Wijkprogramma 2016-2019 Stadsdeel Escamp RUSTENBURG - OOSTBROEK LEYENBURG MORGENSTOND Zuiderpark MOERWIJK BOUWLUST WATERINGSEVELD VREDERUST
Vrederust Voorwoord Hierbij treft u het wijkprogramma Vrederust 2016-2019 aan. Het programma bevat plannen over verschillende thema s die de komende aandacht vragen in uw wijk. De thema s zijn gekoppeld aan de door het college geformuleerde doelstellingen in het coalitieakkoord Vertrouwen op Haagse kracht op het gebied van (onder andere) leefbaarheid, veiligheid, wonen, werk en participatie. Het college hecht er aan dat bij de aanpak wordt aangesloten bij wat er volgens de bewoners in de wijk leeft en speelt. Dan gaat het niet alleen om de zorgen en aandachtspunten in de wijk, maar ook om het benutten van de kansen en mogelijkheden. De inzet en potentie van bewoners zelf speelt hierbij een belangrijke rol: De Haagse Kracht! Daarover heeft het stadsdeel met u gesproken tijdens de bewonersavonden afgelopen zomer. Uw inbreng is samengevat in het wijkprogramma. In dit programma is niet al het reguliere werk opgenomen, maar gaat het vooral om specifieke aandachtspunten waarop de komende tijd extra acties en inzet nodig zijn. Vrederust is een van de zeven wijken van het stadsdeel Escamp, dat qua oppervlakte en aantal inwoners (circa 120.000) het grootste stadsdeel is. Escamp kenmerkt zich door haar multiculturele bevolkingssamenstelling, het grote aanbod aan sociale huurwoningen, het vele groen en grote groengebieden (Zuiderpark en De Uithof). Wonen en recreëren in Escamp gaan hand in hand. Met de komst van De Sportcampus in het Zuiderpark worden de mogelijkheden in Escamp nog verder uitgebreid, ook voor studenten. Naast de bewoners is ook aan de partners (zoals de corporaties en het welzijnswerk) en de gemeentelijke vakdiensten gevraagd om mee te denken over de aanpak in de wijk. Gezamenlijk gaan we de uitdaging aan om de komende tijd van uw wijk een (nog) mooiere en beter leefbare wijk te maken! Ik wens u daarbij veel succes! Rabin Baldewsingh Stadsdeelwethouder Escamp 2
Stadsdeel Escamp Vrederust 3
Stadsdeel Escamp Vrederust Inhoud Inleiding 5 1. Karakter van het gebied 6 2. Opvallende cijfers en ervaringen 6 2.1 Beschrijving van de wijk op basis van de Haagse Kracht 6 2.2 Wat zijn de zorgen voor Vrederust? 8 2.3 Wat zijn de kansen voor Vrederust? 8 3. Prioriteiten 8 4. Samenvatting activiteiten 2016-2019 9 5. Activiteiten 2016 12 4
Inleiding Elke wijk een eigen wijkprogramma Dit jaar werken de stadsdelen voor het eerst met wijkprogramma s. De gemeente wil de bewoners en ondernemers meer op maat bedienen door de wijken centraal te stellen. Elke wijk heeft zijn eigen karakter en krijgt zijn eigen programma. Wat vinden we belangrijk en wat willen we? In het wijkprogramma staat wat bewoners, ondernemers, partners en de gemeente belangrijk vinden voor het gebied (prioriteiten) en wat we samen in de komende vier jaar willen realiseren op het gebied van jeugd en onderwijs, wonen, bedrijvigheid, leefbaarheid en veiligheid, werk en inkomen, opvoeding en zorg, sociale cohesie en buurtwaardering. Samen met bewoners, ondernemers en andere partijen Uitgangspunt om de doelen te bereiken is samenwerking van de gemeente met bewoners, ondernemers, welzijnswerk, politie en andere partijen in het gebied. De eigen kracht van bewoners en ondernemers staat centraal. In dit programma is niet al het reguliere werk (beleid en projecten) opgenomen, maar gaat het vooral om specifieke aandachtspunten waarop de komende tijd extra acties en inzet nodig zijn en die volgens belanghebbenden in de wijk ( Haagse Kracht ) het verschil kunnen maken in de komende jaren. Van prioriteiten naar activiteiten Bewoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties in de wijken hebben in juli en september 2015 met de gemeente besproken welke prioriteiten voor hun gebied gelden. De prioriteiten vormen de basis voor concrete activiteiten van het wijkprogramma die het stadsdeel tussen 2016 en 2019 uitvoert. Het financiële kader van het wijkprogramma In de wijkprogramma s wordt geen financiële paragraaf opgenomen voor projecten en activiteiten. Niet alles wat als prioriteit is aangegeven door bewoners en organisaties zal in het komend jaar kunnen worden uitgevoerd. Door de invoering van de wijkprogramma s neemt de beschikbare hoeveelheid middelen niet toe. Dat betekent dat soms binnen het budget geherprioriteerd moet worden. Sommige zaken kunnen alleen worden uitgevoerd indien daar budget voor kan worden vrijgemaakt. Dat vergt dan besluitvorming door college en Raad. 5
1. Karakter van het gebied Vrederust is een naoorlogse wijk in het zuidwesten van Den Haag. De wijk wordt begrensd door de Lozerlaan, de Melis Stokelaan, de Dedemsvaartweg en de Erasmusweg. Vrederust bestaat uit twee buurten, de Gaarden en de Dreven. De bevolkingssamenstelling in de wijk is de afgelopen decennia sterk veranderd. Ruim 65% van de bewoners is van niet- Nederlandse afkomst, met name van Marokkaanse en Turkse afkomst. Een behoorlijk aantal bewoners dat zich er na de oorlog als jongvolwassene vestigde, woont er nog steeds. In Vrederust is veel groen en water, wat kenmerkend is voor naoorlogse woonwijken. Vrederust-West is gemeentelijk beschermd stadsgezicht. De aanleg van Vrederust-West betekende de voltooiing van de stadsuitbreidingen in Den Haag-Zuidwest en vormde ook een van de architectonische en stedenbouwkundig hoogtepunten ervan. De open verkaveling en de hoge kwaliteit van de bebouwing van een groot deel van de Drevenbuurt wordt bepaald door de bouwtechnische eisen van het bouwsysteem. In cultuurhistorisch opzicht is de wijk belangrijk, omdat het de eerste Haagse (wederopbouw)buurt is die in systeembouw is uitgevoerd en waar samenhang is in verkaveling, bebouwing en openbaar groen. De oorspronkelijke architectuur is tot in detail nog goed bewaard gebleven. 2. Opvallende cijfers en ervaringen Vrederust heeft ongeveer 17.000 inwoners. Het gemiddeld inkomen is 19.000. Dat is laag vergeleken met het gemiddeld inkomen in Den Haag: 23.300. Het aandeel niet-westerse allochtonen is hoog: 54,8%; gemiddeld in Den Haag is dat 34,7%. 40% van de inwoners is laag opgeleid zonder startkwalificatie. Ruim 70% van het totaal aantal woningen in Vrederust is sociale woningbouw. In Vrederust wonen veel kwetsbare gezinnen, waar armoede en andere problemen spelen. Bij kinderen die opgroeien in armoede is de kans groot dat ze in hun latere jeugd crimineel of radicaal gedrag ontwikkelen. De bevolking in Vrederust is stabiel: 19,8 % van de bewoners woonde al in Nederland voor 2000 - gemiddeld in Den Haag is dat 9,2% - en bijna 29% van bewoners is verhuisd in de afgelopen drie jaar. 2.1 Beschrijving van de wijk op basis van de Haagse Kracht Jeugd en onderwijs In Vrederust is de jeugdwerkloosheid hoog, verlaten meer jongeren dan gemiddeld school voortijdig en zijn er veel jongeren zonder startkwalificatie. Deze jongeren komen meestal uit gezinnen met een sociaaleconomische achterstand; ze hebben daardoor al weinig kansen. Onder jongeren is het percentage niet-werkende werkzoekenden 7,2%; gemiddeld in Den Haag is dat 5,3%. Bijna een kwart van de kinderen tussen 6 en 19 jaar heeft overgewicht en weinig kinderen doen aan sport. Wonen De meeste woningen zijn sociale huurwoningen (71,2%); een klein gedeelte is koopwoning (23%) en een nog kleiner gedeelte is huurwoning in de vrije sector (5,5%). De afgelopen jaren is in de Gaarden op diverse plekken nieuwbouw gekomen, o.a. in het Erasmuspark. Dit zijn vooral koopwoningen en huurwoningen in de vrije sector. De groep die het minst te kiezen heeft, komt terecht in de goedkope woningen. Bewoners zijn minder tevreden over hun woning en hun woonomgeving dan gemiddeld in Den Haag. Veel ouderen wonen al tientallen jaren in hun huidige woning. 6
Bedrijvigheid Bedrijvigheid concentreert zich op en rond het plein van de Ambachtsgaarde en in enkele straten in de Gaarden. De officiële winkeliersvereniging is niet actief; de meeste ondernemers zijn te weinig betrokken. Enkele welwillende ondernemers hebben zich verenigd in een aparte stichting : Ambachtsgaarde Vooruit. In het Erasmuspark zijn de meeste kleine zelfstandigen. Leefbaarheid en veiligheid Ongeveer 40% van de bewoners voelt zich onveilig in de eigen buurt. Nog steeds is de wijk een hot-spot voor woninginbraak. Veel woningen zijn kwetsbaar voor inbraak: het hang- en sluitwerk is vaak sterk verouderd en bewoners zijn zich er onvoldoende van bewust hoe ze risico s kunnen beperken. Het is dan ook belangrijk om bewoners te informeren hoe ze de risico s op inbraak kunnen verminderen. Bewoners voelen zich verder vooral onveilig door jongeren die overlast geven en door plekken met weinig verlichting, veel bomen en bosjes (vooral in de binnentuinen). Ook hebben ze last van zwerfvuil, afval dat naast de ondergrondse restafvalcontainers (ORAC s) is gezet en hondenpoep. Werk en inkomen (armoede) Zo n 40% van de bewoners is laag opgeleid; de werkloosheid in de wijk is hoog. Wijkbewoners die wel werk hebben, verrichten vaak laagbetaalde arbeid. In het Erasmuspark is het beeld anders: daar zijn veel tweeverdieners en mensen met middenklasse-inkomens. Het gemiddeld besteedbaar inkomen is 19.000; gemiddeld in Den Haag is dat 23.300. Een kwart van de huishoudens heeft een inkomen lager dan 110% van het minimuminkomen en bijna 22% van de huishoudens heeft schulden. Opvoeding en zorg In Vrederust zijn veel kwetsbare gezinnen. Dit uit zich onder meer in het hoge aandeel eenoudergezinnen (11,5%), het percentage kinderen in minimahuishoudens (39,5%) en het percentage huishoudens dat van vijf of meer regelingen gebruikmaakt (20,5%) In Vrederust doet 44,9% van de bewoners aan sport. Ze geven een rapportcijfer 7,1 voor hun gezondheid. Beide cijfers zijn laag ten opzichte van het Haagse gemiddelde. Sociale cohesie Maar 35,9% van de bewoners is tevreden met de samenstelling van de buurt; in Den Haag is dat gemiddeld 54,7%. Met name in de buurten met oudere sociale woningbouw is de betrokkenheid van bewoners bij hun buurt en bij elkaar zeer beperkt. In buurten van meer gelijke bevolkingssamenstelling, zoals het Erasmuspark, is die betrokkenheid groter. Er zijn op verschillende plekken in de wijk bewonersgroepen en organisaties actief, maar die werken nogal los van elkaar. Hier en daar komt er voorzichtig verbetering. 7
2.2 Wat zijn de zorgen voor Vrederust? De grootste zorgen om Vrederust gaan over het gevoel van jongeren dat ze uitgesloten raken en het risico dat ze radicaliseren, over de armoede en hoge werkloosheid in de wijk, over opvoedingsproblemen en over het relatief grote aantal gezinnen met veel problemen. Ouders zitten met opvoedvragen en tegelijkertijd hebben ze een zeker wantrouwen tegen hulpverleningsinstanties. Vaders zijn niet erg betrokken bij de opvoeding. Veel jongeren verlaten school voortijdig en hebben dus geen startkwalificatie. Het is belangrijk dat jongeren perspectief hebben op opleiding en werk. Er zijn veel organisaties en voorzieningen waar jongeren terecht kunnen, maar juist de jongeren die hulp en begeleiding nodig hebben, komen daar vaak niet. Ook zorgelijk is dat weinig bewoners zich verantwoordelijk voelen om hun woonomgeving schoon, heel en veilig te houden. 2.3 Wat zijn de kansen voor Vrederust? Verschillende (zelf)organisaties, maatschappelijk ondernemers en vrijwilligers zetten activiteiten op voor verschillende groepen in de wijk. Hieruit blijkt dat bewoners bereid zijn om problemen in de samenleving aan te pakken en te zorgen voor meer sociale binding. Dat biedt kansen om rond gezinnen een steviger sociaal netwerk te bouwen. Meer kinderen kunnen zo opgroeien in een veilige sociale omgeving en vrouwen in een achterstandspositie krijgen meer mogelijkheden om te participeren. Onder de noemer Opvoedoffensief werken onderwijs, CJG, welzijn en politie samen met diverse sociaalmaatschappelijke initiatieven om ouders en/of de jeugd te informeren en te ondersteunen. Ook zijn er verschillende organisaties waar professionals en vrijwilligers zich inspannen om jongeren aan het werk te helpen. Door beter samen te werken kunnen zij meer voor de jongeren betekenen. In Vrederust zijn veel sportvoorzieningen, wat het mogelijk maakt dat meer bewoners meedoen aan sportactiviteiten. 3. Prioriteiten Verbeteren van de positie van de jeugd Radicalisering en gevoel van uitsluiting tegengaan. Schooluitval en jeugdwerkloosheid terugdringen. Meer voorzieningen voor zinvolle vrijetijdsbesteding creëren. Vrijwilligerswerk door jongeren in de eigen wijk stimuleren. Zorgen voor meer speelruimte voor kinderen van 0 tot 6 jaar en voor kinderen van 6 tot 12 jaar. Hulp bij opvoeding en zorg Zorgen voor een voldoende aanbod aan professionele opvoedingsondersteuning en dit aanbod actief bij de doelgroep onder de aandacht brengen. Het wantrouwen van bewoners tegen hulpverlenende instanties verminderen. Ouderbetrokkenheid op de scholen stimuleren. Betrokkenheid van vaders bij de opvoeding stimuleren. Bewustwording creëren dat opvoeden niet ophoudt bij de voordeur. Samenwerking tussen CJG, onderwijs, welzijn, politie en gemeente versterken bij de aanpak van opvoeden opgroeiproblemen. Ervoor zorgen dat mensen die zorg mijden, toch de juiste zorg krijgen. Bewoners stimuleren om meer de regie te nemen over hun eigen leven en om langer zelfstandig thuis te blijven wonen. 8
Verbeteren van de sociaaleconomische positie van bewoners Ondersteunende voorzieningen beter toegankelijk en bereikbaar maken. Werkloosheid terugdringen. Meer bekendheid geven aan de voordelen en het gebruik van de Ooievaarspas. Wijkbanenplan Escamp uitvoeren. Meer projecten opzetten voor jongeren om stage- en leerwerkplekken te kunnen bieden. Emancipatie bevorderen van vrouwen in een achterstandsituatie. Eigen kracht van bewoners benutten Meer verbinding tot stand brengen tussen initiatieven in de wijk. Meer jongeren betrekken bij initiatieven van volwassenen of ouderen. Goede en toegankelijke ondersteuning bieden aan bewoners die initiatieven nemen. Beter bekendmaken wie wat doet in de wijk en voor wie. Bewoners bewust maken van hun Haagse Kracht en hun talenten laten gebruiken. Een schone en veilige wijk Overlast en criminaliteit van jongeren bestrijden. Meer toezicht houden op goed gebruik van de openbare ruimte. Het achterstallig onderhoud van de openbare ruimte en het groen aanpakken. Het aantal woninginbraken terugdringen. Bewoners stimuleren om hun woonomgeving schoon, heel en veilig te houden. Het aantal bijplaatsingen bij de ORAC s terugdringen. Afvalscheiding bevorderen van glas, papier, textiel en plastic. Verhogen van de woonkwaliteit Verbetering van de naoorlogse sociale huurwoningen samen met de woningcorporaties. Gebouwen van zorginstellingen die leeg komen te staan, een goede herbestemming geven. De waterkwaliteit van de singels en sloten verbeteren. Doorstroming van ouderen binnen de wijk mogelijk maken. Meer rekening houden met de bewonerssamenstelling in een buurt of straat. 4. Samenvatting activiteiten 2016-2019 Verbeteren positie van de jeugd We dringen de jeugdwerkloosheid terug door meer stage- en leerwerkplekken in Vrederust te creëren. Dan hebben de jongeren een zinvolle dagbesteding en krijgen ze meer waardering voor hun eigen wijk. Ze wonen en werken hier immers. Daardoor is het risico kleiner dat ze zich uitgesloten voelen van de samenleving. Jongeren weten heel goed wat ze in hun vrije tijd willen doen. Ze horen een stem te krijgen in vrijetijdsbesteding in de wijk. Dat houdt in: meer voor en vooral door jongeren laten organiseren. Het kan ook betekenen dat jongeren worden gestimuleerd om vrijwilligerswerk te doen. Hulp bij opvoeding en zorg Samen met zelforganisaties verlagen we de drempel die veel mensen hebben om naar hulpverlenende instanties te gaan. We zorgen voor een uitgebreid laagdrempelig aanbod op het gebied van professionele opvoedondersteuning. Dan kunnen bewoners problemen in een vroeg stadium aanpakken. Zowel vaders als moeders krijgen door het opvoedoffensief handvatten en raken hierdoor nog beter betrokken bij de 9
ontwikkeling van hun kinderen. De samenwerking tussen CJG, welzijn, politie en gemeente bij de aanpak van opvoed- en opgroeiproblemen is onmisbaar. Belangrijk uitgangspunt van de Wet Maatschappelijke ondersteuning is dat bewoners langer zelfstandig thuis blijven wonen en dat ze meer de regie nemen over hun leven - alleen of met hun sociale netwerk. De gemeente ondersteunt initiatieven om de zelfredzaamheid en maatschappelijke deelname te stimuleren. Ook is het belangrijk dat er voldoende vrijwilligers en mantelzorgers zijn. Verder stimuleren we woningbouwcorporaties om woningen meer geschikt te maken voor ouderen en mindervaliden. Verbeteren van de sociaaleconomische positie van bewoners Als de sociaaleconomische positie van bewoners verbetert, is dat goed voor de hele wijk. We nemen maatregelen om de werkloosheid terug te dringen. Het accent ligt daarbij op vrouwenemancipatie. De ondersteunende voorzieningen moeten daarvoor toegankelijker worden. Dat gebeurt door te zorgen voor meer welzijnsactiviteiten en door uitbreiding van de functie van participatiecentra. Er komt een promotieteam om meer bekendheid te geven aan de voordelen en het gebruik van de Ooievaars pas en aan andere regelingen voor mensen met een minimuminkomen. Dat team trekt door de wijk en is aanwezig bij festivals en evenementen. Op het gebied van werk wordt het wijkbanenplan Escamp uitgevoerd. Een speciaal opgericht fonds ondersteunt initiatieven op het gebied van stage- en leerwerkplekken en werk. Ook voor jongeren komen er aanvullend projecten waarin ze effectievere begeleiding krijgen naar betaald werk of ondernemerschap Eigen kracht van bewoners benutten De bewoners hebben veel kwaliteiten en talenten die op verschillende manieren ingezet kunnen worden. In Vrederust worden veel verschillende activiteiten georganiseerd. Deze activiteiten moeten elkaar versterken en er moet meer verbinding zijn tussen deze activiteiten. Het zijn nu voornamelijk volwassenen en ouderen die activiteiten organiseren. Het is belangrijk om jongeren er ook bij te betrekken. Dan hebben die meteen een vorm van vrijetijdsbesteding. Elk initiatief voor een nieuwe activiteit krijgt goede en toegankelijke ondersteuning door de welzijnsorganisatie. Ook wordt de procedure om subsidie aan te vragen voor een activiteit eenvoudiger. Een schone en veilige wijk Een aantrekkelijke stad is een veilige stad. Onze ambitie is dat Den Haag uitsluitend veilige wijken heeft waar bewoners, ondernemers en bezoekers van de stad zich veilig en welkom voelen. De veiligheidsaanpak in onze wijk sluit aan bij het Integraal Veiligheidsplan 2015-2018. Dit betekent concreet dat de prioriteit in de wijkprogramma s in ieder geval ligt bij de aanpak van de volgende thema s: woninginbraak, overval, straatroof, radicalisering, criminele groepen en groepen die overlast geven, drank-, drugs- en woonoverlast. De wijk is van de buurtbewoners en ook bewoners hebben de taak om deze schoon, heel en veilig te houden. De gemeente ziet toe op naleving van de regels en zorgt voor onderhoud, door bijvoorbeeld onkruid in de verharding tegen te gaan. We willen er samen met de wijk voor zorgen dat er geen afval meer gezet wordt bij ORAC s. Ook besteden we de komende jaren meer aandacht aan afvalscheiding in de wijk. Verder zoeken we samenwerking met scholen om maatschappelijke stages op te zetten op het gebied van een schone en veilige wijk. De schoolveiligheidsconvenanten met de scholen voor voortgezet onderwijs worden voortgezet. Vanaf 2016 worden daar ook de basisscholen en het mbo bij betrokken. 10
Verhogen van de woonkwaliteit Een groot gedeelte van de woningen in Vrederust is in bezit van woningcorporaties. De gebouwen van verschillende zorginstellingen staan leeg. Er wordt gezocht naar nieuwe gebruiks/ bestemmingsmogelijkheden. Verder moet onder andere de waterkwaliteit van singels en sloten verbeterd worden. We vragen bewoners in het bijzonder om gezamenlijk te starten met watertuinieren om het water kroosvrij te houden. 11
5. Activiteiten 2016 Verbeteren van de positie van de jeugd Wijkbanenplan Escamp: fonds oprichten om initiatieven voor stageplaatsen en leerwerkplaatsen te financieren. Ook vragen we een grotere bijdrage van bedrijven en organisaties. Korte, praktijkgerichte opleidingen voor jongeren opzetten. Taalachterstand aanpakken. Streetsport inzetten in de wijk om jongeren te motiveren meer mee te doen aan sportactiviteiten. Welzijnswerk ondersteunen bij jongerenwerk. Welzijnswerk stimuleren om meer laagdrempelige activiteiten voor jongeren in de wijk te organiseren. Meidenwerk inzetten op de Brede Buurtschool. Het probleem aanpakken dat jongeren vroegtijdig school verlaten. Meer gebruik (laten) maken van Crownies. Crownies zijn een beloningssysteem voor jongeren die klussen doen. Samenwerking stimuleren tussen welzijn en scholen. Welzijnswerk stimuleren om jeugdplatforms op te zetten en te versterken. Hulp bij opvoeding en zorg Netwerkaanpak bij opvoed- en opgroeiproblematiek verder uitbouwen in samenwerking met ketenpartners. Aandacht geven aan verbetering van de leefstijl. Bewonersinitiatieven stimuleren om via verschillende evenementen in de wijk (kwetsbare) doelgroepen te bereiken. Welzijnswerk stimuleren om jongeren via activiteiten aan ouderen te koppelen. Samenwerken met zelforganisaties en levensbeschouwelijke organisaties bij het bieden van opvoedondersteuning. Opvoedondersteuning laten bieden door vrijwilligers, zoals buurtmoeders- en vaders, en oudercoaches. Bewoners stimuleren om meer de regie te nemen over hun leven en langer zelfstandig thuis te blijven wonen. Dat kan doordat ze gebruikmaken van hun sociale netwerk, door inzet van vrijwilligers en mantelzorgers en door ondersteuning van de gemeente bij de zelfredzaamheid en participatie. Ook stimuleren we woningbouwcorporaties om woningen meer geschikt te maken voor ouderen en mindervaliden. Sociale wijkzorgteams meer verbindingen tot stand laten brengen in de wijk om de vele en ingewikkelde problemen van bewoners aan te pakken. Verbeteren van de sociaaleconomische positie van bewoners Participatiecentra verder ontwikkelen. Bewoners actief benaderen om ervoor te zorgen dat ze in de participatiecentra komen. Project Stuka inzetten voor huiswerkbegeleiding. Haagse Kracht inzetten voor oudere werklozen. De wijkeconomie stimuleren. Een bijdrage leveren aan het creëren van stageplekken in het kleinbedrijf. Door een promotieteam meer bekendheid geven aan het gebruik van de Ooievaarspas en aan andere regelingen voor mensen met een minimuminkomen. Wijkbanenplan Escamp: een fonds oprichten om initiatieven op het gebied van werkgelegenheid te financieren. Een grotere bijdrage vragen van bedrijven en organisaties. Sociale Kruidenier instellen: goedkoop boodschappen doen in ruil voor vrijwilligerswerk. 12
Eigen kracht van bewoners benutten Procedures om subsidies aan te vragen vereenvoudigen. De functie van participatiecentra uitbreiden. In kaart brengen welke (zelf)organisaties, instellingen en betrokken partijen er zijn in de wijk. Het gebruik van sociale media stimuleren om de participatie te vergroten. Welzijnswerk inzetten om de participatie te vergroten. Een tolerantiewerkgroep Vrederust opzetten. De Brede Buurtschool versterken en/of een Buurthuis van de Toekomst opzetten als een centrale plek in de wijk. Welzijnswerk stimuleren om de jeugd te betrekken bij projecten en ontwikkelingen die hun aangaan. Een schone en veilige wijk Het aantal woninginbraken verminderen door daders te straffen en maatregelen nemen om inbraak te voorkomen. In stadsdeel Escamp is de driehoek (politie, burgemeester en Openbaar Ministerie) hier volop mee bezig. Drank-, drugs-, horeca en woonoverlast aanpakken door onder andere Integrale Handhavingsacties van politie en toezichthouders, acties van het HEIT, een bestuurlijke aanpak en een nauwe samenwerking met het Veiligheidshuis om in te grijpen wanneer individuele bewoners overlast geven. Maatregelen nemen om de komst van nieuwe hennepkwekerijen in de wijk te voorkomen en bestaande hennepkwekerijen opruimen. Maatregelen nemen om radicalisering en polarisatie (groepen tegen elkaar opzetten) te voorkomen. Bewoners ervan bewust maken dat radicalisering een dringend probleem is. Scholen, instellingen en moslimgemeenschappen helpen om weerbaar te zijn en grenzen te stellen. Zorgen dat er meer professionals zijn met verstand van radicalisering en polarisatie. Een persoonsgerichte aanpak bieden. Een netwerk van sleutelfiguren in de wijk opbouwen en ontwikkelen. Door deze maatregelen is ingrijpen mogelijk bij de eerste signalen van radicalisering of polarisatie. Waar nodig en waar mogelijk de Haagse Kracht inzetten bij preventieprojecten, zoals Buurtinterventieteams en Buurtpreventieteams, buurtvaders en Rolmodellen. Vanuit de brandweer is in samenwerking met partners aandacht voor brandpreventie en bewustwording op het gebied van brandveilig leven. Samen met de GGD aandacht geven aan een gezond binnenklimaat. Fietsendiefstal aanpakken. Dat gebeurt in heel Escamp. Schoolveiligheidsconvenanten met het voortgezet onderwijs voortzetten. De basisscholen en het mbo erbij betrekken. Onkruid in verharding bestrijden. Beschadiging van bestrating door boomwortelgroei aanpakken (Gaarden en Zijden). Samenwerking tussen scholen stimuleren om overlast van de schooljeugd tegen te gaan. Integrale handhavingsacties (gemeente, politie, handhavingsteams) opzetten en uitvoeren. De inzet van het Mobiele Jongeren Team verbeteren. Voorlichting geven aan bewoners op het gebied van inbraakpreventie. Stimuleren dat bewoners aan de Zwaardvegersgaarde bloembakken adopteren en onderhouden. Oude populieren en wilgen vervangen. Stimuleren dat bewoners een ORAC adopteren. Maatregelen nemen om het aantal bijplaatsingen bij de ORAC s terug te dringen. Afvalscheiding bevorderen door betere informatie en door extra containers voor glas, papier, textiel en plastic waar nodig. 13
Verhogen van de woonkwaliteit Via de woningcorporaties huurders betrekken bij het onderhoud van hun eigen woningcomplex/ woonomgeving. Bij renovatie onderzoek doen naar de mogelijkheid om kleine woningen samen te voegen tot één grotere. Bij nieuwbouwprojecten rekening houden met behoefte aan seniorenwoningen/complexen. Speelplekken aanleggen voor kinderen van 6 tot 12 jaar in de villawijk achter de Uithof en, onder voorbehoud, één speelplek voor kinderen tot 6 jaar. Bewoners activeren om mee te helpen met het kroosvrij houden van sloten en singels (watertuinieren). 14