Initiatiefvoorstel BESPAAR MET DE ZON Noordenveld Voorstel 1. Het college opdracht te geven een aanbesteding uit te laten werken voor de plaatsing van zonnepanelen op de (daarvoor geschikte) gemeentelijke gebouwen. Het concept BESPAAR MET DE ZON samengevat: De kern van het initiatief: zonnepanelen op het dak van gemeentelijke gebouwen. De gemeente koopt elektriciteit van de zonnepanelenexploitant die elektriciteit achter de meter aan de gemeente levert. De huidige energieleveringscontracten blijven in stand, al zal er jaarlijks minder elektriciteit worden afgenomen. Financieel voordeel op gebied van: prijszekerheid, profielvoordeel, energiebelasting, transport, labelsprong door een vooraf bepaald prijspeil, indexatie en termijnen. Maatschappelijk voordeel op gebied van: CO₂-reductie, imago, jeugd en educatie, economische ontwikkeling. De gemeente heeft meerdere opties voor realisatie van een zonne-energieinstallatie: zelf investeren, de installatie huren of leasen, concessie verlenen en stroom afnemen of alleen concessie verlenen in combinatie met een lease-fee. Er zal voor elk model moeten worden onderzocht wat de risico s, kosten en voordelen zijn. Onze wereld, onze verantwoordelijkheid Onze wereld ziet zich in de komende decennia vooreen aantal grote uitdagingen gesteld. Hierbij kan worden gedacht aan het voorzien in genoeg voedsel, schoon water en energie voor de mensheid, zodat een ieder kan blijven leven naar zijn of haar behoeftes. Het is een grote opgave om dit te realiseren zonder afbreuk te doen aan het welzijn van anderen. Wij hebben de aarde immers in bruikleen gekregen en mogen haar dus niet onophoudelijk uitputten. We kunnen onze ogen er niet meer voor sluiten: het klimaat verandert en sneller dan wij denken. Ook al zouden we per direct de uitstoot van CO₂ en andere broeikasgassen drastisch verminderen, dan nog zal de klimaatverandering de komende decennia doorzetten. Het begrip duurzaamheid heeft in dit kader een extra dimensie gekregen. Dit is een uiterst belangrijk begrip, maar het moet wel op de juiste manier worden gebruikt. Dit betekent: niet te veel meer praten en schrijven, maar ermee aan de slag gaan! De klimaatverandering wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de verbranding van steenkool, olie en gas. Hoe minder we van deze fossiele brandstoffen gebruiken, hoe minder CO₂ er in de lucht komt en hoe minder snel de aarde opwarmt. Het benutten van duurzame energiebronnen is dus goed voor onze aarde. Onze Gemeente Noordenveld heeft grote ambities; zij wil uiteindelijk klimaatneutraal zijn, zo staat te lezen in het bestuursprogramma 2010-2014 Samen de schouders eronder. Dit voorstel is wat die ambitie betreft een stap in die goede richting.
Wat gaan we dan precies doen? We willen zonnepanelen plaatsen op alle daarvoor geschikte gemeentelijke gebouwen. Om dit te bereiken, willen we samenwerken met een zonnepanelenleverancier die de panelen zowel plaatst als onderhoudt en de financiering ervan regelt. Hiervoor willen wij een aanbesteding organiseren. We kijken of hierbij (passend binnen onze aanbestedingsregels) kan worden samengewerkt met de lokale energiecoöperatie NoordseVeld, installateurs en leveranciers. Daarnaast kan het zonneenergieproject aaneen educatief programma worden gekoppeld om de kennis bij de jeugd over de voordelen van duurzame energie te vergroten. Op deze manier kan een bijdrage worden geleverd aan het reduceren van CO₂, geven we het goede voorbeeld, stimuleren we economische ontwikkeling en kunnen we het belang van duurzame energie aan onze jeugd kenbaar maken. De huidige marktontwikkelingen, gaat de zon voor niets op? In de afgelopen jaren is de prijs van zonnepanelen aanzienlijk gedaald (zie figuur). Dit heeft ertoe geleid dat de terugverdientijden van zonnepanelen voor kleinverbruikers (zoals huishoudens) overzichtelijk zijn geworden. Het enige wat huishoudens nu nog nodig hebben, is de juiste motivatie en de middelen (wat wellicht mogelijk is via een duurzaamheidsfonds). Voor grootverbruikers, zoals de gemeente, is de terugverdientijd langer, maar het blijft overzichtelijk. Door slim te kijken naar het huidige energie-inkoopcontract, de capaciteit van onze gebouwaansluitingen, het beschikbare dakoppervlak en de ligging van onze gebouwen is het nu al mogelijk een budgetneutrale deal te maken met een (markt)partij die de zonnepanelen financiert, plaatst en onderhoudt. Een externe partij kan de volledige verantwoordelijkheid voor het ontwerp en de exploitatie van de installatie op zich nemen binnen een zogenaamd DBFMO-contract. Hiervoor kan een aanbesteding worden uitgeschreven. Bij het formuleren van scherpe aanbestedingseisen kunnen ook alle mogelijke kosten van onderhoud, verzekeringen, diefstal en vandalisme aan de exploitant worden toegeschreven. De gemeente kan gedurende een periode van, bijvoorbeeld,vijftien jaar volledig worden ontzorgt, waarna het contract afloopt en de gemeente eigenaar wordt van de zonnepanelen. Goede zonnepanelen gaan trouwens meer dan 30 jaar mee.
Hoezo budgetneutraal? Uit een aanbesteding moet blijken of het mogelijk is de gemeentelijke gebouwen op budgetneutrale wijze van zonnepanelen te voorzien. Dit moet per gebouw worden bepaald, aangezien het elektriciteitstarief per gemeentelijk pand verschilt. De installatie is budgetneutraal als uit de aanbesteding blijkt dat de kosten van de zonnepaneleninstallatie gelijkstaat aan de jaarlijkse energiebesparing op de betreffende energienota s. De kosten van de zonne-energie-installatie worden normaliter door een externe partij terugverdiend door een kwh-prijs voor de afname van stroom te bepalen of in een leaseconstructie verwerkt. De gemeente betaalt de installatie dus in vijftien jaar terug door de afname van zonnestroom of door een lease-fee. De ervaring leert dat de markt een zonne-installatie inmiddels budgetneutraal kan aanbieden. De gemeente Tiel, de gemeente Barneveld, de gemeente Tilburg, de gemeente s-hertogenbosch en, dichter bij huis, de gemeente Coevorden en de gemeente Groningen gingen ons voor. Hetvoorstel is derhlave dat de Gemeente Noordenveld haar daken beschikbaar stelt en daar vanaf dag 1 gaat profiteren. Daarom: BESPAAR MET DE ZON. Wat de fractie van ChristenUnie Noordenveld betreft: Samen de schouders eronder en aan de slag!
De risicoparagraaf Kent dit verhaal dan geen enkel risico voor de gemeente? Natuurlijk, daar moet deze worden genoemd en worden behandeld. Er zijn diverse redenen te bedenken om onze verantwoordelijkheid niet te nemen in dezen, al zal dit wat de ChristenUnie betreft niet ontslaan van de plicht om direct lokaal met duurzaamheid aan de slag te gaan. Er zijn natuurlijk zaken om rekening mee te houden, bijvoorbeeld: 1) Ons energiecontract duurt nog maar een korte periode, is dit wel handig? -In het huidige contract staan terugleverafspraken. En na dit contract kan met een lager verbruik, maar ook groener profiel nog steeds goed(koop) worden ingekocht. Bovendien kan soms een gunstige deal worden gemaakt met een leverancier over de netto geleverde groene stroom. Wij rekenen echter op een prijsstijging voor elektriciteit en verwachten niet dat de mogelijkheden om te salderen worden afgeschaft. 2) Er zitfluctuatie in de elektriciteitsprijs, kan dit dan wel? -De prijs is samengesteld uit drie delen: het netwerktarief, belastingen en commodity-prijs. Dalende prijzen maken het lastig een lange termijn-deal te sluiten (de marktpartij draagt dan immers het risico). Hoewel in het verleden behaalde resultaten geen garanties voor de toekomst bieden, is de prijs van stroom nog steeds stijgende en sinds 1991 meer dan verdubbeld (er moet dus een vaste indexatie worden bepaald). De zonnestroom installatie biedt dus een gegarandeerde prijs voor de komende vijftien jaar, waarna deze gratis aan de gemeente beschikbaar wordt gesteld. De investering (en elektriciteitsprijsstijging) wordt eigenlijk voor vijftien jaar en op een overzienbare manier vastgelegd. 3) Het gebouw is nu wel in gemeentelijk eigendom, maar straks niet meer? -Bij scholen, maar ook andere gebouwen kan dit geval zijn. Het advies luidt om bij de inventarisatie goed te kijken naar het vastgoedbestand en het contract zo in te richten dat de installatie in het geval van verkoop of eigendomsoverdracht eigendom wordt van de volgende eigenaar. Het is natuurlijk altijd mogelijk een contract-afkoopclausule in de aanbesteding mee te nemen. 4) Het vormgeven van een dergelijke aanbesteding is vrij specialistisch werk, kunnen wij dat wel? - Een dergelijke inventarisatie van gebouwen moet intern kunnen gebeuren, net als het vormgeven van de aanbesteding. Het kan echter verstandig zijn hierbij extern advies in te schakelen van een specialistisch bureau. Dit kost uiteraard geld, maar het levert uiteindelijk ook veel geld op! Bovendien zouden we de Provincie Drenthe kunnen vragen hierbij te assisteren (of voorcofinanciering te zorgen). 5) Het vergt wel enige ambtelijke inspanning?- Dat klopt. Deze zullen zeker na de contractperiode, maar mogelijk ook eerder naar voren komen. Een aanbesteding zal het financiële voordeel en de klimaatvoordelen direct inzichtelijk maken.
Stappenplan Hierbij een stappenplan om een dergelijk project vorm te geven: Fase 1: Inventarisatie o Inventarisatie huidig vastgoed (in combinatie met accommodatiebeleid?) op geschiktheid dakligging en helling o Analyseren mogelijkheden huidig energiecontract (bepalen kwh-prijs) o Inventarisatie energieaansluitingen (capaciteit, aansluitwaarde), verbruiksprofiel o Inventarisatie PV-geschikt-dakoppervlak Fase2: Ontwerpfase o Vormgeving aanbesteding o Keuze aanbesteding op basis van kwh-prijs stroomafname gedurende vijftien jaar (of een andere passende periode), lease-fee of turn-key-project (eigen investering) o Onderzoek beschikbaarheid subsidies en goedkope financiering Fase 3: Realisatiefase o Plaatsing zonnepanelen (naar best markt-technologisch inzicht) en zichtbare brutoproductiemeters o Uitvoeren educatieve programma Fase 4: Nazorgfase o Adequaat onderhoud door zonnepanelenleverancier (tenzij aanbesteding heeft plaatsgevonden op basis van kwh-stroomafname) o Eventuele overdracht eigendom zonnepanelen bij turn-key-project (of na vijftien jaar) Fase 5: Evaluatie o Berekenen rendement ten opzichte van de investeringen