Reactie op zienswijzen bij (voor)ontwerp bestemmingsplan landelijk gebied, gemeente Aalten 7 maart 2016

Reactie op zienswijzen bij (voor)ontwerp bestemmingsplan landelijk gebied, gemeente Aalten 7 maart 2016 1. Brakenweg 5 Naar aanleiding van de zienswijze van de eigenaar van deze boerderij is een gesprek geweest tussen de gemeente Aalten en de betreffende eigenaar, de VOF Somsen. De eigenaar heeft verzocht te overwegen om, met het oog op het grote, in stand te houden volume van de boerderij, de karakteristiek-aanduiding alleen op het grote gedeelte uit 1892 te leggen, te weten de eigenlijke hoofdboerderij. De aangrenzende schuur uit 1921 zou in dat geval buiten de bescherming op de bestemmingsplankaart vallen. Om tot een goede oplossing te komen, die recht doet aan de zorg van de eigenaren, maar waarin ook oog is voor de bijzondere cultuurhistorische waarde van de het pand, wordt aan de wens van de eigenaar gehoor gegeven. Alleen het gedeelte uit 1892 zal binnen de bescherming vallen. De korte beschrijving en de waardering worden hierop aangepast, evenals de aanduiding op de bestemmingsplankaart. De waardering (1 xx, 2 xx, 3 x, 4 x, 5 x) blijft ongewijzigd. Voorstel nieuwe tekst rapport: Het gebouw betreft als geheel een markante tweekapper, die is gelegen in een bocht van de Brakenweg. Zowel de hallehuisboerderij met deel als de naastgelegen schuur zijn met het bedrijfsgedeelte op de openbare weg gericht. De achtergevel van de deel vermeldt middels de jaarankers het jaartal 1892. De deel is opgezet volgens het type van de middenlangsdeel, met een hoge en onder een korfboog met sluitstenen gevatte inrit met dubbele enddeur. Getoogde stalingangen met sluitstenen flankeren de inrit. Verder zijn er enkele stalraampjes en een hooizolderopening met luiken. De voorgevel van de boerderij heeft een ingang met bovenlicht en vensters met luiken en sluit aan de bovenzijde af met een driehoekig houten schot. Belangrijke ensemble- en beeldwaarde. Ook vanaf de nabijgelegen Navisweg valt dit historische erf in het zicht. In overleg met de eigenaars is de aanduiding waarde-karakteristiek gebouw alleen van toepassing op het grote bouwdeel uit 1892. 1

2. Dinxperlosestraatweg 129 De zienswijze (in de vorm van een bezwaarschrift) betreft de aanduiding karakteristiek voor de woning, de kapschuur en enkele kippenschuren op het erf Dinxperlosestraatweg 129. De indiener van het bezwaarschrift geeft aan dat de kapschuur zonder twijfel karakteristiek is en buiten het bezwaar kan blijven. Wat betreft de woning wordt gesteld dat deze geen bijzondere bouwstijl heeft en dat onderzoek heeft uitgewezen dat deze diverse malen is aangepast en uitgebreid. De aanduiding karakteristiek levert een onevenredig belasting ten opzichte van het wooncomfort. De woning vertegenwoordigt inderdaad geen bijzondere bouwstijl, maar is wel een goed voorbeeld van een traditionele plattelandswoning, die in zijn huidige verschijningsvorm, ondanks aanpassingen en een uitbreiding vrij gaaf behouden is gebleven, zowel in de hoofd- en de kapvorm, als in de gevelindelingen en de details. Voorstel is om de latere aanbouw aan de achterzijde buiten de aanduiding karakteristiek te houden en dit in de beschrijving en op de bestemmingsplankaart aan te passen. Het grootste bezwaar van de eigenaar ligt bij de kippenschuren. Die zijn volgens mededeling na 1960 gebouwd, zijn ernstig verwaarloosd en in verregaande staat van ontbinding. Verder zouden de schuren moeilijk te zijn herbestemmen en benadeelt de ligging ervan het gebruik van het perceel. Ook komt naar de mening van de eigenaar de bouwvorm totaal niet overeen met de overige gebouwen op het perceel en de aanliggende percelen. Bij voorkeur worden deze schuren in de nabije toekomst gesloopt en vervangen door een schuur die beter in de omgeving past en meer bijdraagt aan het landelijke karakter. Vanuit cultuurhistorisch perspectief kijken we wat genuanceerder naar deze kippenschuren. Ze zijn wel degelijk van enig belang voor het zichtbaar houden van de historische ontwikkeling van het erf en bezitten vanwege hun vroegere functie, hun vorm en materiaalgebruik enige typologische betekenis. Tevens hebben ze als onderdeel van de groep gebouwen op het erf een bescheiden ruimtelijke / landschappelijke waarde. Vanwege de bezwaren ten aanzien van de slechte conditie en de lastige herbestemming wordt aan de wens van de eigenaar tegemoet gekomen om de duiding karakteristiek niet op deze kippenhokken te leggen. De tekst in de beschrijving wordt aangepast, evenals de aanduiding op de bestemmingsplankaart. Samenvattend zal de aanduiding Karakteristiek alleen van toepassing zijn op het hoofdvolume van de woning en op de kapschuur. De waardering (1 x, 2 x, 3 xx, 4 xx, 5 x) blijft ongewijzigd. Voorstel nieuwe tekst rapport: Eenvoudige kleine boerderij op een bijbehorend erf aan de zuidzijde van de Dinxperlosestraatweg die in het overwegend open cultuurlandschap ten oosten van Dinxperlo is gelegen. Het erf ligt in een markante bocht in de Dinxperlosestraatweg en maakt hier deel uit van een bescheiden bebouwingsconcentratie, waarvan ook de als een RM beschermde voormalige dorpsschool, Dinxperlosestraatweg 125, deel uitmaakt. De boerderij staat aan de voorzijde op het erf en is georiënteerd op de openbare weg, en heeft daardoor een beeldbepalende waarde. Opzij is er een 2

tuin en aan de achterzijde een groep schuren, waarvan alleen de kapschuur eveneens met een hoge waarde. Het object, dat gaaf bewaard is gebleven, dateert uit het vroege interbellum en is door de combinatie van het voorhuis en het bedrijfsgedeelte onder één kap verwant met het historische hallehuistype. De bouwmassa heeft een rechthoekige plattegrond, één bouwlaag en een zadeldak met gesmoorde pannen. De gevels zijn opgetrokken in baksteen en hebben gepleisterde plinten. Symmetrisch ingedeelde voorgevel, met in het midden een getoogde portiek, die wordt geflankeerd door twee vensters (T-schuiframen). Staafankers markeren de positie van de balklaag. Op de verdieping twee vensters met draairamen. In de zijgevels wijzen een deeldeur en enkele getoogde stalvensters op het bedrijfsgedeelte. De aanbouw onder lessenaarsdak tegen de achtergevel is niet karakteristiek en ook de houten kippenschuren vallen buiten de aanduiding waarde-karakteristiek gebouw. De houten kapschuur heeft een markant, met rode pannen gedekt asymmetrisch zadeldak en een oude gebintconstructie. 3

Elshoekweg 5 Zie de separate analyse. 4

Hagtweg 5 In de zienswijze wordt gesteld dat de voormalige boerderij en schuur in 1997 compleet zijn verbouwd. Hierbij is wat betreft de boerderij een deel van de voorgevel behouden, evenals de complete bakstenen achtergevel, voor zover op de bijgeleverde foto zichtbaar, inclusief het strijkgebint. Met gebruikmaking van merendeels nieuwe materialen is de boerderij herbouwd, waarbij de hoofdvorm enigszins aangepast is door het verhogen van de zijgevels. De oorspronkelijk bakstenen schuur is eveneens ingrijpend verbouwd, waarbij de gevels nu grotendeels in hout zijn uitgevoerd, naar voorbeeld van een schuur in Winterswijk. Verder is het erf nieuw aangelegd en ook recentelijk nog weer gewijzigd. Het eindresultaat is in feite een in historiserende stijl opgetrokken vergaande nieuwbouw van boerderij en schuur, die vanwege de traditionele bouwvorm, de typologie en het materiaalgebruik en ook vanwege de markante positie ten opzichte van elkaar, weliswaar een markante uitstraling hebben voor hun omgeving, maar waarvan de architectuur- en bouwhistorische betekenis relatief gering zijn. Met deze wetenschap zijn de gebouwen opnieuw gewaardeerd aan de hand van de waarderingscriteria voor de karakteristieke objecten. De score is als volgt: 1 x, 2 x, 3 x, 4 0, 5 x. Deze score is onvoldoende voor de eindwaardering Hoge totaalwaarde en de bestemming Waarde-karakteristiek gebouw. Vanwege de landschappelijke kwaliteiten van het erf is er nog wel sprake van een positieve waarde. Het advies is derhalve om de Waarde-karakteristiek gebouw niet aan Hagtweg 5 toe te kennen en beide gebouwen te verwijderen uit de lijst met karakteristieke gebouwen en dito van de bestemmingsplankaart. 5

RAPPORTAGE BOUWKUNDIGE STAAT Boerderij Elshoekweg 5 te Aalten Onderzoek i.o.v. gemeente Aalten, afdeling Cultureel Erfgoed 21 maart 2016

COLOFON Onderzoeksobject Boerderij Elshoekweg 5 7122 NG Aalten Eigenaar/Opdrachtgever Gemeente Aalten Afdeling Cultureel Erfgoed Postbus 119 7120 AC Aalten Rapportage en fotografie Ing. G. Korenberg MONUMENTEN ADVIES BUREAU drs. C.J.B.P. Frank drs. F.A.C. Haans mw. drs. C.H.J.M. van den Broek drs. J. de Jong ing. G. Korenberg mw. drs. M. Lemmens mw. drs. L. Valckx Dit is een uitgave van het Monumenten Advies Bureau, Nijmegen, 21 maart 2016, copyright MAB Nijmegen 2016 Bredestraat 1 6542 SN NIJMEGEN tel: 024-3786742 fax:024-3792477 Info@monumentenadviesbureau.nl/www.monumentenadviesbureau.nl Bouwkundige Rapportage Elshoekweg 5 te Aalten II 21 maart 2016 II pag. 2

INHOUD 1 Inleiding... 4 2 Samenvatting bouwkundige staat... 5 3 Bouwkundige staat op hoofdonderdelen... 6 4 Conclusies... 12 5 Schadefoto s... 13 Bouwkundige Rapportage Elshoekweg 5 te Aalten II 21 maart 2016 II pag. 3

1 INLEIDING hoofdonderdelen. Dit betekent dan ook dat niet elk gebrek afzonderlijk zal worden behandeld, maar dat onderdelen per type aan de orde komen. Binnen de gemeente Aalten wordt gewerkt aan het ontwerpbestemmingsplan Landelijk Gebied 2015. Binnen dit bestemmingsplan heeft de boerderij Elshoekweg 5 de dubbelbestemming Waarde-Karakteristiek gebouw gekregen. Eigenaar, dhr. H.A.J. Paske heeft aangegeven dat de dubbelbestemming vanwege de matige conditie van het pand een onevenredig zware belemmering voor de eigenaar kan betekenen. Bij een eerdere inspraakronde was dit reeds door eigenaar aangegeven en ook heeft op 8 januari 2015 namens de gemeente een inspectie plaats gevonden door dhr. W. Bulsink. Hiervan is op 9 januari 2015 een beknopte rapportage opgesteld, waarvan de conclusie luidt: het casco is van goede kwaliteit. Op onderdelen is sprake van achterstallig onderhoud.. De rapportage is uitsluitend bedoeld om de bouwkundige conditie van het object weer te geven en doet dan ook geen uitspraken aangaande de cultuurhistorische waarde van onderdelen en het besluit tot de voorgestelde dubbelbestemming Waarde-Karakteristiek gebouw. G. Korenberg Monumenten Advies Bureau 21 maart 2016 De eigenaar kan zich in deze conclusie niet vinden en heeft hiertegen op 6 januari 2016 een zienswijze ingediend en aangegeven dat een second opinion duidelijkheid zou kunnen bieden. Naar aanleiding hiervan heeft het Monumenten Advies Bureau opdracht gekregen van de gemeente Aalten tot het verrichten van een beknopte bouwkundige opname van de boerderij. Hiervoor heeft op maandag 14 maart een opname van zowel het exterieur als het interieur plaats gevonden in bijzijn van dhr. Paske en diens bouwkundig adviseur. In hierna volgende rapportage wordt de aangetroffen bouwkundige conditie van het pand weergegeven. Doel van de rapportage is om een beeld te geven van de algehele conditie van het object op Bouwkundige Rapportage Elshoekweg 5 te Aalten II 21 maart 2016 II pag. 4

2 SAMENVATTING BOUWKUNDIGE STAAT De boerderij wordt sinds ca. drie jaar niet meer bewoond. Door de eigenaar zijn echter in deze periode nog wel onderhoudswerkzaamheden verricht om het gebouw wind- en waterdicht te houden, maar ook om het aanzien van het geheel op een acceptabel peil te houden. Belangrijkste ingrepen waren het vernieuwen van de topgevelbeschieting van de voorgevel en het verwijderen van de zeer bouwvallige 1 schoorsteen. Ondanks uitgevoerde werkzaamheden moet de onderhoudsconditie als matig tot op punten slecht worden gekwalificeerd. Met name de conditie van ramen, deuren en kozijnen is op diverse onderdelen zeer slecht. Eerdere reparaties hebben uitsluitend een cosmetisch doel gehad, zodat veel aantasting achter latere afdekkingen schuil gaat of op onvakkundige wijze is hersteld. Doordat de boerderij al enkele jaren niet meer wordt bewoond, en daarom ook niet meer wordt verwarmd, is het voorhuis zeer vochtig. Met name de gevels zijn zeer vochtig door een hoge luchtvochtigheid, mogelijk in combinatie met optrekkend vocht. Dit heeft ook de nodige schade aan pleisterwerk en met name de onderzijde van kozijnen opgeleverd. Verder hebben de nodige op de gevels aansluitende onderdelen schade opgelopen. Het interieur is sterk gedateerd en voldoet op veel punten niet meer aan huidige eisen. De constructieve toestand van de hoofddraagconstructie, bestaand uit een historische eiken gebintconstructie is overwegend goed. Van de verdere constructies, zoals balklagen en vloeren op onderdelen matig tot slecht. De vernieuwde gevels van het achterhuis verkeren in voldoende conditie. Bij het voorhuis doet zich echter de enige scheurvorming voor. De rechter zijgevel wordt, waarschijnlijk door spatkrachten vanuit de dakconstructie, wat naar buiten gedrukt. Verdere scheurvorming is mogelijk het gevolg van een vrij beperkte fundering. Een granaatinslag tijdens de nadagen van de Tweede Wereldoorlog zal de algehele samenhang van het muurwerk niet ten goede zijn gekomen. 1 Door dhr. Paske getoonde foto s onderschrijven de slechte bouwkundige conditie van dit element. Bouwkundige Rapportage Elshoekweg 5 te Aalten II 21 maart 2016 II pag. 5

3 BOUWKUNDIGE STAAT OP HOOFDONDERDELEN Hierna volgt een puntsgewijs overzicht van de werkzaamheden, voortkomend uit de aangetroffen gebreken. Hierbij is ten aanzien van de gehanteerde nummering de Stabu-codering aangehouden. Bouwkundige Rapportage Elshoekweg 5 te Aalten II 21 maart 2016 II pag. 6

Code Conditie Omschrijving G V M S 00 Algemeen G De algehele conditie van de boerderij is goed. De mate van onderhoud is voldoende geweest. Grote ingrepen aan dakbedekkingen en aansluitingen zijn echter uitgesteld en vormen thans het belangrijkste punt van aandacht. 20 Funderingen V M De gevels van het achterhuis zijn in de vroege jaren 1970 vernieuwd en hebben thans geen schade die wijst op een onvoldoende functionerende fundering. De gevels van het voorhuis hebben wat scheurvorming. Voor een deel komt deze voort vanuit de kapconstructie, al dan niet in combinatie met onvoldoende verankeringen. Enkele scheuren, met name in de voorgevel, lijken het gevolg van een wat beperkte fundering. 22 Metselwerk V M Het metselwerk van de voorgevel verkeert op grote lijnen in voldoende conditie. Bij beide zijbeuken wijkt het muurwerk echter naar buiten. Voor een deel zal dit het gevolg zijn van spatkrachten vanuit de kap, maar aangezien ook in de lagere delen scheurvorming voorkomt is ook sprake van zetting die het gevolg is van een beperkte fundering. Aansluitend op beide zijgevels zijn delen van de voorgevel in het verleden vernieuwd. Bij de aansluitingen op de buitenste kozijnen is behoorlijke ruimte ontstaan door het zijdelings wijken van het muurwerk. Bij enkele (eerder herstelde) diagonale scheuren boven de verdiepingsvloer is zichtbaar dat het muurwerk hier plaatselijk ook wat naar voren is gekomen. Het voegwerk van deze gevel is plaatselijk matig. Met name bij het eerder vernieuwde rechter deel. V M De linker zijgevel van het voorhuis werd na een granaatinslag in de Tweede Wereldoorlog vernieuwd. Vooral aan de linkerzijde komt scheurvorming voor. De linker hoek, aansluitend op de verspringing ter hoogte van de brandmuur, lijkt hier iets weg te zakken. Verder zijn hier enkele voegen weggevallen. Bij alle vensters zijn de voegen van de bakstenen lekdorpels uitgespoeld. V M Bij de rechter zijgevel van het voorhuis is vooral aan de rechter zijde (ter hoogte van de kelder) het bovenste deel van de muur wat naar buiten gekomen. Spatkrachten vanuit de kap in combinatie met een beperkte verankering lijken hier de oorzaak. De vervorming heeft geleid tot scheurvorming boven het kelderlicht en rond de rollaag van het linker venster. Het voegwerk is overwegend voldoende, maar in de onderzone matig. V De gevels van het achterhuis zijn kort na 1970 geheel vernieuwd en verkeren, behoudens en enkele vlakken met beschadigde voegen en een paar kleine scheurtjes in de achtergevel in voldoende conditie. Bouwkundige Rapportage Elshoekweg 5 te Aalten II 21 maart 2016 II pag. 7

Code Conditie Omschrijving G V M S V M De binnenmuren verkeren, voor zover dit in de huidige afgewerkte staat kan worden beoordeeld in voldoende conditie. Wel is sprake van een hoge vochtigheid, waardoor de conditie van met name pleisterwerk deel matig en op punten slecht is. Ook enkele in schoon metselwerk uitgevoerde delen rond de kelder hebben diep uitgesleten voegen. 24 Ruwbouwtimmerwerk V De historische eiken kapconstructie verkeert overwegend in goede conditie. Belangrijkste aantasting betreft de teruggesleten onderzijde van de gebintstijlen. Aan de constructie is afleesbaar dat deze in het verleden met twee traveeën richting de achtergevel is uitgebreid. De delen die tot deze uitbreiding behoren zijn iets minder verzorgd uitgevoerd, maar verkeren eveneens in voldoende conditie. Bij deze oudste constructie behoort de nog boven de middenbeuk aanwezige opzet met gekantrechte eiken sporen. Bij de zijbeuken ontbreken deze oudere sporen. Vanaf de oorspronkelijke nok zijn boven de oude daklijn nieuwe dakvlakken met gezaagde naaldhouten sporen aangebracht. Ter hoogte van de gebintplaten worden deze sporen door schoren ondersteund. Ook deze delen verkeren in voldoende conditie. M De balklagen van de verdiepingsvloeren boven het voorhuis en de zijbeuken van het achterhuis verkeren in voldoende tot matige conditie. Met name bij aansluitingen op muurwerken komt hier aantasting voor. De over deze balklagen aanwezige vloerdelen zijn op veel plaatsen door houtrot en houtworm verzwakt. Op verschillende plaatsen zijn al gaten gevallen. M De begane grondvloeren in het voorhuis zijn deels steenachtig en deels in hout uitgevoerd. Met name in de voorkamer is de op het zand gelegde steenachtige vloer zeer sterk verzakt. Bij de houten vloeren moet gezien de hoge vochtigheid rekening worden gehouden aantasting van balklagen. G V De betimmeringen van de topgevels en de windveren en dekstukken verkeren in voldoende conditie en enkele delen zijn recent vernieuwd en verkeren in goede conditie. 26 Bouwkundige kanaalelementen V Het thans nog resterende rookkanaal aan de linker zijde van het voorhuis verkeert in voldoende conditie, maar heeft wel veel roetdoorslag en weggevallen pleister- en voegwerk. Het bovendakse deel is wegens bouwvalligheid verwijderd. 30 Kozijnen, ramen en deuren M S Het merendeel van de kozijnen en ramen van het voorhuis verkeert in matige conditie. Met name alle onderdorpels zijn grotendeels verrot, inclusief aansluitende delen van de kozijnstijlen. In het verleden zijn dorpels met zinkplaatjes afgedekt en bij enkele dorpels zijn latten over de rotte delen geplaatst, waardoor de meeste schade aan het oog wordt onttrokken. Op meerdere plaatsen hebben forse reparaties aan dorpels plaats gevonden met plamuur of een mortel. Eén dorpel in de linker Bouwkundige Rapportage Elshoekweg 5 te Aalten II 21 maart 2016 II pag. 8

Code Conditie Omschrijving G V M S zijgevel is vrijwel geheel in mortel vervangen. De ramen vooral schade op de liggende delen en zijn verzwakt. Een aantal ramen is vernieuwd in een wat afwijkende detaillering. Het glas is hier met kit vastgezet. Het gevelbeeld bleef hierdoor echter wel grotendeels behouden. Bij de voordeur zijn de onderste delen van de stijl en de onderrand van de deur sterk aangetast. Bij het deurkozijn in de linker zijgevel is het hele kozijn onder de bovenliggende rollaag uitgezakt, waarschijnlijk door het inrotten van de kozijnstijlen. V Zowel de houten raamkozijnen als enkele betonnen stalramen van het achterhuis verkeren in voldoende tot goede conditie. Wel zijn voegen tussen lekdorpeltegels weggevallen. De uit plaatmateriaal vervaardigde deuren in de achtergevel hebben slechts wat lichte schade aan onderrand. V M Een groot deel van de oudere binnendeuren is afgeplaat, maar verkeert overwegend in voldoende conditie. Verschillende kozijnen zijn aan de onderzijde aangetast. 32 Trappen en balustraden M De verdieping is uitsluitend via een losse lader bereikbaar. 33 Dakbedekkingen V Op de dakvlakken van de boerderij is een niet-historische dekking van betonpannen aanwezig. Deze verkeert in voldoende conditie. 34 Beglazing M De enkele beglazing is grotendeels met stopverf gezet. Deze is behoorlijk verouderd, gescheurd en plaatselijk weggevallen. Bij vernieuwde ramen is het glas gezet met kit, wat niet aansluit bij het historische beeld. 40 Stukadoorwerk M Het grootste deel van het stukadoorwerk in het interieur verkeert in zeer matige conditie. Vooral door het zeer hoge vochtgehalte zijn grote delen van het stukadoorwerk verzandt. Plaatselijk zijn delen weggevallen. 41 Tegelwerk V M De historische plavuizenvloer van de kelder is ster vochtbelast. Plaatselijk liggen de plavuizen wat onregelmatig en enkele plavuizen hebben beschadigingen. V De vloer van gedecoreerde ongeglazuurde plavuizen van de gang is geheel afgedekt, maar lijkt in voldoende conditie te verkeren. V Aanwezige jongere betegelde afwerkingen van keuken en sanitaire ruimtes verkeren technisch overwegend in voldoende Bouwkundige Rapportage Elshoekweg 5 te Aalten II 21 maart 2016 II pag. 9

Code Conditie Omschrijving G V M S conditie. 42 Dekvloeren en vloersystemen M In het voorhuis komen zowel steenachtige als houten vloeren voor. In alle gevallen zijn latere afwerkingen aanwezig, waardoor de onderliggende vloeren niet zichtbaar zijn. De vloer in de voorkamer is volgens de eigenaar uitgevoerd in potscheur. Deze vloer is zeer sterk verzakt. M Op de verdieping liggen constructieve vloeren in het zicht. V De betonvloeren in het achterhuis hebben wel wat scheurvorming en beschadigingen, maar dit is ook naar de aard van deze functionele ruimtes. 43 Metaal - kunststofwerk V M Aanwezige verankeringen hebben algemeen de nodige, overwegend oppervlakkige, roestvorming. Gezien de vervorming van de rechter zijgevel van het voorhuis is de gevel op deze locatie mogelijk onvoldoende verankerd aan de constructie of in de constructie is onvoldoende verankering aanwezig om optredende spatkrachten op te vangen. 44 Plafond- en wandsystemen M Voorkomende plafonds van plaatmateriaal zijn behoorlijk verouderd. Deels is het zeer brandbare zachtboard aanwezig. 45 Afbouwtimmerwerk M Met name aftimmeringen rond gevelopeningen hebben veel schade door inwatering en het hoge vochtgehalte in het interieur. Ook interieuronderdelen, zoals inbouwkasten hebben hierdoor schade opgelopen. 46 Schilderwerk M S De kwaliteit van het schilderwerk wisselt. Enkele wat meer recent vernieuwde delen aan het exterieur zijn vrij recent geschilderd en hier verkeert de afwerking in voldoende conditie. Voor het merendeel van het exterieurschilderwerk geldt echter dat de conditie matig is. Bovendien heeft cosmetisch onderhoud plaats gevonden, waarbij aantastingen zijn overschilderd. Hoewel deze delen er thans redelijk uitzien, zal hier versneld schade ontstaan. M S De conditie van het interieurschilderwerk is overwegend zeer matig tot op diverse punten, met name rond gevelopeningen slecht. 50 Dakgoten en hemelwaterafvoeren M Aanwezige zinken mastgoten zijn behoorlijk verouderd en op enkele plaatsen wat vervormd, waardoor deze niet volledig droog zullen lopen. De gootbeugels zijn geroest. De hemelwaterafvoeren zijn in pvc uitgevoerd. Bouwkundige Rapportage Elshoekweg 5 te Aalten II 21 maart 2016 II pag. 10

Code Conditie Omschrijving G V M S 99 Overige onderdelen M Alle aanwezige technische installaties zijn op veel punten sterk verouderd. Met name sanitaire voorzieningen, elektra en de centrale verwarmingsinstallatie dienen grotendeels vernieuwd te worden om deze naar huidige eisen op te waarderen. Bouwkundige Rapportage Elshoekweg 5 te Aalten II 21 maart 2016 II pag. 11

4 CONCLUSIES Bij deze boerderij is sprake van veel achterstallig onderhoud. Het exterieur is, met name voor het oog op een redelijk peil gehouden. Hier hebben ook wel ingrepen plaats gevonden om te voorkomen dat de boerderij in verval zou raken. Zo is de beschieting van de topgevel vervangen en zijn windveren en dekstukken vernieuwd. Bij de gevelopeningen zijn enkele ramen vernieuwd. Daarbij is wel de oorspronkelijke hoofdopzet (zesruits schuifraam) aangehouden, maar de detaillering wijkt duidelijk af. Aan de kozijnen heeft slechts provisorisch herstel plaats gevonden, zodat hier veel schade aan het zicht wordt onttrokken. Het interieur is door een langdurige periode, waarin geen moderniseringen plaats hebben gevonden, en een hierop volgende periode van enkele jaren leegstand behoorlijk aangetast. Met name een zeer hoog vochtgehalte leidt hier tot veel schade. Ook zijn alle technische installaties sterk verouderd. Behoud van deze boerderij is in technische zin goed mogelijk en de historische gebintconstructie vormt daarbij een degelijke constructieve basis. Om het geheel echter weer op een acceptabel niveau te brengen is een volledige restauratie nodig, waarbij naast een opwaardering van het interieur van het voorhuis ook constructief herstel aan balklagen, begane grondvloeren, voorhuisgevels en mogelijk funderingen noodzakelijk zal zijn. Ook zullen aanzienlijke delen van de gevelopeningen vernieuwd moeten worden. Monumenten Advies Bureau 21 maart 2016 De oorspronkelijke eiken hoofddraagconstructie verkeert in voldoende conditie. Diverse balklagen en met name de hierover gelegen vloerdelen zijn plaatselijk behoorlijk aangetast. Bouwkundige Rapportage Elshoekweg 5 te Aalten II 21 maart 2016 II pag. 12

5 SCHADEFOTO S Zicht langs de naar buiten gedrukte rechter zijgevel van het voorhuis. Scheurvorming boven het kelderlicht in de rechter zijgevel. Bouwkundige Rapportage Elshoekweg 5 te Aalten II 21 maart 2016 II pag. 13

Overzicht rechter zijde voorhuis. Met zink afgedekte, sterk aangetaste onderdorpel. De kozijnstijl is met mortel aangeheeld. Eerder vernieuwde rechterzijde van de voorgevel, met veel weggevallen voegwerk. Aantasting bij onderzijde voordeur en kozijnstijlen. Bouwkundige Rapportage Elshoekweg 5 te Aalten II 21 maart 2016 II pag. 14

Linker hoek voorgevel. Na een granaatinslag werd een deel van het muuurwerk vernieuwd. Overzicht van de linker zijgevel van het voorhuis. Sterk uitgespoelde lekdorpel en met mortel gerepareerde kozijndorpel linker zijgevel. Linker achterhoek bedrijfsgedeelte, met uitgespoeld voegwerk en vervormde mastgoot. Bouwkundige Rapportage Elshoekweg 5 te Aalten II 21 maart 2016 II pag. 15

Historische schouw, met aan onderzijde schade door optrekkend vocht. Beschadigd pleisterwerk interieurzijde voorgevel. Sterk door optrekkend vocht aangetast interieur van een vaste kast. Bouwkundige Rapportage Elshoekweg 5 te Aalten II 21 maart 2016 II pag. 16

Beschadigde vensterbank en betimmering door hoog vochtgehalte en inwatering. Schade aan onderzijde van de afgeplate voordeur. Interieur kelder. Verschillende vloerdelen boven deze ruimte zijn verrot. Sterk gedateerde vloertegels en aangetaste kozijnstijl in voorhuis. Bouwkundige Rapportage Elshoekweg 5 te Aalten II 21 maart 2016 II pag. 17

Metselwerk met diep uitgesleten voegen naast de kelderruimte in het achterhuis. Interieurzijde venster in linker zijgevel, met schade aan omlijstingen. Overzicht constructie met boven de oude eiken gebinten en dakconstructie vernieuwde dakvlakken. Bouwkundige Rapportage Elshoekweg 5 te Aalten II 21 maart 2016 II pag. 18

De onderzijde van de gebintstijlen zijn wat verzwakt doordat hier lange tijd vee heeft gestaan. Het kernhout heeft echter nog voldoende draagkracht. De schoorsteen op de verdieping boven het voorhuis, met roetdoorslag en veel weggevallen pleister- en voegwerk. Bouwkundige Rapportage Elshoekweg 5 te Aalten II 21 maart 2016 II pag. 19

Zeer rommelig muurwerk van de voorgevel op de verdieping. Zichtbare sporen van houtworm in delen verdiepingsvloer boven het voorhuis. Bouwkundige Rapportage Elshoekweg 5 te Aalten II 21 maart 2016 II pag. 20