33 PEDAGOGISCH WERKPLAN 1 Peuterspeelzaal de Locomotief
WELKOM Introductie Door middel van dit werkplan geven wij u een kijkje in de leefwereld van onze PSZ. Een leefwereld waarin uw kind opgroeit, samen met leeftijdsgenootjes en de medewerkers van MAX Kinderopvang. Wij bieden een gezellige, uitdagende en taalrijke omgeving, waar kinderen vanuit hun eigen interesse de wereld kunnen verkennen. Ze kunnen dagelijks kiezen uit diverse individuele en groepsactiviteiten. Ook ouders zijn belangrijk binnen de peuterspeelzaal. In gesprek met de medewerkers ontstaat voor beiden steeds meer inzicht in hun kind. Daarnaast stimuleren we de betrokkenheid van ouders, zodat ook zij zich vertrouwd voelen binnen de locatie. De peuterspeelzaal werkt samen met de groepen 1 en 2 van basisschool de Wissel. Als Voorschool werken wij met het VVE programma PUK & KO. Door vanuit een zelfde programma te werken ontstaat er een doorgaande leerlijn voor kinderen met als doel gelijke ontwikkelingskansen te creëren voor alle kinderen. In dit werkplan kunt u lezen hoe de Peuterspeelzaal is georganiseerd, wie er werken, op welke wijze wij werken en hoe de ouderbetrokkenheid is georganiseerd. Mina Jadani en Safia el Karchouhi Pedagogische medewerkers PSZ De Locomotief maart 2013 Onder voorbehoud van wijzigingen en typfouten 2
DE KINDEREN Nieuw in de groep Met 2,5 jaar kunnen kinderen naar de peuterspeelzaal. We verwelkomen dan ook bijna ieder maand nieuwe kinderen op de groep. Die eerste tijd is vaak heel spannend voor een peuter. Zij of hij moet wennen aan de andere kinderen, de pedagogisch medewerkers, de ruimte en de afspraken. In overleg met de ouders werken we eraan dat het kind zich snel thuis voelt bij ons. Leefgroep Op peuterspeelzaal de Locomotief zijn twee verschillende leefgroepen. Iedere leefgroep bestaat uit maximaal 16 peuters in de leeftijd van 2,5 tot 4 jaar. De kinderen verschillen in leeftijd, culturele achtergrond, sexe en interesses. Binnen de PSZ hechten we veel waarde aan deze verschillen. Door samen op te groeien zien kinderen dat iedereen anders is. Hierdoor ontwikkelen zij respect en waardering voor zichzelf en anderen. We stimuleren dat we van elkaar leren, elkaar helpen, voor elkaar zorgen en samen plezier maken. Kinderparticipatie We vinden het belangrijk om te luisteren naar wat kinderen belangrijk vinden en graag zouden willen leren en doen op de speelzaal. We bespreken in de kring:! Wat de kinderen hebben meegemaakt (thuis, psz en overig)! Wat en waar ze willen spelen! Wat we kunnen leren en onderzoeken samen met PUK! Welke afspraken er zijn en welke afspraken we kunnen maken Samen zorgen voor de groep Samen zorgen we voor een gezellige groep, waar ieder kind zichzelf kan zijn en zich veilig voelt. We vinden het belangrijk:! dat we zorgen voor elkaar, onze spullen en de ruimte! dat de kinderen ook mogen helpen met kleine klusjes! dat we elkaar niet met opzet pijn of verdriet doen! dat we elkaars spullen niet met opzet afpakken of stuk maken 3
Unieke kinderen Ieder kind heeft zijn eigen karakter, manier van doen, persoonlijke talenten en uitdagingen. Kinderen ontwikkelen hierdoor hun eigen manier van leren. Ze willen hun leefwereld begrijpen en onderzoeken deze door middel van: taal analyse en logica ruimtelijk inzicht en verbeelding doen en bewegen muziek; ritme en herhaling natuur; ordenen en verbinden samenwerking zelfreflectie Binnen de PSZ komen alle gebieden aan bod binnen een taalrijke omgeving zodat de kinderen gevoed worden in hun talenten en uitdagingen. Zelfverwerkelijking Kinderen hebben hun eigen behoeften en een natuurlijke drang tot ontwikkeling. We spelen hierop in om hun zelfvertrouwen en zelfinzicht te versterken. Naarmate kinderen ouder worden hebben ze steeds meer kennis, persoonlijke en sociale vaardigheden om zelf invulling te geven aan wie ze zijn en wat ze willen. Onze uitdaging is het om kinderen te leren hoe ze steeds meer zelfstandig in harmonie met anderen kunnen samenleven. Afscheid nemen Als kinderen afscheid nemen besteden we hier aandacht aan binnen de groep. Vooral als kinderen 4 jaar worden is het afscheid speciaal. De kinderen zijn dan klaar voor de stap naar de basisschool. We leven hier samen met het kind en de ouders naar toe. 4
DE PEDAGOGISCH MEDEWERKERS Pedagogisch medewerkers Pedagogisch medewerkers werken met de kinderen op basis van een relatie, waarin wederzijds vertrouwen, respect en positieve beïnvloeding belangrijke voorwaarden zijn. Zij bieden ieder kind, dat aan hen is toevertrouwd, ontwikkelingskansen voor nu en later. De medewerkers stimuleren een positief groepsklimaat en dragen zorg voor een leerrijke en gezellige omgeving, waarin kinderen samen met leeftijdsgenoten kunnen opgroeien. Professionele opvoeders De pedagogisch medewerkers zijn adequaat opgeleide beroepsopvoeders, die professionele educatie bieden passend binnen het pedagogisch beleid van MAX Kinderopvang en de taakstelling van Voorschool de Wissel. De medewerkers beschikken over minimaal een SPW-3 diploma en het vereiste VVE certificaat voor PUK&KO. Pedagogische vaardigheden In het werken met de kinderen maken de pedagogische medewerkers gebruik van belangrijke pedagogische vaardigheden: Ze bieden emotionele steun Ze spelen in op behoefte en beleving Ze hebben respect voor autonomie Ze bieden structuur en stellen grenzen Ze moedigen aan en corrigeren Ze bespreken en leggen uit Ze stimuleren de ontwikkeling 5
Mentoren Ieder kind krijgt bij aanvang van de opvang een mentor toegewezen. De mentor is verantwoordelijk voor het bijhouden van het welbevinden en de ontwikkeling van haar mentorkinderen. Binnen PUK & KO wordt de ontwikkeling volgens een vaste werkwijze vastgelegd. Een tweede belangrijke taak van de mentor is om het welbevinden en de ontwikkeling te bespreken met de ouders van het kind. Minimaal 1 keer per jaar is er een uitgebreid gesprek, waarin ouders en mentor met elkaar uitwisselen hoe het met het kind gaat. Personeelsinzet Op de peuterspeelzaal werken twee vaste medewerkers, die samen de groepen begeleiden. De pedagogisch medewerkers werken iedere dag en hebben tegelijkertijd met de kinderen vakantie. Bij ziekte of een vrije dag worden zij vervangen door een pedagogisch medewerker uit de invalpool van MAX Kinderopvang. Naast de pedagogisch medewerkers kunnen de kinderen ook andere medewerkers van MAX Kinderopvang ontmoeten zoals: de locatiemanager, de gastvrouw, de technische dienst. Samen met de pedagogisch medewerkers ondersteunen zij af en toe de activiteiten op de speelzaal Stagiaires MAX Kinderopvang vindt het belangrijk om ook leerlingen op de werkvloer op te leiden voor het vak van pedagogisch medewerker. Op de peuterspeelzaal is plaats voor 1 stagiaire. Afhankelijk van het leerjaar en de vorderingen binnen de opleiding en de praktijk onderneemt een stagiaire activiteiten met de kinderen. Pedagogisch medewerker-kind ratio BASISGROEP AANTAL PMW AANTAL KINDEREN GROEP 1 2 16 GROEP 2 2 16 6
DE GROEPSRUIMTE Peutergroep De peuterspeelzaal is gevestigd binnen Basisschool de Wissel. De peuterspeelzaal heeft een eigen groepslokaal. Inrichting groepsruimte De groepsruimte is zodanig ingericht dat deze voor kinderen duidelijk en toegankelijk is. We brengen structuur aan door middel van diverse hoeken. Binnen het VVE-programma is een vaste hoek toebedeeld aan PUK. Spelmateriaal Op de locatie bieden we diverse spelmaterialen aan, passend bij de interesses van kinderen in de leeftijd van peuters en kleuters. Naast gericht speelgoed, (poppen, puzzels, boeken, constructiemateriaal, computerspel) maken we ook gebruik van andere objecten, voorwerpen en materialen die kinderen kunnen uitdagen in hun creativiteit en spel zoals kosteloos materiaal (bijv. dozen, kurken en flessen) natuurlijke materialen (bijv. stenen, zand en water) en levensecht materiaal (bijv. keukenartikelen). PSZ lokaal speel lokaal WC PSZ Lokaal PLATTEGROND " Groepsruimte PSZ Sanitaire voorzieningen Binnen de groep is een afgescheiden verschoonruimte. Peuters, die zindelijk zijn, kunnen gebruik maken van de toiletruimte. Aangezien de sanitaire ruimte zich buiten de groep bevindt, vindt WC-bezoek altijd plaats met begeleiding van een medewerker. Vanaf 3,5 jaar leren we kinderen zelfstandig naar de wc te gaan ter voorbereiding op de basisschool. Speellokaal In overleg met de basisschool kan de peuterspeelzaal gebruik maken van het speellokaal voor bewegingsspel. Buitenruimte In overleg met de basisschool kan de peuterspeelzaal gebruik maken van de afgeschermde binnenspeelplaats. De wijk We trekken zo vaak als het kan met kinderen de wijk in voor een wandeling, een boodschap of een bezoek aan het nabijgelegen speelpark en speelbos. 7
ACTIVITEITEN Ontwikkelingsstimulering Op de PSZ is het stimuleren van de algehele ontwikkeling van kinderen een primair uitgangspunt in de activiteiten die worden aangeboden. We stemmen de activiteiten af op de richtlijnen binnen PUK & KO. We stimuleren kinderen tot het uitbouwen van hun talenten, het ontwikkelen van hun mogelijkheden en het onderzoeken van hun omgeving binnen een taalrijke omgeving. Activiteitenaanbod De belevingswereld van het kind is het primaire uitgangspunt in het vaststellen van het activiteitenprogramma. Om te weten te komen wat de kinderen bezighoudt, voeren we gesprekken en observeren we. Hierdoor ontdekken we tal van onderwerpen waar kinderen nieuwsgierig naar zijn. Deze onderwerpen worden omgezet tot een gevarieerd activiteitenaanbod. Via de dagschemakaarten kunnen de kinderen kiezen uit dit activiteitenaanbod. Kringactiviteiten In de kring bespreken we met de kinderen wat hen bezighoudt. Er wordt voorgelezen en gezongen. Ook is er aandacht voor leerspelletjes zoals tellen, kleuren en vormen benoemen. Vrije exploratie Tijdens de vrije exploratie stimuleren we de nieuwsgierigheid van kinderen in hun onderzoek van de wereld. Fantasiespel, ontdekspel en bouwen zijn voorbeelden van vrije exploratie. Feesten Als de kinderen jarig zijn, worden ze extra in het zonnetje gezet. Ook vieren we andere feestelijke gebeurtenissen, zoals de komst van bijvoorbeeld een broertje of zusje. We besteden aandacht aan culturele volksfeesten. Dit doen we op een manier die aansluit bij de beleving van de kinderen. Buitenspelen en natuurbeleving Op de PSZ is het ondernemen van activiteiten buiten een belangrijk onderdeel. Dagelijks halen we een frisse neus, ook op een regenachtige dag. We stimuleren dat kinderen op onderzoek kunnen gaan in de wereld van de natuur. Daarnaast kunnen de kinderen zich buiten uitleven met bewegingsacti viteiten zoals rennen en fietsen. OCHTENDPROGRAMMA 8:30 8:45 Inloop 8:45 9:10 Kring 9:10 9:45 Thema werken 9:45-10:30 Buiten spelen 10:30 11:00 Kring 11:00 11:15 Kringgesprek 11:15 11:30 Ophalen MIDDAGPROGRAMMA 12:15 12:30 Inloop 12:30 13:00 Kring 13:00 14:30 Thema werken 14:30 14:45 Eten en drinken 14:45 15:00 Kring en afsluiten 15:00 15:15 Ophalen 8
OUDERPARTICIPATIE Ouderbeleid Ouders zijn de eerste opvoeders van het kind. Binnen de PSZ neemt het kind deel aan een tweede pedagogisch leefmilieu. Het is van belang dat ouders een samenwerkingsrelatie aangaan met de pedagogisch medewerkers van de locatie. Deze samenwerking met ouders is vastgelegd in het Ouderbeleid van MAX Kinderopvang. Een inzage-exemplaar van dit beleid ligt op de locatie. Ouderbetrokkenheid Wij betrekken ouders in de activiteiten op de PSZ. Hiermee raken ze bekend met deze leefwereld van hun kind. Verder bieden we ouders hiermee de mogelijkheid om andere ouders uit de wijk te ontmoeten. Ouderactiviteiten We organiseren regelmatig activiteiten voor ouders zoals:! dagelijkse overdracht! koffieochtend en middag! ondersteuning bij bijzondere activiteiten! ondersteuning bij uitstapjes! feesten! opvoeding ondersteunende thema bijeenkomsten Kind in Beeld beleid Jaarlijks organiseren we een evaluatiegesprek, waarin we het welbevinden en de vorderingen van het kind met de ouders bespreken. Bij zorgen over een kind delen we deze met de ouders en streven we naar samenwerking met de ouders, soms in overleg met een extern deskundige, om het welbevinden van het kind te herstellen. Bij opvallend gedrag van kinderen hanteert MAX Kinderopvang een vaste zorgstructuur. De zorgstructuur is een handleiding hoe te handelen bij het signaleren van opvallend gedrag bij kinderen en vermoedens van kindermishandeling 1. Zorgstructuur Indien het gedrag van een kind aanleiding tot zorg geeft, bespreekt de mentor dit met de locatiemanager en de ouders. In geval van ontwikkelingsgebonden gedrag maken we op basis van deze gesprekken een gezamenlijk plan van aanpak om het gedrag bij te sturen of het zelfvertrouwen van het kind te versterken. Indien het gedrag een andere oorzaak heeft leggen we in samenwerking met de ouders contact met externe deskundigen of hanteren we het protocol Kindermishandeling. Ter versterking van het signaleren van opvallend gedrag van kinderen werken we samen met het voorschools maatschappelijk werk. Uitgangspunt binnen de zorgstructuur is dat we samen met ouders en deskundigen werken in het belang van het kind. Waar nodig meldt MAX Kinderopvang risicovolle opvoedingssituaties bij SISA en het AMK. Oudercommissie De uitvoering van het beleid van MAX Kinderopvang wordt besproken met locatiegebonden oudercommissies. Deze commissie heeft een adviserende functie over het gevoerde beleid op de locatie. Tevens treedt zij op om de belangen van de kinderen, namens alle ouders te behartigen. We streven ernaar om ook vanuit de peuterspeelzalen een oudercommissie aan te stell 1 De medewerkers worden regelmatig getraind op het signaleren van afwijkend gedrag betreffende welbevinden en ontwikkeling van kinderen. 9
VOORSCHOOL Samen ontwikkeling versterken Voorschoolse en vroegschoolse educatie De PSZ is een locatie voor voorschoolse educatie. Dit betekent dat binnen de PSZ gericht aandacht wordt besteed aan het versterken van de leerontwikkeling van kinderen. Het bevorderen van de taalontwikkeling en de Nederlandse woordenschat staan hierin centraal. Maar ook inzicht in getallen, ordenen, motorische en sociaal emotionele vaardigheden worden gestimuleerd. Uitgangspunt binnen de voorschoolse educatie is dat mogelijke ontwikkelingsachterstanden van de kinderen worden geminimaliseerd om een gelijke start te kunnen maken in groep 3 van het basisonderwijs. Het VVE-programma is aanvullend op het pedagogisch beleid van MAX Kinderopvang. Samenwerking met de school Peuterspeelzaal de Locomotief vormt samen met Basisschool de Wissel een voorschool. De voorschool werkt met het VVE-programma KO-totaal. Binnen het samenwerkingsverband vindt overleg plaats met de schooldirectie en de leerkrachten. We stimuleren dat kinderen van PSZ de Locomotief doorgaan naar basisschool de Wissel. Overdracht Wanneer kinderen 3,9 jaar zijn, dragen we door middel van het stedelijk overdachtsformulier informatie over aan de basisschool waar het kind naar toe gaat. Hiervoor wordt altijd toestemming van de ouders gevraagd. Bij overgang naar basisschool de Wissel worden de gegevens standaard overgedragen. In het kader van de doorgaande lijn binnen de voorschool worden, binnen vastgelegde overlegvormen, de kinderen die overgaan besproken. 10