INFORMATIE OVER HYPERBARE ZUURSTOFTHERAPIE
Inhoud Wat is hyperbare zuurstoftherapie?... 3 Met welke klachten komt u in aanmerking voor hyperbare zuurstoftherapie?... 4 Welk resultaat kunt u van de behandeling verwachten?... 6 Wat kunt u verwachten van het IvHG als hyperbaar zuurstof behandelcentrum?... 7 Hoe ziet de hyperbare zuurstofbehandeling eruit?...8 Veiligheid in de drukkamer... 9 Wat zijn de bijwerkingen van hyperbare zuurstoftherapie?... 9 Welke aanvullende tips hebben wij voor tijdens de behandeling?... 9 Bezoek en begeleiding... 10 Complimenten en klachten...10 Verhindering... 10 Contactinformatie...12
In deze folder van het Instituut voor Hyperbare Geneeskunde (IvHG) kunt u informatie vinden over hyperbare zuurstof (HBO)-therapie. Wat is hyperbare zuurstoftherapie? Een gebrek aan zuurstof is een belangrijk probleem bij bepaalde slecht genezende wonden zoals bij weefselschade door bestraling of diabetische voetwonden. Dit zuurstoftekort wordt veroorzaakt door het dichtzitten van de haarvaatjes in het gebied waar u klachten heeft. Hyperbare zuurstof (HBO)-therapie is een behandeling die bestaat uit het ademen van 100% zuurstof onder verhoogde omgevingsdruk, waardoor het zuurstofgehalte in het bloed en de weefsels toeneemt. HBO stimuleert en verbetert de wondgenezing door: het aanmaken van nieuwe bloedvaatjes die door bestraling of diabetes beschadigd zijn de aanvoer van stamcellen naar het aangedane gebied met als effect het stimuleren en activeren van wondgenezing en herstel van weefsel ondersteuning van de natuurlijke afweer tegen infecties verbetering van de werking van bepaalde antibiotica HBO is een door het Zorginstituut Nederland erkende behandeling en wordt volledig vergoed vanuit het basispakket van uw zorgverzekering. Het IvHG behandelt al meer dan 15 jaar patiënten met hyperbare zuurstoftherapie. 3
Met welke klachten komt u in aanmerking voor hyperbare zuurstoftherapie? Late radiatieklachten of wonden in bestraald gebied Als u in het verleden bestraald bent in verband met kanker en u heeft daar wonden of klachten aan overgehouden dan zou HBO wellicht iets voor u kunnen betekenen. Men spreekt over late radiatieklachten als deze vanaf 4 maanden na uw laatste bestraling nog steeds aanwezig zijn of zich beginnen te ontwikkelen. Hieronder volgt een omschrijving per indicatiegebied: Klachten na bestraling van hoofd-hals gebied? U bent bestraald in verband met kanker in uw mond, kaak, hals of aangezicht en ervaart één of meerdere van de onderstaande klachten: pijn en/of slecht genezende wonden droge mond, taai speeksel en/of moeite met slikken moeite met het verder openen van de mond smaak- en/of reukverlies afsterving kaakbot 4
Blaasklachten na bestraling? Behandeling met HBO kan uw genezing verbeteren wanneer u één of meerdere van de onderstaande klachten ervaart: bloederige urine pijn bij het plassen stolsels bij het plassen vaak plassen/ incontinentie Darmklachten na bestraling? Behandeling met HBO kan uw genezing verbeteren wanneer u één of meerdere van de onderstaande klachten ervaart: wisselende bloederige ontlasting pijn bij de stoelgang / pijn onder in de buik vaak ontlasting slijmverlies via de anus loze aandrang slecht genezende wond aan de anus Klachten na bestraling bij borstkanker? Behandeling met HBO kan uw genezing verbeteren wanneer u één of meerdere van de onderstaande klachten ervaart: een pijnlijke en/of harde borst een slecht genezende wond aan de bestraalde borst oedeem pijn aan de ribben Klachten na bestraling van vrouwelijke geslachtsorganen? U bent bestraald in verband met kanker aan uw baarmoederhals, eierstok(ken) of vagina en u ervaart één of meerdere van de onderstaande klachten: pijn bij het plassen/stoelgang vaak plassen/ontlasting stolsels bij het plassen bloederige ontlasting/urine pijn laag onder in de buik incontinentie slecht genezende wond aan de vagina 5
Chirurgie/implantaten in bestraald weefsel Komt u in aanmerking voor een operatie in bestraald gebied dan kan HBO late radiatieschade voorkomen. Denk bij een operatie in bestraald gebied bijvoorbeeld aan een implantaat in het kaakgebied, een borstreconstructie of een chirurgische ingreep van de endeldarm. HBO wordt dan zowel vóór als na de ingreep gegeven. Slecht genezende diabetische voetwonden U kunt ook in aanmerking komen voor behandeling als u diabetes heeft en er bij u sprake is van een slecht genezende voetwond. Hyperbare zuurstoftherapie stimuleert de wondgenezing, vermindert de pijn en daardoor heeft het een positief effect op de kwaliteit van leven. Het IvHG doet voorafgaand aan de behandeling een meting waarmee we een uitspraak kunnen doen of hyperbare zuurstoftherapie voor uw wond de meest geschikte behandeling is. Chronische botontsteking (osteomyelitis) Ook kan het zo zijn dat u wordt behandeld voor chronische botontsteking. Heeft u al langer dan 6 weken antibiotica gebruikt en is er ontstoken botweefsel weggehaald door middel van een operatie en geneest de botontsteking ondanks alles niet, dan kan hyperbare zuurstoftherapie in combinatie met antibiotica en eventueel chirurgische behandeling de genezing bewerkstellingen. 6 Welk resultaat kunt u van de behandeling verwachten? Het slagingspercentage is van verschillende factoren afhankelijk, te weten: duur en ernst van de klachten locatie van de klachten dosis bestraling chemotherapie andere ziektes medicijnen die u gebruikt roken Eén van onze artsen zal persoonlijk met u bespreken wat de kansen op succes zijn voor u. De patiënttevredenheid onder onze patiënten is hoog. Patiënten geven ook aan de behandeling minder belastend te vinden dan het ondergaan van een langere periode van radiotherapie.
Wat kunt u verwachten van het IvHG als hyperbaar zuurstofbehandelcentrum? U kunt bij ons in behandeling komen na verwijzing van uw huisarts of medisch specialist. Voorafgaand aan de behandeling krijgt u een afspraak bij één van onze artsen voor een intakegesprek en vooronderzoek. De arts neemt uw medische gegevens met u door. Tijdens dit gesprek wordt onder andere ingegaan op andere voorkomende ziektes die mogelijk bij u aanwezig zijn zoals long- of hartziektes of epilepsie en eventueel medicijngebruik. Er vindt een lichamelijk onderzoek plaats. Na het gesprek krijgt u een rondleiding door het instituut en uitleg over de behandeling in de drukcabine en maakt u kennis met het zorgteam. Vanaf het moment dat u start met de eerste behandelingssessie tot en met de laatste sessie is er een team van artsen en verpleegkundigen beschikbaar. Zij houden u goed in de gaten en zijn altijd bereikbaar voor vragen of hulp. Wij vinden het erg belangrijk dat u zich zo veel mogelijk op uw gemak voelt. Onze artsen onderhouden nauw contact met uw verwijzer en stellen deze op de hoogte van de behandeling en hoe het met u gaat. 7
Hoe ziet de hyperbare zuurstofbehandeling er uit? HBO vindt plaats in een drukkamer waar je met meerdere personen tegelijk in kunt verblijven. De drukkamer beschikt over comfortabele vliegtuigstoelen. Tijdens de behandeling kunt u een boekje lezen of een muziek luisteren. De behandeling bestaat gemiddeld uit 30 tot 40 behandelsessies. Iedere behandelsessie duurt 2 uur en vindt op doordeweekse dagen, 5 dagen per week, plaats. Vóórdat u de drukcabine ingaat verzoeken wij u eventuele bijzonderheden aan de verpleegkundige door te geven, bijvoorbeeld of u medicijnen heeft ingenomen, verkouden bent of een laag bloedsuiker heeft. De verpleegkundige kan dan eventueel aanvullende maatregelen treffen. De behandeling bestaat uit 3 fasen: Fase 1 - drukopbouw Nadat u heeft plaatsgenomen en de deuren zijn gesloten begint de drukopbouw. De druk in de kamer wordt langzaam verhoogd tot zo n 2,5 keer meer dan de normale omgevingsdruk. Dit is vergelijkbaar met een duik naar 15 meter onder water. In deze fase dient u regelmatig te klaren om de druk op de oren te verminderen. Dit doet u door te slikken, te kauwen of te blazen op de neus. Tijdens de uitleg over de behandeling heeft een medewerker dit reeds met u geoefend. Gedurende deze fase kan de temperatuur in de kamer iets oplopen. U kunt altijd aangeven wanneer het u niet lukt te klaren, dan wachten we even met verdere drukopbouw tot u weer bij bent. Fase 2 zuurstoftoediening Nadat de druk in de kamer is opgebouwd wordt u gevraagd een mond-neuskapje op te zetten. Dit kapje past precies over uw mond en neus waardoor u gewoon kunt blijven ademen. Via dit kapje krijgt u 100% zuurstof. Dit gaat gewoon vanzelf. Het op- en afzetten van het kapje heeft een medewerker reeds met u geoefend tijdens de uitleg over de behandeling. Maakt uw aandoening het onmogelijk een mond-neuskapje te dragen, dan ademt u via een zogenaamde hood. Dit is een fl exibele kap over het hoofd die doorlopend gevuld wordt met zuurstof. Fase 3 - drukafbouw Tot slot wordt de druk weer afgebouwd tot de normale omgevingsdruk. In deze fase blijft u zuurstof ademen via het mond-neuskapje of de hood. Tijdens de drukafbouw kan de temperatuur in de kamer iets dalen. 8
Veiligheid in de drukkamer Veiligheid in de kamer is belangrijk voor u en uw medepatiënten. Hierdoor mag u beslist géén brandgevoelige stoffen en spullen meenemen in de kamer. Verboden artikelen in de drukkamer zijn bijvoorbeeld: telefoons en andere elektronische apparaten gehoorapparaten aanstekers/lucifers haarlak/haargel/nagellak/kunstnagels make-up/crèmes pruiken horloges sieraden met steentjes erin synthetische/wollen/linnen kleding en dekens externe borstprotheses Wat zijn de bijwerkingen van hyperbare zuurstoftherapie? HBO kent relatief weinig bijwerkingen. De bijwerkingen die eventueel kunnen optreden zijn van voorbijgaande aard. Denk daarbij aan vermoeidheid, druk op uw oren, bijziendheid of zuurstofvergiftiging (zeer zeldzaam). Welke aanvullende tips hebben wij voor tijdens de behandeling? Stoppen met roken. Roken heeft een zeer nadelige invloed op het effect van de behandeling. Indien het voor u niet mogelijk is te stoppen, stel het roken dan zo lang mogelijk uit. Rook in ieder geval twee uur voor en twee uur na iedere behandelsessie niet! Ook het gebruik van een e-smoker of nicotinepleisters wordt gedurende de behandeling ontraden. Draag makkelijke en comfortabele kleding (katoenen kleding is een vereiste). Neem een vest of jasje mee dat u uit of aan kunt doen tijdens de fase dat de druk wordt op- en afgebouwd in verband met de temperatuurswisselingen. Let er op dat u deze niet over uw hoofd hoeft aan te trekken. Neem iets te lezen of te puzzelen mee (géén krant!) 9
Bezoek/begeleiding Bezoek en/of begeleiding kan in de wachtkamer plaats nemen tot de behandelsessie is beëindigd. In verband met de privacy mogen zij zich tijdens de behandelsessie niet rondom de drukkamer begeven. Het is belangrijk dat de verpleegkundigen de patiënten tijdens de behandelsessie geconcentreerd kunnen observeren en informatie zo goed mogelijk aan elkaar kunnen overdragen. Alleen in zeer dringende gevallen kan men de verpleegkundigen tijdens de behandelsessie aanspreken. Complimenten en klachten Iedereen die bij het IvHG werkt, zet zich naar beste kunnen in om uw behandelsessies zo goed mogelijk te laten verlopen. Ondanks onze inzet kan het echter gebeuren dat u niet tevreden bent met onze dienstverlening. Mocht dit het geval zijn dan verzoeken wij u dit bespreekbaar te maken bij de verpleegkundigen. Ook uw positieve ervaringen mag u altijd aan hen kenbaar maken! Verhindering Als u door ziekte of om een andere reden bent verhinderd en/of u kunt uw controle afspraak niet nakomen, meldt u dit dan zo spoedig mogelijk bij de medewerkers van de vestiging waar u onder behandeling bent. De telefoonnummers vindt u op de achterzijde van deze folder. 10
Notities: 11
Hyperbare zuurstof (HBO)-therapie: HBO therapie is een behandeling die bestaat uit het ademen van 100% zuurstof onder verhoogde omgevingsdruk, waardoor het zuurstofgehalte in het bloed en de weefsels toeneemt. HBO stimuleert en verbetert de wondgenezing door: aanmaak van nieuwe bloedvaatjes (neo-angiogenese en stamcelmobilisatie) vermindering van oedeem een verbeterde functie van de witte bloedcellen verbetering van de werking van bepaalde antibiotica Hyperbare zuurstoftherapie is een door het Zorginstituut Nederland erkende behandelmethode en wordt voor 100% vergoed in het basispakket. Het IvHG behandelt al meer dan 15 jaar patiënten met late radiatieklachten en complexe wonden met hyperbare zuurstoftherapie. Bezoek onze website voor meer informatie www.ivhg.nl. Heeft u nog vragen? Neem dan telefonisch contact met ons op. Versie 3, mei/juni 2015. IvHG ROTTERDAM Brielselaan 69e 3081 AA Rotterdam T: 010-2794444 E: rotterdam@ivhg.nl IvHG ARNHEM Wagnerlaan 55 6815 AD Arnhem T: 026-3559150 E: arnhem@ivhg.nl IvHG HOOGEVEEN Dr. G.H. Amshoffweg 7 7909 AK Hoogeveen T: 0528-233343 E: hoogeveen@ivhg.nl IvHG WAALWIJK Kasteellaan 4a 5141 BM Waalwijk T: 0416-347500 E:waalwijk@ivhg.nl