Dossier: Het stroomtekort en het daaraan gekoppelde afschakelplan zijn vandaag alomtegenwoordig in de media. Elia dreigt er immers mee om op bepaalde winteravonden de stroom uit te schakelen tussen 17u en 20u. Of het effectief zo ver komt, valt nog af te wachten. Maar misschien kan u als elektro-installateur de dreiging ombuigen in een opportuniteit. STROOMTEKORT IN BELGIE 4 CEBEONEWS
Stroomtekort in België: Brengt u het licht in de duisternis? DOSSIER BRENGT U HET LICHT IN DE DUISTERNIS? Wie kan het zich immers wel permitteren om drie uur zonder stroom te vallen? De koeltoog van de slager moet werken. Het licht bij de dokter moet blijven branden. En wat gebeurt er met de automatische schuifdeur van de apotheek bij een shut down? Cebeo News geeft in dit dossier het antwoord op deze vragen. Een noodstroomgenerator? Ja, goed idee. Maar toch is dit niet de enige oplossing. Soms kiest u beter voor een UPS of zit het antwoord gewoon al in structureel onderhoud van de installatie. Heeft u klanten met een PV-installatie? Ook hiervoor bestaan er betrouwbare back-up systemen. ENERGIE-EFFICIËNTIE De problematiek van het stroomtekort brengt ook het thema energie-efficiëntie opnieuw op de voorgrond. Want als we met z n allen energie besparen, zal de dreiging zich in de toekomst niet meer voordoen. In dit dossier bespreken we op welke manier uw klanten gemakkelijk energie besparen zonder in te boeten aan comfort. Hoe de installatie van uw klant er ook uitziet, als vakman kan u met enkele ingrepen de dreiging van het stroomtekort volledig overbruggen. Ontdek in het dossier op de volgende pagina s hoe u bij uw klant het licht brengt in het duisternis. U zal er hem een grote dienst mee bewijzen! Alvast veel leesplezier! In dit dossier ONDERNEMERSORGANISATIES 6 VOKA: Tine Deheegher adviseur Milieu en Energie VOKA adviseert bedrijven over hoe om te gaan met mogelijke afschakeling 7 UNIZO: Piet Vanden Abeele, adviseur UNIZO ziet rol weggelegd voor installateur CEBEO 12 Bart Cauwel (Divisiemanager) en Nico Moeyaert (Product Market Manager) bij Cebeo: Stroomtekort makkelijk overbruggen met simpele ingrepen 16 Katrien Van Overwalle Cebeo HVAC-specialist: Uitbreiding PV-installatie beschermt KMO s tegen omzetverlies door stroomtekort 21 An Van Melkebeke Product Market Manager: Onderhoud is de key-factor voor noodverlichting 22 Sandra Herrebosch Cebeo lichtspecialist: Geen energie-efficiënte lichtoplossing zonder lichtberekening 24 Anneleen Demey Productdivisie Consumer : Energieverslindend witgoed vervangen FABRIKANTEN 17 SMA : Liesbeth Hermans Marketing Manager Zonne-energie veel efficiënter inzetten 18 UPS : Stroomtekort is perfecte aanleiding, maar UPS is investering op lange termijn 19 EUROPOWER GENERATORS : Yves Heylands zaakvoerder Installateurs grijpen best nu hun kans PROJECT 14 RELIGHTING MAGAZIJNEN NUSCIENCE : Roel Van Acker, milieucoördinator: Nuscience kiest bewust voor duurzame lichtoplossing in magazijnen. CEBEONEWS 5
DOSSIER Stroomtekort in België: Brengt u het licht in de duisternis? VOKA ADVISEERT BEDRIJVEN OVER HOE OM TE GAAN MET MOGELIJKE AFSCHAKELING GRONDIGE ANALYSE VAN IMP STROOMONDERBREKING IS Toen het nieuws over een eventueel stroomtekort bekend geraakte, beantwoordden meer dan 1.000 bedrijven onmiddellijk een enquête van VOKA, het Vlaams netwerk voor ondernemen. Tijdens het weekend nota bene. De bezorgdheid bij de ondernemers over deze problematiek is dus bijzonder groot. Het goed nieuws noemen is niet aan de orde, maar schuilt in de dreiging van een afschakeling opportuniteit voor de bedrijven? Misschien wel. Dit is voor de ondernemers het moment om een risicoanalyse te maken van hun installaties en ze te screenen op energie-efficiëntie, meent adviseur Milieu en Energie Tine Deheegher van VOKA. Toen het mogelijke stoomtekort en het bijhorende afschakelplan in augustus voor het eerst onder de aandacht kwamen, bleef VOKA allesbehalve bij de pakken zitten. Meteen werd een enquête gelanceerd, waarin gepeild werd naar alle mogelijke bezorgdheden van de ondernemers. De resultaten van deze enquête zette VOKA meteen om in een actieplan met onder meer een reeks infosessies. Daarin werd uitgelegd hoe de ondernemingen een analyse kunnen maken van welke hun kritische processen zijn en welke minder of niet. Dit allemaal in de context van een mogelijke stroomuitval natuurlijk. Nachtelijke energieverbruik in Benelux Tine Deheegher van VOKA: Onze leden hebben heel uiteenlopende vragen over de eventuele stroomuitval en de gevolgen ervan. Ze zijn wel te groeperen in enkele grote categorieën. De eerste betreft het afschakelplan: ben ik afschakelbaar, wanneer, hoe zal men dit communiceren, Daarnaast zijn er vragen over alles wat te maken heeft met schade, verzekeringen en aansprakelijkheid. Een derde categorie betreft personeel en technische werkloosheid en een vierde gaat over het al of niet beschikbaar zijn van nutsvoorzieningen zoals water, gas, telefonie, betaalverkeer, openbaar vervoer, etc. GRONDIGE ANALYSE De verontwaardiging over de mogelijkheid van een stroomtekort bij de ondernemers is bijzonder groot en VOKA investeert veel UNIZO ZIET ROL WEGGELEGD VOOR INSTALLATEUR BEDRIJVEN BETREKKEN BEST VAKMAN BIJ AANPASSINGEN AAN TECHNISCHE INSTALLA Veel bedrijven kennen de technische aspecten van hun installatie onvoldoende. Wij roepen onze leden op om het mogelijke stroomtekort aan te grijpen voor een grondige analyse van deze installatie, stelt Piet Vanden Abeele, adviseur bij de studiedienst van UNIZO. Dan is het altijd goed om een beroep te doen op een vakman die over de nodige technische kennis beschikt. UNIZO is als organisatie heel sterk ingebed bij de lokale zelfstandigen en ondernemingen in Vlaanderen en Brussel. De organisatie heeft dan ook een sterke voeling met wat er leeft bij de ondernemers. Omdat de bedrijven toch in belangrijke mate getroffen kunnen worden door een eventueel stroomtekort, reageerde UNIZO bijzonder snel. We hebben onze leden geïnformeerd over het afschakelplan, een webinar over alle mogelijke aspecten van de black out georganiseerd, concreet advies verstrekt over hoe bedrijven kunnen anticiperen en zich wapenen tegen een stroomonderbreking, somt Piet Vanden Abeele enkele voorbeelden op. Onze lokale afdelingen overleggen ook met de gemeentebesturen 6 CEBEONEWS
DOSSIER ACT NOODZAKELIJK tijd en energie om op alle mogelijke vragen van zijn leden te antwoorden. Daarnaast wordt er sterk gehamerd op de bewustmaking van de noodzaak van een grondige analyse van alles waar een afschakeling of stroompanne een impact kan op hebben. Want bedrijven kunnen te allen tijde geconfronteerd worden met stroomonderbrekingen. Nu lijkt het wel alsof we enkel stroomonderbrekingen zullen kennen tijdens de vooraf aangekondigde afschakelingen tussen 17 en 20u. Wat dus niet het geval is. En wat na een onderbreking? Het opnieuw opschakelen is een andere problematiek die weinig onder de aandacht komt, maar zeker niet onbelangrijk is. Bij een heropstart van het stroomnet is er bijvoorbeeld geen garantie dat er binnen het kwartier opnieuw middenspanning beschikbaar is. Weten bedrijven ook hoe zij hun elektrische of beveiligingsinstallatie opnieuw veilig opstarten? Hebben ze een installateur die dit voor hen doet? Het zijn aspecten waarover ze zich best grondig informeren zodat ze er zich op kunnen voorbereiden. ENERGIE-EFFICIËNTIE VOKA adviseert de bedrijven naar aanleiding van de eventuele stroomonderbrekingen ook om meer aandacht te besteden aan de energie-efficiëntie van hun installaties. Wij roepen op om de installaties grondig te screenen, zodat er op langere termijn verbeteringen mogelijk zijn. Zo wapenen bedrijven zich niet alleen beter tegen een stroomtekort (de noodvoorziening zal minder groot gedimensioneerd moeten zijn) maar ook tegen een hogere energiefactuur. Halfweg 2015 komt er in principe immers een forse stijging van de elektriciteitsfactuur met 10 tot 30%. En vanaf 2017 zullen tarieven voor laagspanningsklanten mee berekend worden op basis van het vermogen en dus niet langer alleen op basis van het eigenlijke verbruik. Dat betekent dat bedrijven twee jaar de tijd hebben om de piekvermogens af te vlakken. Tine Deheegher adviseur Milieu en Energie bij VOKA En wat na een onderbreking? Het opnieuw opschakelen is een andere problematiek die weinig onder de aandacht komt. TIES CEBEONEWS 7
DOSSIER Stroomtekort in België: Brengt u het licht in de duisternis? DOSSIER UNIZO ZIET ROL WEGGELEGD VOOR INSTALLATEUR over eventuele maatregelen of ondersteuning die als voorbereiding kunnen dienen. NOODGENERATOR, UPS Een deel van de informatie die verspreid wordt, heeft betrekking op de technische installaties van de ondernemingen. Zo adviseren we aan bedrijven die echt kwetsbaar zijn voor de stroomonderbreking om een noodgenerator te plaatsen. Het is wel belangrijk dat dit door een installateur gebeurt, die de generator op een veilige en correcte manier plaatst. Wie een noodgenerator laat installeren, moet meteen ook nadenken over welke toepassingen ermee gekoppeld moeten worden. Dit is volgens UNIZO ook het ogenblik om na te gaan of je als bedrijf over een UPS beschikt, die je bij een stroomonderbreking behoedt voor schade of dataverlies. Ook de installatie van een UPS is werk voor een installateur. ANALYSE In het algemeen is dit voor ondernemers een uitstekende aanleiding om zich te verdiepen in de technische aspecten van hun installaties, meent Piet Vanden Abeele. Veel ondernemers kennen deze onvoldoende. Daarom roept UNIZO op om dit, eventueel samen met een vakman, grondig te bekijken en analyseren. Dit zal problemen helpen voorkomen, zowel bij een afschakeling als bij de heropstart. Het zijn de bedrijven zelf die moeten inschatten welke aspecten van hun installatie de meeste kritische zijn. Maar technische kennis van een vakman kan natuurlijk zeer goed van pas komen. VEILIGHEID Het veiligheidsaspect bij een stroomonderbreking is voor bedrijfsleiders zeker een grote bezorgdheid. Dat geldt voor de veiligheid van het gebouw, maar natuurlijk ook van de eventuele medewerkers. Checken of het badgesysteem blijft functioneren bijvoorbeeld. En kan je nog het gebouw verlaten via de nooduitgang? Het is altijd goed om dit samen te controleren met iemand die de materie goed beheerst. BEWUSTZIJN UNIZO stelt vast dat sinds de bekendmaking van het afschakelplan, het bewustzijn rond risico s, voorzorgsmaatregelen, aanpassingen van de installaties ondertussen al sterk op gang is gekomen. Alleen de vraag naar noodgeneratoren is sterk gestegen. Maar daar zal het niet bij blijven, besluit Piet Vanden Abeele. UNIZO ROEPT ONDERNEMERS OP OM HUN INSTALLATIES SAMEN MET EEN VAKMAN, GRONDIG TE BEKIJKEN EN ANALYSEREN. Piet Vanden Abeele, adviseur bij de studiedienst van UNIZO CEBEONEWS 9
DOSSIER Stroomtekort in België: Brengt u het licht in de duisternis? BART CAUWEL (DIVISIEMANAGER) EN NICO MOEYAERT (PRODUCT MARKET MANAGER) BIJ CEBEO STROOMTEKORT MAKKELIJK MET SIMPELE INGREPEN Slechts 3% van de Belgische camerabewakingsinstallaties is beveiligd tegen stroomuitval. Geen wonder dat één op drie handelaars aangeeft zijn zaak te zullen bewaken bij een eventuele shutdown. Nochtans kan de elektro-installateur met enkele simpele ingrepen ervoor zorgen dat ook zonder netstroom de toegangs- en beveiligingsinstallaties blijven functioneren. Bart Cauwel, Divisiemanager Home and Building bij Cebeo en Product Market Manager Nico Moeyaert leggen uit waar de opportuniteiten voor de elektro-installateur liggen. Voor de camerabewaking biedt een UPS (Uninterruptible Power Supply) een oplossing, voor toegangscontroleen alarminstallaties met noodbatterijen is structureel onderhoud dan weer van groot belang. Bart Cauwel (Divisiemanager) en Nico Moeyaert (Product Market Manager) bij Cebeo Camerabewaking is in België erg populair. Het is relatief betaalbaar, het is betrouwbaar en door de interface met smartphones zijn de beelden altijd beschikbaar. Maar van alle installaties in België, is dus slechts drie procent beveiligd tegen stroomuitval. Ondernemers laten het hier vaak bij, omdat ze denken dat dit probleem enkel met ingrijpende werkzaamheden kan worden opgelost, bijvoorbeeld door de installatie van een tweede verdeelnet gekoppeld aan een noodstroomgenerator of UPS. POWER OVER ETHERNET Maar volgens Bart Cauwel bestaat er een eenvoudigere oplossing: Het is mogelijk om bepaalde IP-camera s te voeden via Power over Ethernet (PoE). Een camera met PoE-functionaliteit wordt gevoed via dezelfde kabel waarover de communicatie loopt (de twisted pair kabel). Elke camera wordt in dit geval door middel van deze kabel verbonden met een PoE-switch. De switch en het opnameapparaat worden op hun beurt aangesloten op de UPS, waardoor de volledige installatie beschermd is tegen stroomuitval. Bij een onderbreking blijft de beveiligingsinstallatie toch online en kunnen de opnames doorgaan. De UPS biedt niet enkel continuïteit bij stroomuitval, maar beschermt eveneens de gekoppelde apparatuur (switch, opnameapparatuur, camera s) tegen eventuele spanningspieken bij de heropstart van de installatie. Bart raadt aan om voor de dimensionering van de installatie, waaronder de PoEswitch, advies in te winnen bij de Cebeo specialist. Elke camera met PoE-functionaliteit heeft een specifiek verbruik. Bij een eenvoudige bulletcamera is dit bijvoorbeeld 6W, maar bij een buitencamera met geïntegreerde verwarming loopt dit op tot 20W. Hierdoor moet men overgaan naar PoE+-switchen (25,5W/poort) in plaats van de klassieke PoE switch (15,4W/poort). Ook het totale power budget van de PoEswitch moet gerespecteerd worden. Wil de klant zijn installatie later nog uitbreiden? Dan is het aangewezen om te opteren voor een modulaire UPS. Afhankelijk van de topologie van de bekabeling kan er geopteerd worden voor een centrale UPS of kleine decentrale toestellen. ALARMCENTRALE Voor brand- en inbraakcentrales is een back-up met een UPS overbodig. Product Market Manager Nico Moeyaert legt uit waarom: Elke installatie die in België over de toonbank gaat, moet minstens 24u in stand-alone configuratie kunnen werken. Dit staat zo beschreven in de wet. Elke brand- en inbraakcentrale is dus verplicht uitgerust met noodbatterijen. Noodbatterijen in alarmcentrales voorzien de installatie bij stroomuitval minstens 24u van stroom. 10 CEBEONEWS
DOSSIER OVERBRUGGEN Betekent dit dat alle KMO s met een alarmcentrale sowieso beveiligd zijn? Helaas niet, na verloop van tijd zal de capaciteit van de batterijen verminderen, ook al worden ze niet gebruikt. Dit is iets wat de ondernemers vaak uit het oog verliezen. Het is bij wet verplicht om de installatie jaarlijks te onderhouden. Tijdens dit onderhoud zal de installateur de correcte werking van de noodbatterijen controleren en eventueel overgaan tot vervanging. De jaarlijkse controle wordt vastgelegd in een onderhoudscontract. TOEGANGSCONTROLE Dit geldt trouwens ook voor de toegangscontrolesystemen zoals schuifdeuren of deuren met elektrische sloten of deurmagneten. Het enige verschil is dat de integratie van noodbatterijen hierbij geen wettelijk kader heeft. Maar wat gebeurt er eigenlijk met toegangscontrolesystemen zonder back up in geval van een shut down? Er zijn twee opties, antwoordt Nico. Ofwel worden de deuren ontgrendeld (failsafe), ofwel worden de deuren vergrendeld (failsecure). De installateur kijkt bij zijn ongeruste klanten deze instellingen dus best nog eens na. CEBEO Het is duidelijk dat de dreiging van de shut down wel degelijk opportuniteiten biedt voor de installateur. Enkel hij beschikt over de vakkennis om een stroomonderbreking te overbruggen. De installateur kan via bovenstaande oplossingen een absolute meerwaarde bieden aan zijn klant, besluit Bart Cauwel. Voor advies en ondersteuning staan de specialisten van Cebeo steeds paraat. Failsafe instelling schuifdeur bij een shut down UPS backup systeem van Schneider APC Meer info? Hebt u vragen over deze toepassingen? Stel ze aan uw vertrouwde Cebeo contactpersoon of ga langs in een Cebeo filiaal. www.cebeo.be info@cebeo.be Nico Moeyaert Product Market Manager bij Cebeo ELKE BRAND- EN INBRAAKCENTRALE IS VERPLICHT UITGERUST MET NOODBATTERIJEN CEBEONEWS 11
DOSSIER Stroomtekort in België: Brengt u het licht in de duisternis? NUSCIENCE KIEST BEWUST VOOR DUURZAME LICHTOPLOSSING IN MAGAZIJNEN PROJECT NUSCIENCE UIT DRONGEN Een duurzame verlichtingsoplossing voor de magazijnen, dat was de behoefte van de partner voor dierenvoederproducenten Nuscience uit Drongen. Een kolfje naar de hand van een lichtspecialist van Cebeo, die drie voorstellen uitwerkte, inclusief lichtsturing. De keuze van Nuscience viel op de meest performante LED-oplossing en wel omwille van verschillende argumenten: duurzaamheid, lichtcomfort en -kwaliteit en de REG-premie van Eandis. 12 CEBEONEWS
DOSSIER PROJECT NUSCIENCE UIT DRONGEN Projectinfo RELIGHTING MAGAZIJNEN INSTALLATEUR: Elektro Dossche uit Merendree TECHNIEKEN: - Pacific LED-toestellen van Philips - Daglichtregeling via Dali interface PROJECTOPVOLGING: Lichtadviesbureau Cebeo Roel Van Acker milieucoördinator Nuscience is een wereldwijde speler als partner voor diervoederproducenten. Nuscience staat garant voor premixen, concentraten, nutritionele concepten en voederadditieven in de diervoederindustrie. De hoofdzetel in Drongen ondergaat momenteel een bouwkundige metamorfose. Een deel van de reeds uitgevoerde werken bestond uit een nieuw dak voor het bestaande magazijn en de bouw van een nieuwe opslagplaats, alles samen ruim 4.400m² groot. Verder wordt er aan een volledig nieuwe productieruimte gewerkt die aan de hoogste kwaliteitseisen voldoet. We wilden voor de loodsen een duurzame en tegelijk kostenbewuste verlichtingsoplossing, licht milieucoördinator Roel Van Acker toe. Nuscience deed een marktverkenning met zijn opdracht en schotelde deze onder andere voor aan een lichtspecialist van Cebeo. In de gemaakte lichtberekening door de lichtadviseur, werd er rekening gehouden met verschillende factoren waaronder de aanwezigheid van het natuurlijk daglicht dat via de slimme koepels naar binnenkomt. Om overal hetzelfde lichtniveau te bereiken, werd de installatie van daglichtregeling voorgesteld. DUURZAAM EN KOSTENBEWUST Cebeo werkte drie alternatieven uit: 1 met fluorescentielampen en armaturen en 2 LED-oplossingen. Nuscience ging niet over één nacht ijs bij zijn beslissing. Zo waren de kostprijs en de return on investment van de installatie zeker niet de enige factoren die meespeelden. In veel bedrijven is 3 jaar de maximumtermijn voor de return on investment (ROI). Die ROI was niet haalbaar met de voorgestelde oplossingen, maar dat was ook niet het enige doorslaggevende argument. Nuscience is een Belgisch bedrijf dat internationaal actief is. Kiezen voor een duurzame verlichtingsoplossing werkt versterkend voor ons imago, weet Roel Van Acker. Omdat duurzaamheid het kostenbewustzijn niet mocht in de weg staan, was de financiële ondersteuning van Eandis (REGpremie) een bepalend aspect in de keuze. Dankzij deze subsidie was een terugverdientijd van 6 jaar haalbaar voor de meest performante LED-oplossing. TEST De kwaliteit van de voorgestelde oplossing was natuurlijk evenzeer heel belangrijk. Nuscience kreeg de kans om het verschil in de voorgestelde verlichtingstoestellen ook te testen. Daaruit bleek dat de Pacific LED-toestellen van Philips voor hen de beste keuze was. De toestellen zijn uitgerust met een Dali-interface, wat constante daglichtregeling mogelijk maakt. Het gaat ook om gesloten armaturen, eveneens een bewuste keuze. Nuscience moet voldoen aan het Good Manufacturing Practice borgingsproces, dat vermijdt dat enige vorm van verontreiniging tijdens de productie in de producten kan terechtkomen. We hebben deze norm ook toegepast voor onze magazijnen, specifieert Roel Van Acker. LICHTCOMFORT Het verlichtingsproject werd gefaseerd uitgevoerd: eerst plaatste huisinstallateur Elektro Dossche uit Merendree de toestellen in het bestaande magazijn. Toen bleek dat de verwachtingen werden ingelost, werd dezelfde oplossing ook uitgevoerd voor de nieuwe magazijnen. Het lichtcomfort van de nieuwe installatie, ligt ook een stuk hoger dan bij de vorige installatie. Dat is natuurlijk heel belangrijk voor onze magazijnmedewerkers, besluit Roel Van Acker. CEBEONEWS 13
DOSSIER Stroomtekort in België: Brengt u het licht in de duisternis KATRIEN VAN OVERWALLE PRODUCT MARKET MANAGER BIJ CEBEO Een PV-installatie garandeert geen stroom 24u per dag. Valt de elektriciteit s avonds uit, dan zit de eigenaar van een PV-installatie ook in het donker. De omvormers van de installatie worden immers aangesloten aan het elektriciteitsnet. Product Market Manager HVAC bij Cebeo Katrien Van Overwalle kaart meteen een misverstand aan, maar spreekt ook over de oplossing. Tijdelijke autonome energieproductie met PV is wel mogelijk wanneer de installatie wordt uitgebreid met een back-up systeem met batterij-omvormer, batterijen en een netontkoppelkast, luidt Katrien. Een investering die vooral voor KMO s interessant is. UITBREIDING PV-INSTALLATIE BESCHERMT KMO S TEGEN INKOMSTENVERLIES DOOR STROOMTEKORT Voor de meeste particulieren met een PVinstallatie is een stroomonderbreking niet meer dan een tijdelijk ongemak. Bij KMO s ligt dat anders. De slager, de bakker, dokters en kinesisten zijn voor hun bedrijfsvoering (en inkomen) afhankelijk van (net) stroom. Hebben ze reeds een PV-installatie? Dan kan de elektro-installateur hen met een uitbreiding van hun installatie beschermen tegen inkomensverlies door de shutdown. EILANDMODUS De netontkoppelkast vormt de eerste schakel van deze uitbreiding, legt Katrien uit. In geval van shutdown ontkoppelt deze oplossing de woning van het elektriciteitsnet. De woning verkeert nu in de zogenaamde eilandmodus. Het back-upsysteem (bijvoorbeeld de Sunny Island van SMA) neemt het beheer van de installatie voor zijn rekening. Het zal ervoor zorgen dat de energie die nog voorhanden is in de batterijen, zo efficiënt mogelijk wordt inge- SMA Sunny Island Back-up configuratie met batterij-omvormer, batterijen en een netontkoppelkast. LIESBETH HERMANS MARKETING MANAGER BIJ SMA BENELUX ZONNE-ENERGIE VEEL EFFICI Er is niet genoeg zon om België van enkel zonnestroom te voorzien, maar als we de opgewekte stroom efficiënter inzetten, dan kunnen we het elektriciteitsnet voor een stuk ontlasten. Het eigen verbruik (*) van een traditionele PV-installatie is nu gemiddeld 30%. Met een SMA Sunny Home Manager kan dit opgetrokken worden tot 45%. Wie kiest voor omvormers met geïntegreerde batterijen, kan zijn eigen verbruik zien stijgen tot 55%, vertelt Liesbeth Hermans, Marketing Manager bij SMA. Deze slimme managementsystemen zijn voor installateurs een opportuniteit om met PV opnieuw business te genereren. Bij nieuwe én bestaande installaties. Het is nog even wachten op de officiële cijfers, maar vanuit de markt horen we wel dat PV opnieuw aan een heropleving bezig is. De nieuwe wetgeving die in Vlaanderen een bron voor hernieuwbare energie verplicht in alle nieuwbouwwoningen en bij grondige renovaties zorgt voor een positieve stimulans, zegt Liesbeth Hermans. Zonnepanelen vormen geen al te grote investering en vragen weinig onderhoud. Maar is PV ook een oplossing voor de shut down? 14 CEBEONEWS Dit kan, zeker wanneer er wordt gecombineerd met een slim energiemanagementsysteem, antwoordt de Marketing Manager. De shut down kondigt zich aan s avonds tussen 17u en 20u, wanneer pvpanelen niet meer opbrengen. Met een energiemanagementsysteem zoals de SMA Sunny Home Manager stemt de eigenaar de vraag af op het moment van het grootste aanbod. Zo slagen we erin om het elektriciteitsnet s avonds te ontlasten. Op grote schaal is dit voldoende om de dreiging van de shut down uit te schakelen. BLUETOOTH De Sunny Home Manager heeft een aantal functionaliteiten. De belangrijkste is het aansturen van de verbruikers op momenten wanneer de opbrengst van de PV-panelen het hoogst is. Deze oplossing houdt hierbij automatisch rekening met de weersverwachtingen en met de wensen van de eigenaar. Het eigen verbruik stijgt met deze oplossing van gemiddeld 30% naar 45%, weet Liesbeth. Daarnaast is het ook mogelijk om het energieverbruik/opbrengst te monitoren. De installateur kan technische
DOSSIER zet. De ondernemer is met deze installatie beschermd tegen een shutdown overdag en s avonds. Doet de shutdown zich overdag voor, dan zal het back-up systeem het interne net terug voeden vanuit de batterijen, waardoor de stroom van de zonnepanelen ook verder kan worden gebruikt. De PV-installatie blijft dus gewoon functioneren. In het afschakelplan van Elia spreekt men echter van een hoofddreiging tussen 17u en 20u wanneer er geen zonlicht meer is. In dat geval zal de energie die is opgeslagen in de batterijen, worden aangewend om de componenten uit de installatie te voeden die cruciaal zijn voor zijn bedrijfsvoering. EENVOUDIGE PROCEDURE Deze oplossing is nog niet bij veel KMO s bekend. Integendeel, velen zijn zich zelfs niet bewust van de dreiging, vult Katrien aan. Ze gaan ervan uit dat ze met een PVinstallatie sowieso zeker zijn van stroom. Het lijkt mij een goed idee om als installateur in de klantenportefeuille op zoek te gaan naar KMO s met zonnepanelen. Ik raad de installateurs aan om hen te contacteren en deze situatie voor te leggen. Staan ze ervoor open? Dan kan de installateur aan het werk. Hij bespreekt vooraf met zijn eindklant welke componenten voeding moeten blijven krijgen (de koeltoog, de verlichting, de automatische schuifdeur, ). De installateur moet weten hoeveel deze per uur verbruiken en hoelang ze bij een shutdown stroom moeten krijgen. Op basis hiervan dimensioneert de installateur de installatie (type back-up systeem en vermogen van de batterijen). Nadien koppelt hij de vereiste circuits met het back-up systeem. Voor een ervaren vakman is dit een vrij eenvoudige procedure. CEBEO En volgens Katrien Van Overwalle zijn veel bedrijven bereid om deze investering ook te maken. Want zonder stroom kunnen ze niet werken en verliezen ze omzet. De elektro-installateur kan voor de dimensionering van de installatie ook steeds een beroep doen op de HVAC-specialisten van Cebeo. ËNTER INZETTEN storingen dus ook vanop afstand identificeren en eventueel ook oplossen. De installatie van de Sunny Home Manager is eenvoudig, garandeert Liesbeth. De installateur koppelt het toestel aan de omvormers en aan de modem (RJ45). De huishoudapparaten die de eigenaar wenst aan te sturen, worden voorzien van een speciaal stopcontact, dat via Bluetooth communiceert met de Sunny Home Manager. Bij een hoge opbrengst zal het beheersysteem de relais per stopcontact openzetten, en het huishoudtoestel starten. Ons uiteindelijk doel is om in de toekomst deze stopcontacten te elimineren en de huishoudapparaten rechtstreeks te laten communiceren met de Sunny Home Manager. Deze oplossing kan zowel op nieuwe als op bestaande installaties geïnstalleerd worden. GEÏNTEGREERDE BATTERIJ Wenst de eindklant zijn eigen verbruik nog te optimaliseren? Dan kiest de installateur voor een omvormer met geïntegreerde batterij. Hierin kan tot 2 kilowattuur zonneenergie worden opgeslagen, die de eindklant dan gebruikt op de momenten wanneer hij dit wenst. Dit systeem in combinatie met een Sunny Home Manager doet het eigen verbruik toenemen tot 55%. Maar let wel, dit is geen back-upsysteem. De omvormers hebben netvoeding nodig, ook voor energieafgifte door de batterij. SMA Sunny Boy Smart Energy SMA Sunny Home Manager NIEUWE OPPORTUNITEITEN Er bieden zich dus weer nieuwe opportuniteiten aan op de markt van de zonnepanelen. In nieuwe woningen en bij grondige renovaties door de wettelijke verplichting in Vlaanderen. Mensen die reeds een installatie hebben, kunnen deze makkelijk laten uitbreiden waardoor hun eigen verbruik nog stijgt. De installateur is de geknipte vakman om de klanten op het bestaan van deze oplossingen te wijzen. Voor advies en ondersteuning doet de installateur dan weer best een beroep op de specialisten van Cebeo, besluit de Marketing Manager. (*) Eigen verbruik = percentage van de opgewekte energie dat effectief wordt verbruikt door de eigenaar van de PV-installatie. CEBEONEWS 15
DOSSIER Stroomtekort in België: Brengt u het licht in de duisternis STROOMTEKORT IS PERFECTE AANLEIDING, MAAR UPS IS INVESTERING OP LANGE TERMIJN Een UPS (Uninterruptible Power Supply) zorgt bij een stroompanne ogenblikkelijk voor noodstroom. Bijzonder actueel nu, met het dreigende stoomtekort. Maar een UPS is ook op lange termijn een interessante investering. Een UPS beschermt de gekoppelde apparatuur immers tegen piekspanningen en voorkomt met een gecontroleerde shut down dataverlies bij stroomonderbrekingen. Vooral KMO s vormen een interessante doelgroep voor deze investering. De elektro-installateur is dan weer de geknipte persoon om over deze oplossing te spreken en hem met zijn technische kennis nadien ook te installeren. Als er netspanning aanwezig is - in normaal bedrijf dus wordt de batterij van een de UPS opgeladen. Bij stroomuitval zorgt de elektronica van de UPS voor een omschakeling en krijgen de verbruikers stroom van de batterij van de UPS. Deze omschakeling gebeurt erg snel, elektronische toestellen zoals servers of pc s ondervinden hier geen last van en blijven ongehinderd functioneren. Een standaardbatterij van een UPS heeft een autonomie van ongeveer tien minuten. Er is dus voldoende tijd om alle kritische toestellen op een veilige en correcte manier uit te schakelen. Zo wordt dataverlies voorkomen. De installateur kan met extra batterij-units de autonomie van de UPS nog verhogen. De UPS garandeert ook een probleemloze heropstart van het systeem. Een ingebouwde overspanningsbeveiliging beschermt de elektronische apparatuur tegen piekstromen. Deze ontstaan meestal tijdens de heropstart van de elektriciteit. Een UPS beschermt de installatie ook tegen overspanning als gevolg van een verwijderde blikseminslag. DIMENSIONERING Het vermogen van de batterij (en de UPS) hangt af van de behoefte van de klant. Maar let wel, hoe zwaarder het vermogen, hoe groter ook de investering. Om te kunnen voorzien in een UPS op maat, dient de installateur eerst een analyse uit te voeren van de meest bedrijfskritische toepassingen. Hij gaat op zoek naar het antwoord op deze vraag: wat is het totale vermogen van de apparatuur die moet blijven functioneren zonder onderbreking gedurende een bepaalde tijd? In tertiaire en kantooromgevingen is een oplossing tussen 1.000 en de 3.000 va (voltampère) aangewezen. Dit is meestal voldoende om gedurende een drietal uur de gekoppelde IT-apparatuur van stroom te voorzien de periode die is voorzien in het afschakelplan. Een correcte dimensionering is belangrijk om de eindklant een oplossing op maat te bieden. Misschien is het opportuun om te kiezen voor meerdere decentrale UPS en In kantooromgevingen is tussen 1.000 en de 3.000 VA voldoende om gedurende een drietal uur de gekoppelde IT-apparatuur van stroom te voorzien. in plaats van één zware (en duurdere) centrale UPS. Heeft de zaak nog uitbreidingsplannen? Dan is een modulaire UPS meer op z n plaats. Voor ondersteuning bij de installatie en de dimensionering, kan de installateur daarom steeds een beroep doen op een Cebeo-netwerkspecialist. TRIGGER Het stroomtekort deze winter kan voor de elektro-installateur de perfecte trigger zijn om over een UPS te spreken bij zijn klant. De installatie ervan kan een onmiddellijke positieve impact hebben op de bedrijfsvoering. Maar het is dus zeker ook een investering op lange termijn. De installateur zal er zijn klanten zeker een dienst mee bewijzen. 16 CEBEONEWS