Inbrengen suprapubische katheter Inleiding U heeft met uw arts besproken dat u een zogenoemde suprapubische katheter krijgt. In deze folder staat informatie over deze ingreep en het gebruik. Wat is een suprapubische katheter? Een suprapubische katheter is een holle, soepele dunne slang waarmee urine uit de blaas wordt afgevoerd. Het slangetje wordt via de buikwand rechtstreeks in de blaas geplaatst. Verderop in deze folder leest u hoe de ingreep gaat. Uw urine loopt via de slang in een opvangzak, die aan uw been met bandjes is vast gemaakt. U plast niet meer via uw plasbuis als de opvangzak is aangesloten. Als op het slangetje een afdekdopje zit, kunt u nog wel gewoon plassen. Waarom is een suprapubische katheter nodig? Er zijn diverse redenen waarom een suprapubische katheter via de buikwand geschikter voor u is dan een blaaskatheter via de plasbuis. Het kan aangenamer zijn, gemakkelijker te verzorgen en het geeft minder infecties. Sommige mensen hebben na een ingreep een suprapubische katheter om te meten hoeveel urine ze produceren. Bent u seksueel actief, dan is een suprapubische katheter bij het vrijen vaak makkelijker ten opzichte van een blaaskatheter. Voorbereiding Gebruikt u bloedverdunnende medicijnen zoals Marcoumar (fenprocoumon), Sintrom, Sintrommitis (acenocoumarol), Plavix abciximab (Reopo) of dipryridamol (Persantin, Asasantin)? Dan moet u het innemen daarvan, in overleg met uw behandelend arts, enige dagen voor de ingreep stoppen. Uw arts vertelt u wanneer u weer mag beginnen met het innemen van de bloedverdunnende medicijnen. U heeft bij het maken van de afspraak voor deze ingreep 3 tabletten antibiotica meegekregen. Deze zijn bedoeld om infecties te voorkomen. U neemt de tabletten 2 uur voor de ingreep tegelijk in. U meldt zich op de afgesproken datum en tijd bij de polikliniek Urologie, van de locatie waar u de afspraak heeft.
De ingreep Tijdens de ingreep ligt u op uw rug op de behandeltafel. Meestal wordt eerst een gewone blaaskatheter ingebracht in uw plasbuis. Dit is nodig om de blaas met vocht te vullen. Hierdoor is de blaas makkelijker aan te prikken. Om infecties te voorkomen wordt uw buikwand afgedekt met steriele doeken. De arts verdooft uw buik iets boven uw schaambeen. Hierna maakt de arts een kleine snee vlak boven het schaambeen. Hierdoor prikt de arts met een holle naald, waar de katheter al in zit, de blaas aan. Dit kan pijnlijk zijn. De holle naald wordt verwijderd. De katheter blijft in de blaas achter. Aan de katheter zit een kleine ballon. Deze ballon wordt gevuld met water of glycerine om te voorkomen dat de katheter uit de blaas gaat. Na een geslaagde plaatsing van de suprapubische katheter wordt de katheter die in uw plasbuis zit verwijderd. Op het wondje bij de suprapubische katheter komt een steriel gaas. De ingreep duurt ongeveer 15 minuten. Aan de katheter wordt een opvangzak, of afdekdopje bevestigd. De verpleegkundige van de afdeling Urologie legt u uit hoe u met de katheter moet omgaan. Na de ingreep kunt u weer naar huis. Zorg ervoor dat iemand u thuis brengt. Mogelijke complicaties Na het inbrengen van de suprapubische katheter kunnen complicaties voorkomen: Bloedverlies uit de blaas als gevolg van de punctie. Soms is het dan nodig de blaas te spoelen. Dit gebeurt op de polikliniek Urologie Schade aan de omliggende weefsels, zoals aan een bloedvat of darmlis. Deze complicaties zijn zeldzaam. Hoe voorkomt u infecties? Een suprapubische katheter levert doorgaans geen problemen op zolang u geen infecties oploopt. De volgende eenvoudige regels helpen u infecties te voorkomen: was dagelijks uw huid rondom de snee waar de katheter is ingebracht met water droog hierna uw huid goed af
was uw handen vóór en na het loskoppelen of vervangen van een opvangzak zorg ervoor dat de katheter niet knikt zorg ervoor dat de slang tussen de katheter en de opvangzak goed zit. Let erop dat de opvangzak zich lager bevindt dan uw blaas draag loszittende kleding. Te strakke kleding kan de urinestroom onderbreken voor een goede afvloed van de urine via de katheter moet u minstens 1,5 à 2 liter per dag te drinken, tenzij uw arts u anders heeft verteld. Wanneer moet de katheter vervangen worden? De katheter wordt de eerste keer na 4 weken vervangen. Daarna meestal om de 6 tot 12 weken. Het vervangen van de katheter vindt meestal plaats op de polikliniek Urologie. Soms gebeurt dit bij u thuis door een medewerker van de Thuiszorg. Wanneer u langer dan 2 weken een katheter nodig heeft, krijgt u een zogenoemd startpakket mee. Hierin zit voldoende materiaal voor 6 weken. Wanneer u nieuw materiaal nodig heeft, neemt u contact op met de firma Bosman. Dit bedrijf is gespecialiseerd in het leveren van medische hulpmiddelen. Hiervoor is een machtiging ingevuld. Uw gegevens zijn dus bekend bij de firma Bosman. De materialen worden vergoed door de zorgverzekeraar. Een nieuwe katheter bestelt u ook bij deze firma. U houdt deze katheter thuis tot u weer naar het ziekenhuis komt voor het wisselen van de katheter. Dan neemt u deze katheter mee naar uw afspraak. Het startpakket dat u heeft meegekregen bevat dag- en nachtzakken, een bedhaak en beenbandjes. De dagzak draagt u overdag onder uw kleding. 's Avonds voor het slapen gaan, koppelt u de nachtzak aan uw dagzak. Let erop dat het kraantje van de nachtzak dicht is en het kraantje van de dagzak open is, zodat de urine naar de nachtzak kan stromen. De katheter en beenzak vormen een gesloten systeem. Het in stand houden van het gesloten systeem is erg belangrijk. Dit gesloten systeem voorkomt dat er bacteriën in de katheter of beenzak terecht komen. De beenzak mag alleen van de katheter losgekoppeld worden als de beenzak verschoond wordt.
Welke problemen kunnen er voorkomen? Lekkage Af en toe kan er urine lekken via de plasbuis. Dit is meestal een gevolg van blaaskrampen. U voelt dit als pijn in de onderbuik. U heeft dan aandrang om te plassen. Afknikken Zorg ervoor dat de slang tussen de katheter en de opvangzak goed zit. Let erop dat de opvangzak lager dan uw blaas zit. Zorg ervoor dat er geen knik in de katheter komt. Dit kunt u voorkomen door de katheter met een ruime lus op de buik vast te plakken met papieren pleister. Draag loszittende kleding. Te strakke kleding kan de urinestroom onderbreken. Verstopping Als de katheter verstopt is, stroomt er geen urine meer naar de opvangzak. U heeft dan last van een "vol gevoel" in de onderbuik. Dit kan gepaard gaan met misselijkheid. Waarschuw een arts of verpleegkundige. Verwijder de katheter nooit zelf. Het leeglopen van de ballon zodat de katheter eruit valt Als de katheter uit de blaas valt neemt u direct contact op met de polikliniek Urologie. s Avonds, s nachts en in het weekend neemt u contact op met de afdeling Spoedeisende Hulp van het ziekenhuis. U moet de katheter binnen 2 uur weer laten inbrengen. Daarna is het mogelijk dat het gaatje dicht zit en er opnieuw geprikt moet worden. Ontstekingen Wanneer de urine troebel is, sterk ruikt en veel bezinksel bevat kan er sprake zijn van een blaasontsteking. Dit hoeft niet altijd samen te gaan met koorts. Het is niet altijd nodig om hiervoor een antibioticum te slikken. Als u hier last van heeft, kunt u bij uw huisarts of de polikliniek Urologie een potje met urine afgeven voor onderzoek. Let op: de urine moet wel rechtstreeks uit de katheter komen en niet uit de opvangzak. Die urine zit al vol met bacteriën. Als er sprake is van een ontsteking is het van belang dat de katheter eerder gewisseld wordt.
Wanneer roept u hulp in? als er sinds 2 à 3 uur geen doorstroming van urine via de katheter in de opvangzak is als u aanhoudend pijn in uw onderbuik heeft bij aanhoudende urinelekkage langs de katheter bij koorts boven 38,5 C als de katheter uit de buik komt. Contactgegevens Als u vragen heeft, neemt u contact op met de polikliniek Urologie, bereikbaar van maandag tot en met vrijdag tussen 8.00 en 16.30 uur via telefoonnummer (070) 210 6482 Buiten deze tijden neemt u alleen voor spoedgevallen contact op met de afdeling Spoedeisende Hulp, locatie Leyweg via telefoonnummer (070) 210 2060. HagaZiekenhuis Locatie Leyweg, Leyweg 275, 2545 CH Den Haag Locatie Sportlaan, Sportlaan 600, 2566 MJ Den Haag H14.021-01