Maag Darm Leverziekten (MDL) Coloscopie met sedatie Onderzoek van de dikke darm Inleiding In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten dat een coloscopie (een inwendig onderzoek van de dikke darm) nodig is. Dit onderzoek wordt ook wel colo(nos)scopie genoemd. Uw arts heeft u al de nodige informatie gegeven. In deze folder kunt u alles nog eens rustig nalezen. Wat is een coloscopie? Een coloscopie is een onderzoek van de dikke darm, waarbij met behulp van een coloscoop de dikke darm wordt bekeken en beoordeeld door de endoscopist(e). De endoscopist(e) kan een arts zijn of een speciaal daarvoor opgeleide verpleegkundige. De endoscopist bedient de coloscoop. Dit is een stuurbare, buigzame slang met een doorsnede van ongeveer een centimeter. De slang wordt via de anus in de dikke darm gebracht en vervolgens opgeschoven. Aan het einde van de slang zit een lampje dat de binnenkant van uw darmen verlicht. Ook zit er een videochip in waardoor het onderzoek te volgen is op een televisiescherm. Via de slang wordt koolzuur (CO2) in de darmen geblazen om de darmen beter zichtbaar te maken. Ook kan via de slang vocht worden weggezogen. Tijdens de coloscopie kunnen foto s gemaakt worden om die later opnieuw te bekijken. Waarom een coloscopie? Door een coloscopie kunnen afwijkingen aan uw dikke darm en het laatste stukje van uw dunne darm worden opgespoord zoals zweertjes, ontstekingen, bloedingen, divertikels (uitstulpingen), vernauwingen, poliepen en tumoren. Via de scoop kunnen ook ingrepen worden gedaan. Hiervoor schuift de endoscopist via dezelfde slang instrumenten op de goede plaats. Er kan een stukje weefsel weggenomen worden voor nader onderzoek (biopsie). Ook kunnen poliepen verwijderd, vernauwingen opgerekt en bloedingen gestelpt worden. Intake voor de coloscopie Verwijzen voor een darmonderzoek U bent door een specialist of door uw huisarts doorverwezen voor een darmonderzoek. Voordat het onderzoek plaatsvindt krijgt u eerst een intake bij een verpleegkundige van de endoscopie afdeling. Het is belangrijk om u als patiënt zo goed en veilig mogelijk voor te bereiden op het darmonderzoek. Door deze intake wordt de kans op problemen tijdens en na een darmonderzoek zo klein mogelijk. 1
Wilt u voor de intake meenemen Een ziekenhuispas en een geldig identiteitsbewijs Een medicatieoverzicht (verkrijgbaar bij uw apotheek) De intake De verpleegkundige geeft u informatie over de ingreep en plant deze vervolgens in. Bloedverdunnende medicijnen Het gebruik van bloedverdunnende medicijnen moet u, uitsluitend in overleg met uw arts, voor het onderzoek stoppen. Tijdens het intakegesprek bespreekt de verpleegkundige wanneer u de bloedverdunners moet stoppen. Zij bespreekt dit met de trombosedienst, de NOAC consulente en de behandelend arts. Na het onderzoek stemt de trombosedienst of NOAC consulente het verdere beleid met u af. Diabetes Gebruikt u medicijnen voor uw diabetes (tabletten of spuiten) neem dan contact op met uw diabetesverpleegkundige. Hij/zij stemt dan met u af hoe u de medicijnen moet gebruiken. IJzermedicijnen Als u ijzermedicijnen (staaltabletten) gebruikt dient u deze zeven (7) dagen voor het onderzoek te stoppen. Laxeren U krijgt van de verpleegkundige een recept voor laxeermiddelen. U kunt deze bij de apotheek in Venray of Venlo of bij uw eigen apotheek ophalen. U krijgt samen met deze folder een instructiefolder mee hoe u deze middelen moet gebruiken. Houdt u nauwkeurig aan de aanwijzingen op deze instructiefolder en volg niet de bijsluiter van de apotheek. Invloed laxeermiddelen op andere medicijnen De laxeerdrank kan de werking van medicijnen zoals antibiotica en de anticonceptiepil verminderen. Vragen over uw medicijnen en de laxeerdrank kunt u stellen aan uw behandelend arts of apotheker. Enkele praktische zaken U dient van tevoren vervoer naar huis te regelen omdat u op de dag van het onderzoek niet zelf mag rijden vanwege de nawerking van de medicijnen. Wij adviseren u grote geldbedragen, sieraden en andere kostbaarheden thuis te laten. Het gevaar van zoekraken en diefstal is helaas aanwezig. Het ziekenhuis is hier in de meeste gevallen niet voor aansprakelijk. Omdat bewaking van zuurstofgehalte en hartslag plaatsvindt via een knijper op uw vinger dient u nagellak en kunst- of gelnagels van minimaal één vinger van uw linkerhand voor het onderzoek te verwijderen. U kunt het best enkele uren voor de ingreep douchen. Daarna geen crème of bodylotion gebruiken. Als u last heeft van slaapapneu en u gebruikt hiervoor een masker, wilt u dit dan meenemen voor het onderzoek? Voorbereiding Darmreiniging (laxeren) Het is belangrijk dat voor dit onderzoek de dikke darm volledig gereinigd is. Hiervoor moet u thuis laxeren. Het recept voor laxeermiddelen heeft u tijdens de intake gekregen. 2
Drie dagen voor het onderzoek Vanaf drie dagen voor het onderzoek mag u geen pithoudende vruchten, zoals druiven, tomaten en kiwi s meer eten. Ook brood en/of cruesli met zaden en/of pitten mag u niet meer eten. De dag voor het onderzoek Op de dag voor het onderzoek gebruikt u een licht ontbijt* en een lichte lunch*. Om 13.00 uur neemt u twee tabletten bisacodyl 5 mg in. Daarna mag u niets meer eten en alleen nog heldere vloeistoffen drinken. Om 19.00 uur drinkt u het eerste zakje van de laxeerdrank en vervolgens alleen nog lichte heldere dranken*. * Lichte heldere dranken zijn: Water, thee, sportdranken, gezeefde bouillon, vruchtensap zonder vruchtvlees, koolzuur en niet koolzuurhoudende dranken zoals 7-up. * licht ontbijt: kopje thee, beschuitje met zoet beleg * lichte lunch: kopje thee of bouillon, beschuitje/toast met zoet beleg zoet beleg: jam zonder pitjes, vruchtenhagel Gebruik geen donkere en/of rood gekleurde dranken zoals cola en cassis. Drink niet te veel suikervrije (light) dranken. Omdat u niet mag eten is het belangrijk dat u met drinken toch voldoende suikers en zouten binnen krijgt. De dag van het onderzoek Vier (4) uur voor het onderzoek neemt u het tweede zakje van de laxeerdrank in. Alleen drinken Voor dit onderzoek mag u niet eten, wel mag u tot 1 uur voor het onderzoek heldere dranken drinken. Hierna dient u nuchter te blijven. Zie hiervoor ook de instructiefolder die u mee heeft gekregen. Braken/misselijk Het kan voorkomen dat u moet braken tijdens het laxeren. Probeer alsnog de instructies te volgen en de gewenste hoeveelheid vocht te drinken. Bij blijvende misselijkheid en/of braken dient u vanaf 08.00 uur contact op te nemen met de afdeling endoscopie De dag van het onderzoek Op het afgesproken tijdstip meldt u zich op de afgesproken afdeling. Let goed op of u in Venlo of in Venray moet zijn. (achterzijde folder) Wilt u bij uw komst naar het ziekenhuis uw ziekenhuispas en een geldig identiteitsbewijs niet vergeten? Het onderzoek Voor het onderzoek Op de beddenkamer of dagverpleging neemt u met ontbloot onderlichaam plaats in een bed, waarmee u naar de kamer gaat waar het onderzoek plaatsvindt (endoscopiekamer). U krijgt een infuusnaaldje in de onderarm of hand. Er vinden enkele controles plaats zoals bloeddruk en pols. Op de endoscopiekamer krijgt u net vóór het onderzoek via het infuusnaaldje een rustgevend en pijnstillend medicijn toegediend, waardoor u wat slaperig kunt worden (sedatie). 3
Het onderzoek Het onderzoek vindt plaats op de endoscopiekamer. Voor aanvang van de coloscopie neemt u plaats op uw linkerzij. U wordt aangesloten op een saturatiemeter (dit is een knijper op de vinger). Hiermee worden hartslag en zuurstofgehalte gecontroleerd tijdens het onderzoek. Ook krijgt u een bloeddrukmanchet om uw arm. Hiermee wordt automatisch iedere vijf minuten uw bloeddruk gemeten. Voordat met de coloscopie gestart wordt, dient de arts via het infuusnaaldje medicijnen toe om voor u het onderzoek zo aangenaam mogelijk te maken. De arts/endoscopist(e) voelt voordat de coloscoop ingebracht wordt eerst met een vinger in de anus. Hierbij laat hij/zij meteen wat glijmiddel achter zodat de coloscoop makkelijk ingebracht kan worden. Via de anus wordt de coloscoop voorzichtig in de endeldarm gebracht. Daarna wordt deze langzaam en geleidelijk steeds verder in de dikke darm geschoven. Om de darmwand beter zichtbaar te maken wordt via de coloscoop koolzuurgas (CO2) in de darm geblazen, waardoor deze zich ontplooit. Door dit gas kunt u wat pijnlijke darmkrampen krijgen en is het mogelijk dat u winden moet laten. Tijdens het onderzoek kan u gevraagd worden om op uw rug of andere zij te gaan liggen. Soms drukt de verpleegkundige met de handen op bepaalde plaatsen op uw buik om zo de coloscoop te ondersteunen en de voortgang van het onderzoek te vergemakkelijken. Wanneer het begin van de dikke darm bereikt is, wordt nog even in het laatste stukje van de dunne darm gekeken. Dit kan wat extra druk geven. Daarna wordt de coloscoop langzaam teruggetrokken waarbij de darmwand zeer nauwkeurig wordt geïnspecteerd. Mocht de endoscopist(e) het nodig vinden, dan neemt hij/zij tijdens de coloscopie een stukje weefsel voor onderzoek weg of verwijdert een poliep. Dit is niet pijnlijk. Duur van het onderzoek Het onderzoek duurt ongeveer dertig minuten. Na het onderzoek dient u nog ongeveer 1½ uur op de afdeling te blijven vanwege de uitwerking van de medicijnen. Na het onderzoek Na het onderzoek wordt u terug naar uw kamer/afdeling gebracht. Hier kunt u rustig bijkomen van de sedatie. Als zich geen bijzonderheden voordoen en u bent weer helemaal wakker mag u wat drinken. Omdat de toegediende medicijnen de rijvaardigheid beïnvloeden kunt u niet zelf naar huis rijden. U mag de dag van het onderzoek niet actief deelnemen aan het verkeer. Daarom dient u voor het onderzoek begeleiding en vervoer naar huis te regelen. De eerste tijd na het onderzoek kunt u wat pijn (krampen) hebben als gevolg van de ingeblazen lucht. Hoe eerder u de lucht kwijt raakt door winden te laten hoe sneller de pijn voorbij is. Na het onderzoek mag u uw medicijnen weer gebruiken zoals voor het onderzoek was voorgeschreven, tenzij iets anders met u wordt afgesproken. Uitslag U krijgt de uitslag van het onderzoek van uw aanvragend (huis)arts. Als er een poliep wordt verwijderd krijgt u een afspraak bij de MDL-arts. Hij/zij bespreekt met u de uitslag en het verdere beleid. Complicaties / Bijwerkingen Een coloscopie is een veilig onderzoek. Ondanks alle zorgvuldigheid kunnen complicaties optreden. Als een therapeutische behandeling, zoals het weghalen van een poliep, heeft plaatsgevonden is er een kans van 1 2 % op complicaties. Zonder behandeling is die kans nog kleiner. Scheurtje in de darmwand: de kans hierop is groter als de darmwand ernstig ontstoken is, er vernauwingen of uitstulpingen aanwezig zijn of als een poliep is verwijderd. Verschijnselen: heviger wordende buikpijn en koorts. 4
Bloeding: na het verwijderen van een poliep kan een bloeding ontstaan. Dit kan tot twee weken na de ingreep. De gebruikte medicijnen hebben een remmende werking op de ademhaling en kunnen complicaties geven bij mensen met hart- en/of longziekten en bij bepaalde neurologische aandoeningen. Beperkt onderzoek: bij ongeveer 10% van de mensen lukt het niet om het begin van de dikke darm te bereiken, waardoor slechts een gedeelte van de dikke darm wordt onderzocht. Wat te doen bij problemen? (Venlo én Venray) Neem contact op met de endoscopie afdeling als er sprake is van veel helder bloedverlies, blijvende of steeds erger wordende buikpijn met of zonder koorts. Tijdens kantooruren 077 320 51 32 Buiten kantooruren 077 320 58 10 (Spoedeisende Hulp) U wordt verwacht.......dag...... om......uur Locatie Venlo afdeling endoscopie routenummer 53 Locatie Venray afdeling MDL (4 e etage) routenummer 90 Wilt u bij uw komst naar het ziekenhuis uw ziekenhuispasje en een geldig legitimatiebewijs niet vergeten? Vragen Heeft u na het lezen van deze folder vragen, stel deze dan gerust aan de endoscopieverpleegkundige voordat het onderzoek begint. Voor eventueel dringende vragen kunt u ook contact opnemen met: Locatie Venlo Locatie Venray afdeling endoscopie beddenkamer endoscopie (077) 320 51 32 (0478) 52 22 22 sein 793-411 VieCuri Medisch Centrum Locatie Venlo Locatie Venray Tegelseweg 210 Merseloseweg 130 5912 BL Venlo 5801 CE Venray (077) 320 55 55 (0478) 52 22 22 internet: www.viecuri.nl VieCuri Patiëntenservicebureau maart 2016 bestelnummer 14646 5