Package Travel Directive

Package Travel Directive Richtlijn pakketreizen en gekoppelde reisarrangementen 10 maart 2016

Overzicht 1. Stand van zaken Richtlijn pakketreizen en gekoppelde reisarrangementen 2. Wat zijn belangrijkste wijzigingen voor Belgische recht? 3. Praktische zaken voor ondernemingen 4. Openstaande vragen 2

Huidige wet : RO en RB Reis Organisator (RO): Ro: persoon die als verkoper contract tot RO rechtstreeks of door bemiddeling van RB verkoopt of ten verkoop aanbiedt Contract tot RO : contract, ten minste twee van de volgende diensten: a) vervoer, b) logies, c) andere toeristische diensten Reisbemiddelaar: RB: elke persoon die contract tot RB aangaat Contract tot RB: elke overeenkomst waarbij een persoon zich verbindt tot het verstrekken aan een andere, tegen betaling ve prijs, hetzij van een contract tot RO, hetzij van een of meer afzonderlijke prestaties die enigerlei reis of verblijf mogelijk maken 3

1. Stand van zaken Publicatie EU Publicatieblad 15/12/2015 Omzetting naar Belgisch recht ten laatste 1/1/2018 Bedrijven moeten in regel zijn tegen 1/7/2018 Bij stemming 7 lidstaten tegen gestemd: Oostenrijk, België, Estland, Ierland, Malta, Nederland en Slovakije. 5

Scope Richtlijn is niet van toepassing op: 1. Pakketreizen en GRA periode < 24u, tenzij overnachting 2. Pakketreizen en GRA op incidentele wijze georganiseerd: zonder winstoogmerk Aan beperkte groep reizigers 3. Pakketreizen en GRA o.b.v. algemene overeenkomst voor regelen van zakenreizen De richtlijn geldt wel voor zakenreizigers (waaronder beoefenaren van vrije beroepen, zelfstandigen of andere natuurlijke personen) die geen reisarrangementen o.b.v. een algemene overeenkomst boeken 6

Omzetting Maximale harmonisatie lidstaten mogen geen bepalingen handhaven of invoeren die afwijken van die van richtlijn, of deze nu strenger of minder streng zijn 7

BEHALVE voor: Aansprakelijkheid Herroepingsrecht De lidstaten kunnen de volgende uitgesloten diensten terug onder de wetgeving brengen: stand-alone contracts zoals verkoop afzonderlijke reisdienst (verhuur van vakantiehuizen) Pakketreizen en GRA op incidentele wijze georganiseerd: zonder winstoogmerk aan een beperkte groep reizigers Pakketreizen en GRA die een periode van <24u beslaan 8

Omzetting Wat kan wel Interpretatie van de definities, zonder wijziging van de inhoud 9

2. Belangrijke wijzigingen 1. Definities 2. Precontractuele informatie 3. Contractuele zaken: A. wijzigingen van de pakketreisovereenkomst B. beëindiging van de overeenkomst C. aansprakelijkheid 4. Financiële zekerheid 5. Verplichtingen Gekoppeld Reisarrangement (GRA) 11

Definities Reisdienst: a. personenvervoer b. Accommodatie niet voor bewoning bestemd c. Verhuur van auto s, of andere motorvoertuigen d. Andere toeristische diensten die niet intrinsiek deel uitmaken van een reisdienst in de zin van de punten a), b) of c) 13

Definities Pakketreis: De combinatie van ten minste 2 verschillende soorten reisdiensten voor dezelfde reis of vakantie, ingeval: a) gecombineerd door één handelaar, op verzoek of overeenkomstig keuze van reiziger, voordat er één overeenkomst betreffende alle diensten wordt gesloten b) deze, ongeacht of er afzonderlijke overeenkomsten worden gesloten met verschillende reisdienstverleners, worden: I. Gekocht bij één verkooppunt en gekozen voordat reiziger ermee instemt te betalen, II. III. IV. Aangeboden, verkocht of gefactureerd voor gezamenlijke prijs of totaalprijs Aangeprezen of verkocht onder de term pakketreis of een vergelijkbare term Gecombineerd na overeenkomst (gift box) V. Gekocht bij verschillende handelaren via onlineboekingsprocedures, waarbij de naam, de betalingsgegevens en het e-mailadres van de reiziger worden overgedragen 14

Definities Gekoppeld reisarrangement (GRA): Ten minste twee verschillende soorten reisdiensten die voor dezelfde reis of vakantie worden aangekocht, welke geen pakketreis vormen en waarvoor afzonderlijke overeenkomsten worden gesloten met verschillende reisdienstverleners, waarbij handelaar: a) tijdens eéń bezoek aan of contactmoment met het eigen verkooppunt het apart selecteren en apart betalen van elke reisdienst door reiziger faciliteert; of b) op gerichte wijze de aankoop van ten minste eéń aanvullende reisdienst bij andere handelaar faciliteert waarbij uiterlijk 24 uur na bevestiging van boeking van eerste reisdienst een overeenkomst met die andere handelaar wordt gesloten. 15

Definities Onvermijdbare en buitengewone omstandigheden: Een situatie die zich voordoet onafhankelijk van de wil van de partij die zich daarop beroept en waarvan de gevolgen ondanks alle redelijke voorzorgsmaatregelen niet te vermijden waren 16

Wat is nieuw? Taal van de activiteiten: ingeval het belang van andere toeristische diensten, voor de reiziger afhankelijk is van doeltreffende mondelinge communicatie, de taal waarin die diensten normaliter worden verricht Visum: algemene informatie betreffende paspoort- en visumverplichtingen in het land van bestemming waaronder de bij benadering benodigde termijn voor het verkrijgen van een visum en informatie over geldende formaliteiten op gezondheidsgebied 18

Wat is nieuw? Vlucht tijdstippen: de vervoermiddelen, met opgave van kenmerken en categoriee n, de plaatsen, data en tijdstippen van vertrek en terugkeer, de duur en plaats van tussenstops en de aansluitingen. Indien het exacte tijdstip nog niet vaststaat, deelt RO en, indien van toepassing, bemiddelaar de reiziger het tijdstip van vertrek en terugkeer bij benadering mee. 19

Vlucht tijdstippen Moet gelezen worden met overweging 33: Wijzigingen van de in de pakketreisovereenkomst opgenomen vertrek- of aankomsttijd moeten onder meer als aanzienlijk worden beschouwd wanneer ze voor de reiziger een aanzienlijk ongemak of aanvullende kosten met zich meebrengen, bijvoorbeeld omdat hij daardoor nieuw vervoer of nieuwe accommodatie moet boeken. gevolg: reiziger kan kosteloos annuleren 20

Wat is nieuw? PRM*: uitsluitsel of de reis of de vakantie in het algemeen geschikt is voor personen met beperkte mobiliteit en, op verzoek van de reiziger, tevens nauwkeurige informatie over de vraag of de reis of vakantie gelet op de behoeften van de reiziger geschikt is (*) PRM = Person with Reduced Mobility Voor pakketreisovereenkomsten die per telefoon worden gesloten, verstrekt de RO en, indien van toepassing, de bemiddelaar, de reiziger de standaardinformatie 21

Bindend karakter van de precontractuele informatie Art 6.2 Indien de RO, en, indien van toepassing, de bemiddelaar, de vereisten inzake informatie over bijkomende vergoedingen, toeslagen of andere kosten niet heeft nageleefd voordat de pakketreisovereenkomst wordt gesloten, zijn deze vergoedingen, toeslagen of andere kosten niet voor rekening van de reiziger. Deze verplichting kan problematisch zijn als een bestemming plots een nieuwe taks invoert. Het zal moeilijk worden om deze extra kosten naar de reiziger door te rekenen. 22

A. Wijziging van de pakketreisovereenkomst Art 9: Overdraagbaarheid van de boeking Art 10: Prijswijzigingen Art 11: Wijziging van andere bepalingen van het contract 24

A. Wijziging van de pakketreisovereenkomst Art 9: Overdraagbaarheid van de boeking: (3 onderafdelingen) 1. De reiziger die de organisator binnen een redelijke termijn voor het begin van de pakketreis op de hoogte stelt kan de pakketreisovereenkomst overdragen aan een derde die voldoet aan alle voorwaarden die voor die overeenkomst gelden. De organisator uiterlijk 7 dagen voor het begin van de reis op de hoogte stellen wordt als redelijk beschouwd 25

A. Wijziging van de pakketreisovereenkomst Art 9: Overdraagbaarheid van de boeking: 2. Degene die de pakketreis overdraagt, en degene die de overeenkomst overneemt, zijn gezamenlijk en hoofdelijk aansprakelijk voor de betaling van het nog verschuldigde bedrag en voor eventuele bijkomende vergoedingen, toeslagen en andere kosten die voortvloeien uit de overdracht. De RO stelt degene die de overeenkomst overdraagt, in kennis van de werkelijke kosten van de overdracht. Deze kosten mogen niet meer bedragen dan de redelijke kosten die voor de RO voortvloeien uit de overdracht van de pakketreisovereenkomst 26

A. Wijziging van de pakketreisovereenkomst Art 9: Overdraagbaarheid van de boeking: 3. De RO voorziet degene die de pakketreisovereenkomst overdraagt van bewijsstukken van de bijkomende vergoedingen, toeslagen en andere kosten die uit de overdracht van de pakketreisovereenkomst voortvloeien. 27

A. Wijziging van de pakketreisovereenkomst Art 10: Prijswijzigingen Gelijklopende bepaling RCW: a) brandstof of van andere energiebronnen voor personenvervoer b) belastingen of fees c) de wisselkoersen die voor de pakketreis van belang zijn MAAR: bij een verhoging van meer dan 8% kan de reiziger zonder schadevergoeding annuleren. (idem stop op 20 dagen voor vertrek reiziger) Bij een prijsverlaging kan de RO een administratieve kost aftrekken van de terugbetaling. De RO staaft de administratieve kost op verzoek van de klant. 28

A. Wijziging van de pakketreisovereenkomst Art 11: Wijziging van andere bepalingen van het contract Voor onbeduidende veranderingen: RO moet dit in zijn contract voorbehouden Voor wijziging in voornaamste kenmerk van contract : RO stelt reiziger in kennis van (via duurzame gegevensdrager): a) Voorgestelde wijzigingen + effect ervan op prijs; b) Redelijke termijn waarbinnen reiziger RO in kennis moet stellen van zijn besluit; c) gevolgen van niet binnen bedoelde termijn onder b) heeft kunnen antwoorden; en d) in voorkomend geval, aangeboden vervangende pakketreis en prijs ervan. 29

B. Art 12: Beëindiging van de pakketreisovereenkomst 1 & 2: Beëindiging van het contract door de reiziger 3: Beëindiging van het contract door de RO 5: Herroepingsrecht 30

B. Art 12: Beëindiging van de pakketreisovereenkomst 1 & 2: Beëindiging van het contract door reiziger voóŕ het begin te allen tijde beeïndigen passende en gerechtvaardigde beeïndigingsvergoeding In pakketreisovereenkomst kunnen redelijke gestandaardiseerde beeïndigingsvergoedingen worden bepaald 2 het geval van onvermijdbare en buitengewone omstandigheden op de plaats van bestemming of in de onmiddellijke omgeving daarvan en die aanzienlijke gevolgen hebben voor de uitvoering van de pakketreis, of die aanzienlijke gevolgen hebben voor het personenvervoer naar de bestemming kosteloos annuleren 31

B. Art 12: Beëindiging van de pakketreisovereenkomst 3: Beëindiging van contract door RO Volledige terugbetaling zonder bijkomende schadevergoeding, indien: 1. het aantal personen dat zich voor de pakketreis heeft ingeschreven, kleiner is dan het in de overeenkomst vermelde minimumaantal en de reiziger door de RO van de beëindiging van de overeenkomst in kennis wordt gesteld binnen de in de overeenkomst bepaalde termijn, maar uiterlijk: 20 dagen reis van meer dan 6 dagen 7 dagen reis tussen 2 en 6 dagen 48 uur reis minder dan 2 dagen 2. Of onvermijdbare en buitengewone omstandigheden Terugbetaling binnen de 14 dagen na beëindiging 32

B. Art 12: Beëindiging van de pakketreisovereenkomst 5: Herroepingsrecht Wat betreft buiten verkoopruimten gesloten overeenkomsten mogen de lidstaten in hun nationale recht bepalen dat de reiziger de pakketreisovereenkomst binnen 14 dagen kan herroepen zonder opgave van redenen Schrappen bij omzetting naar nationaal recht 33

C. Art 13: Aansprakelijkheid: Bij RO, maar lidstaten kunnen in hun nationaal recht ook bepalingen opnemen die onder bepaalde voorwaarden bemiddelaars aansprakelijk stelt RO plicht om non-conformiteit te verhelpen en alternatieve arrangementen te verstrekken: Zelfde verplichting als heden, MAAR Nieuw recht voor de reiziger: - indien RO non-conformiteit niet binnen een door reiziger bepaalde redelijke termijn verhelpt, kan reiziger dit zelf doen en kan om terugbetaling van nodige uitgaven verzoeken - Niet nodig dat reiziger termijn bepaalt indien RO weigert de non-conformiteit te verhelpen, of indien deze onmiddellijk moet worden verholpen 34

C. Art 13: Aansprakelijkheid: Kost van bijstand in het geval van onvermijdbare en buitengewone omstandigheden : zolang er niet kan worden gezorgd voor de terugkeer van reiziger zoals afgesproken in pakketreisovereenkomst, zijn kosten van nodige accommodatie, indien mogelijk van gelijkwaardige categorie, voor ten hoogste drie overnachtingen per reiziger, voor rekening van RO Deze beperking is niet van toepassing voor PRM Indien de toekomstige wetgeving inzake passagiersrechten in langere termijnen voorziet, zijn deze van toepassing. 35

C. Aansprakelijkheid: Prijsverlaging en schadevergoeding art 14: Reiziger heeft recht op passende schadevergoeding van RO voor alle schade die hij oploopt als gevolg van non-conformiteit De verjaringstermijn voor het indienen van vorderingen is minimaal twee jaar. 36

Mogelijkheid om contact op te nemen met RO via bemiddelaar Reiziger dient klacht in bij bemiddelaar bemiddelaar geeft klacht door aan RO Reiziger hoeft niet rechtstreeks naar RO te gaan De inontvangstneming van klacht door bemiddelaar geldt als inontvangstneming van klacht door RO (om te oordelen of klacht binnen gestelde termijn werd ingediend) 37

Financiële Zekerheid Doeltreffendheid en wederzijdse erkenning van bescherming bij insolventie : Principe van wederzijdse erkenning van financieel garantiesystemen door lidstaten Creëren van netwerk van centrale contactpunten om administratieve samenwerking en toezicht op RO die actief zijn in verschillende lidstaten te vergemakkelijken (zie art 18) Zekerheidstelling zal alle door reiziger betaalde bedragen dekken en: Zal afdoende zijn Zal redelijkerwijs voorzienbare kosten dekken Dekt tevens in verband met pakketreizen door of namens reizigers betaalde bedragen, rekening houdend met duur van periode tussen aanbetaling en definitieve betaling en volledige uitvoering van pakketreizen, alsmede geraamde kosten voor repatriëring in geval van insolventie van RO 39

Financiële Zekerheid Overweging zegt: Dit zal betekenen dat bescherming bij insolventie volgende moet dekken: Voldoende hoog percentage van pakketreizenomzet van RO moet bestrijken, en Ze kan afhankelijk zijn van factoren zoals soort verkochte pakketreis, onder meer wat betreft vervoerswijze of reisbestemming, en van eventuele wettelijke beperkingen of toezeggingen van de RO inzake bedrag aan vooruitbetalingen dat hij mag aanvaarden en tijdstip van betaling daarvan voor begin van pakketreis. 40

Financiële Zekerheid Niet-EU RO : RO die niet in lidstaat gevestigd zijn en pakketreizen verkopen of te koop aanbieden in lidstaat, of die dergelijke activiteiten op enigerlei wijze op lidstaat richten, zijn verplicht zekerheid te stellen overeenkomstig recht van die lidstaat 41

Verplichtingen Gekoppeld Reisarrangement (GRA) Bescherming bij insolventie en informatieverstrekking voor GRA (art. 19): Lidstaten zorgen ervoor dat handelaren die gekoppelde reisarrangementen faciliteren, zekerheden stellen voor terugbetaling van alle bedragen die zij ontvangen van reizigers, voor zover reisdienst, die deel uitmaakt van gekoppeld reisarrangement ten gevolge van insolventie van die handelaren niet wordt verleend. Indien deze handelaren partij zijn die voor personenvervoer verantwoordelijk is, dekt zekerheid ook de repatriëring van reiziger. Terugbetaling beperkt tot ontvangen bedragen Beperkte insolventie 43

3. Praktische zaken 1. Duidelijk informeren of het pakketreis of GRA is 2. Welke disclaimers kunnen RO niet zetten: RO profileert zich als reisbemiddelaar Reiziger afstand laten doen van hun rechten onder deze richtlijn Contractuele bepalingen waarin afstand van wet wordt gedaan 45

3. Praktische zaken voor RO 3. Algemene en bijzondere voorwaarden aanpassen: Algemene voorwaarden her-negotiëren binnen GCR Precontractuele informatie in bijz. voorw. + formulier met standaardinformatie Online boeking (hyperlink) = (pop-up) met doorklik Anders = doorsturen van standaardinformatieformulier naar reiziger Telefonische boeking = tijd nemen om alle informatie te geven voor boeking 46

3. Praktische zaken voor RO 4. Melden in pakketreisovereenkomst dat: RO recht voorbehoudt om overeenkomst te wijzigen indien het om niet ingrijpende veranderingen gaat 5. RO zal zeer goede klachtenopvolging moeten garanderen, anders kan reiziger zelf non-conformiteit ter plaatse oplossen op kosten van RO 6. Gestandaardiseerde beëindigingsvergoeding in algemene voorwaarden opsommen indien reiziger overeenkomst opzegt 47

3. Praktische zaken voor RO 7. Nakijken of pakketreis PRM geschikt is 8. Systeem van insolventie wijzigt waarschijnlijk niet voor RO die pakketreizen aanbieden. 48

4. Openstaande vragen Click through als pakketreis of GRA? Definitie van gekoppeld reisarrangement? Hoe gaat RO kosten bij prijsverlaging kunnen staven? Welke maatstaf van onvermijdbare en buitengewone omstandigheden om reiziger gratis te laten annuleren? 50

4. Openstaande vragen tijd die RO zal krijgen om non-conformiteit ter plaatse op te lossen? Zal reiziger wetgeving inzake passagiersrechten (DBC) kunnen toepassen op RO? Wat met gevolgen van bepaling dat reiziger zijn klacht rechtstreeks aan bemiddelaar kan doorgeven? 51

Vragen? 52