Stichting van Bommel van Dam Jaarverslag 2014 1. De toekomst komt langzaam dichterbij Het transitie traject, waarin het museum wordt losgeweekt uit het gemeentelijke apparaat, is vertraagd geraakt (zie paragraaf 7), maar zal in 2015 een duidelijk gezicht krijgen. Inmiddels is in het kader van Cultural Governance het bestuur herzien en daarmee afgestemd op de nieuwe ontwikkelingen. Hoewel er politieke onduidelijkheid ontstond in de loop van 2014 zijn wij positief gestemd over de toekomst. De groeiende samenwerking met de buurman, het Limburgs Museum op het gebied van administratie, horeca en beheer krijgt steeds meer inhoud zodat er zicht is op een duurzame museale toekomst voor de presentatie van de collectie die werd geschonken en in bruikleen gegeven. Uit de politieke discussies bleek dat er in Venlo voldoende draagvlak is voor het museum bij burgers en politiek. Het bedrijfsleven zal in de toekomst verder betrokken moeten raken door een gericht beleid. De Stichting streeft met haar ANBI-status en regelmatige verslaglegging naar optimale transparantie en verantwoording. De website van het museum vervult een duidelijke rol in de communicatie. http://www.vanbommelvandam.nl/nl/museum/stichting-vbvd/ 2. Bestuur Een voltallig bestuur telt 7 leden. Sedert 7 maart 2014 bekleed een persoon uit de B-leden -benoemd door het College van B&W van Venlo- het voorzitterschap teneinde slagvaardig en in de regio gebonden aan de slag te kunnen gaan met de Transitie. Het schema van aftreden maakt duidelijk dat er in 2016 wederom enkele bestuursleden aftreden en niet herkiesbaar zijn. Kennis en kunde dreigt verloren te gaan en moet geborgd worden. Het bestuur heeft de volgende samenstelling: A-leden (uit familiekring): D.M. de Jong-Tennekes, penningmeester, M.F. de Jong, M.C. de Jong B-leden: J.A.J. Sanders, voorzitter, N.G.J. Peeters, secretaris, C.J.W. Verstegen, R.H.J. Wering. Het bestuur vergaderde in 2014 twee maal, op 7 maart en op 8 december. Daarnaast had de voorzitter samen met enkele leden meermaals contact met partijen die betrokken zijn bij het transitieproces. Het bestuur kwam zonder toehoorders voltallig bijeen op 18 augustus waarbij de wethouder het politieke proces toelichtte en de Stichting haar visie op de situatie besprak. Op 7 maart werden de nieuwe bestuursleden geïnstalleerd en overhandigde Martijn de Jong - Tennekes de voorzittershamer aan Jeroen Sanders. Het jaarverslag 2013 werd goedgekeurd en vastgesteld evenals de registratielijst van bruiklenen aan de gemeente Venlo. Tenslotte vond afstemming plaats rond het transitieproces. Op 8 december kon de jaarlijkse steekproef worden besproken, werd het Beleidsplan 2015 vastgesteld en werden de eerste contouren van de Van Bommel Van Dam Prijs voor 2016 en later uitgezet. Collectiebeheer, ICT en duurzame opslag kwamen aan de orde, mede in het kader van de verdere professionalisering en met A-leden die geleidelijk aan meer op afstand komen te staan. 3. Beheer van de Collectie en de bruiklenen 3.1. Registratie De Schenking van 1969 en de bruiklenen van de Stichting aan de gemeente Venlo zijn, mede dankzij een financiële bijdrage van de Stichting, in 2013 opgenomen in het Adlib systeem. In 2014 werd het jarenlange registratieproces afgesloten met de vaststelling van de volledige lijst met bruiklenen van de Stichting aan de gemeente Venlo. Het is dit jaar niet gelukt deze registratie zichtbaar te maken op de museumwebsite, o.a. door capaciteitsproblemen en transitie afstemming. De verwachting is dat dit alsnog in 2015 zal plaatsvinden. Dit is temeer van belang daar een goede transitie alleen mogelijk is met een heldere en toegankelijke registratie. 1
3.2. Steekproef 2014 In dit jaar heeft er weer een steekproef plaats gevonden. Het verslag van de steekproef treft U aan in bijlage 1. 4. Presentatie aan publiek In het verslagjaar wordt de relatie tussen de gemeente Venlo en de Stichting van Bommel van Dam zowel in materieel als in visueel, tekstueel en virtueel opzicht onderhouden en geladen. Materieel en visueel in de vorm van exposities, publicaties alsook bruiklenen. Tekstueel middels artikelen in speciale publicaties van Uitgeverij Museum van Bommel van Dam. Virtueel door vermeldingen en verwijzingen op www.vanbommelvandam.nl alsook in de magnifieke publieksattractie De Cave Experience in Valkenburg aan de Geul. Museum van Bommel van Dam organiseert in 2014 vijf nieuwe presentaties op zaal zoals Limburgs Finest #1, Nieuw, nieuwer, nieuwst III, Join In!, Limburgs Finest #2, A glorious gift - Collectie Knecht-Drenth Venlo en Internationale Meesters. Op Limburgs Finest #1 Ger Lataster 1x, Noud van Dun 1x en Sidi El Karchi 1x Op Limburgs Finest #2 Lei Molin 1x en Jacques Reubsaet 12x Op Join In! Keuzes publiek 5x Op A glorious gift Christoph Knecht 1x Op Internationale Meesters 17x & Stijn Peeters 7x Naast de presentaties van werken op zaal zijn er in het verslagjaar ook 3x kunstwerken in bruikleen gegeven. Conservator Collectie Gabi Stoffels heeft voor concreet overzicht van al deze gegevens gezorgd. Ze staan integraal onder dit verslag. De directeur van Museum van Bommel van Dam maakt in het verslagjaar onder meer drie publicaties: Limburgs Finest #1, Limburgs Finest #2 en Collectie Museum van Bommel van Dam - Collectie Knecht-Drenth 2014. Voor deze uitgaven (en exposities) schrijft Rick Vercauteren in totaal 14x artikelen alsook 5x zaalteksten waarin hij specifiek naar werken van kunstenaars uit de Schenking 1969 of het bezit van de Stichting van Bommel van Dam verwijst. Daarenboven worden er 17 afbeeldingen in deze uitgaven opgenomen die concreet naar genoemde Schenking of het bezit van de Stichting verwijzen. In het verslagjaar wordt 4x werk van oud-prijswinnaars van de Van Bommel Van Dam Prijs op zaal getoond: Noud van Dun, Sidi El Karchi, Jacques Reubsaet en Christoph Knecht. Bij de officiële openingen van genoemde tentoonstellingen, tijdens avonden voor de Stichting Vrienden en gedurende zogeheten Colleges gaat directeur Rick Vercauteren in totaal 7x inhoudelijk in op de relaties tussen de Schenking van 1969, het bezit van de Stichting Museum van Bommel van Dam en het gevoerde expositiebeleid. In 2014 wordt er een specifieke relatie tussen Maarten en Reine van Bommel-van Dam en Tijmen en Helen Knecht-Drenth gelegd. Een visueel hoogtepunt in dezen vormt de directe koppeling tussen het oorspronkelijke bezit van Maarten en Reina (getoond op Internationale Meesters) en de uitsnede uit de schenking van Tijmen en Helen (tentoongesteld op A glorious gift). Het publiek krijgt bewust een excellente blik in de keuken van parallelle, particuliere opvattingen en smaken inzake 20 ste eeuwse kunst. Met als absolute kers op de taart zes litho s van Marc Chagall op zaal : twee van Maarten en Reina én vier van Tijmen en Helen. Op vrijdag 6 juni 2014 is in de Gemeentegrot te Valkenburg aan de Geul een bijzondere, virtuele, culturele attractie voor het publiek geopend: De Cave Experience. In de oudste mergelgroeve van Nederland met ruim 10 meter hoge wanden worden bezoekers via 28 hoogwaardige beamers visueel en muzikaal ondergedompeld in een schitterende, multi-dimensionale belevingswereld. Deze artistieke attractie, waar prehistorische en hedendaagse kunst verrassenderwijs met elkaar worden verbonden, is ontwikkeld door BV Limburg en Maurer United Architects. De in velerlei opzichten verbluffende, dynamische show duurt dertig minuten. Museum van Bommel van Dam heeft voor dit spektakel 7x prachtig beeldmateriaal ter beschikking gesteld, waaronder werken van Aafke Bennema, Sander 2
van Deurzen, Noud van Dun, Sidi El Karchi, Melle, G.V.A. Röling, Anton Rooskens en Jan Schoonhoven. De werken zijn deels afkomstig uit de Schenking 1969 of zijn van oud-prijswinnaars van de Van Bommel Van Dam Prijs. Een absolute aanrader. In het verslagjaar is onder bezielende leiding van conservator collectie Gabi Stoffels door een team van externe en interne medewerkers waaronder fotograaf Peter Cox, vormgever Mark van den Eijnden, binder Gijs Wortel, topdrukker Pascal Walters, (oud)collega s Louis van den Heuvel, Ria Hendrikx-Houben, Alan Roberts, Louke Timmermans alsook Harry Lagro, Fanny Rosa van de Ven en Helma Breuer aan verdere analoge, digitale en virtuele ontsluiting van de collectie van Museum van Bommel van Dam gewerkt. Tevens zij daarbij opgemerkt dat er in het verslagjaar ruim 8.000 kunstwerken binnen de gemeente Venlo zijn verplaatst. Het museum beschikt thans over een nieuw depot van ruim 1.000m2. Komend verslagjaar zal met man en macht aan de verbetering van de ICT mogelijkheden worden gewerkt, hoogstwaarschijnlijk in nauwe samenwerking met het Limburgs Museum om zo de vurige wens uit 2013 inzake totale virtuele ontsluiting van de bruiklenen van de Stichting van Bommel van Dam alsook alle kunstwerken uit de Schenking 1969 in Ad Lib Versie 2014 concreet te maken. Rick Vercauteren Directeur Museum van Bommel van Dam 5. Beleidsplan 2015 Dit plan is besproken in de vergadering van 8 december 2014 en goedgekeurd. Het vermogensbeheer is ondergebracht bij ING Bank en in de vergadering van 8 december geëvalueerd en goed bevonden. De digitalisering van het stichtingsarchief is in voorbereiding en zal in 2015 worden afgerond. De papieren archieven gaan naar het Gemeente archief. Het Beleidsplan 2015 is op de website van het museum geplaatst. 6. Zestiende Van Bommel Van Dam Prijs Deze prijs zal in 2016 worden uitgereikt. In verband met het veertig jarig jubileum van de oprichting van onze Stichting wordt gezocht naar een bijzondere vorm. Uiteraard moet de opzet volledig recht doen aan het streven van Maarten en Reina om jonge kunstenaars te stimuleren. De museumdirectie en het stichtingsbestuur hebben in 2014 ideeën besproken die in 2015 verder uitgewerkt gaan worden. 7. Transitie Tijdens de vergadering van 7 maart 2014 stond het bestuur uitgebreid stil bij de voortgang van het transitieproces. Afgesproken werd dat de Stichting gelegenheid zou krijgen om kennis te nemen van de nota die spoedig daarna zou verschijnen. Informeel werd er door betrokkenen regelmatig overlegd en kwam de nota ter sprake. De gemeenteraad van Venlo gaf in haar vergadering een duidelijke opdracht aan het College die samenvattend behelsde: twee musea onder één dak met gescheiden creatieve leiding en gezamenlijke zakelijke leiding. In hoog tempo werd aan deze opdracht gewerkt. Het College van Venlo stemde in met de uitwerking en realiseerde een raadsvoorstel. De politieke besluitvorming leidde ertoe dat de gemeenteraad, hoewel het gepresenteerde plan binnen de door de raad aangegeven kaders lag, toch opdracht gaf een aantal varianten opnieuw te bezien. De besluitvorming zal daardoor niet eerder afgerond worden dan in de zomer van 2015. Voor het museum en de Stichting betekent dit dat er beleid moet worden gemaakt zonder vaste kaders. Vooralsnog levert dat geen onoverkomelijke problemen op hoewel de rek in de organisatie wordt beproefd. Tijdens het verslagjaar wordt het museum door 15.497 mensen bezocht, waaronder 10.670 betalende bezoekers. Op het merendeel van de presentaties in het verslagjaar zijn werken uit de Schenking van 1969 of werken uit het bezit van de Stichting van Bommel van Dam te zien. 8. Financieel verslag Stichting VBVD 2014 (bijlage 2) Toelichting op balans en exploitatierekening Door de positieve ontwikkelingen van met name de beleggingen is het vermogen van de Stichting in 2014 met ruim 48.000 toegenomen. De Stichting is eigenaar van de aan de gemeente Venlo in bruikleen gegeven kunstwerken. Om dit inzichtelijk te maken is een PM post opgenomen in de Balans. Na ontvangst van een kopie van de 3
verzekeringspolis van de gemeente Venlo kan de verzekerde waarde in de balans worden opgenomen. De Stichting is voor Nederlandse beleggingen vrijgesteld van dividendbelasting. In 2014 is dividendbelasting retour ontvangen voor 2011 en 2012. Voor buitenlandse beleggingen geldt geen vrijstelling. Een deel van het bedrag dat vorig jaar was opgenomen onder debiteuren is hierdoor niet inbaar. In het kader van de VBVD Prijs 2013 heeft de Stichting in 2014 een kunstwerk gekocht van Christoph Knecht. De kosten van dit werk zijn reeds verantwoord in de exploitatie van 2013. De bankkosten zijn in 2014 aanzienlijk toegenomen. Dit wordt veroorzaakt door vernieuwde regelgeving van AFM. Verborgen kosten zijn niet meer toegestaan en als gevolg daarvan inzichtelijk gemaakt. Dit zou tot een hoger beleggingsrendement moeten leiden. D.M. de Jong-Tennekes, penningmeester Stichting van Bommel van Dam 4
Bijlagen: 1 steekproef 2014 2 jaarcijfers 2014 3 Overzicht Kunstwerken uit Schenking 1969/Bruiklenen Stichting van Bommel van Dam in verslagjaar 2014 5
Bijlage 2 Balans Stichting Van Bommel Van Dam 2013 2014 ACTIVA ING bank betaalrekening 688370659 133 399 ING bank zkl kwartaalrekening 688370659 5.502 10 ING bank beleggingsrekening 10973414 4 1.896 ING bank beleggingsrekening 10973416 185 3.913 5.824 6.218 Beleggen Duurzaam 230.054 259.170 Inkomen 203.467 217.216 433.521 476.386 In bruikleen gegeven kunstwerken PM PM Terug te vorderen dividendbelasting / BTW 555 298 Debiteuren 1.535 555 Crediteuren -6.700-4.609 853 BALANSTOTAAL 434.735 483.457 PASSIVA Kunstwerken PM PM Kernkapitaal 1-1 375.000 375.000 Kernkapitaal 31-12 375.000 375.000 Rekening courant 1-1 50.587 59.736 Saldo exploitatie -21.298 5.855 Saldo aandelenkoers 30.446 42.866 Rekening courant 31-12 59.735 108.457 BALANSTOTAAL 434.735 483.457 Exploitatierekening Stichting Van Bommel Van Dam 2.013 2.014 BATEN Rente 225 38 Dividend 8.407 8.094 Verkoop aandelen 2.500 1.507 Reservering 2013 voor aankoop kunstwerk 6.700 Retour dividend Belastingdienst 1.041 11.132 17.380 LASTEN Kosten bank 1.783 4.237 Onkosten bestuur 1.092 1.082 Vriendenstichting 50 Aankoop kunstwerk Christoph Knecht 6.700 Niet retour ontvangen dividentbelasting -494 Bijdrage tbv registratie AdLib 9.999 Bijdrage tbv VBVD Prijs 19.506 32.430 11.525 Exploitatiesaldo -21.298 5.855 6
Bijlage 3 Overzicht Kunstwerken uit Schenking 1969/Bruiklenen Stichting van Bommel van Dam in verslagjaar 2014 Nieuw, nieuwer, nieuwst [2] t/m 9 maart 2014 Sidi El Karchi Annunciation, 2009 potlood en acrylverf op papier, 91,5 x 45 cm Collectie Museum van Bommel van Dam 2012 schenking Stichting VBVD Limburgs Finest # 1 26 januari t/m 1 juni 2014 Ger Lataster Brandende lucht, 1957 Olieverf op doek, 94 x 200 cm Collectie Museum van Bommel van Dam - Schenking 1969 Noud van Dun Zonder titel, 1992 Acrylverf op doek, 170 x 280 cm Doek Winnaar Van Bommel Van Dam Prijs 1992 Sidi El Karchi De Acteur (zelfportret met gele strohoed), 2004 Olieverf op doek, 160 x 150 cm Doek Winnaar Van Bommel Van Dam Prijs 1992 Join in! 15 juni t/m 2 november 2014 Nardus van de Ven De roeier, 1953 Olieverf op doek Collectie van Bommel van Dam - schenking 1969 Nardus van de Ven Vogel op tak, 1957 Olieverf op doek Collectie van Bommel van Dam - schenking 1969 Nardus van de Ven Blauw Zelfportret, zonder jaar Olieverf op board Collectie van Bommel van Dam - schenking 1969 Jan van Herwijnen Tessin, 1955 7
Olieverf op doek Collectie van Bommel van Dam - schenking 1969 Piet Teraa Zonder titel, 1982 Acrylverf op doek, 90 x 90 cm Collectie Stichting van Bommel van Dam Limburgs Finest #2 19 september t/m 31 december 2014 Aad de Haas De geweldloze en de geweldenaar, 1960 Olieverf op doek, 73,9 x 46,6 cm Lei Molin Mykonos, 1959 Olieverf op doek, 92,1 x 90,1 cm Jack Reubsaet Uit de serie Spice of Life Zonder titel, 2007 Mixed media op paper (12 x) 50 x 65 cm Collectie Stichting Van Bommel Van Dam A glorious gift Collectie Knecht-Drenth Venlo 16 november t/m 31 december 2014 Christoph Knecht Le Pied Raisonné, 2013 Olieverf op doek, 290 x 160 cm Doek Winnaar Van Bommel Van Dam Prijs 2013 Internationale Meesters 5 december t/m 31 december 2014 Roger Bissière La vergé, 1955 Litho e.a. 65,5 x 50 cm Bram Bogart Zonder titel, 1955 Aquarel, 49 x 19,5 cm Victor Brauner La fiancée héliotrophique, zonder jaar Litho, 50,5 x 65,4 cm 8
Camille Bryen Célèste, zonder jaar Ets, 55,8 x 45,5 cm Marc Chagall De haas, zonder jaar Ets, 39,1 x 29,8 cm Jean Fautrier Annabelle Nue, 1957 Litho, 31 x 24,5 cm Alfred Manessier L Offrande, zonder jaar Litho, 65,2 x 50 cm Marino Marini Cavalier sur fond ocre, zonder jaar Litho, 66 x49,5 cm Pablo Picasso Dans, zonder jaar Litho, 71,7 x 58,1 cm Pierre-Auguste renoir Femme nue, couvée à gauche, zonder jaar Ets, 18,5 x 27,5 cm Edgar Tytgat Promenade Forrestière des quatres Martyres, Aquarel, 40 x 54 cm Eduard Vuillard À travers champs, zonder jaartal Litho, 39,8 x 56,3 cm Zao Wou-Ki Un beau jour, 1955 Litho, 65,7 x 50,2 cm Gögös Ferenc Zonder titel, 1968 Ets ea. 39 x 29,5 cm 9
Collectie Stichting Van Bommel Van Dam Sam Middleton Portrait composer Colleridge Perkinson, 1965 Collage op papier, 35,5 x 56,6 cm Collectie Stichting Van Bommel Van Dam Stijn Peeters 7 portretten van Reina van Bommel-van Dam, 2005 Potlood en acryl op papier en doek Collectie Stichting van Bommel van Dam In 2014 in Bruikleen genomen door Museum Kranenburgh Bergen Wonder 09/11/2013 20/03/2014 Edgar Fernhout Zee, 1958 olieverf op doek, 68,7 x 129 cm Collectie Stichting Van Bommel Van Dam Edgar Fernhout Mistig Bos, 1959 Olieverf op doek, 46,3 x 99 cm Museum de Fundatie - Zwolle Van Gogh tot Cremer Nederlandse kunstenaars in Parijs 13/09/2014 01/02/2015 Jaap Wagemaker Ombuiging no. 25, 1958 Gemengde techniek, 61 x 46,3 cm 10
Bankrelatie ING Bank te Venlo Rekeningnummer 68.83.70.659 Ingeschreven bij de Kamer van Koophandel te Venlo onder nummer S 062450 Geregistreerd als ANBI -Algemeen Nut Beogende Instelling onder RSIN 812090238 11