news Trimestrieel magazine Welke vooruitzichten blz. 6 tot 9 voor het milieubeleid? Brussels Greenfields blz. 9 Nieuwe wetgeving blz.



Vergelijkbare documenten
ENERGIEPREMIE 2012 VOOR GEBOUWEN VAN DE RESIDENTIËLE SECTOR

Energiepremies Energiepremies De drie bedragcategorieën voor de energiepremies. A - Energiestudies. B - Isolatie en verluchting

Opleiding-debat voor sociale medewerkers

PREMIE NR. 15 ACTIES VAN EEN FEDERATIE TER BEVORDERING VAN DE ENERGIE-EFFICIËNTIE

ALGEMENE VOORWAARDEN ENERGIEPREMIES VOOR DE INDIVIDUELE WONINGEN

A ESR. Aanvrager. Minister Fremault Aanvraag ontvangen op 12 mei 2016 Aanvraag behandeld door

AGENDA. Energiepremies 2008 en financiële hulpen voor de tertiaire sector in het Brussel Hoofdstedellijk Gewest. Xavier Meersseman

OPLEIDINGEN BEHEER VAN WATER IN GEBOUWEN Voorstelling

PREMIE NR. 5: INSTALLATIE VAN EEN KWALITATIEVE WARMTEKRACHTKOPPELING

Energiefacilitator voor Collectieve Huisvesting & Premies in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Nieuwe Energiepremies «Om onze energierekening te verlichten en het klimaat te beschermen!»

Opleiding Adviseur in ecorenovatie

DAKISOLATIE AANVRAAGFORMULIER

Er gelden geen voorwaarden aangaande het nieuwe of gerenoveerde karakter van de woning waarvoor het nieuwe elektrische huishoudapparaat bestemd is

De Brusselse Groene Lening

Projectvoorstelling. Brussels Greenfields. Leefmilieu Brussel (BIM) Brussels Greenfields 1

PREMIE NR. 8 THERMISCHE ISOLATIE VAN DE WANDEN VAN HET GEBOUW

Dankzij EPB uw verwarmingsinstallatie performant maken

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Er gelden geen voorwaarden aangaande het nieuwe of gerenoveerde karakter van de woning waarvoor het nieuwe elektrische huishoudapparaat bestemd is.

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding voor een ecologische keuze van bouwmaterialen

ENERGIEPREMIES 2008 TERTIAIRE SECTOR

Reglementering van het participatief budget voor de projectoproep Participatieve Duurzame Wijken

Persconferentie «Ecobouw stimuleren» 8 februari 2007 Toespraak van Evelyne Huytebroeck

DE BRUSSELSE GROENE LENING OM ENERGIEBESPARENDE WERKEN IN UW WONING TE FINANCIEREN

Nieuwe financiële instrumenten

GEMEENTEBESTUUR VAN SINT-JOOST-TEN-NODE PREMIES VOOR DE RENOVATIE VAN WONINGEN GELEGEN OP HET GRONDGEBIED VAN DE GEMEENTE SINT-JOOST-TEN-NODE

30 % Nieuwe beleidsmaatregelen voor nieuwe ontwikkelingen. Warmtekrachtkoppeling in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Ir.

Gebruik onze premies om over te stappen op zonne-energie

ENERGIEPREMIE A1 b ENERGIEAUDIT (EAP)

MILIEUVERGUNNINGEN IN BRUSSEL :

16 oktober Vorming Energieadviseur Woonsector. Procedure van de energieaudit. Spreker

ADVIES. 15 september 2016

Is uw verbruik normaal?

De Sociale groene lening in het Brussels Gewest

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) Nr. /.. VAN DE COMMISSIE. van

Energiebesparende investeringen. Inkomsten 2008 (aanslagjaar 2009) Federale Overheidsdienst FINANCIEN

Sinds meerdere jaren schommelden de aanvragen voor energiepremies tussen 10 miljoen en 12 miljoen euro per jaar.

Opleiding «Duurzaam gebouw : ENERGIE»

PREMIE 17 CONDENSATIEKETELS

Er gelden geen voorwaarden aangaande het nieuwe of gerenoveerde karakter van de woning waarvoor het nieuwe elektrische huishoudapparaat bestemd is.

BRUSSELSE HOOFDSTEDELIJK REGERING AGENDA VAN DE MINISTERRAAD VAN DONDERDAG 20 SEPTEMBER 2018

Jaarverslag. Commissie dierlijke bijproducten (CoABP) Deel BIM

Opleidingscyclus/debat voor maatschappelijke werkers

THEMA 7 : De energiefactuur van de huurders en van de inwonenende eigenaars verlichten

ADVIES. Strategische uitvoerbaarheidsstudie betreffende de vestiging van een biomethanisatie-eenheid in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Opleiding Duurzaam Gebouw: Groendaken: van ontwerp tot onderhoud

PREMIE 13 ZONNEBOILER Nieuwbouw + Renovatie

PREMIE 11 VLOERISOLATIE

ADVIES. Ontwerp van Milieuovereenkomst betreffende de afgedankte voertuigen voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Seminarie Duurzaam Bouwen

Projectoproep Eco-bewoners" uit Sint-Gillis

DE ENERGIEPRESTATIES EN HET BINNENKLIMAAT VAN GEBOUWEN (EPB)

ADVIES. 10 maart 2014

Reglement betreffende subsidiering van het vervangen van enkel glas door superisolerend glas.

ENERGIEPREMIE B8 b MECHANISCHE VENTILATIE MET WARMTERECUPERATIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

REACH Een introductie in de nieuwe EU-wetgeving voor chemische stoffen voor leveranciers van Akzo Nobel

Inspectiestrategie. en procedure voor de inbeslagname van dieren. Dienst Dierenwelzijn Bertrand LHOEST en Marie-Astrid MASSA

Europese Economische Ruimte

Project "COPRODUCTIE MET DE JONGEREN" Duurzaam Wijkcontract 'Rond Leopold II' Kandidatuurdossier

Leefmilieu Brussel - BIM. Hernieuwbare energie

EIR 2019: Selectie van de belangrijkste feiten over de stand van de uitvoering van de milieuwetgeving in Europa

Projectoproep "Een jong en levendig gewest" Seizoen

Rise- Innovatieve start-ups

Groenestroomcertificaten en subsidies voor het BHG toegepast op warmtekrachtkoppeling

PREMIE 9 GASKETELS MET LAGE TEMPERATUUR, INCLUSIEF CONDENSATIEKETELS

Opleiding Duurzaam Gebouw : Algemene opleiding

ILIEUHANDHAVING. Wat hebt u eraan? Milieuvervuiling stopt niet bij de grens

Projectoproep. Gericht aan de schuldbemiddelingssector. Innoverende projecten of nieuwe initiatieven inzake preventie van overmatige schuldenlast

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

ENERGIEPREMIE C2 b DOORSTROOMGASBOILER

Gegevens met betrekking tot Brussel Economie en Werkgelegenheid Directie Steun aan Ondernemingen Kruidtuinlaan 20 BRUSSEL

KANDIDAATSDOSSIER. Projectrekening Streekfonds Een Hart voor Limburg

Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling Sociale Zekerheid

Investeren in energiezuinige oplossingen? Dit zijn de premies die u kunt krijgen.

*** ONTWERPAANBEVELING

GEMEENTEBESTUUR VAN SINT-JOOST-TEN-NODE RENOVATIEPREMIES VOOR WONINGEN GEMEENTELIJK REGLEMENT

Premies voor energiebesparende investeringen in 2014

ENERGIEPREMIES EN GOEDKOPE LENINGEN OM UW WONING TE RENOVEREN

Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling Sociale Zekerheid

N HAND PRAK - Biociden A2 Brussel, 26 juli 2013 MH/AB/AS ADVIES. over

Boodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010

ENERGIEZUINIG RENOVEREN? DIT ZIJN DE PREMIES DIE U KUNT KRIJGEN.

ENERGIEPREMIES EN GOEDKOPE LENINGEN OM UW WONING TE RENOVEREN

DE ENERGIEPRESTATIE EN HET BINNENKLIMAAT VAN GEBOUWEN (EPB)

Welkom. Premies en REG-acties

ADVIES. 17 december 2015

Steun aan jonge innovatieve ondernemingen Formulier voor kandidaatstelling Oproep juli 2012

ADVIES UITGEBRACHT DOOR DE ECONOMISCHE EN SOCIALE RAAD VOOR HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST TIJDENS ZIJN ZITTING VAN 16 DECEMBER 2010.

ADVIES. Voorontwerp van ordonnantie betreffende bouwplaatsen op de openbare weg. 21 september 2017

HULPMIDDELEN VOOR ECO-CONSTRUCTIE EN DUURZAME WIJKEN

PREMIE NR. 11: OPTIMALISERING VAN DE WERKING VAN HET VERLICHTINGSSYSTEEM

ZELDZAME ZIEKTEN & WEESGENEESMIDDELEN. Een unieke uitdaging voor de kwalitatieve gezondheidszorg

- Energie: twee niet te missen evenementen. De Cluster Ecobuild: p. 7 een goed gevulde etalage. Nieuwe wetgeving p. 8. > energie >> gebouwbeheerders

Nr. Betreft Bedrag Maximum

Gemeentelijk subsidiereglement voor herbruikbare energiebronnen op particuliere woongebouwen

Wedstrijd : Haalbaarheidsstudie Hernieuwbare Energie Toelichtingsnota

Energiebesparende uitgaven Groene lening. Inkomsten 2009 (aanslagjaar 2010) Federale Overheidsdienst FINANCIEN

Transcriptie:

LEEFMILIEU BRUSSEL news BC 1/2623 Afgiftekantoor 1099 - Brussel X P808239 voor professionelen Trimestrieel magazine maart - APRIL - mei 2011 n r 12 Waterplan - Reach blz. 2 Financiële hulp blz. 3 Tabel Energiepremies blz. 4 woongebouwen Tabel Energiepremies tertiaire blz. 5 en industriële sectoren Welke vooruitzichten blz. 6 tot 9 voor het milieubeleid? Brussels Greenfields blz. 9 Nieuwe wetgeving blz. 10 Energiepremies 2011: alle nieuwigheden > financiële hulp >> tertiaire sector, industriële sector en sector van de collectieve huisvesting U wilt uw energiefactuur verlagen en de milieueffecten van uw activiteiten beperken? Ontdek in dit magazine het nieuwe energiepremiestelsel voor 2011. In de gewestelijke begroting wordt bijna 12 miljoen euro uitgetrokken voor efficiëntere energiebesparende investeringen. Verantwoordelijke uitgevers: Leefmilieu Brussel - J.P. Hannequart & E. Schamp - Gulledelle, 100-1200 Brussel Maak gebruik van de premies en verminder uw energieverbruik. Voor de gezinnen wordt het bedrag van de Energiepremie voortaan aangepast aan de inkomsten van de aanvrager. Voor professionelen wordt het basisbedrag toegepast. De premies hebben betrekking op alle domeinen, van de isolatie van het gebouw tot sensibiliseringsacties, hernieuwbare energiebronnen, doeltreffende verwarmingssystemen en verlichtingsinstallaties. Zij behoren tot de brede waaier van steunmaatregelen voor de ondernemingen, die u in dit nummer zult ontdekken. Informatie: www.leefmilieubrussel.be/energiepremies, 02 775 75 75. blz. 3-5 : Steun aan Brusselse ondernemingen Welke vooruitzichten voor het miliebeleid? Europa en wij > milieubeleid >> iedere onderneming of instelling De juridische en politieke impulsen die de Europese Unie geeft op het vlak van milieu of energie belangen ons allen aan. Dat is meer in het bijzonder het geval als u een economische speler of een beheerder van een gebouw bent in Brussel, en dus houder van een milieuvergunning, of als u beheerder bent bij een overheids-, gemeentelijke of gewestelijke instelling. Tijdens het tweede semester van 2010 nam België het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie waar. Wat heeft dit opgeleverd voor u, Brusselse professionelen? Wat heeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kunnen bereiken voor de aanpak van uw problemen? Heeft het de aanzet gegeven tot voorstellen voor pragmatische oplossingen? U ontdekt het in dit nummer. blz. 6 tot 9 : Welke vooruitzichten voor het milieubeleid?

REACH : de gewestelijke instanties kunnen onmiddellijk sanctioneren > chemische producten >> ondernemingen die chemische stoffen produceren of invoeren Voortaan zijn de inspecteurs van Leefmilieu Brussel ook gemachtigd om inbreuken op de REACH-verordening waarvoor het Gewest bevoegd is, op te sporen en rechtstreeks te bestraffen. De ordonnantie tot bepaling van een sanctieregeling voor de niet-naleving van de REACHvoorschriften waarvoor het Gewest bevoegd is, werd op 27 december 2010 van kracht. Informeer u over de REACH-reglementering om inbreuken te vermijden. Ter herinnering: de (EG-) verordening 1907/2006 van het Europees Parlement en de Raad inzake de registratie en beoordeling van en de autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische stoffen, de zogeheten REACH-verordening, introduceert een geïntegreerd systeem voor de registratie, vergunningverlening en beperkingen met betrekking tot chemische stoffen en voorziet in de oprichting van een Europees agentschap voor chemische stoffen. Deze verordening verplicht ondernemingen die chemische stoffen produceren of invoeren, de risico s eigen aan hun gebruik te beoordelen en de nodige maatregelen te nemen om alle vastgestelde risico s te beheren. De gebruikers van de chemische stoffen die zich willen onttrekken aan de gebruiksvoorwaarden die hun leverancier al heeft bepaald en aanbevolen via de veiligheidsinformatiebladen, moeten zelf de risico s van dit gebruik beoordelen en de nodige voorzorgen nemen. De bewijslast met betrekking tot de veiligheid van de geproduceerde of gecommercialiseerde stoffen berust dus bij de industrie. Waterplan: uw mening interesseert ons > water >> iedere instelling of onderneming Neem deel aan het openbaar onderzoek «waterplan», dat tot 28 augustus 2011 wordt gehouden. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest stelt zijn eerste Waterbeheersplan op. Dat verbindt het Gewest ertoe diverse acties te voeren om de grote uitdagingen van het waterbeheer in Brussel aan te pakken: kwaliteit van het drinkwater, riolering, zuivering van afvalwater, bescherming van de waterlopen enz. Voor dit project definitief wordt goedgekeurd door de Regering, wil het Gewest zoveel mogelijk actoren betrekken bij zijn denkwerk. Maar water is ook en vooral een essentieel bestanddeel van ons milieu dat onontbeerlijk is voor elke vorm van menselijk, plantaardig en dierlijk leven. Toch wordt het zwaar op de proef gesteld. De rechtstreekse impact van de menselijke activiteiten op de cyclus van het water beïnvloedt sterk ons leefmilieu. Talrijke waterlopen, meren en grondwaterlagen worden verontreinigd door lozingen, emissies en het verlies van diverse substanties. Dat brengt niet alleen de kwaliteit van het water dat we verbruiken in gevaar, maar ook het kostbare evenwicht van de biodiversiteit in de onmiddellijke omgeving. Het is dus van kapitaal belang om te handelen. Voordat de Brusselse het ontwerp van Maatregelenprogramma van het Waterbeheersplan van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest aanneemt, wordt dat plan aan de bewoners van het Gewest voorgelegd in een openbaar onderzoek dat loopt tot 14 augustus 2011. Welk nut heeft het openbaar onderzoek? Het geeft de diverse actoren van het water (verenigingen, gemeenten, intercommunales, inwoners enz.) de mogelijkheid om zich uit te spreken over de doeltreffendheid van de geplande maatregelen en, in voorkomend geval, nieuwe maatregelen voor te stellen. De REACH-verordening is van toepassing op alle industriële of professionele activiteiten, en beoogt een hoog beschermingsniveau voor de gezondheid van de mens en het milieu. Eén van de belangrijkste instrumenten waarin de verordening voorziet, is de verplichting om over de volledige bevoorradingsketen veiligheidsinformatie te verstrekken (en dit zowel stroomopwaarts als stroomafwaarts). ~ Voor meer informatie, raadpleeg onze recente pagina over de REACH-verordening : www.leefmilieubrussel> professionelen> alle nieuwtjes > Gevaarlijke stoffen: een nieuw besluit ~ Raadpleeg de ordonnantie betreffende de toepasselijke sancties in het geval van niet-naleving van de verordening (EG) nr 1907/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 18 december 2006 inzake de registratie en beoordeling van en de autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische stoffen (REACH). (BS. van 17/12/2010) : www.leefmilieubrussel.be > professionelen > alle nieuwtjes > Gevaarlijke stoffen Wenst u te reageren, uw mening te geven? Beantwoord de online-vragenlijst: www.leefmilieubrussel.be > waterplan Wilt u er meer over weten? Download de volgende documenten: ~ het ontwerp van maatregelenprogramma voor het Waterbeheersplan, onderworpen aan een openbaar onderzoek; ~ het milieueffectenrapport dat bij het maatregelenprogramma hoort; ~ de brochure die het programmaontwerp samenvat. U kunt ze ook raadplegen bij uw gemeentebestuur en/of iedere dinsdag en donderdag tussen 10 en 12 uur bij Leefmilieu Brussel Dienst Info 1 e verdieping lokaal 107 Gulledelle 100-1200 Brussel. 2 Leefmilieu Brussel news / maart 2011

Financiële hulp voor uw onderneming en uw klanten > financiële hulp >> iedere eigenaar en huurder in Brussel In 2011 blijft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de eigenaars en huurders steunen met Energiepremies. Enerzijds stellen die u in staat uw gebouw voor professioneel gebruik aanzienlijk te verbeteren. Anderzijds zullen de premies, als u actief bent in het bouwbedrijf, uw klanten de mogelijkheid bieden om beter te investeren in hun woningen en kantoren. Bovendien hebt u recht op belastingaftrek en kunnen sommigen een beroep doen op de kmo-premie. Energiepremies 2011 De belangrijkste nieuwigheid in 2011 is dat de premiebedragen worden aangepast volgens drie categorieën: A - basispremie: voor alle types van aanvragen, zowel particulieren als professionelen B - premie voor middelhoge inkomens: voor gezinnen die aantonen dat hun inkomsten begrepen zijn tussen 30.000 en 60.000 euro/jaar C - premie voor lage inkomens: voor gezinnen die aantonen dat hun inkomsten lager zijn dan of gelijk zijn aan 30.000 euro of voor de Sociale VerhuurKantoren (SVK). Alle aanvragers (natuurlijke of rechtspersonen) behoren automatisch tot de categorie A. Alleen natuurlijke personen kunnen, als zij de nodige bewijsstukken voorleggen, deel uitmaken van de categorie B of C. De Sociale VerhuurKantoren (SVK s), of de aanvragers die een huurcontract hebben bij een SVK, behoren tot de categorie C lage inkomsten. In de tabellen op de pagina s 4 en 5 vindt u een algemeen overzicht. Premies voor kmo s Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest biedt u tot 80.000 euro aan steunmaatregelen aan voor uw investeringen. U kunt deze steun aanvragen voor diverse uitgaven die tot doel hebben uw energieverbruik te verlagen. Deze premies zijn echter alleen voor bepaalde sectoren beschikbaar en zijn niet cumuleerbaar met de Energiepremies. Informatie: www.primespme.be, 02 800 34 23 Fiscale aftrek De federale overheid kent de ondernemingen een fiscaal voordeel toe wanneer zij in energiebesparingen investeren. Het gaat om een aftrek voor energiebesparende investeringen, vastgelegd op 13,5% van de investeringswaarde. Deze aftrek wordt toegestaan op de winst tijdens de investeringsperiode. Het Gewest levert een attest af waarin het verklaart dat de investeringen deel uitmaken van één van de categorieën die in aanmerking komen. b r o c h u r e 2011 Bent u verwarmingstechnicus of actief in de bouwsector, en vragen uw klanten u of de werkzaamheden of installaties die u bij hen uitvoert, recht geven op premies? U vindt alle informatie in onze brochure Premies en voordelige leningen om uw woning te renoveren. Om één of meer exemplaren te bestellen: 02 775 75 75, info@leefmilieubrussel.be Download de aanvraagformulieren voor de fiscale aftrek: www.leefmilieubrussel.be > Professionelen > Formulieren Fiscale aftrek Een bonus van 100 euro/m² Sinds 2007 heeft het Gewest drie keer een projectoproep voor voorbeeldgebouwen gelanceerd. De jury selecteerde de beste projecten op basis van vier criteria: de energieprestaties, de geringste milieueffecten, de reproduceerbaarheid van de beoogde oplossingen en de architecturale kwaliteit. De 117 winnaars ontvingen een bonus van 100 euro/m² voor de bouw van in totaal 267.000 m² voorbeeldgebouwen die ertoe bijdragen Brussel tot een duurzame stad te maken. Ook in 2011 is er een projectoproep. Als u zich kandidaat wilt stellen, moet u uw dossier indienen voor 30 juni 2011. ~ Ontdek het reglement en bekijk de projecten die de vorige projectoproepen hebben gewonnen: www.leefmilieubrussel.be/ voorbeeldgebouwen Steun op maat Leefmilieu Brussel richtte een netwerk van deskundigen op uw maat op. Deze deskundigen werken voor privé-studiebureaus die geselecteerd werden op basis van hun onderlegdheid. Bij de uitvoering van uw projecten kunt u gratis een beroep doen op hun ervaring. Elke facilitator heeft zijn eigen bevoegdheidsdomein. Algemeen informatienummer: 0800 85 775 E-mailadressen: ~ Energiefacilitator voor de tertiaire sector (en de industriële sector): fac.tert@ibgebim.be ~ Energiefacilitator collectieve huisvesting: fac.coll@ibgebim.be ~ Energiefacilitator warmtekrachtkoppeling: fac.cogen@ibgebim.be ~ Facilitator hernieuwbare energie grote systemen: fac.her@ibgebim.be ~ Facilitator Ecoconstructie: fac.eco@ibgebim.be Meer informatie over de investeringen: www.minfin.fgov.be > publicaties > Fiscale aftrek voor investeringen - 02 57257 57 Leefmilieu Brussel news / maart 2011 3

n r synthetische tabel energiepremies 2011 voor residentiële gebouwen nieuw/ reno Betreft Maximum A : Premies voor studies & audits (+10 % RVOHR-ZONE) A1 R Energieaudit EAP-methode - Individuele woning 400 per audit Andere methode - Collectieve woning 400 per individuele woning en 3 000 per gebouw A2 N&R Haalbaarheidsstudie - Energieontwerpstudie (enkel voor gemeenschappelijke delen/installaties van collectieve woningen) B : Isolatie en ventilatie (+10 % RVOHR-ZONE) B10 N&R Passieve nieuwbouwwoning of lage-energierenovatie Van 50 e/m 2 tot 130 e/m 2 Zeer-lage-energierenovatie Passieve renovatie B1 R Dakisolatie (R solatiemateriaal 4 m².k/w) B2 R Isolatie van de buitenmuren aan de binnenkant (R isolatiemateriaal 2 m².k/w) aan de buitenkant (R isolatiemateriaal 2 m².k/w) in de spouw (R isolatiemateriaal 1 m².k/w) Bonus voor natuurlijk isolatiemateriaal + 10 /m² geïsoleerde muuroppervlakte B3 R Vloerisolatie (R isolatiemateriaal 2 m².k/w) B4 R Superisolerende beglazing (U beglazing 1,1 W/m²K of 1,3 W/m²K voor bestaande ramen) B5 N&R Groendak (dak geïsoleerd met R 4 m2.k/w) max. 100 m 2 dak B7 N&R Buitenzonwering (g < 0.3) B8 R Efficiënte mechanische ventilatie Centraal systeem met warmterecuperatie en regeling (toevoer en afvoer) (rendement 85 %) Vraaggestuurd centraal systeem met regeling (enkel afvoer) Vraaggestuurd individueel systeem met regeling (enkel afvoer) C : Efficiënte verwarming (+10 % RVOHR-ZONE) C1 R Condenserende verwarmingsketel, heteluchtblazer en luchtverhitter 30 % van de factuur voor subsidieerbare werken max. 10 m leidingen C2 R Gesloten doorstroomgasboiler C3 R Temperatuurregeling kamerthermostaat of optimizer thermostatische kraan C4 N&R Warmtepomp (niet omkeerbaar) 30 % van de factuur voor subsidieerbare werken D : Hernieuwbare energie (+10 % RVOHR-ZONE) D1 N&R Zonneboiler D2 N&R Fotovoltaïsch systeem 30 % van de factuur voor subsidieerbare werken (voor passieve nieuwbouwwoning of lage-energierenovatie) E : Efficiënte energie-investeringen (+10 % RVOHR-ZONE) E1 N&R Warmtenetwerking 20 % van de factuur voor subsidieerbare werken E2 N&R Warmtekrachtkoppeling 30 % van de factuur voor subsidieerbare werken E4 R Relighting en verlichtingsoptimalisatie (enkel voor 25 % van de factuur voor subsidieerbare werken gemeenschappelijke delen/installaties van collectieve woningen) E5 R Frequentieregelaar (waaronder cv-circulatiepomp met snelheidsregelaar van klasse A) E6 N&R Alle andere toestellen of systemen die de energieefficiëntie 25 % van de factuur voor subsidieerbare werken van een gebouw verbeteren. (enkel voor de gemeenschappelijke installaties van collectieve woningen) F : Efficiënte elektrische huishoudapparaten (+10 % RVOHR-ZONE) F1 N&R Koelkast/diepvriezer met A++ label of elektrische droogkast met A-label (enkel voor gezinnen) F2 N&R Gasdroogkast (enkel voor gezinnen) 4 Leefmilieu Brussel news / maart 2011

n r synthetische tabel energiepremies 2011 voor tertiaire en industriële gebouwen nieuw/ reno Betreft Maximum A: Premies voor studies & audits A1 R Energieaudit 3 000 per gebouw A2 N&R Haalbaarheidsstudie - Energieontwerpstudie A4 R Energieboekhouding B: Isolatie en ventilatie B10 N&R Passieve nieuwbouw Van 50 e/m 2 tot 90 e/m 2 Passieve renovatie B1 R Dakisolatie (R isolatiemateriaal 4 m².k/w) B2 R Isolatie van de buitenmuren B3 R Vloerisolatie (R isolatiemateriaal 2 m².k/w) B4 R Superisolerende beglazing B5 N&R Groendak (dak geïsoleerd met R 4 m².k/w) max 100 m 2 B7 N&R Buitenzonwering (g < 0.3) B8 R Efficiënte mechanische ventilatie 30 % van de factuur voor subsidieerbare werken C - Efficiënte verwarming C1 R Condenserende verwarmingsketel, heteluchtblazer en luchtverhitter met modulerend vermogen C3 R Temperatuurregeling kamerthermostaat of optimizer thermostatische kraan 30 % van de factuur voor subsidieerbare werken max. 10 m leidingen C4 N&R Warmtepomp (niet omkeerbaar) 30 % van de factuur voor subsidieerbare werken D - Hernieuwbare energie D1 N&R Zonneboiler D2 N&R Fotovoltaïsch systeem 30 % van de factuur voor subsidieerbare werken (voor passieve nieuwbouw of lage-energierenovatie) D3 N&R Windenergie, hydro-elektrische energie, biomassabrandstof, 25 % van de factuur voor subsidieerbare werken geothermische energie (behalve warmtekrachtkoppeling) E - Efficiënte energie-investeringen E1 N&R Warmtenetwerk 20 % van de factuur voor subsidieerbare werken E2 N&R Warmtekrachtkoppeling 30 % van de factuur voor subsidieerbare werken E4 R Relighting en verlichtingsoptimalisatie 25 % van de factuur voor subsidieerbare werken E5 R Frequentieregelaar E6 N&R Alle andere toestellen of systemen die de energieefficiëntie van een gebouw verbeteren 25 % van de factuur voor subsidieerbare werken G: Varia G1 - Actie gevoerd door de beroepsfederaties 100 % van de kosten Om de premiebedragen per type gebouw en per investeringstype te kennen voor elk van de drie inkomstencategorieën, kunt u op onze website de specifieke infofiches en tabellen raadplegen: ~ Premies voor woongebouwen: www.leefmilieubrussel.be > particulieren > Energiepremies 2011 ~ Premies voor diensten- en industriële gebouwen: www.leefmilieubrussel.be > professionelen > Energiepremies Leefmilieu Brussel news / maart 2011 5

Welke vooruitzichten voor het milieubeleid? > europees beleid >> iedere instelling of onderneming Op 20 december jongstleden keurde de Raad voor het Leefmilieu, die in Brussel werd gehouden, conclusies goed die mooie vooruitzichten bieden voor de Brusselse professionelen. Op het vlak van het milieu had het Belgisch Voorzitterschap van de Europese unie vier prioriteiten: de klimaatverandering, de biodiversiteit, het duurzaam beheer van de hulpbronnen en de instrumenten van het milieubeleid. Tegen die achtergrond coördineerde het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, en meer bepaald Leefmilieu Brussel, twee dossiers: het dossier over «milieu en gezondheid» en dat over «betere instrumenten voor het milieubeleid». Het stelde ons ook in staat deel te nemen aan het internationale debat over de biodiversiteit. Bovendien gaf het Belgisch voorzitterschap ons de mogelijkheid om een aantal evenementen te organiseren, zoals de 6e algemene vergadering van IMPEL of een conferentie over duurzame stadsrenovatie (sustain@brussels). Wij zetten enkele resultaten op een rijtje. Biodiversiteit, een allriskverzekering > natuurlijke hulpbronnen >> alle ondernemingen Biodiversiteit behelst veel meer dan natuurbehoud. Dankzij de diversiteit van de levensvormen kunnen de ecosystemen zich aanpassen aan de veranderingen in het milieu zoals de klimaatveranderingen en blijven zij talrijke diensten verlenen die niets kosten maar die essentieel zijn om te overleven. De economie haalt er evenveel voordeel uit als de andere sectoren van de samenleving. Voorbeelden? De regeling van de watercyclus, de zuivering van de lucht, de productie van vezels of levensmiddelen. Door de biodiversiteit te ondersteunen, zorgen wij ervoor dat de ecosystemen correct kunnen functioneren en dat zij diensten blijven leveren die onmisbaar zijn voor het welzijn van de burgers en voor hun activiteiten. Als economische speler speelt ook u een belangrijke rol. Hoe? Door inspiratie te zoeken in de verbintenissen van de internationale top over biodiversiteit die van 18 tot 29 oktober 2010 in Nagoya (COP 10 van de CDB) werd gehouden en waaraan het Belgisch voorzitterschap van de EU actief heeft deelgenomen. De eerste verbintenis is het beoordelen van de risico s en de mogelijkheden die aan een economische activiteit verbonden zijn voor de diversiteit. De economische activiteiten zijn immers in belangrijke mate aangewezen op natuurlijke hulpbronnen. Zolang de ecosystemen correct functioneren zonder extra kosten voor de economische activiteit, zijn wij geneigd ze te vergeten. Maar wanneer zij worden bedreigd door extreme verontreiniging, zoals een olievlek of, alledaagser, de verdwijning van soorten die onmisbaar zijn voor hun werking, komen de economische activiteiten op hun beurt in gevaar. Ecologisch beheer van het territorium, onderzoek van moleculen, nabootsing van specifieke eigenschappen van planten en dieren, groene economie, duurzame bouw- en renovatietechnieken (isolatie, verwarming), duurzame voeding (lokaal en seizoensgebonden), om maar enkele elementen te noemen, geven uitzicht op nieuwe mogelijkheden en markten die binnen het bereik van de kleine en De stedelijke biodiversiteit: een prioriteit van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. middelgrote ondernemingen in Brussel liggen. Om de ondernemingen hierbij te helpen, ontwikkelde Leefmilieu Brussel instrumenten zoals het label «Ecodynamische onderneming» of het project «duurzame economie» (Brussels Sustainable Economy BSE), en ondersteunt hij het Europese EMAS-systeem. Om de doelstellingen te bereiken, moet deze «groene revolutie» evenwel worden ondersteund door de overheid, en meer in het bijzonder door de lokale instanties. Dat is precies de opzet van het «Actieplan betreffende de subnationale regeringen, de steden en de lokale overheden voor de biologische diversiteit (2011 2020)» dat werd goedgekeurd op de top van Nagoya. Dit plan, dat actief gepromoot werd door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, kent de lokale overheden een belangrijke rol toe in de instandhouding van de biodiversiteit. In zijn streven naar coherentie werkt het Brussels 6 Leefmilieu Brussel news / maart 2011

Gewest aan een Natuurplan waarbij alle actoren, en meer bepaald de economische, vanaf het begin betrokken worden en dat dus gebaseerd is op een veeleer participatieve aanpak. Binnenkort zult u uitgenodigd worden om uw mening te geven over de toekomst van de natuur en de biodiversiteit in ons Gewest. Meer informatie over de resultaten van de top van Nagoya: www.cbd.intt/cop10 Over de instrumenten voor ondernemingen en biodiversiteit: www.leefmilieubrussel.be > professionelen > ecomanagement en www.leefmilieubrussel.be > professionelen > tewerkstelling en economie en op het internationaal niveau is er de site van een Britse vereniging: www.wbcsd.org Meer informatie over het ontwerp van Natuurordonnantie van het BHG: www.evelyne.huytebroeck.be b r u s s e l, duurzame sta d? Brussel: voor een duurzame toekomst. Via het beleid van wijkcontracten geeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voorrang aan stadsherstel. Zo werden tijdens de Sustain@brussels-conferentie, georganiseerd naar aanleiding van het Belgische voorzitterschap, diverse uiterst geavanceerde experimenten voorgesteld die wijkcontracten, voorbeeldprojecten, burgerinitiatieven, duurzame wijken enz. verenigden. Bijzondere aandacht ging naar de noodzaak om de lokale initiatieven in een ruimere context te plaatsen, en om concrete denkrichtingen uit te werken voor de ontwikkeling van nieuwe economische concepten met kort circuit, zoals de kringloopwinkels. In hun conclusies erkenden de Fransmannen Philippe Madec en Claude Jacquier eensgezind dat de Brusselaars buitengewone en innovatieve dingen doen, maar dat ze het zelf niet altijd beseffen en dat ze er te weinig mee naar buiten komen. Heel Europa kan voordeel halen uit wat er in Brussel gebeurt. Hoe de kwaliteit van de binnenlucht verbeteren? > gezondheid en milieu >> gezondheidswerkers, specialisten uit de sector van de kinderopvang, maatschappelijk werkers, specialisten van milieu en gebouwen, besluitvormers De luchtverontreiniging beperkt zich niet tot de buitenlucht. Ook binnen onze woningen, onze gebouwen lijden wij eronder. En ze kan onze gezondheid aantasten. Om de burgers tegen de effecten van de binnenluchtverontreiniging te beschermen, moeten maatregelen worden genomen in de woningen, de kinderdagverblijven, de scholen, de instellingen en de werkplekken. Die maatregelen moeten worden beheerd in samenwerking met de diverse bevoegdheidsniveaus die belast zijn met gezondheid en milieu. Het zou nog beter zijn om deze samenwerking op te nemen in een tweede Europees actieplan voor milieu en gezondheid (EHAP). Dit plan zou kunnen zorgen voor synergieën tussen projecten die van onderuit groeien en projecten die van bovenaf worden opgelegd. Dat zijn de belangrijkste conclusies van de conferentie van 18 oktober die Leefmilieu Brussel met zijn partners (de vzw Hygiène Publique en Hainaut, de Association des Provinces wallonnes en Wallonie- Bruxelles International) organiseerde in het kader van het Belgische voorzitterschap van de EU. Deze conferentie werd bijgewoond door een groot aantal deelnemers uit alle landen van de Europese Unie. Er werd een antwoord gezocht op de volgende vragen: hoe binnenmilieu en gezondheid verzoenen? Hoe de binnenluchtverontreiniging bestrijden? Wat zijn de resultaten van de terreinonderzoeken? Welke maatregelen voorstellen aan de besluitvormers? Om de documenten van de conferentie De binnenluchtkwaliteit in de verschillende leefomgevingen. Onderzoeksresultaten en gevolgen voor de besluitvorming te downloaden: www.leefmilieubrussel.be > Seminaries en opleidingen > Verslagen en nota s afgelopen seminaries > Verslagen en nota s van de seminaries gezondheid en sociaal Meer informatie over de voorbereiding van het 2 e Actieplan Milieu Gezondheid: www.nehap.be Om de akten van de conferentie te downloaden: www.sustainatbrussels.eu Een goede binnenluchtkwaliteit voor onze kinderen. Leefmilieu Brussel news / maart 2011 7

Milieu- en bodempolitie: wat doen onze buren? > milieurecht >> alle ondernemingen die houder zijn van een milieuvergunning Toen u uw economische activiteit startte, hebt u een milieuvergunning aangevraagd. Die geeft u richtsnoeren om uw onderneming overeenkomstig de milieuwetgeving te beheren. Het is belangrijk dat sommigen geen economisch voordeel op hun concurrenten halen omdat zij deze milieuwetgeving bewust of uit onwetendheid overtreden. Een politie die de toepassing controleert, is dan ook noodzakelijk. Te meer omdat de markt almaar uitbreiding neemt om uiteindelijk het volledige grondgebied van de Europese Unie te omspannen. en nagaan welke aspecten in de eigen inspecties kunnen worden geïntegreerd. Een ander project waaraan het BHG meewerkt: de ontwikkeling van een kwalitatief en kwantitatief instrument om de werking van de milieu-inspectiediensten in de EU te beoordelen en van een instrument om de doelstellingen van de inspectie te bepalen en haar doeltreffendheid te monitoren. In het kader van een laatste project zal men tenslotte proberen een programma te ontwikkelen om de controle van het vervoer van gevaarlijk en ander afval te beoordelen. Meer informatie: http://impel.eu/ wat doet de milieu- en bodempolitie i n brussel? Oefent uw onderneming een milieugevoelige activiteit uit waaraan een risico van lucht-, water- of bodemverontreiniging verbonden is of waarbij afval geproduceerd wordt? Of is uw onderneming in de kanaalzone gevestigd? Dan hebt u al bezoek gekregen van een agent van de milieu- en bodempolitie van Leefmilieu Brussel BIM of zal dit binnenkort krijgen. Ons doel? Eventuele gevaren voor de volksgezondheid en het milieu voorkomen of verhelpen. Onze middelen? Geplande preventieve controles in bepaalde sectoren en bepaalde gebieden, en niet-geplande curatieve controles naar aanleiding van ongevallen, incidenten of klachten. Tijdens die controles streeft Leefmilieu Brussel naar dialoog en informatieverstrekking, veeleer dan naar repressie. Wanneer evenwel een inbreuk wordt vastgesteld, kan een proces-verbaal worden opgesteld of een administratieve boete worden opgelegd. Wilt u meer weten over de controles die in 2009 werden uitgevoerd? Raadpleeg dan het Activiteitenrapport 2009 van Leefmilieu Brussel Globale synthese: www.leefmilieubrussel.be> documentatiecentrum > Jaarverslag 2009 Bouw- en afbraakwerven: een belangrijke activiteit in Brussel. Bij zijn oprichting in 1992 had IMPEL (informeel netwerk van de EU voor de tenuitvoerlegging en handhaving van het milieurecht) tot doel toe te zien op de systematische tenuitvoerlegging van de richtlijnen en hun daadwerkelijke toepassing door alle Lidstaten. Geleidelijk verwierf deze informele structuur zijn adelbrieven via jaarlijkse bezoeken van één week om te onderzoeken hoe de milieu-inspectie in een Staat verloopt. In 2002 werd de milieupolitie van Leefmilieu Brussel aan een dergelijke audit onderworpen. Naar aanleiding van het Belgische voorzitterschap van de EU organiseerde Leefmilieu Brussel de 6e jaarlijkse bijeenkomst van de voltallige Algemene Vergadering van IMPEL, dat ondertussen een vzw naar Belgisch recht geworden was. De vergadering vond op 18 en 19 november plaats aan de voet van het Atomium, en werd door meer dan honderd deelnemers bijgewoond. Ze was een gelegenheid om nieuwe projecten goed te keuren. Zo zal de Brusselse vertegenwoordiger van IMPEL binnenkort aan het hoofd van een team van 7-8 personen naar Kroatië reizen om er de milieu-inspectie te onderzoeken. Doel? Onderzoeken hoe de milieu-inspectie verloopt, proberen ze te verbeteren door goede praktijken te verspreiden, Om contact op te nemen met de milieu- en bodempolitie: Jean- Pierre Janssens jpj@ibgebim.be 02 775 75 01 en Saskia Roelandts sro@ibgebim.be 02 775 76 24 In Brussel waakt de milieu- en bodempolitie. 8 Leefmilieu Brussel news / maart 2011

Betere instrumenten voor het milieubeleid > milieubeleid >> iedere instelling of onderneming Als economische speler hebt u zeker al vastgesteld dat het milieu tot de bevoorrechte actieterreinen behoort van de Europese Unie, die geprobeerd heeft talrijke aspecten ervan te reglementeren, vooral dan door middel van richtlijnen. Maar zijn die regels en hun toepassing altijd doeltreffend? Helpen zij de uitdagingen aan te pakken van de huidige systeemcrisis, die naast milieu en economie ook een impact hebben op de financiën en de werkgelegenheid? Nu het 6e Milieuactieprogramma (MAP) (2002-2012) op zijn laatste benen loopt, startte het Brussels Hoofdstedelijk Gewest - in zijn streven om de bekommernissen van talrijke actoren aan bod te laten komen - een groot debat over de toekomst van het Europees milieubeleid, met bijzondere aandacht voor zijn tenuitvoerlegging (Better Application) en zijn regelgeving (Better Regulation). LIFE+ en het dossier eco-innovatie betreft, alsook van de steunmaatregelen ten behoeve van de instanties die verantwoordelijk zijn voor de tenuitvoerlegging van de regels. Better Regulation Wat de regelgevingsinstrumenten betreft, benadrukt de Raad het belang van een ambitieuze visie en van concrete doelstellingen voor 2020. Voorts vestigde hij de aandacht op de noodzaak om toe te zien op de coherentie met de strategie Europa 2020 en met andere Europese initiatieven. Geruggensteund door deze aanbeveling stelt het Brussels Hoofdstedelijk Gewest dat, om doeltreffend te zijn, een wetgeving moet worden opgesteld in overleg met de instanties die de tenuitvoerlegging controleren, d.w.z. de lokale en regionale overheden. Bovendien vraagt hij dat het Comité van de Regio s en het Economisch en sociaal comité betrokken worden bij de voorbereiding, door de commissie, van het 7e MAP en van het toekomstige plan voor milieu en gezondheid (EHAP). Hun betrokkenheid zou passen in een participatief democratische aanpak, als leidraad voor het beleid voor het komende decennium, en zou borg staan voor een betere governance. Om de conclusies van de Raad over Betere instrumenten voor het milieubeleid te downloaden: http://www.consilium.europa.eu Voor meer informatie over de resultaten van het Belgisch voorzitterschap van de EU: www.eurotrio.be Voor meer informatie over het LIFE+ Programma: www.ec.europa.eu Om de recent door België ingediende Life-projecten te raadplegen : www.ec.europa.eu Om de documenten voor het 7 e MAP te raadplegen: www.eapdebate.org korte berichten Om doeltreffend te zijn, moet de milieupolitiek een beroep kunnen doen op alle actoren. Better Application De richtlijn is het belangrijkste instrument dat het milieubeleid tot heden heeft aangewend. Zo werden steeds meer regels uitgevaardigd waarvan de omzetting gedeeltelijk aan de Lidstaten wordt overgelaten. Dikwijls zijn het de lokale en regionale overheden die verantwoordelijk zijn voor hun toepassing en controle, hoewel zij niet geraadpleegd werden bij hun uitwerking. In zijn conclusies baseerde de Raad voor het leefmilieu van 20 december zich grotendeels op deze analyse van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Hij besloot dat de instrumenten voor de tenuitvoerlegging van het milieubeleid op bepaalde punten moeten worden herzien, te beginnen bij de modaliteiten voor de effectenstudies (EIA - Environment Impact Assessment en SEA Strategic Environment Assessment), en het te sporadische gebruik van marktgerichte instrumenten (MBI Market Based Instruments), met bijzondere aandacht voor het dossier herziening en/of schrapping van subsidies die onverenigbaar zijn met duurzame ontwikkeling. De Raad vraagt ook een correcte financiering van het milieubeleid, meer in het bijzonder wat het programma < brussels greenfields : 75% steun voor bodemsanering > Neem deel aan de tweede projectoproep van Brussels Greenfields en geniet nieuwe voordelen zoals de ruilbeurs en de vereenvoudigde selectieprocedure. Met deze 2 e projectoproep helpt het Gewest u om uw in de kanaalzone gelegen locatie te saneren en om er een economische activiteit op poten te zetten. U kan subsidiëring krijgen, tot 75 % van de uitgaven voor bodemsanering. We verwachten uw projecten tot 16 december 2011. Deze 2 e projectoproep houdt rekening met de tussentijdse evaluatie van het project Brussels Greenfields en met de resultaten die het tijdens de eerste projectoproep opleverde. De projectoproep heeft heel wat nieuws te bieden, zoals de ruilbeurs waarmee projectbeheerders en terreineigenaars met elkaar in contact kunnen komen, de versoepeling van de ontvankelijkheids- en de selectiecriteria, enz. ~ Bekijk de presentatiefilm van Brussels Greenfields : www.leefmilieubrussel.be > Professionelen > Bodem > Premies en fondsen > Brussels Greenfields ~ Onder hetzelfde tabblad, ga naar de ruilbeurs en download de kandidatuurdocumenten. Leefmilieu Brussel news / maart 2011 9

nieuwe wetgeving = Thema Juridische aard Datums Inhoud Energie Besluit van de Brusselse van 4/6/2009, BS van 02/02/210 tot vaststelling van de energienormen die van toepassing zijn op de gesubsidieerde projecten van werken die bijdragen tot een rationeel energieverbruik in de gebouwen die toebehoren aan de gemeenten en O.C.M.W. s. - Erratum Stedenbouw Stedenbouw Stedenbouw Water Stedenbouw Energie Besluit van de Brusselse Besluit van de Brusselse Besluit van de Brusselse Besluit van de Brusselse 2 Besluiten van de Brusselse 3 Beslissingen van het BIM van 16/12/2010, BS van 10/01/211 van 16/12/2010, BS du 10/01/211 van16/12/2010, BS van 10/01/211 van 16/12/2010, BS van 31/12/2010 van 2/12/2010 en 1/07/2010, BS van 22/12/2010 REACH Ordonnantie van 9/12/2010, BS van 17/12/2010 Energie Besluit van de Brusselse betreffende de toepassing van artikelen 18, 6 en 25, 6, van het Brussels Wetboek van de Ruimtelijk Ordening betreffende de toepassing van artikelen 35, 3 en 48, 5, van het Brussels Wetboek van de Ruimtelijk Ordening betreffende de tenuitvoerbrenging, via een bijzonder bestemmingsplan, van het project tot definiëring van een stadsvorm voor de Wetstraat en naaste omgeving in de Europese Wijk tot wijziging van het besluit van de Brusselse van 24 januari 2002 betreffende de kwaliteit van het leidingwater - betreffende de inhoud van het dossier dat dient ingediend te worden door het college van burgemeester en schepenen in toepassing van artikel 44 van het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening - tot aanwijzing van de door de Regering gemachtigde personen om deel te nemen aan de hoorzitting in het kader van het beroep dat overeenkomstig artikel 171, 3, laatste lid van het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening bij de Regering, gewijzigd door de Ordonnantie van 14 mei 2009, kan worden ingesteld BS van 21/12/2010 de vaststelling van een alternatieve berekeningsmethode ten gevolge van een gelijkwaardigheidsaanvraag voor een bouwproduct in het kader van de energieprestatieregelgeving van 4/06/2009, BS van 9/12/2010 Mobiliteit Ordonnantie van 25/11/2010, BS van 7/12/2010 de toepasselijke sancties in het geval van niet-naleving van de Verordening (EG) nr. 1907/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 18 december 2006 inzake de registratie en beoordeling van en de autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische stoffen (REACH) tot vaststelling van de energienormen die van toepassing zijn op de gesubsidieerde projecten van werken die bijdragen tot een rationeel energiegebruik in de gebouwen die toebehoren aan de gemeenten en O.C.M.W.'s tot regeling van de uitbating van een openbaar geautomatiseerd fietsverhuursysteem Leefmilieu Brussel News is een driemaandelijkse uitgave van Leefmilieu Brussel voor professionelen. Coördinatie: Frédérique Bouras Layout : Laurence Jacmin Leescomité: Xavier Van Roy, Louis Grippa, Rik De Laet. Verantwoordelijke uitgevers: J.P. Hannequart & E. Schamp Gulledelle, 100 1200 Brussel Fotokrediet: blz. 1 : Médiathèque Europa - Laurence Jacmin blz. 2 : Herman Ricour - Nathalie Nizet (Leefmilieu Brussel) blz. 4 : Magalie Tomas Millan (Leefmilieu Brussel) blz. 7 : Facilitator Wijken en Leefmilieu Brussel blz. 8 : Herman Ricour (Leefmilieu Brussel) blz. 9 : Leefmilieu Brussel Gedrukt met plantaardige inkt op gerecycleerd papier Sommige teksten van deze publicatie hebben tot doel het duiden van legale teksten. Om de ware juridische toedracht te kennen van deze teksten, verwijzen wij u naar het Belgisch Staatsblad. 10 Leefmilieu Brussel news / maart 2011