De ecologische keuze van bouwmaterialen Thermische en akoestische isolatie en luchtdichtheid Basisprincipes Liesbet Temmerman CERAA vzw 12 mei 2009
ECOLOGISCHE THERMISCHE ISOLATIE warmtebehoeften verminderen = warmteverlies vermijden koelbehoeften verminderen = oververhitting vermijden ontwerp + gepaste en gegronde keuze van bouwtechnieken en materialen juiste keuze van materialen op basis van hun milieuscore juiste keuze van materialen op basis van de benodigde eigenschappen
Thermische geleidbaarhheid λ [W/m.K] = karakteriseerd, voor een bepaald materiaal, de warmtegeleiding door conductie Meet de warmtestroom doorheen 1m2 materiaal bij een temperatuurverschil van 1 C en voor een materiaaldikte van 1m Hoe hoger de λ-waarde, hoe beter het materiaal de warmte geleidt en hoe slechter het isoleert (bij een dikte van 1m!) Warmteweerstand R [m2.k/w] = capaciteit van een materiaal om te weerstaan aan de doorstroom van = e/λ Hoe hoger de R-waarde, hoe beter het materiaal isoleert. Wanneer men de R-waarden van de verschillende componenten optelt, bekomt men de Rtot van de samengestelde wand.
Thermische geleidingscoefficient U [W/m².K] karaksteriseert het warmteverlies van een materiaal of complex Geeft aan welke warmtestroom doorheen de muur drint bij een ΔT van 1 en over een oppervlakte van 1 m2 Wordt berekend op basis van de λ-waarden van de verschillende componenten + warmteoverdracht lucht-muur (buiten en binnen) = 1 / Rtot Thermische inertiecoefficient W = hoeveelheid warmte die 1 m2 van een complex kan absorberen bij temperatuurverschil van 1 C tussen de binnen- en de buitenomgeving
Warmtecapaciteit S [kj/m3.c] = capaciteit van een materiaal om warmte te stockeren ten overstaan van een volume Meet de hoeveelheid warmte die nodig is om de temperatuur van 1m3 materiaal met 1 C te doen stijgen, en waarbij deze warmte in het materiaal wordt opgeslagen De warmtecapaciteit van een materiaal wordt bepaald door 3 parameters: - de thermische geleidbaarheid van het materiaal - de specifieke warmte van het materiaal (capaciteit van een materiaal om warmte op te slaan ten overstaan van zijn gewicht) - de dichtheid van het materiaal (hoger = grotere inertie) De thermische inertie van een wand, bepaald door de warmtecapaciteit van de componenten, is een van de basisprincipes van de bioclimatische architectuur en laat toe zonnewinsten en warmtebronnen in evenwicht te brengen. Een hoge thermische inerite laat toe temperatuurschommelingen op te vangen. Aandachtspunt: op onregelmatige tijdstippen verwarmde en gebruikte lokalen
Dichtheid ρ [kg/m3] = meet het gewicht van een materiaal voor een bepaald volume Hoge dichtheid: groter gewicht (voor eenzelfde volume), goede akoestische isolatie, goede thermische isolatie, goede wartmegeleiding Waterdampdiffusieweerstandscoefficiënt μ = bepaalt de dampdoorlatendheid van een materiaal Hoe hoger μ, hoe groter de dampdiffusieweerstand. Een μ-waarde < 10 komt overeen met een goede waterdampdiffusie ( ademend ).
Thermische effusiviteit Ef [kj/m2.s 1/2.C] ( subjectieve warmte ) = karakteriseert de manier waarop een materiaal warmtestromen geleid Materiaaleigenschap waarmee geen rekening wordt gehouden bij thermische berekeningen, maar die wel bepalend is voor het thermisch comfort. Meet de snelheid waarmee de oppervlaktetemperatuur van een materiaal stijgt. Hoge Ef-waarde = materiaal absorbeert snel energie zonder noemenswaardig op te warmen Lage Ef-waarde = materiaal warmt sneller op. Snelle opwarming = snelle afkoeling 0,33 < Ef < 0,67: warme materialen (snel in evenwicht met hun omgeving) 0,67 < Ef < 1,25: neutrale tot frisse indruk Ef > 1,25: als koud geziene en aangevoelde materialen
Materialen: - MAT05: Thermische isolatie: Gezonde en ecologische materialen kiezen - MAT11: Akoestische isolatie: kies gezonde materialen met een gunstige milieubalans Energie: - ENE 04: Een goed geïsoleerd gebouw bouwen - ENE 08: Zorgen voor thermische inertie - ENE 10: Een goede luchtdichtheid van de gebouwschil verzekeren Gezondheid en comfort: - CSS 05: Akoestisch comfort - CSS 13: Een nieuwe definitie van warmtecomfort