Perceptions of the determinants of economic success and demand for redistribution of income Vragenlijst afgenomen in het LISS panel Versie 1.0 datum Juni 2013 auteur Marije Oudejans T: +31 13 466 8327 E: m.oudejans@uvt.nl Postbus 90153, 5000 LE Tilburg Warandelaan 2, Gebouw T, 4e verdieping
CentERdata, Tilburg, 2013 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Inhoudsopgave 1 Projectbeschrijving... 2 2 Inleiding... 3 3 Codeboek... 4 4 Descriptives... 12 Perceptions of the determinants of economic success and demand for redistribution of incomes 1/17
1 Projectbeschrijving Title: Perceptions of the determinants of economic success and demand for redistribution of income Datafile: ie13a Funding sources: MESS Project Investigator: Prof. Dr. Herman van de Werfhorst, Prof. Dr. Brian Burgoon and Sander Steijn (Msc.) Project description: This study aims to investigate whether discrepancies in personal attitudes about how the economy should be run, perceptions of what people believe other people s attitudes to be, and perceptions of how the economy actually functions, can explain individual demand for the redistribution of income. Sample: random sample among panel members aged 16 and older Overview of the response: Selected number of household members 2,784 (100%) Non-response: 547 (19.6%) Response: 2,237 (80.4%) Complete: 2,225 (79.9%) Incomplete: 12 (0.4%) Date of data collection: February 2013 Titel: Perceptions of the determinants of economic success and demand for redistribution of incomes Databestand: ie13a Financiering: MESS Project Onderzoeker: prof. Dr. Herman van de Werfhorst, prof. Dr. Brian Burgoon en Sander Steijn (Msc.) Projectbeschrijving: Deze studie onderzoekt in hoeverre discrepanties tussen persoonlijke opvattingen over hoe de economie zou moeten worden georganiseerd, percepties over wat mensen geloven over de opvattingen van andere mensen en percepties over het werkelijk functioneren van de economie, persoonlijke opvattingen over het herverdelen van inkomens kan verklaren. Steekproef: willekeurige steekproef onder panelleden met de leeftijd van 16 jaar of ouder Responsoverzicht: Selectie aantal huishoudleden: 2.784 (100%) Nonrespons: 547 (19,6%) Respons: 2.237 (80,4%) Compleet: 2.225 (79,9%) Incompleet: 12 (0,4%) Datum van dataverzameling: februari 2013 Perceptions of the determinants of economic success and demand for redistribution of incomes 2/17
2 Inleiding In februari 2013 is in het LISS panel 1 de vragenlijst Hoe bereiken mensen succes? afgenomen. De vragenlijst is voorgelegd aan 2.784 panelleden van 16 jaar of ouder. 2.225 respondenten vulden de complete vragenlijst in (responspercentage 80%). 1 Verwijzing naar LISS panel data in tekst: This paper makes use of data of the LISS (Longitudinal Internet Studies for the Social sciences) panel administered by CentERdata (Tilburg University, The Netherlands). Perceptions of the determinants of economic success and demand for redistribution of incomes 3/17
3 Codeboek Dit codeboek bevat de vragenlijst zoals deze in het LISS panel is afgenomen. De variabelennamen worden vet weergegeven en corresponderen met de namen in de dataset. De routing van de vragenlijst wordt bij de desbetreffende variabele cursief weergegeven. open: antwoordvak; geen limiet aan lengte van het antwoord string: antwoordvak waarbij een maximum aantal karakters kan worden ingevoerd (standaard 255) empty: vraag kan onbeantwoord gelaten worden De range waarbinnen de respondent een antwoord kon geven bij numerieke variabelen is cursief afgebeeld in het codeboek wanneer deze niet zichtbaar was voor de respondent. Wanneer geen grenzen waren gesteld aan de range waarbinnen een antwoord kon vallen, staat dit in het codeboek weergegeven als integer. De zogenoemde fills (variabele tekst) worden tussen rechte haken [] weergegeven. Variabelen tussen accolades {} maken geen deel uit van de dataset, maar de bijbehorende vragen of teksten waren wel onderdeel van de vragenlijst. nomem_encr 2 Nummer van lid huishouden versleuteld ie13a_m Jaar en maand van de veldwerkperiode De variabelen ie13a002 en ie13a002 geven aan in welke volgorde de twee delen (iea13a004 t/m ie13a036 en ie13a037 t/m ie13a047) van de vragenlijst zijn voorgelegd. ie13a001 Wanneer werd deel A (ie13a004 t/m ie13a036) aangeboden? 1 als eerste 2 als tweede ie13a002 Wanneer werd deel B (ie13a037 t/m ie13a047) aangeboden? 1 als eerste 2 als tweede ingelezen variabele ie13a003 Leeftijd van lid huishouden 2 Gebruik nomem_encr als key variable bij het mergen van de data met die van andere LISS panel studies uit het LISS Panel Data Archive: http://www.lissdata.nl/dataarchive/ Perceptions of the determinants of economic success and demand for redistribution of incomes 4/17
{intro} Deze vragenlijst gaat over de kenmerken die van belang kunnen zijn bij het behalen van economisch succes. ie13a004 Sommige mensen zijn economisch succesvoller (hebben een beter salaris, een interessantere baan, een hogere sociale status) dan anderen. Geeft u aan in hoeverre u het eens of oneens bent met de volgende stelling. Economisch succes van mensen in Nederland komt op een eerlijke wijze tot stand sterk mee oneens sterk mee eens 1 2 3 4 5 {v2hda} De volgende vragen gaan over het belang van bepaalde kenmerken bij het behalen van economisch succes. Dit onderzoek kijkt specifiek naar het belang van intelligentie, toeval, sociale vaardigheden, geslacht, hard werken, etniciteit, hebzucht, ambitie, opleiding en bereidheid om te liegen. U wordt eerst gevraagd hoe belangrijk deze kenmerken volgens u zouden moeten zijn voor succes. Vervolgens wordt u gevraagd hoe belangrijk u denkt dat deze kenmerken volgens de meeste mensen iemands economisch succes. Uiteindelijk wordt u gevraagd in te schatten hoe belangrijk deze kenmerken momenteel daadwerkelijk zijn voor iemands economisch succes: ie13a005 - ie13a014 Geeft u nu eerst aan in hoeverre u vindt dat de volgende zouden moeten zijn voor succes. ie13a005 intelligentie ie13a006 toeval ie13a007 sociale vaardigheden ie13a008 geslacht ie13a009 hard werken ie13a010 etniciteit ie13a011 door hebzucht gedreven zijn ie13a012 ambitieus zijn ie13a013 een hoge opleiding hebben ie13a014 bereid zijn om leugens te vertellen 1 zou totaal niet belangrijk moeten zijn 2 3 4 5 zou erg belangrijk moeten zijn Perceptions of the determinants of economic success and demand for redistribution of incomes 5/17
ie13a015 In hoeverre denkt u dat de Nederland het over het algemeen met u eens zijn over hoe belangrijk de hiervoor genoemde kenmerken zouden moeten zijn?: De meeste mensen zijn het niet met me eens De meeste mensen zijn het met me eens 1 2 3 4 5 ie13a016 Geeft u aan in welke mate u het eens of oneens bent met de volgende stelling. Mensen in Nederland hebben over het algemeen dezelfde mening over wat een eerlijke manier is om economisch succes te bepalen. sterk mee oneens sterk mee eens 1 2 3 4 5 ie13a017 - ie13a026 We vragen u nu in te schatten hoe kenmerken volgens de Nederland iemands economisch succes. Volgens de meeste mensen zou ie13a017 intelligentie ie13a018 toeval ie13a019 sociale vaardigheden ie13a020 geslacht ie13a021 hard werken ie13a022 etniciteit ie13a023 door hebzucht gedreven zijn ie13a024 ambitieus zijn ie13a025 een hoge opleiding hebben ie13a026 bereid zijn om leugens te vertellen 1 totaal niet belangrijk moeten zijn 2 3 4 5 heel belangrijk moeten zijn Perceptions of the determinants of economic success and demand for redistribution of incomes 6/17
ie13a027 - ie13a036 Geeft u aan hoe belangrijk deze eigenschappen daadwerkelijk zijn voor iemands economisch succes. ie13a027 intelligentie ie13a028 toeval ie13a029 sociale vaardigheden ie13a030 geslacht ie13a031 hard werken ie13a032 etniciteit ie13a033 door hebzucht gedreven ie13a034 ambitieus zijn ie13a035 een hoge opleiding hebben ie13a036 bereid zijn om leugens te vertellen 1 is totaal niet belangrijk 2 3 4 5 is heel belangrijk ie13a037 ie13a038 Geeft u aan in hoeverre u het eens of oneens bent met de volgende stellingen: ie13a037 Het is de verantwoordelijkheid van de overheid om de verschillen in inkomens tussen mensen met hoge inkomens en lage inkomens te verkleinen. ie13a038 De overheid moet de inkomensverschillen tussen mensen verkleinen, zelfs als dat betekent dat de koopkracht van de hogere inkomens erop achteruit gaat. 1 sterk mee oneens 2 3 4 5 sterk mee eens ie13a039 Als de overheid besluit te nivelleren (de inkomensverschillen tussen mensen te verkleinen), via welke maatregel gebeurt dat dan vooral denkt u? Hoewel meerdere maatregelen mogelijk zijn, vragen we u hier alleen de maatregel te noemen waar u voornamelijk aan denkt 1 inkomstenbelasting aanpassen 2 uitkeringen en sociale voorzieningen aanpassen 3 premies voor pensioen en ziektekosten inkomensafhankelijk maken 4 andere middelen 99 Ik weet het niet Perceptions of the determinants of economic success and demand for redistribution of incomes 7/17
ie13a040 Als de overheid besluit te nivelleren (de inkomensverschillen tussen mensen te verkleinen), naar welke maatregel gaat dan uw eigen voorkeur uit? 1 inkomstenbelasting aanpassen 2 uitkeringen en diensten aanpassen 3 premies voor pensioen en ziektekosten inkomensafhankelijk maken 4 andere middelen 99 Ik weet het niet ie13a041 Wilt u dat de overheid meer of minder uitgeeft om het inkomen van mensen die hun baan verliezen op te vangen? Onthoud dat bij hogere uitgaven de belastingen misschien omhoog moeten om hiervoor te betalen. 1 veel meer uitgeven 2 meer uitgeven 3 evenveel uitgeven als nu 4 minder uitgeven 5 veel minder uitgeven ie13a042 Wilt u dat de overheid meer of minder uitgeeft aan trainingen en opleiding van mensen die hun baan verliezen? Onthoud dat bij hogere uitgaven de belastingen misschien omhoog moeten om hiervoor te betalen. 1 veel meer uitgeven 2 meer uitgeven 3 evenveel uitgeven als nu 4 minder uitgeven 5 veel minder uitgeven ie13a043 Wilt u dat de overheid meer of minder uitgeeft aan gezondheidszorg? Onthoud dat bij hogere uitgaven de belastingen misschien omhoog moeten om hiervoor te betalen. 1 veel meer uitgeven 2 meer uitgeven 3 evenveel uitgeven als nu 4 minder uitgeven 5 veel minder uitgeven Perceptions of the determinants of economic success and demand for redistribution of incomes 8/17
Antwoordschaal is horizontaal gepresenteerd ie13a044 Als de overheid zich ten doel stelt om de inkomensverschillen tussen mensen te verkleinen, geeft u er dan de voorkeur aan dat de overheid de hoge inkomens meer belast dan de lage inkomens of dat de overheid gullere voorzieningen aan de armen geeft? 0 De overheid moet vooral hogere inkomens meer belasten dan lage inkomens 1 2 3 4 5 De overheid moet evenveel van beide doen 6 7 8 9 10 De overheid moet vooral gullere voorzieningen geven aan de armen ie13a045 Geeft u aan in hoeverre u het eens of oneens bent met de volgende stelling: De inkomensverschillen in Nederland zijn te groot sterk mee oneens sterk mee eens 1 2 3 4 5 Perceptions of the determinants of economic success and demand for redistribution of incomes 9/17
ie13a046 Als er vandaag verkiezingen voor de Tweede Kamer zouden zijn, wat zou u dan stemmen? 1 ik zou niet stemmen 2 ik ben niet stemgerechtigd 3 VVD (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie) 4 PvdA (Partij van de Arbeid) 5 PVV (Partij voor de Vrijheid) 6 SP (Socialistische Partij) 7 CDA (Christen Democratisch Appèl) 8 D66 (Democraten 66) 9 CU (ChristenUnie) 10 GL (GroenLinks) 11 SGP (Staatkundig Gereformeerde Partij) 12 PvdD (Partij voor de Dieren) 13 50Plus 14 andere partij 15 blanco 998 Ik wil het niet zeggen 999 Ik weet het niet if ie13a046=14 ie13a047 Welke andere partij bedoelt u? string if ie13a003<66 ie13a048 In welke sector bent u werkzaam? Indien u (op dit moment) niet werkt, kunt u dit aangeven door te kiezen voor de optie 'niet van toepassing'. 1 Landbouw, Natuur & Visserij 2 Mijnbouw en delfstoffen-industrie 3 (Fabrieks)productie 4 Elektriciteit, Gas & Water 5 Bouw 6 Groot- en detailhandel 7 Transport en communicatie 8 Financiële en zakelijke diensten 9 Overheid en maatschappelijke dienstverlening 10 anders 11 niet van toepassing Perceptions of the determinants of economic success and demand for redistribution of incomes 10/17
if ie13a048=10 ie13a049 In welke sector bent u werkzaam? string ie13a050 ie13a054 NB: Maakt u alstublieft de vragenlijst af totdat u weer bij het beginscherm komt. Pas dan registreert het systeem de vragenlijst als volledig ingevuld. Tot slot. Wat vond u van deze vragenlijst: 1 = beslist niet 5 = beslist wel ie13a050 Vond u het moeilijk om de vragen te beantwoorden? ie13a051 Vond u de vragen duidelijk? ie13a052 Heeft de vragenlijst u aan het denken gezet? ie13a053 Vond u het onderwerp interessant? ie13a054 Vond u het plezier om de vragen te beantwoorden? 1 beslist niet 2 3 4 5 beslist wel ie13a055 Datum begin vragenlijst ie13a056 Tijd begin vragenlijst ie13a057 Datum einde vragenlijst ie13a058 Tijd einde vragenlijst Berekende variabele ie13a059 Duur in seconden Perceptions of the determinants of economic success and demand for redistribution of incomes 11/17
4 Descriptives N Minimum Maximum Mean Std. Deviation ie13a_m Jaar en maand van de veldwerkperiode ie13a001 Wanneer werd deel A (ie13a004 t/m ie13a036) aangeboden? ie13a002 Wanneer werd deel B (ie13a037 t/m ie13a047) aangeboden? ie13a003 Leeftijd van lid huishouden ie13a004 Economisch succes van mensen in Nederland komt op een eerlijke wijze tot stand. ie13a005 In hoeverre vindt succes: intelligentie ie13a006 In hoeverre vindt succes: toeval ie13a007 In hoeverre vindt succes: sociale vaardigheden ie13a008 In hoeverre vindt succes: geslacht ie13a009 In hoeverre vindt succes: hard werken ie13a010 In hoeverre vindt succes: etniciteit 2237 201302 201302 201302.00.000 2237 1 2 1.50.500 2237 1 2 1.50.500 2237 16 90 51.22 17.513 2234 1 5 3.09.852 2229 1 5 3.95.835 2229 1 5 2.29.964 2229 1 5 3.95.790 2229 1 5 1.53.905 2229 1 5 4.18.829 2229 1 5 2.01 1.064 Perceptions of the determinants of economic success and demand for redistribution of incomes 12/17
ie13a011 In hoeverre vindt succes: door hebzucht gedreven ie13a012 In hoeverre vindt succes: ambitieus zijn ie13a013 In hoeverre vindt succes: een hoge opleiding hebben ie13a014 In hoeverre vindt succes: bereid zijn om leugens te vertellen ie13a015 In hoeverre denkt u dat Nederlanders het met u eens zijn over hoe belangrijk de hiervoor genoemde kenmerken zouden moeten zijn? ie13a016 Mensen in Nederland hebben over het algemeen dezelfde mening over wat een eerlijke manier is om economisch succes te bepalen. ie13a017 Schat in hoe economisch succes: intelligentie ie13a018 Schat in hoe economisch succes: toeval ie13a019 Schat in hoe economisch succes: sociale vaardigheden 2229 1 5 1.80 1.010 2229 1 5 3.98.810 2229 1 5 3.43.934 2229 1 5 1.45.855 2229 1 5 3.53.757 2228 1 5 3.09.854 2226 1 5 3.97.856 2226 1 5 2.49 1.061 2226 1 5 3.87.802 Perceptions of the determinants of economic success and demand for redistribution of incomes 13/17
ie13a020 Schat in hoe economisch succes: geslacht ie13a021 Schat in hoe economisch succes: hard werken ie13a022 Schat in hoe economisch succes: etniciteit ie13a023 Schat in hoe economisch succes: door hebzucht gedreven zijn ie13a024 Schat in hoe economisch succes: ambitieus zijn ie13a025 Schat in hoe economisch succes: een hoge opleiding hebben ie13a026 Schat in hoe economisch succes: bereid zijn om leugens te vertellen ie13a027 Hoe belangrijk economisch succes?: intelligentie 2226 1 5 2.09 1.054 2226 1 5 4.15.867 2226 1 5 2.47 1.012 2226 1 5 2.33 1.180 2226 1 5 4.07.818 2226 1 5 3.76.932 2226 1 5 2.14 1.156 2226 1 5 4.06.852 Perceptions of the determinants of economic success and demand for redistribution of incomes 14/17
ie13a028 Hoe belangrijk economisch succes?: toeval ie13a029 Hoe belangrijk economisch succes?: sociale vaardigheden ie13a030 Hoe belangrijk economisch succes?: geslacht ie13a031 Hoe belangrijk economisch succes?: hard werken ie13a032 Hoe belangrijk economisch succes?: etniciteit ie13a033 Hoe belangrijk economisch succes?: door hebzucht gedreven ie13a034 Hoe belangrijk economisch succes?: ambitieus zijn ie13a035 Hoe belangrijk economisch succes?: een hoge opleiding hebben ie13a036 Hoe belangrijk economisch succes?: bereid zijn om leugens te vertellen ie13a037 Het is de verantwoordelijkheid van de overheid om de verschillen in inkomens tussen mensen met hoge inkomens en lage inkomens te verkleinen. 2226 1 5 2.98 1.104 2226 1 5 3.98.845 2226 1 5 2.54 1.174 2226 1 5 4.01.896 2226 1 5 2.78 1.046 2226 1 5 2.86 1.260 2226 1 5 4.15.809 2226 1 5 3.83.913 2226 1 5 2.61 1.299 2231 1 5 3.40 1.096 Perceptions of the determinants of economic success and demand for redistribution of incomes 15/17
ie13a038 De overheid moet de inkomensverschillen tussen mensen verkleinen, zelfs als dat betekent dat de koopkracht van de hogere inkomens erop achteruit gaat. ie13a039 Als de overheid besluit te nivelleren, via welke maatregel gebeurt dat dan vooral denkt u? ie13a040 Als de overheid besluit te nivelleren naar welke maatregel gaat dan uw eigen voorkeur uit? ie13a041 Wilt u dat de overheid meer of minder uitgeeft om het inkomen van mensen die hun baan verliezen op te vangen? ie13a042 Wilt u dat de overheid meer of minder uitgeeft aan trainingen en opleiding van mensen die hun baan verliezen? ie13a043 Wilt u dat de overheid meer of minder uitgeeft aan gezondheidszorg? ie13a044 Geeft u de voorkeur aan het zwaarder belasten van de hoge inkomens dan de lage inkomens of gullere voorzieningen aan armen? ie13a045 De inkomensverschillen in Nederland zijn te groot. ie13a046 Als er vandaag verkiezingen voor de Tweede Kamer zouden zijn, wat zou u dan stemmen? ie13a048 In welke sector bent u werkzaam? ie13a050 Vond u het moeilijk om de vragen te beantwoorden? ie13a051 Vond u de vragen duidelijk? ie13a052 Heeft de vragenlijst u aan het denken gezet? ie13a053 Vond u het onderwerp interessant? ie13a054 Vond u het plezierig om de vragen in te vullen? ie13a056 Tijd begin vragenlijst 2231 1 5 3.37 1.154 2057 1 4 1.68.957 2036 1 4 1.83 1.015 2229 1 5 2.88.728 2229 1 5 2.80.806 2228 1 5 2.72.786 2227 0 10 4.02 2.501 2227 1 5 3.41 1.050 1934 1 15 6.85 4.122 1695 1 11 8.73 2.534 2225 1 5 2.56 1.344 2225 1 5 3.94 1.014 2225 1 5 3.23 1.154 2225 1 5 3.60 1.039 2225 1 5 3.66.989 2237 00:01:50.0900 23:59:45.2900 16:03:32.9438 04:12:48.1490 505 Perceptions of the determinants of economic success and demand for redistribution of incomes 16/17
ie13a058 Tijd einde vragenlijst 2225 00:00:49.9700 23:59:40.6400 16:09:26.5710 04:16:34.4025 048 ie13a059 Duur in seconden 2225 67 1814932 16186.37 122367.817 Valid N (listwise) 1311 Perceptions of the determinants of economic success and demand for redistribution of incomes 17/17