Werkgroep Opleiding en vorming «Alles wat u altijd al hebt willen weten over transfusie zonder het te durven vragen»
Opleiding modules BeQuinT 2 1. Organisatie van transfusie in België 2. De transfusieketen : van donor tot ontvanger 3. Beschrijving van bloedcomponenten 4. Voorschrift van bloedcomponenten 5. Bewaring en transport van bloedcomponenten 6. De bloedafname voor transfusie 7. Compatibilteitsregels en testen 8. Transfusie: de toediening 9. Acute transfusiereacties 10. Uitgestelde transfusiereacties 11. Kwaliteit in transfusie: hemo- en identitovigilantie 12. Urgente transfusie en optimaal gebruik van O bloed 13. Neonatale en pediatrische transfusie
Opleiding modules: stand van zaken 3 Powerpoint Evaluatie Module 1 : Organisatie van transfusie in België Module 2 : De transfusieketen : van donor tot ontvanger Module 3 : Beschrijving van bloedcomponenten Module 4 : Voorschrift van bloedcomponenten Module 5 : Bewaring en transport van bloedcomponenten Module 6 : De bloedafname voor transfusie Module 7 : Compatibiliteitsregels en testen Module 8 : Transfusie : de toediening Module 9 : Acute transfusiereacties Module 10 : Uitgestelde transfusiereacties Module 11 : Kwaliteit in transfusie: hemo- en identitovigilantie Module 12 : Urgente transfusie en optimaal gebruik van O bloed Module 13 : Neonatale en pediatrische transfusie
4 Module 1 : Organisatie van transfusie in België 1. Uitleggen dat het transfusie-activiteit geregeld wordt door wetteksten, aanbevelingen, officiële circulairen, enz. 2. Illustreren dat er wetgeving bestaat op Europees en nationaal niveau. 3. De rollen en verplichtingen van betrokken partijen definiëren, meer bepaald: de bloedinstellingen (m.b.t. bloeddonoren en bloedcomponenten) de ziekenhuizen (m.b.t. de ontvangers).
5 Module 2 : De transfusieketen, van donor tot ontvanger 1. Uitleggen waarom bloedcomponenten kostbare producten zijn 2. De verschillende stappen van de transfusieketen kunnen benoemen 3. Het belang kennen van: de rekrutering en donorselectie de bereiding en bewaring van de diverse bloedcomponenten traceerbaarheid van de bloedcomponenten opvolging van transfusiereacties en voorvallen
6 Module 3 :Beschrijving van bloedcomponenten 1. Beschrijven van de bereidingswijze, de bewaring, de levensduur en de prijs van de verschillende bloedcomponenten 2. Begrijpen van de gegevens op bloedzakjes en het belang en de praktische toepassing van deze gegevens kunnen uitleggen 3. Verklaren om welke reden er varianten zijn van bloedcomponenten (bestraald enz.) en wat hun indicaties zijn 4. Een hulpmiddel aanbieden aan de persoon die de transfusie uitvoert om a.d.h.v. de bloedzak te controleren of de juiste component zal toegediend worden aan de juiste patiënt
7 Module 6 : De bloedafname voor transfusie 1. Gegevens op aanvraagformulier transfusie beschrijven 2. Verantwoordelijken bij deze bloedafname kennen 3. Patiënt correct identificeren en het belang ervan kennen 4. Staal correct etiketteren en belang ervan kennen 5. Geldigheidsduur pretransfusietesten kennen en respecteren
8 Module 7 : Compatibiliteitsregels en testen 1. Definiëren van de begrippen «antigenen» en «antistoffen». 2. De basis van de ABO compatibiliteitsregels uitleggen. 3. Het belang van deze regels kunnen verklaren en de risico s en gevaren voor de ontvanger uitleggen indien deze regels niet worden gerespecteerd. 4. Weten dat niet alleen het ABO systeem telt maar dat men ook moet rekening houden met andere klinisch belangrijke antigenen: RH, Kell en ook Duffy, Kidd, MNS (S,s), enz. 5. Weten dat bijkomende analyses meer tijd vragen. 6. Het belang van controles aan het bed van de patiënt aantonen. 7. Het respecteren van procedures benadrukken.
Voorbeelden van evaluatievragen Module 3 9 Beschrijving van bloedcomponenten 1. Er bestaan geneesmiddelen die uit plasma kunnen bereid worden 2. Bloedplaatjesconcentraat kan langer bewaard worden dan EC 3. EC zijn bloedcomponenten (labiele bloedproducten) 4. EC wordt bestraald om virussen en bacteriën te vernietigen 5. Een bestraalde bloedzak is radioactief 6. GVHD betekent: groot volume hemoglobine 7. Een mengeling van bloedplaatjes van verschillende donaties worden gepoold om standaard BPC te produceren
Voorbeelden van evaluatievragen Module 3 10 Beschrijving van bloedcomponenten 8. ABO (D) identiek en compatibel betekent hetzelfde 9. EC worden gedeleukocyteerd om bloedplaatjes te elimineren 10. In België wordt vol bloed gesplitst in de primaire componenten plasma, buffy coat en erytrocytenconcentraat d.m.v. filtratie 11. Het begrip hemolysines duidt op een verhoogde titer van anti-a of anti-b 12. EC dienen bestraald te worden voor diabetespatiënten
Voorbeelden van evaluatievragen Module 6 11 Bloedafname voor transfusie 1. Het is goed om vandaag een bloedafname te doen voor pretransfusietesten bij een polytransfusie patiënt die volgende week een transfusie zal krijgen 2. Om welke reden(en) dient men 2 keer de bloedgroep te bepalen van een patiënt? Een bloedgroep kan veranderen Om vergissingen bij de bloedafname voor pretransfusietesten te kunnen opsporen Een ABO incompatibele bloedtransfusie kan fataal zijn voor de patiënt Het laboratorium maakt vaak vergissingen 3. Indien een antistof niet meer gedetecteerd kan worden door analyse van een bloedstaal in het laboratorium, dan is deze antistof niet gevaarlijk meer 4. Een verpleegkundige mag een transfusie voorschrijven 5. De bloedbank heeft het recht niet om niet-conforme bloedstalen te weigeren
website www.bequint.be Hier zal u de PPT presentaties kunnen terugvinden
Bedankt aan alle leden van de werkgroep «Opleiding en vorming» Hilde Claessens Els Costermans Véronique Deneys Christiane Gérard Philippe Gillet Maurice Lipszyc Franca Malatesta Amber Neefs Claudia Peeters Valérie Robin René Seghaye Karin Van Poucke Dirk Vanrenterghem Wilfried Vantyghem Geert Van Vaerenbergh Ziekenhuis Netwerk Antwerpen (ZNA) Universitair ziekenhuis Leuven Centre Hospitalier Universitaire Dinant - Godinne Centre Hospitalier Universitaire de Liège Croix-Rouge de Belgique, Service du Sang INAMI Centre Hospitalier Chrétien Liège GasthuisZusters Antwerpen Ziekenhuizen AZ St. Maarten, Vlaamse Vereniging Intensieve Zorgen Verpleegkundigen Centre Hospitalier Universitaire Ambroise-Paré Centre Hospitalier de Wallonie picarde - Tournai Algemeen Ziekenhuis Nikolaas, WVTV Jan Yperman Ziekenhuis Rode Kruis Vlaanderen, Dienst voor het Bloed Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis Aalst www.bequint.be