilyan Creemers), de dienstdoende zorgcoördinator of verpleegkundige. Zij zullen u informeren over de mogelijkheden en/of verwijzen naar de diëtist. Mocht u om reden van een dieet extra s nodig hebben, dan kunt u dit met de diëtist of voedingscoach overleggen. Zij zal dit dan doorgeven aan de dieetkok. Wanneer u klachten hebt ten aanzien van de uitvoering van uw dieet of over de kwaliteit van de maaltijden, dan vragen wij u dringend dit te melden aan de voedingscoach of de dienstdoende zorgcoördinator of verpleegkundige. Alleen op deze manier (met voldoende gegevens) kan een klacht verder geleid en met de medewerkers van de keuken besproken worden. 6.21 Zwembad Het is in de Zhreha niet mogelijk om buiten de behandeltijden gebruik te maken van het zwembad. Indien het omkleden u veel energie kost adviseren we u gebruik te maken van een badjas zodat u op uw kamer kunt douchen. De temperatuur van het zwembadwater is 32 graden en het is een chloor arm bad. Dit betekend dat er alleen chloor wordt gebruikt voor het reinigen van de filters. 6.22 Reiskosten bezoek Sommige zorgverzekeraars kennen een kilometervergoeding voor (een deel van de) reiskosten van bezoek naar Davos. Informeer hiernaar bij uw zorgverzekering. Ook zijn er mogelijkheden voor belastingaftrek voor de reiskosten van bezoek. Omdat dit soort regelingen regelmatig wijzigen raden wij u aan hiernaar te informeren bij de belastindienst. Versie 4. datum 02.01.2015 Bladzijde 23

7 Huisregels van het Nederlands Astmacentrum Davos Om uw verblijf in de kliniek en dat van anderen zo goed mogelijk te laten verlopen zijn de volgende huisregels opgesteld. 7.1 Algemeen Het hooggebergte kan ook gevaren met zich mee die in het algemeen niet bekend zijn bij Nederlanders. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan plotselinge weersveranderingen, natuurgeweld, onbekendheid met de omgeving en de gevolgen van de ijle lucht in combinatie met het gebruik van medicatie, Vanwege de hoogte is ook is de intensiteit van de ultraviolette stralen zeer schadelijk voor de huid en dit kan gemakkelijk tot ernstige verbranding leiden. We adviseren daarom op zonnige dagen een zonnebrandcrème met een hoge factor (30) te gebruiken en een zonnebril te dragen. Wij raden u aan om bij temperaturen beneden de -10 graden Celsius niet naar buiten te gaan aangezien dit de longen kan irriteren. In Davos is de lucht droger dan in Nederland. Dat voelt u vaak al na een paar dagen, doordat u droge lippen krijgt of een droge huid. We adviseren daarom om iets meer te drinken dan u in Nederland doet. Een lippenbalsem, bijvoorbeeld Labello, is prettig voor de lippen. Een bodylotion voor uw huid kan goed helpen. Als u last hebt van eczeem kan de verpleging samen met de arts wat geschikt is voor uw huid. Om zo goed mogelijk te kunnen laten profiteren van de schitterende en gezonde omgeving van Davos hebben wij de volgende gedragsregels opgesteld die gelden voor patiënten van het NAD Dit is geen uitputtende opsomming, uiteraard wordt er een beroep op uw eigen gevoel van verantwoordelijkheid gedaan. In geval van twijfel verwachten wij dat u altijd eerst overleg pleegt met een zorgcoördinator. Soms is er nadrukkelijk toestemming van een arts nodig. Ook verwachten wij dat u een zorgcoördinator of verpleegkundige altijd informeert waar u naar toe gaat en wat u gaat doen. We willen u vragen om voor de tijd dat u in het NAD verblijft het nummer van het NAD het telefoonnummer 0041 814178524 als ICE (afkorting voor In Case of Emergency) aan uw contacten in uw mobiele telefoon toe te voegen. Mocht er u iets overkomen waardoor niet meer met u gecommuniceerd kan worden dan wordt contact met het NAD opgenomen. Indien uw telefoon is voorzien van locatievoorziening dan wordt u verzocht deze aan te zetten. Bij activiteiten die niet georganiseerd zijn door het NAD en die buiten het terrein van het NAD plaatsvinden, kan er geen medische zorg geboden worden door de behandelaren van het NAD. 7.2 Privacy Alle medewerkers van het NAD respecteren de privacy van u als patiënt. Zij zullen eerst kloppen en wachten op een respons voordat zij de kamer betreden. In geval van nood, bijvoorbeeld ziekte, kan natuurlijk van deze procedure worden afgeweken. Er kunnen zich echter ook situaties voordoen dat een medewerker uw kamer betreedt wanneer u zelf niet aanwezig bent. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de schoonmaker, een medewerker van de technische dienst die een probleem komt verhelpen. Wij vragen uw begrip hiervoor en willen u erop wijzen dat u kostbare spullen in de kluis in de kledingkast kunt opbergen. 7.3 Respectvol gedrag, roken, drugsgebruik en alcohol In het NAD geldt dat iedereen met respect wordt behandeld. Zowel patiënten als personeel van het NAD dragen zorg voor een cultuur die vrij is van pesterijen, discriminatie en intimidatie, waarin iedereen wordt behandeld met respect en waardigheid. Versie 4. datum 02.01.2015 Bladzijde 24