2nb T Retouradres: Postbus 8 3300 AA DORDRECHT Aan de gemeenteraad Gemeentebestuur Spui boulevard 300 3311 GR DORDRECHT F (078) 639 8080 www.dordrecht.nl Datum Begrotingsprogramma en -thema Bijlage(n) Betreft 15 september 2009 Sociale Infrastructuur zorg 2 RAADSINFORMATIE inzake voortgang en ambitiebijstelling maatschappelijke zorg Contactpersoon M. den Ouden T (078) 639 6615 E m.den.ouden@dordrecht.nl Inleiding In oktober 2008 heeft u het beleidsplan "Zorg voor Elkaar/Regionaal Kompas" over de Maatschappelijke Zorg in Zuid-Holland Zuid vastgesteld. Het beleidsplan heeft tevens gediend als financieringsclaim richting het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), voor de regionale oormerking van AWBZ middelen. Dit speelde het afgelopen jaar tegen de achtergrond van het, al langer lopende, onderzoek naar de landelijke herverdeling van middelen voor de Maatschappelijke Opvang. Met dit schrijven willen wij u informeren over: - de resultaten van de landelijke herverdeling van financiële middelen; - de voortgang van de uitvoering van het beleidsplan "Zorg voor Elkaar/Regionaal Kompas"; - de consequenties van de herverdeling voor het beleidsplan (ambitiebijstelling). Landelijke herverdeling financiële middelen De Tweede Kamer heeft in juni gesproken over de verdeelsleutel maatschappelijke opvang, OGGZ en verslavingsbeleid. Hiermee is (vrijwel) een einde gekomen aan een langdurig onderzoekstraject naar een landelijke herverdeling van middelen. Er zijn op dit moment nog twee aangehouden moties in de Tweede Kamer. Het traject is dus nog niet volledig afgerond, maar er zijn geen grote ingrepen meer te verwachten. Het nieuwe verdeelmodel zal ingaan op 1 januari 2010. Belangrijk uitgangspunt voor de nieuwe verdeelsystematiek is dat het model vraaggestuurd moet zijn, en aandacht heeft voor preventie en goed gedrag. Het model honoreert verschillen in kosten van soortgelijke taken tussen gemeenten. Op basis van de gegevens van alle stedelijke en regionale kompassen heeft Cebeon, dat het nieuwe verdeelmodel ontwikkelde, een uitgaven- en verschillenanalyse gemaakt die diende als input voor het onderzoek. Daarbij zijn een aantal kwaliteitseisen gesteld aan de verdeelmaatstaven voor de nieuwe systematiek: - objectief meetbaar; - plausibele relatie met te honoreren kostenverschillen; - niet direct beïnvloedbaar door gemeentelijk beleid; - periodiek beschikbare gegevens voor alle betrokken gemeenten. Pagina 1/11
Uiteindelijk worden in de nieuwe verdeelsleutel de volgende 8 maatstaven gehanteerd: 1) aantal inwoners onder 65; 2) aantal jongeren van 10-25; 3) aantal minderheden; 4) aantal eenouderhuishoudens; 5) aantal gemeenten in regio; 6) som aantal inwoners van 18-45 x som regionale klantenpotentiëlen; 7) aantal uitkeringsontvangers boven drempel; 8) som aantal huishoudens met laag inkomen x som regionale klantenpotentiëlen. Deze maatstaven hebben alle een ander gewicht en aandeel in het model*. De 43 centrumgemeenten hebben geconcludeerd dat dit model een goede basis lijkt te bieden om de komende jaren de beschikbare middelen op een evenwichtiger manier te verdelen dan tot op heden het geval was. Er is echter ook een belangrijk punt van zorg. Het beschikbare budget blijkt verre van voldoende om de uitgaven die gemeenten doen te dekken. Het rapport van Cebeon is hierover bijzonder duidelijk: voor elke euro die de gemeenten ontvangen moeten ze meer dan de helft uit eigen middelen bijleggen om het huidige niveau van voorzieningen in stand te houden. Bij het maken van het nieuwe verdeelmodel was het een gegeven dat de operatie budgettair neutraal diende te geschieden. De beschikbare middelen moesten dus worden herverdeeld. In dit geval komt dat neer op het verdelen van schaarste. Op termijn zullen 18 gemeenten, waaronder Dordrecht, minder geld te besteden hebben. De ambities van al deze nadeelgemeenten, zoals die zijn verwoord in de kompassen, komen daardoor zwaar onder druk te staan. Dit wordt nog eens versterkt doordat de staatssecretaris kort na het gereedkomen van alle kompassen, de voorgenomen oormerking van middelen in de AWBZ voor de uitvoering van de kompassen, heeft losgelaten. Voor de uitvoering van hun plannen kunnen gemeenten dus niet zonder meer een beroep doen op geoormerkte AWBZ-middelen via het zorgkantoor. Gevolgen van de herverdeling voor Dordrecht Herverdelingsresultaat Vanaf het begin van de herverdelingsoperatie was helder dat de gemeente Dordrecht als nadeelgemeente uit de bus zou komen. Uiteindelijk zal de gemeente Dordrecht 800.000, gekort worden op de rijksbijdrage voor de maatschappelijke opvang, de OGGZ en het verslavingsbeleid. Aanvankelijk was het te korten bedrag hoger. De onderhandelingen met VWS hebben geresulteerd in een afzonderlijk budget voor de verslavingszorginstelling De Hoop. Dit vanwege de landelijke functie die De Hoop vervult. Voor dit doel wordt circa 700.000, aan de specifieke uitkering voor Dordrecht toegevoegd waardoor het herverdeeleffect van Dordrecht is verbeterd en het resultaat komt op een nadelig bedrag van 800.000,. * Zie voor informatie over de opbouw van de verdeelsystematiek het Cebeon-rapport in de bijlage (blz. 31 van de bijlage). Pagina 2/11
De inzet van eigen middelen is in Dordrecht tot op heden gering. Los van de middelen uit de Drechtsteden voor het hostel, levert de gemeente Dordrecht naast de rijksbijdrage (vrijwel) geen eigen bijdrage aan de Maatschappelijke Zorg. Grensstrook Cebeon heeft in haar onderzoeksrapport geconcludeerd dat voor een deel van de huidige uitgaven van gemeenten niet helder is, of zij vanuit andere wettelijke kaders kunnen worden bekostigd. Zo doen gemeenten vanuit de rijksbijdrage voor de maatschappelijke opvang uitgaven die wellicht ook gefinancierd kunnen worden vanuit de AWBZ. Al deze uitgaven waarover momenteel nog onduidelijkheid bestaat zijn op de zogenaamde "grensstrook" gezet. Dit bedrag is wel in de herverdeling meegenomen, maar gemeenten en instellingen krijgen nadrukkelijk de taak om hiervoor op korte termijn andere financiering te organiseren. Landelijk gaat het om een bedrag van 38 miljoen waarvan ca 700.000, voor Dordrecht wordt aangemerkt. Het gaat om de uitgaven die de gemeente Dordrecht maakt in het kader van begeleid woonvormen bij het Leger des Heils en de methadonverstrekking door BoumanGGZ. De uitgaven die op de grensstrook staan zullen de komende periode nader worden onderzocht. Er wordt gekeken of die uitgaven terecht op de grensstrook zijn geplaatst en op welke wijze eventuele alternatieve financiering te verkrijgen is. In eerste instantie zijn de instellingen die het betreft hiervoor zelf verantwoordelijk, waarmogelijk geholpen door de gemeente. Het ministerie van VWS stelt een Taskforce in om zorginstellingen en gemeenten hierin te ondersteunen. Het vermoeden is dat binnen een aantal jaren een groot deel van dit bedrag zal vrijvallen als gevolg van andere financiering. Dit budget zal vervolgens via dezelfde verdeelsleutel beschikbaar worden gesteld aan de gemeenten. Het is dus nadrukkelijk niet zo dat wanneer Dordrecht alternatieve financiering vindt voor de 700.000, die nu op de grensstrook staat, dat budget volledig ten goede komt aan de rijksbijdrage voor Dordrecht. Overgangsschema In overleg met VWS en de VNG is een overgangsmodel opgesteld om een 'zachte landing' te bewerkstelligen voor gemeenten die fors achteruitgaan in het budget. Hiervoor heeft VWS 21 miljoen beschikbaar gesteld. Daarnaast worden de verwachte vrijgevallen middelen uit de grensstrook ingezet voor de overgangsregeling. De overgangsperiode beslaat de periode 2010 t/m 2013. Voor de gemeente Dordrecht ziet het meerjarenperspectief er als volgt uit: Rijksbijdrage 2009 Rijksbijdrage 2010 Rijksbijdrage 2011 Rijksbijdrage 2012 Rijksbijdrage 2013 6.500.000,-- 6.200.000,- 6.000.000,- 5.800.000,- 5.700.000,- Effect Effect Effect Effect - 300.000,- - 500.000,- - 700.000,- - 800.000,- De hierboven genoemde Rijksbijdrage is inclusief het bedrag van 700.000, dat de centrumgemeente Dordrecht ontvangt voor De Hoop. Hierover is de afspraak met het Ministerie gemaakt dat de centrumgemeente dit budget ook daadwerkelijk aan De Hoop ter beschikking zal stellen voor de maatschappelijke opvang en het begeleid wonen. Pagina 3/11
Proces ambitiebijstelling Dit zal uiteraard consequenties hebben voor de ambities die u als gemeenteraad heeft vastgesteld in het beleidsplan "Zorg voor Elkaar/Regionaal Kompas". De benodigde extra middelen in de AWBZ komen immers niet via een oormerking beschikbaar, én het bestaande budget wordt fors ingekrompen. Reeds bij het aanbieden van dit kompas aan het ministerie hebben wij aangegeven dat de ambities naar beneden bijgesteld zullen worden wanneer blijkt dat de benodigde financiering niet beschikbaar is. In haar schrijven van juni 2009 aan de wethouders Maatschappelijke Opvang van alle centrumgemeenten in Nederland, verzoekt de staatssecretaris de portefeuillehouders voor 1 september 2009 de bijgestelde ambities voor de periode tot aan 2014 aan haar te berichten. De periode tussen de behandeling van het rapport in de Tweede Kamer (10 juni) en het indienen van de bijgestelde ambities (1 september) is erg kort mede gezien het zomerreces in deze periode. Dit maakt een zorgvuldige afweging met interne en externe partners onmogelijk. Daarnaast achten wij het als college, gezien alle (economische/financiële) onzekerheden op dit moment, onwenselijk om op het gebied van Maatschappelijke Zorg prestatieafspraken met financiële consequenties te maken. Wij hebben daarom, en andere centrumgemeenten met ons, aan de staatssecretaris aangegeven, dat wij de bijgestelde ambities beschouwen als inspanningsverplichting van onzer zijds, en niet als prestatieafspraak. Daarbij houden wij ons het recht voor om gedurende de overgangsperiode de ambities alsnog bij te stellen (naar boven danwei beneden). Wanneer dit zich voordoet zullen wij hierover uiteraard contact opnemen met het ministerie. Voortgang Regionaal Kompas Het beleidsplan Zorg voor Elkaar omvat de laatste drie prestatievelden van de Wmo, waaronder de Vrouwenopvang en de bestrijding van Huiselijk Geweld. Het onderdeel van het beleidsplan dat wordt aangemerkt als Regionaal Kompas beslaat echter alleen de Maatschappelijke Opvang, de OGGZ en het Verslavingsbeleid. Vrouwenopvang en de bestrijding van Huiselijk Geweld zijn geen onderdeel van het Regionaal Kompas. Aangezien u over de voortgang binnen de Vrouwenopvang en de aanpak Huiselijk Geweld separaat wordt geïnformeerd, zal daar in dit schrijven niet nader op worden ingegaan. De rijksbijdrage voor de Vrouwenopvang en de extra beschikbaar gestelde middelen voor Huiselijk Geweld worden de komende jaren ook niet gekort. Zij maken geen onderdeel uit van de landelijke herverdelingsoperatie. In de hieronder volgende hoofdstukken wordt de stand van zaken geschetst met betrekking tot de voortgang van het beleidsplan "Zorg voor Elkaar/Regionaal Kompas". Het Regionaal Kompas kent een drietal speerpunten. Aan de hand van deze speerpunten zal de actuele stand van zaken worden toegelicht. Daarbij wordt aangegeven welke ambities blijven staan, en op welke punten wij ambities hebben bijgesteld. Speerpunt 1: (Centrum)gemeente heeft de regie. Speerpunt 2: Persoonsgerichte aanpak. Speerpunt 3: 100% sluitende zorgketen. Pagina 4/11 Mode! brief actieve informatie
Speerpunten: (Centrum)gemeente heeft de regie / Persoonsgerichte aanpak In het beleidsplan wordt gesteld dat het van belang is, de zorgtoeleiding voor mensen met een ernstige multiproblematiek centraal te regisseren. Te vaak vallen er immers nog mensen in de zorg tussen wal en schip vanwege een versnipperd zorgaanbod, een incompleet beeld van de problematiek van de cliënt, en te weinig samenwerking tussen verschillende zorgaanbieders. Daarbij wordt nog te vaak uitgegaan van het zorgaanbod dat de betreffende instelling in huis heeft, in plaats van dat men uitgaat van de hulpbehoefte van de cliënt en daar passend zorgaanbod (ook bij andere instellingen) voor zoekt. Dit leidt er toe dat mensen óf niet (meer) de zorg krijgen die zij nodig hebben, óf na afloop van de geboden zorg, heel snel weer terugvallen in hun hulpvraag. Het ontbreken van een centraal zicht op de problematiek, de doelgroep, het aanbod, en de wachtlijsten, maakt een efficiënte en effectieve inzet van middelen vrijwel onmogelijk. Om deze situatie te verbeteren, is in het beleidsplan een nieuw regiemodel voor de Maatschappelijke Zorg gepresenteerd met in het midden daarvan de Centrale Toegang: een symbolische poort naar de zorg onder regie van de centrumgemeente. Nadat u het beleidsplan heeft vastgesteld, heeft de GGD de opdracht gekregen de Centrale Toegang te gaan ontwikkelen. In de periode oktober 2008 - juni 2009 zijn de voorbereidingen voor de start van de Centrale Toegang getroffen: - men is begonnen met een kleine projectgroep van 4 zorgaanbieders en dienstverleners onder leiding van de GGD om de Centrale Toegang te ontwikkelen. Gedurende de voorbereidingsfase hebben meer dan 15 organisaties en zorgaanbieders zich bij de ontwikkeling aangesloten; - er is een multidisciplinair Aanmelding- en Diagnose Formulier (ADF) ontwikkeld. Met dit formulier in de hand kunnen alle betrokken instellingen een aanmelding van een cliënt bij de Centrale Toegang voorbereiden. Het formulier is gericht op 8 leefgebieden*; - er is vormgegeven aan de taken en functies van de veldregisseur. De veldregisseur is in het model de centrale persoon met mandaten van alle zorginstellingen. Hij/zij stelt in overleg met de instellingen het zorgaanbod samen voor de cliënt, bewaakt de planning en de eventuele financiering, en spreekt directeuren van zorgaanbieders en/of financiers aan wanneer de gemaakte afspraken niet worden nagekomen. - het primaire proces is uitgewerkt vanaf het moment dat een cliënt in beeld komt bij één van de zorginstellingen, totdat zijn/haar trajectplan volledig kan worden afgesloten. - er is vooronderzoek gedaan naar een registratiesysteem danwei cliëntvolgsysteem om alle dossiers op individueel niveau goed te kunnen volgen (inhoudelijk, financieel, procesmatig), ook wanneer iemand onder behandeling staat van meerdere zorgaanbieders. Dit is van belang voor de veldregie, maar ook voor gedetailleerde managementinformatie over de doelgroep, het zorgaanbod, en eventuele wachtlijsten. * Leefgebieden: Wonen, Relaties en sociale vaardigheden, Dagelijkse activiteiten, Financieel, Lichamelijk functioneren, Psychisch functioneren, Politie/justitie, Verslaving. Pagina 5/11
Op basis van de prioritaire groepen die in het beleidsplan zijn gesteld, is ervoor gekozen de testfase van de Centrale Toegang uit te voeren met twee doelgroepen: ex-gedetineerden met multiproblematiek en zwerfjongeren. In juni is de testfase van de Centrale Toegang van start gegaan voor ex-gedetineerden. De doelgroep overlastgevers die bekend is bij het Toeleidingsteam Overlastgevers wordt hierin eveneens betrokken. In het najaar van 2009 zal de Centrale Toegang starten met de testfase voor zwerfjongeren. De resultaten van de testfase zijn in het eerste kwartaal van 2010 bekend. De inrichting en uitvoering van de Centrale Toegang brengen uiteraard kosten met zich mee. Wij staan echter nog altijd achter de uitgangspunten die in het beleidsplan zijn gesteld: een centraal geregisseerde, brede, integrale en persoonsgerichte aanpak voor mensen met een multiproblematiek. Het nieuwe regiemodel, en daarmee de Centrale Toegang, is het fundament van het Regionaal Kompas. Wij vinden dit zeer van belang voor de kwaliteit van het zorgaanbod in de toekomst en willen de investering daarom doorzetten. Daarbij zoeken wij niet alleen naar verbindingen binnen de keten van de Maatschappelijke Zorg, maar ook tussen de Maatschappelijke Zorg en andere ketens zoals de Veiligheidsketen (met het oog op ex-gedetineerden en overlastgevers) en de jeugdketen (met het oog op zwerfjongeren en tienermoeders). In het beleidsplan hebben we het model benoemd als groeimodel. De ambitie om de volledige doelgroep van de Maatschappelijke Zorg te kennen binnen de Centrale Toegang laten wij vooralsnog niet los. De komende jaren is de Centrale Toegang operationeel voor exgedetineerden, overlastgevers en zwerfjongeren. We houden de groeidoelstelling naar andere doelgroepen vast, maar zullen hiervoor andere financieringsbronnen moeten vinden. Speerpunt: 100% sluitende zorgketen Om mensen met meervoudige, vaak omvangrijke, problemen goed te kunnen helpen, is het van belang dat er achter de Centrale Toegang, een sluitend aanbod van zorgvoorzieningen voorhanden is. Het zorgaanbod is onzes inziens sluitend wanneer er (voldoende) aanbod is gerealiseerd met betrekking tot: - Iedere trede van de OGGZ ladder: Preventie, signaleren, (vroeg-)interventie, opvang, herstel. - Iedere trede van de Woonladder: Buitenslapen, Terreinbewoning, Wonen met toezicht, Begeleid wonen, Kamers met kansen, Zelfstandig wonen. - Alle leefgebieden waarop problemen zich kunnen voordoen: Wonen, Relaties en sociale vaardigheden, Dagelijkse activiteiten, Financieel, Lichamelijk functioneren, Psychisch functioneren, Politie/justitie, Verslaving Onderzoek en monitoring Allereerst is het van belang dat het huidige aanbod goed in kaart wordt gebracht. Vanaf 2007 is, middels de jaarlijkse Monitor Maatschappelijke Zorg, onderzoek gestart naar het voorzieningenaanbod gericht op de OGGZ-ladder. Hieruit komt naar voren dat er op iedere trede van de OGGZ-ladder een aanbod aan voorzieningen aanwezig is. De mate waarin dit aanbod voldoende en efficiënt is, is op dit moment nog onvoldoende duidelijk. Binnen de monitor Maatschappelijke Zorg wordt daarnaast jaarlijks onderzoek gedaan naar de omvang van de Pagina 6/11
doelgroep. Er zijn op dit moment nog te weinig gegevens beschikbaar om conclusies te trekken over de trend van het aantal daklozen in de afgelopen jaren. Uit de resultaten van twee jaar onderzoek is immers nog geen trend te analyseren. Wij verwachten hier de komende jaren steeds meer zicht op te krijgen. Mede vanuit het registratiesysteem dat voor de Centrale Toegang wordt ontwikkeld. Wanneer er een helder zicht is op aard en de omvang van de doelgroep, kan de centrumgemeente als regisseur beter sturen op de inzet van middelen binnen, en tussen, de treden van de OGGZ-ladder. Om de juiste aard en omvang van opvang- en zorgvoorzieningen te kunnen realiseren, vinden wij het van belang dat de huidige inzet op onderzoek, registratie en monitoring minimaal blijft bestaan. Op dit punt zullen wij onze ambities niet bijstellen. Opvang In het Regionaal Kompas is de ambitie gesteld om de maatschappelijke opvang uit te breiden met: 2 plaatsen crisisopvang voor jonge gezinnen, 24 plaatsen in een Hostelvoorziening, 8 plaatsen opvang voor zwerfjongeren, en 6 plaatsen voor daklozen in het Oosten van de regio. Wanneer wij deze opvang kunnen realiseren is op basis van de beschikbare gegevens in 2007 het aanbod op de Woonladder sluitend. Daarbij is aangegeven, dat het project Herstart (woonvoorziening voor ex-gedetineerde veelplegers) eind 2008 geëvalueerd zou worden, om vervolgens te bekijken of, en op welke wijze, het project gecontinueerd kan worden. Met betrekking tot een sluitend zorgaanbod zullen wij helaas onze ambities moeten bijstellen. Met de beschikbare middelen voor de komende jaren, is het onmogelijk een volledig sluitende zorgketen realiseren. Onze ambitie voor de komende jaren is daarom dat op iedere trede van de OGGZ-ladder en de Woonladder een aanbod gerealiseerd wordt, danwei behouden blijft. Wij willen voorkomen dat er voor bepaalde doelgroepen geen enkele zorgvoorziening of opvangvoorziening in de regio beschikbaar is. Wij realiseren ons echter dat dit kan betekenen dat het aantal opvangplaatsen op bepaalde treden van de woonladder onvoldoende kan zijn en hierdoor wachtlijsten ontstaan of blijven bestaan. De volgende uitbreidingsambities voor de maatschappelijke opvang blijven gehandhaafd: - twee crisisplaatsen voor jonge gezinnen. Op dit moment zijn de twee crisisplaatsen al gerealiseerd bij Blijf van m'n Lijf. - de Hostelvoorziening. Het hostel is volop in ontwikkeling en kan naar verwachting in 2011 of 2012 haar deuren openen voor 24 bewoners. Een aantal uitbreidingsambities in de maatschappelijke opvang komen te vervallen: - de ambitie tot het realiseren van 6 opvangplaatsen in het Oosten van de regio komt te vervallen; - de ambitie tot de uitbreiding van het aantal opvangplaatsen met 8 plaatsen voor zwerfjongeren komt te vervallen. Voor wat betreft de zwerfjongeren heeft onderzoek plaatsgevonden naar de problematiek en het aanbod aan voorzieningen. Hieruit is gebleken dat niet het aantal opvangplaatsen het knelpunt is in de aanpak van zwerfjongeren, maar de aard van de begeleiding aan dak- en thuisloze jongeren. Het realiseren van 8 opvangplaatsen is dus wellicht niet het juiste antwoord op het probleem. De conclusies van het Pagina 7/11 Mode! brief actieve informatie
onderzoek zullen de input vormen voor een plan van aanpak voor de zwerfjongeren. Hierover wordt u in het najaar van 2009 separaat geïnformeerd. - project Herstart wordt in het jaar 2009 nog gecontinueerd. In 2009 is daarnaast gewerkt aan een integrale aanpak voor de nazorg aan ex-gedetineerden. De doelgroep ex-gedetineerden in de Centrale Toegang, en een nieuw in te richten coördinatiepunt voor nazorg aan ex-gedetineerden, maken hier onderdeel van uit. Met ingang van 2010 zal de financiering van het project Herstart stoppen. Dit enerzijds vanwege de krimp van beschikbare middelen, en anderzijds vanwege de keuze om ex-gedetineerden meer multidisciplinair te begeleiden, waardoor specifieke woonvoorzieningen minder noodzakelijk zijn. Vooralsnog achten wij het van belang dat het huidige niveau aan reguliere opvangplaatsen in de regio gehandhaafd blijft. Voor de bestaande opvangvoorzieningen geldt dat wij de bezettingsgraad nauwlettend zullen volgen. Op basis van de bezettingsgraad van opvangvoorzieningen kan in de toekomst een besluit worden genomen tot een andere verdeling van opvangplaatsen binnen de woonladder. De vrouwenopvang binnen het Leger des Heils neemt hierin een aparte positie in. Deze plaatsen vrouwenopvang worden momenteel niet gefinancierd vanuit het budget vrouwenopvang, maar uit het budget maatschappelijke opvang. Hier ontstaat een knelpunt wanneer blijkt dat er onvoldoende ruimte gevonden kan worden binnen bestaande middelen voor maatschappelijke opvang om de bestaande opvangvoorzieningen te kunnen handhaven. Preventie en vroeqsiqnalerinq Voor wat betreft de OGGZ-ladder zullen wij de komende jaren met de regiogemeenten in gesprek gaan over de lokale financiering voor een deel van deze ladder. De eerste treden van deze ladder: preventie en vroegsignalering betreffen immers ook grotendeels lokale intrinsieke taken van iedere gemeente. Iedere gemeente is, mede in het kader van de Wmo, verantwoordelijk voor een goed sluitend preventiebeleid. Centrumgemeente middelen voor de OGGZ dienen onzes inziens met name ingezet te worden voor zorgtoeleiding. Het organiseren van een goede aansluiting tussen preventie, vroegsignalering en zorgtoeleiding is een gedeelde verantwoordelijkheid van de centrumgemeente en de regiogemeenten. De bestaande zorgnetwerken zijn hiervan een voorbeeld. Zij dienen als netwerk voor vroegsignalering en leiden tevens toe naar zorg. Wij zullen daarom met de regiogemeenten in gesprek gaan over cofinanciering van de regionale zorgnetwerken. De ambitie is om met ingang van 2011 cofinanciering tot stand te brengen, waardoor het centrumgemeentenbudget voor dit product naar beneden bijgesteld kan worden. Het pilotproject de Gezonde School Genotsmiddelen, is gericht op het voorkomen van verslavingsproblematiek bij jongeren. De huidige pilotperiode loopt van 2008 t/m 2010 en wordt volledig gefinancierd vanuit de middelen van de centrumgemeente. Wanneer echter na de pilotperiode blijkt dat het project effectief is, en dat het wenselijk is om het programma te continueren, dan wel uit te breiden, zal hiervoor andere financiering gezocht moeten worden binnen de regio. In de laatste fase van de pilotperiode zal worden bezien op welke wijze dit Pagina 8/11 Model brief actieve informal:
project in samenhang met andere inzet voor alcohol en jeugd, vanaf 2011 vorm kan krijgen. Verslavinqsbeleid De gemeente Leerdam ontvangt ieder jaar van de centrumgemeente Dordrecht een deel van de Rijksmiddelen voor de specifieke verslavingsproblematiek in Leerdam. Dit is een historisch gegroeide situatie. Aangezien de verdeelsleutel voor de maatschappelijke opvang en het verslavingsbeleid (die eveneens historisch was gegroeid) is bijgesteld, zal ook het budget voor de gemeente Leerdam worden bijgesteld. In overleg met de gemeente Leerdam zal worden gekeken óf en in hoeverre en vanaf 2011 nog specifieke financiële inzet voor Leerdam gerechtvaardigd is. Cliëntenondersteuninq De beschikbare cliëntenondersteuning zal de komende jaren een andere rol en functie gaan innemen. Daar waar het Cliëntenbelangenbureau in het verleden voor een veelvoud aan producten gemeentelijke financiering kreeg, variërend van wandelgroepen en kunstuitleen tot budgetplanning en een baliefunctie, zal mede gezien de ontwikkeling naar de nieuwe DOMO-organisatie, de functie van cliëntenondersteuning gaan veranderen en het aantal producten in de cliëntenondersteuning afnemen. De cliëntenondersteuning zal zich de komende jaren meer focussen op onder andere het versterken van (ex-)cliënten middels trainingen. Door het aanbrengen van meer focus in de cliëntenondersteuning, gecombineerd met de ontwikkeling van de DOMO ontstaat de mogelijkheid om het budget voor cliëntenondersteuning terug te dringen. Het budget voor cliëntenondersteuning zal derhalve vanaf 2011 naar beneden worden bijgesteld. Conclusie: bijgestelde ambities Concluderend hebben wij de volgende ambitiebijstelling aangegeven in een brief naar het ministerie van VWS*: Ambities Centrale regie op zorg De ambitie met betrekking tot de ontwikkeling van een centraal geregisseerde, brede, integrale en persoonsgerichte aanpak voor mensen met een multiproblematiek, middels de Centrale Toegang blijft gehandhaafd. De doelgroepen die geholpen worden middels de Centrale Toegang worden zijn: ex-gedetineerden met multiproblematiek, overlastgevers en zwerfjongeren. In 2012 zijn alle overlastgevers, ex-gedetineerden met een multiproblematiek en zwerfjongeren bekend bij de Centrale Toegang. De groeidoelstelling voor de doelgroepen van de Centrale Toegang naar de volledige doelgroep van de Maatschappelijke Opvang blijft staan. Hiervoor zal echter andere financiering gevonden moeten worden. Ambities Onderzoek Jaarlijks uitgebreid onderzoek naar de aard en omvang van zowel de doelgroep als de opvangvoorzieningen blijft gehandhaafd. * Een kopie van de brief die wij naar de staatssecretaris van VWS hebben verzonden, met daarin de bijgestelde ambities, vindt u in de bijlage. Pagina 9/11
Ambities Opvang De geplande uitbreiding in de opvangvoorzieningen van 2 crisisplaatsen voor gezinnen is reeds gerealiseerd. De geplande uitbreiding in de opvangvoorzieningen van 24 hostelplaatsen blijft staan als ambitie. Het streven is de hostelvoorziening uiterlijk in 2012 te openen. De geplande uitbreiding in de opvangvoorzieningen van 6 opvangplaatsen in het oosten van de regio zal niet worden gerealiseerd. De geplande uitbreiding in de opvangvoorzieningen van 8 opvangplaatsen voor zwerfjongeren zal niet worden gerealiseerd. Het project Herstart zal m.i.v. 2010 worden gestopt. Ambities Preventie en voeqsianalerinq Cofinanciering van de centrumgemeente en de regiogemeenten m.b.t. de zorgnetwerken m.i.v. 2011. Ambities Verslavinqsbeleid In 2010 zullen wij onderzoeken óf en in hoeverre een specifieke bijdrage voor de gemeente Leerdam voor de bestrijding van verslavingsproblematiek vanaf 2011 gerechtvaardigd is. Ambities Cliëntenondersteuninq Het aanbod binnen de cliëntenondersteuning wordt, met ingang van 2010, met name gefocust op het versterken van de positie van de (ex)cliënt door middel van training. Met ingang van 2011 zal het budget voor de cliëntenondersteuning naar beneden worden bijgesteld. Met deze ambitiebijstelling kunnen wij het negatieve verdeeleffect van 2010 en 2011 en deels voor 2012 opvangen. Voor 2012 en 2013 zal nog eens respectievelijke 175.000,-- en 100.000,-- gevonden moeten worden. Aan de instellingen die grote subsidiebedragen vanuit de Maatschappelijke Zorg ontvangen, zal nadrukkelijk worden gevraagd hun middelen efficiënter in te zetten. Een instelling als het Leger des Heils zal hierdoor voor lastige keuzes komen te staan. Het nog verder terugdringen van de uitgaven zal het aanbod zodanig verschralen, dat wij het op dit moment onverantwoord achten. Er is echter wel een aantal producten waarvan wij denken dat zij, door een meer efficiënte samenwerking en inzet, in de toekomst wellicht financiële ruimte mogelijk maken. Het betreft: De aansluiting van de Wmo-middelen op de middelen voor de Maatschappelijke Zorg. Door een betere aansluiting van beide budgetten, zowel binnen de gemeente Dordrecht, als in de regio, zal ten goede komen aan een efficiënte inzet ten behoeve van de doelgroep. De inzet van de GGD met betrekking tot Huiselijk Geweld. Op dit moment komt de financiering hiervoor uit de Rijksbijdrage Maatschappelijke Opvang. Wellicht kan een efficiënte samenwerking met partners in het Veiligheidshuis, financiële ruimte creëren. Wellicht kunnen er andere financieringsbronnen gevonden worden voor de producten activering en arbeidstoeleiding. Pagina 10/11
Bovenstaande drie mogelijkheden zullen wij in 2010 nader onderzoeken. De resultaten van dit onderzoek leggen wij aan u voor. Wanneer het onverhoopt niet lukt om in het komende jaar alternatieve financieringsbronnen te vinden, en/of bestaande middelen efficiënter in te zetten, zien wij ons genoodzaakt om de bezuinigingen op de bestaande producten nog verder door te voeren. Over de voortgang en de resultaten van dit onderzoek zullen wij u in het voorjaar en het najaar van 2010 informeren. Om het huidige niveau, en de huidige kwaliteit, van het zorgaanbod te kunnen handhaven is structureel aanvullend budget bovenop de rijksbijdrage noodzakelijk. Wanneer u het handhaven van het huidige niveau van belang acht, zal in het volgende MJP financiële ruimte gevonden moeten worden voor de Maatschappelijke Zorg. Wij vertrouwen er op u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. ' Het college van Burgemeester en Wethouders de secretaris de burgemeester RJ.G. Bandell Pagina 11/11