Jaarboek Protestantse Kerk in Nederland 2015-2016 PKN-jaarboek p1-336 def.indd 1 17-08-15 12:19
PKN-jaarboek p1-336 def.indd 2 17-08-15 12:19
Jaarboek Protestantse Kerk in Nederland 2015-2016 Boekencentrum Uitgevers, Zoetermeer PKN-jaarboek p1-336 def.indd 3 17-08-15 12:19
Bij de productie van dit boek is gebruikgemaakt van papier dat het keurmerk Forest Stewardship Council (FSC ) draagt. Bij dit papier is het zeker dat de productie niet tot bosvernietiging heeft geleid. Ook is het papier 100% chloor- en zwavelvrij gebleekt. PROTESTANTS LANDELIJK DIENSTENCENTRUM Bezoekadres : Joseph Haydnlaan 2a, Utrecht Postadres : Postbus 8504, 3503 RM Utrecht Telefoon : (030) 880 18 80 Correcties en mutaties op de gegevens van dit boek kunnen worden doorgegeven aan (graag onder vermelding van oude en nieuwe gegevens): Protestants Landelijk Dienstencentrum Synodesecretariaat Postbus 8399 3503 RJ Utrecht e-mail: jaarboek@protestantsekerk.nl ISBN 978 90 239 2840 9 NUR 532 2015 Boekencentrum Uitgevers, Zoetermeer Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op een andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. PKN-jaarboek p1-336 def.indd 4 17-08-15 12:19
INHOUDSOPGAVE Voorwoord 7 Leeswijzer en verantwoording 9 Jaaroverzicht 13 Gemeenten en predikanten 31 Evangelisch Altreformierte Kirche in Niedersachsen 337 Protestantse Gemeente Duisburg-Ruhrort 339 Gemeenten die samen een combinatie vormen 341 Beroepbare predikanten 343 Predikanten met bijzondere opdracht of in algemene dienst 349 Ontheven predikanten met bev. tot bediening van Woord en sacramenten 387 Emeriti 407 Proponenten 541 Kerkelijk werkers 549 Preekconsenthouders 583 Overleden predikanten 2011-2014 589 De landelijke kerk en haar dienstenorganisatie 593 Alfabetisch gemeenteregister 599 Alfabetisch personenregister 613 Lijst van adverteerders 649 5 PKN-jaarboek p1-336 def.indd 5 17-08-15 12:19
Het leek wel of bij onze reis alle puzzelstukjes van een ideale groepsreis in elkaar vielen. Drs. ing. P. de Graaf predikant hervormde gemeente Zierikzee MAAK EEN DROOMREIS MET UW EIGEN GROEP DrieTour is dé specialist in groepsreizen op maat en organiseert jaarlijks meer dan 150 reizen naar Bijbelse landen voor kerkelijke gemeenten, parochies, verenigingen, koren, scholen en families. Reizen met bezinning In de Bijbelse landen als Israël, Jordanië, Turkije en Griekenland komen de Bijbelverhalen écht tot leven. Sta tussen biddende Joden bij de Klaagmuur of treed in de voetsporen van de apostelen Johannes en Paulus. Dit is slechts een greep uit de vele mogelijkheden. Waarom met DrieTour? Vijf redenen om samen met DrieTour uw reis te organiseren: 1. specialist in groepsreizen 2. volledige organisatie van uw reis 3. professionele hulp voor reisleiding 4. promotionele ondersteuning 5. heldere financiële afwikkeling Meer informatie en actuele data van de inspiratiemiddagen en oriëntatiereizen vindt u op drietour.nl/groepsreizen of bel 088-31 00 555. Advertenties PKNjaarboek2016.indd 2 17-08-15 12:27
Advertenties PKNjaarboek2016.indd 3 17-08-15 12:27
350.000 X DANKUWEL Nederland telt nu zo n 350.000 mensen die blind of slechtziend zijn. Dat aantal groeit snel. Als je een visuele beperking hebt, zijn de meest alledaagse dingen vaak een enorme uitdaging. Wij helpen met onderwijs, hulpmiddelen én onderzoek. Helpt u mee? Geef op rekeningnummer NL94INGB0004004040. Kijk ook op steunbartimeus.nl Postbus 999 3700 AZ Zeist T (030) 693 50 50 PKN-jaarboek p1-336 def.indd 6 17-08-15 12:19
VOORWOORD Het Jaarboek is voor velen een onmisbaar hulpmiddel. Alle adressen in één boek met de vertrouwde wit-rode kaft helpt om elkaar te vinden en van elkaar te weten. Een groot deel van het boek wordt ingenomen door de namen en de adressen van de predikanten en kerkelijk werkers. Het zijn er nog steeds indrukwekkend veel. Voor voorzieners van preekbeurten is het vooral handig hun actuele adresgegevens beschikbaar te hebben. Er zijn namen die in een vorig boek stonden en nu ontbreken: voorgangers die voorbij zijn gegaan. Er staan nieuwe namen in van predikanten en kerkelijk werkers die in de afgelopen tijd in een dienstverband zijn gesteld. Zo legt dit boek het gaan en komen van dienaren van de Heer vast, die allen voor een tijd de kerk dienen en hebben gediend. De adressen van de gemeenten zijn ook opgenomen. En hoewel de classes, en de besturen en daarmee verbonden colleges van de classes en de landelijke kerk dit keer niet zijn genoemd, zijn wij de vele vrouwen en mannen die hun tijd geven aan de kerk en belangeloos zich inzetten voor het wel en wee van gemeenten, classes en de landelijke kerk zeer erkentelijk. Tot besluit danken wij ook allen die zich ingespannen hebben om dit Jaarboek het licht te doen zien. Het bezit veel werk, dat met toewijding en precisie is verricht. De vele gebruikers zullen hen voor dit alles dankbaar zijn. Dr. A.J. Plaisier scriba 7 PKN-jaarboek p1-336 def.indd 7 17-08-15 12:19
PKN-jaarboek p1-336 def.indd 8 17-08-15 12:19
LEESWIJZER EN VERANTWOORDING In deze editie van het Jaarboek zijn een aantal verschillen te ontdekken wanneer u de vorige editie naast deze plaatst. De gegevens voor het jaarboek zijn deels uit LRP (Ledenregistratie Protestantse Kerk) en deels uit interne systemen van de dienstenorganisatie onttrokken. De lijst met overleden predikanten is vanaf januari 2011 tot en met december 2014. Gemeenten en Predikanten Zoals gebruikelijk vindt u na het jaaroverzicht het overzicht van de plaatselijke gemeenten met hun predikanten. De gemeenten zijn per Classicaal-Regionaal Overlegorgaan (CRO) alfabetisch gerangschikt, vervolgens staan alle classes, welke vallen onder het desbetreffende CRO, in alfabetische volgorde. En vervolgens de gemeenten welke alfabetisch zijn gerangschikt op de officiële tenaamstelling. De kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland onderscheidt op plaatselijk vlak protestantse gemeenten, hervormde gemeenten, gereformeerde kerken en evangelisch-lutherse gemeenten. Op veel plaatsen is de afgelopen jaren toegewerkt naar de vorming van een protestantse gemeente en vaak bestaat er al een gemeente onder die naam, echter zonder dat de formele vereniging heeft plaatsgevonden. Om recht te doen aan de kerkordelijke bepalingen èn aan de wens als protestantse gemeente vermeld te worden is er voor gekozen in veel gevallen te spreken van protestantse gemeente (i.w.) waarbij i.w. staat voor in wording. In deze gevallen worden de gegevens zoveel mogelijk aangehaakt aan de genoemde protestantse gemeente, maar worden daaronder nog wel de hervormde gemeente en gereformeerde kerk en/of evangelisch-lutherse gemeente genoemd die samen deze protestantse gemeente i.w. vormen. Bij doorbladeren van het jaarboek vindt u zeer verschillende constructies van samengaan van plaatselijke gemeenten. Na de naam van de plaatselijke gemeente vindt u eerst tussen haakjes het aantal doopleden en belijdende leden. Wij hebben ons voor deze aantallen gebaseerd op de bij de landelijke kerk aanwezige gegevens t.b.v. de quotumheffing, daarnaast zijn er, zij het vaak onvolledig, de opgaven van de scribae en de gegevens vanuit LRP. Hoewel de genoemde aantallen een goede indruk geven van de omvang van de gemeente, kunnen aan de hier genoemde aantallen geen rechten worden ontleend. Onder de naam van de gemeente volgen de adressen van de kerkenraad en kerkgebouw(-en). Per gemeente wordt één contactadres weergegeven. In deze editie zijn de namen van scribae en de preekvoorzieners niet opgenomen. Ten slotte volgen de namen van de predikant(-en), predikant(-en) met bijzondere opdracht. Ook zijn op deze plek de persoonlijke gegevens en kerkelijke loopbanen van de desbetreffende predikanten opgenomen. Hierdoor heeft u in een keer overzicht van alle gegevens van de gemeente en de dienstdoende predikant. Ook nu wijzen we op de bijzondere plaats van de Evangelisch Altreformierte Kirche in Niedersachsen (EAK). In de associatieovereenkomst die is opgesteld tussen de Protestantse Kerk in Nederland en de Evangelisch Altreformierte Kirche is 9 PKN-jaarboek p1-336 def.indd 9 17-08-15 12:19
LEESWIJZER EN VERANTWOORDING overeengekomen dat in het jaarboek van de verenigde kerk de gegevens van de EAK zullen worden opgenomen. Op deze wijze blijft de bijzondere band tussen beide kerkgenootschappen zichtbaar. Daarom zijn de gemeenten van de EAK als aparte lijst opgenomen in deze editie. Ook de gegevens van de Protestantse Gemeente Duisburg-Ruhrort zijn in een aparte lijst opgenomen. Deze gemeente valt onder de classicale vergadering Arnhem maar om technische redenen worden de gegevens apart vermeld. Tevens is een overzicht bijgevoegd van gemeenten die samen een combinatie vormen. Personen Aansluitend op de informatie over de plaatselijke gemeenten vindt u een alfabetisch overzicht van beroepbare predikanten, predikanten met een bijzondere opdracht (of in algemene dienst), de eervol ontheven predikanten met de bevoegdheid tot bediening van Woord en sacramenten, de emeriti, de kerkelijk werkers en preekconsenthouders. Van de predikanten vindt u hier de informatie over de kerkelijke loopbaan voor zover deze binnen de Protestantse Kerk in Nederland is afgelegd. Zoals u ziet is er een aparte lijst opgenomen van beroepbare predikanten die op het moment van de sluiting van gegevensverwerking geen dienstdoend predikant zijn. Tevens zijn de adresgegevens van de predikanten, kerkelijk werkers en preekconsenthouders op deze plaats terug te vinden. Bankrekeningnummers zijn dit keer niet opgenomen bij de persoonlijke informatie. De bovenplaatselijke kerk Voor de adressen van de classicale vergaderingen willen wij u verwijzen naar onze website. Een compleet overzicht van de adresgegevens van de scriba kunt u vinden op: www.pkn.nl -> actief in de kerk -> besturen -> classicale vergaderingen -> classes Ook het overzicht van alle Classicale-Regionale Overlegorganen (CRO) kunt u terug vinden op onze website onder het kopje actief in de kerk -> besturen. Verder zijn de adresgegevens van de bestuurders van de CRO en de regionale colleges via de steunpunten te verkrijgen en de adresgegevens van de bestuurders van de classicale vergaderingen via de servicedesk tel. 030-8801880 of email servicedesk@protestantsekerk.nl Vervolgens de Generale Synode. De leden van de generale synode worden op alfabetische volgorde van de afvaardigende classes vermeld. De namen van de leden van de kleine synode en het moderamen zijn bij het ter perse gaan van het jaarboek nog niet bekend. U wordt voor deze namen verwezen naar het blad Kerkinformatie en naar de website www.pkn.nl. Daarna volgen de gegevens van het Protestants Landelijk Dienstencentrum: bestuur, directie, en afdelingen. Registers Uiteraard wordt het jaarboek afgesloten met registers. Hier vindt u de namen van de gemeentepredikanten. Vanwege technische redenen zijn dit keer alleen de namen van de gemeentepredikanten opgenomen in het register. De namen van de beroepbare predikanten, predikanten met een bijzondere opdracht (of in algemene dienst), de eervol ontheven predikanten met de bevoegd- 10 PKN-jaarboek p1-336 def.indd 10 17-08-15 12:19
LEESWIJZER EN VERANTWOORDING heid tot bediening van Woord en sacramenten, de emeriti, de kerkelijk werkers en preekconsenthouders zijn hier dus niet terug te vinden. Echter, de overzichten van deze personen zijn op alfabetische volgorde geplaatst en omdat u op die ene plek alle informatie van de desbetreffende persoon terug kunt vinden, denk aan de adresgegevens en informatie van de kerkelijke loopbaan, hopen we daarmee het zoeken tot een minimum te beperken. Tot slot Wij hopen van harte dat ook deze editie van het Jaarboek mag voorzien in een behoefte. Uw opmerkingen en vragen ontvangen we graag op jaarboek@pkn.nl. Lijst van gebruikte afkortingen ACV algemene classicale vergadering alg. algemeen bel. leden belijdende leden bep. bepaald(e)/beperkte bev. bevoegdheid bw buitengewone wijkgemeente bijz. bijzonder(e) c.a. en omstreken cl. classis deelgem. deelgemeente e.o. en omstreken geb. geboren gem. gemeente gen. genera(a)l(e) geref. gereformeerd(e) gew. gewo(o)n(e) GG Gereformeerde Grondslag GGZ Geestelijke Gezondheidszorg GK gereformeerde kerk g.v. geestelijk(e) verzorger/- (ging) GZB Gereformeerde Zendingsbond HBWG hervormde buitengewone wijkgemeente HWBA hervormde wijkgemeente van bijzondere aard herv. hervormd HG hervormde gemeente hoogl. hoogleraar HSG hervormde streekgemeente i.w. in wording kerkgeb. kerkgebouw kerkrentm. kerkrentmeester k.w. kerkelijk werker LG lutherse gemeente medew. medewerker miss. missionair nat. nationaal n.h. Nederlands-hervormd(e) oud. ouderling oec. oecumenisch onth. ontheven opdr. opdracht opl. opleiding ord. ordinantie ov. bep. overgangsbepaling PG protestantse gemeente PKN Protestantse Kerk in Nederland PKV provinciale kerkvergadering prakt. praktisch Presb. Presbyterian prop. proponent prot. protestants(e) prov. provinci(e)(ale PThU Protestantse Theologische Universiteit PWBA protestantse wijkgemeente van bijzondere aard RU rijksuniversiteit Sch. Schouwen secr. secretaris Sm. Smallingerland SoW Samen op Weg theol. theologisch(e) verb. verband VP vrijzinnig-protestant(se) voorz. voorzitter VU Vrije Universiteit 11 PKN-jaarboek p1-336 def.indd 11 17-08-15 12:19
KIJK- EN LUISTERVERBINDINGEN VIA INTERNET KABEL TELEFONIE Geluid én beeld, uw eigen kerk in huis! sikn verbindt sikn Gemeenteleden die niet naar de kerk kunnen komen, kunnen de dienst of viering dankzij kerkomroep van sikn toch meebeleven. Omdat de wensen en mogelijkheden met betrekking tot techniek en budget voor iedere kerk uniek zijn, levert sikn altijd maatwerk. Meer weten? www.sikn.nl of bel 0182-750 520. Jouw kerk ook op kerkomroep.nl? Ga naar www.kerkomroep.nl en meld je vandaag nog aan! sikn Wel zo vertrouwd! sikn blijft verbinden Beleef de verbinding Kerkomroep.nl: meekijken en -luisteren via computer, tablet of smartphone! App Kerkomroep al 50.000 downloads! www.kerkomroep.nl info@kerkomroep.nl 105945_IKNSticht_Adv_Jaarboek_PKN_120x197.indd 1 10-08-15 13:33 PKN-jaarboek p1-336 def.indd 12 17-08-15 12:19
JAAROVERZICHT VAN DE PROTESTANTSE KERK IN NEDERLAND 1 januari 2011 tot en met 31 december 2014 Inleiding In dit jaar overzicht worden vooral zaken beschreven die in de generale synode of kleine synode aan de orde zijn geweest. De volgorde van de onderwerpen is min of meer vergelijkbaar met voorgaande jaaroverzichten. Er is dankbaar gebruik gemaakt van de Handelingen van de synode en van de berichten in Kerkinformatie. Moderamenzaken Samenstelling moderamen Op 14 april 2011 werd het aantal moderamenleden van de GS teruggebracht van zeven naar zes leden, hiermee werd voorgesorteerd op het besluit om het moderamen per 1 mei 2014 uit vijf personen te laten bestaan. Samenstelling in 2011: preses ds. Peter Verhoeff, scriba dr. Arjan Plaisier, assessor primus ouderling Marjoleine Engelbert-Clarenbeek, assessor ouderling-kerkrentmeester Bert van Bokhoven, assessor diaken Bert Broekhuizen, assessor ouderling Mieke Lichtenbelt. De synode nam afscheid van ds. Arenda Haasnoot, die vier jaar lang als assessor I (vice-preses) werkzaam was geweest. Op 11 november 2011 verwierp de synode een voorstel van het generale college voor de kerkorde om de synodepreses één keer en de synodescriba twee keer te kunnen herverkiezen. In plaats daarvan nam de synode een tegenvoorstel aan waarin de ambtstermijnen van de preses en de scriba net als de zittingstermijnen van synodeleden van vier naar vijf jaar worden gebracht, waarbij de scriba één keer kan worden herkozen. Herbenoeming scriba: dr. Arjan Plaisier werd op 19 april 2012 herkozen als scriba van de generale synode. Het moderamen werd door het terugtreden van ouderling Lichtenbelt teruggebracht naar vijf personen. Op 17 januari 2013 koos de synode ds. Karin van den Broeke (gemeentepredikant te Wissenkerke-Geersdijk) tot nieuwe preses, als opvolger van ds. Peter Verhoeff. In haar toespraak tot de synode zei ds. Van den Broeke o.a: Ik hoop dat de komende jaren jaren zullen worden waarin we er als kerk in zullen slagen om binnen de kerk een beetje te ontzorgen en buiten de kerk te laten zien waar wij met hart en ziel voor staan. Ik hoop dat we er in zullen slagen steeds opnieuw ruimte te bieden voor ontmoeting, tussen mensen onderling, tussen God en mens; een ruimte waarin de kracht van het evangelie van Jezus Christus beleden, ervaren en gevierd kan worden. Dat we een kerk zullen zijn die van betekenis is voor trouwe kerkgangers, die zich al een leven lang verstaan met het Woord, voor mensen aan de rand, die het maar moeten hebben zoals ik ooit van enkele anderen die hen iets laten zien van een God die oog heeft voor ieder mensenkind, voor onze samenleving, die een hoopvol en kritisch visioen van recht en vrede zo goed kan gebruiken. Ik bid en vertrouw erop dat Christus, wiens verschijning op aarde we in deze dagen van Epifanie vieren, met ons zal zijn. Met onze kerk, met ons land, met heel onze aarde. Het moderamen bestond in 2013 verder uit ouderling-kerkrentmeester Bert van Bokhoven, diaken Frits Pasveer, ouderling Marjoleine Engelbert-Clarenbeek en scriba dr. Arjan Plaisier. 13 PKN-jaarboek p1-336 def.indd 13 17-08-15 12:19