Lymfeklierverwijdering, urologisch In overleg met uw uroloog heeft u besloten om de lymfeklieren uit uw bekken te laten verwijderen. Dit gebeurt via een kijkoperatie (laparoscopie) of een zogenaamde robotgeassisteerde kijkoperatie (met behulp van Da Vinci operatierobot). In deze folder leest u hier meer over. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Vanwege een kwaadaardig gezwel in de prostaat is er reden om te onderzoeken of er uitzaaiingen zijn naar de lymfeklieren. Dit onderzoek gebeurt met een kijkoperatie, waarin uw lymfeklieren worden verwijderd. Daarna vindt weefselonderzoek plaats. Aan de hand van de uitslag hiervan start de behandeling. Voorbereiding Voor de operatie komt u op het opnameplein. Tijdens uw bezoek aan het opnameplein brengt een gastvrouw/heer u naar verschillende zorgverleners voor een gesprek en/of onderzoek. Het doel van het opnameplein is om een goed beeld van u te krijgen voor de operatie en om u informatie te geven. Een apothekersassistent neemt uw medicijngebruik met u door. De spreekuurassistent van de anesthesioloog geeft u voorlichting over de operatie en meet onder andere uw bloeddruk. De anesthesioloog bespreekt met u op welke wijze u wordt verdoofd tijdens de operatie (anesthesie) en luistert naar uw hart en longen. De anesthesioloog schat in welke risico s er voor u aan de behandeling en de anesthesie zijn verbonden en hoe deze risico s kunnen worden beperkt. In sommige gevallen laat de anesthesioloog aanvullend onderzoek doen, zoals bloedonderzoek, een hartfilmpje (ECG), röntgenonderzoek of laat hij/ zij een afspraak voor u maken bij bijvoorbeeld een internist of cardioloog. Bij de anesthesioloog hoort u ook welke medicijnen u op de dag van de behandeling nog mag innemen en met welke medicijnen u moet stoppen, zoals bloedverdunners (eventueel in overleg met uw operateur). Het is belangrijk dat u zich houdt aan de voorschriften van de anesthesioloog en uw uroloog. Een intakeverpleegkundige neemt een vragenlijst over uw gezondheid met u door en informeert u over de voorbereidingen op de operatie. 2 Lymfeklierverwijdering, urologisch
Opname De opname duurt gemiddeld twee tot drie dagen. Meestal wordt u op de dag van de operatie opgenomen, soms een dag eerder. Als u op de operatiedag wordt opgenomen, moet u nuchter zijn. Houdt u zich dan aan de voorschriften van de anesthesioloog/operateur. Een verpleegkundige brengt u naar uw kamer, neemt eventuele bijzonderheden met u door en beantwoordt vragen. Verdoving De operatie vindt plaats onder algehele verdoving. Hiervoor krijgt u een infuus in uw arm, waardoor de narcose wordt toegediend. Als u slaapt, brengt de anesthesioloog een buisje in uw luchtpijp in om de ademhaling te ondersteunen. U merkt niets van de operatie. De operatie De kijkoperatie (laparoscopie) De uroloog verwijdert de lymfeklieren via een laparoscopische operatie (kijkoperatie). Bij deze techniek worden via kleine sneetjes verschillende buisjes in uw buik gebracht. Om goed in uw buik te kunnen kijken, wordt deze opgeblazen met koolzuurgas. Door een van de buisjes brengt de uroloog een camera in, waardoor op een televisiescherm de buikinhoud zichtbaar wordt. Via de andere buisjes in de buik maakt de uroloog de lymfeklieren los en verwijdert deze. De operatie met de Da Vinci operatierobot De Da Vinci operatierobot is een apparaat met vier mechanische armen die bediend worden door de uroloog. Deze verricht de operatie via een driedimensionaal beeld, dat 10 tot 20 keer kan worden vergroot. Met zijn vingers stuurt de uroloog de instrumenten, waarbij de robot trillingen van de hand wegfiltert. De Da Vinci geeft de uroloog dus een beter zicht op het 3
operatiegebied en fijnere vingerbewegingen. De robot vertaalt de bewegingen van de uroloog met extreme precisie, waardoor omliggend weefsel zo veel mogelijk wordt gespaard. Op de website www.rijnstate.nl/davinci kunt u een filmpje over de robot bekijken. Voor beide operaties geldt dat de lymfeklieren vervolgens naar de patholoog gaan, die het weefsel onderzoekt. De uitslag daarvan krijgt u na ongeveer tien dagen op de polikliniek. Soms vindt al tijdens de operatie een vriescoupe-onderzoek plaats. Bij dit onderzoek wordt een stukje weefsel bevroren en vervolgens gesneden en gekleurd. Dit maakt het soms mogelijk om u meteen na de operatie al een voorlopige uitslag te geven. Na de operatie U gaat voor korte tijd naar de uitslaapkamer. Als u weer voldoende bij kennis bent en de controles van bijvoorbeeld uw bloeddruk en ademhaling in orde zijn, gaat u terug naar de verpleegafdeling. De verpleegkundige belt dan uw eerste contactpersoon. Tijdens de operatie heeft u een blaaskatheter en een infuus gekregen. De verpleegkundige geeft aan wanneer u weer mag drinken en eten. Vanaf de eerste avond na de operatie krijgt u dagelijks een injectie met fraxiparine om trombose te voorkomen. Deze injectie moet u zelf tot vier weken na de operatie blijven spuiten. De verpleegkundige leert u hoe u dit moet doen. Naast de pijn van de operatie, kunt u last hebben van koolzuurgas dat in het lichaam is achtergebleven. Dit uit zich in pijn bij de schouderbladen. U krijgt op vaste tijden pijnstilling toegediend. Bespreek het met de verpleegkundige als u meer pijnstilling wenst. 4 Lymfeklierverwijdering, urologisch
Als uw toestand het toelaat, verwijdert de verpleegkundige de volgende dag de blaaskatheter en het infuus. Voelt u zich goed en plast u goed, dan mag u naar huis (eventueel de volgende dag). Gevolgen van de operatie Het verwijderen van de lymfeklieren heeft in principe geen gevolgen. Soms kan er sprake zijn van lymfevocht, waardoor uw onderbuik, scrotum (balzak) en benen flink kunnen zwellen. Dit wordt lymfoedeem genoemd en is bijna altijd van tijdelijke aard. Soms ontstaat er na de operatie een lymfoom, een holte gevuld met lymfevocht. Dit kan dan via een drain worden verwijderd. Mogelijke complicaties De operatie geeft normale risico s op complicaties, zoals een nabloeding, ontsteking van de wondjes en trombose (een bloedstolsel in de aderen). Ook kan een longembolie voorkomen, een plotselinge afsluiting van een bloedvat in de longen door een stolsel). Om een embolie te voorkomen, krijgt u voor de operatie al een injectie fraxiparine (antistollingsmedicatie) en is het belangrijk dat u vrij snel na de operatie weer in beweging komt. In een uitzonderlijk geval kan het gebeuren dat beschadiging van omliggend weefsel optreedt, bijvoorbeeld van de darm. Een operatie via een grotere wond is dan alsnog nodig om de beschadiging te herstellen. 5
Leefregels en adviezen Rijd de eerste twee weken geen auto om druk op het wondgebied bij plotseling remmen te voorkomen. Ook om verzekeringstechnische redenen wordt autorijden soms afgeraden. Raadpleeg hiervoor eventueel uw verzekeringsmaatschappij. Als u binnen vier weken koorts krijgt (temperatuurverhoging van boven de 38 C), kunt u tijdens kantooruren contact opnemen met de polikliniek Urologie. Neemt u buiten kantoortijden en in het weekend contact op met de Spoedeisende Hulp Rijnstate Arnhem, 088-005 6680. Heeft u last van vocht in het scrotum (de balzak), dan is het advies deze hoor te leggen. Verder is het handig om geen knellende kleding te dragen. Als u last heeft van extreem veel vocht in uw benen, mag u de polikliniek bellen. Luister goed naar uw lichaam en bouw uw conditie rustig op. Eventuele pleisters op uw buik mag u 24 uur na de operatie verwijderen. Als de wondjes goed gesloten zijn, mag u weer douchen. Uitwendig zijn soms hechtingen of een soort knoopjes zichtbaar. Deze zijn oplosbaar. Als u er last van heeft, mogen deze na tien dagen afgeknipt worden. Thuis kunt u tegen de pijn een pijnstiller gebruiken. 6 Lymfeklierverwijdering, urologisch
Ontslag Bij ontslag uit het ziekenhuis krijgt u een controleafspraak mee voor over ongeveer tien dagen bij de uroloog. Tijdens deze afspraak bespreekt de uroloog met u de uitslag van het weefselonderzoek en de daarop volgende behandeling. Vragen? Als u na het lezen van deze folder of naar aanleiding van andere informatie nog vragen heeft, bespreek deze dan vóór de operatie met uw uroloog of de verpleegkundige. Zij beantwoorden uw vragen graag. Telefoonnummer Polikliniek Urologie Rijnstate Arnhem: 088-005 7705 7
Bij Rijnstate kunt u telefonisch en voor de meeste specialismen via www.rijnstate.nl uw afspraak maken. Rijnstate, uw ziekenhuis in de regio Arnhem, Rheden en De Liemers. @rijnstate facebook.com/rijnstate Rijnstate Postbus 9555 6800 TA Arnhem T 088-005 8888 E info@rijnstate.nl www.rijnstate.nl 093273/2015-12 Uitgave: Afdeling Marketing & Communicatie Rijnstate, 2015