Hyperthermie in hoofd-/halsgebied

Transcriptie

1 Kanker Instituut U heeft van uw behandelend arts gehoord dat u een behandeling met hyperthermie (warmtebehandeling) krijgt. Voorafgaand aan de eerste hyperthermie-behandeling heeft u een gesprek met een arts van de unit Hyperthermie (afdeling Radiotherapie). In dit gesprek krijgt u informatie over de behandeling, de mogelijke bijwerkingen en waar u terecht kunt met eventuele vragen. Het doel van deze folder is de informatie samen te vatten zodat u het thuis nog eens na kunt lezen. Wat is hyperthermie Hyperthermie betekent letterlijk verhoogde temperatuur. We geven hyperthermie als plaatselijke behandeling in combinatie met radiotherapie of chemotherapie. Het is voor sommige tumorsoorten bewezen dat de gecombineerde behandeling betere resultaten geeft dan radiotherapie of chemotherapie alleen. Hyperthermie als enige behandeling heeft weinig effect. Door middel van elektromagnetische velden wordt de tumor verwarmd. Het doel van de behandeling is de temperatuur in de tumor tussen de 40 en 43 C te houden. Elektromagnetische velden Het doelgebied wordt verwarmd door middel van elektromagnetische velden. Het is een plaatselijke behandeling; zodra de energie in het lichaam komt, wordt die plek warm. Wanneer de apparatuur uitgeschakeld wordt, trekt de warmte weer weg. De behandeling is niet schadelijk voor gezond weefsel. Personeel en begeleiding kunnen in de behandelkamer aanwezig zijn. De behandeling wordt wel in een afgeschermde ruimte gegeven omdat de elektromagnetische velden de apparatuur buiten de behandelkamer kunnen verstoren. Hyperthermie in hoofd-/halsgebied

2 Hoe wordt hyperthermie gegeven U krijgt een individueel behandelschema waarin we de hyperthermie combineren met radiotherapie. In de periode dat u bestraald wordt, krijgt u eenmaal per week na de bestraling de hyperthermiebehandeling. Het totaal aantal behandelingen is afhankelijk van uw radiotherapieschema. Het schema bespreken we van tevoren met u. De behandelingen bij de unit Hyperthermie worden poliklinisch gegeven. U hoeft hiervoor dus niet te worden opgenomen. Voor het verwarmen van het hoofd-halsgebied gebruiken we een apparaat dat bestaat uit twee halve cirkels met microgolfantennes die samen een kraag vormen. Terwijl u op een bed ligt, met uw hoofd in een hoofdsteun, plaatsen we de halve cirkels als een kraag om uw hoofd. Tussen de kraag en uw hoofd vullen we de ruimte met een waterzak. De energie leiden we door het water naar het lichaam en het water koelt de huid. 2

3 Intake en voorbereiding van de behandeling Voorafgaand aan de eerste hyperthermie-behandeling heeft u een gesprek met een arts van de unit Hyperthermie (afdeling Radiotherapie). Aansluitend doen we een proefopstelling waarbij u in de kraag komt te liggen. Aan de hand van de CT-scan, die al eerder is gemaakt voor de radiotherapie, en de proefopstelling, maken we het behandelplan. Temperatuurmeting De arts bepaalt of het mogelijk en nodig is om de temperatuur te meten in of bij de tumor. Zo hebben we een indruk of de tumor goed verwarmd wordt en het gezonde weefsel juist niet te warm wordt. Als besloten wordt de temperatuur te meten, zal een Hoofd-Hals chirurg voorafgaand aan de eerste behandeling onder lokale verdoving een dunne katheter (buigzaam slangetje) plaatsen. Na het plaatsen van de katheter wordt een CT-scan gemaakt om de exacte positie van de katheter te bepalen. De hele procedure duurt ongeveer 1 uur. Na de eerste behandeling wordt de katheter verwijderd. Dit gaat gemakkelijk en is niet pijnlijk. 3

4 De behandeling Voorbereiding U mag voor de hyperthermie-behandelingen een lichte maaltijd eten. Als u medicijnen gebruikt, moet u die gewoon blijven innemen zoals u gewend bent. Tijdens de behandeling is het voor u het prettigst als u makkelijk zittende kleding draagt. Gedurende de behandeling ligt u op een ziekenhuisbed met uw hoofd in een hoofdsteun. Dunne draadthermometers worden in de katheter geschoven en/of op de huid geplakt. De twee halve cirkels worden als kraag om uw hoofd geplaatst. De ruimte tussen de kraag en uw hoofd wordt met water gevuld. Deze voorbereiding duurt bij elke behandeling ongeveer 15 minuten. Start behandeling Als alle voorbereidingen zijn getroffen, starten we de behandeling. Het personeel is tijdens de behandeling in de behandelkamer aanwezig. Al enkele minuten nadat de behandeling is gestart, kunt u de warmte voelen. Het kan zijn dat u alleen het koele water op uw huid voelt en weinig merkt van de oplopende temperatuur. 4

5 Uw hartslag en het zuurstofgehalte in uw bloed meten we tijdens de behandeling via een klemmetje op de vinger. De temperaturen worden voortdurend gecontroleerd, toch kan het rond het behandelgebied te warm worden. Als het te warm is, voelt het branderig, drukkend of onplezierig aan. Laat u ons dit dan direct weten. We zetten het apparaat dan even uit waardoor de warmte snel wegtrekt. Zo nodig kunnen we de instellingen van het apparaat aanpassen. De eigenlijke warmtebehandeling duurt 75 minuten. Einde behandeling Na de behandeling kunt u direct naar huis. Als u met eigen vervoer naar het ziekenhuis komt, adviseren wij u niet zelf terug te rijden. De totale behandeling op de unit Hyperthermie duurt ongeveer 2,5 uur. 5

6 Bijwerkingen van de hyperthermie-behandeling Hyperthermie beïnvloed de bijwerkingen van de radiotherapie niet, maar de hyperthermie zelf kan wel klachten geven. U moet dan denken aan: - Vermoeidheid Een hyperthermiebehandeling is intensief en duurt lang. U kunt na de behandeling vermoeid zijn. - Brandwonden Tijdens de behandeling kan als gevolg van een langdurig te hoge temperatuur een brandwond ontstaan. In de gebieden die in het verleden geopereerd en/of bestraald zijn, is littekenweefsel ontstaan. In dit littekenweefsel is het gevoel vaak verminderd waardoor u niet altijd zult merken dat de temperatuur te hoog is. In de huid geeft dit een blaar, onder de huid kan het een drukpijnlijke plek geven. U kunt er een paar dagen last van hebben, maar over het algemeen verdwijnen de klachten vanzelf. De behandeling hoeft niet onderbroken te worden. Wat u zelf kunt doen De gecombineerde behandeling met hyperthermie vraagt veel van u. Het is vermoeiend en inspannend. Het is verstandig zoveel mogelijk ontspanning te zoeken en regelmatig te rusten als u daar behoefte aan heeft. Er is geen extra huidverzorging nodig voor de hyperthermie-behandelingen. U kunt uw huid verzorgen zoals u door de radiotherapeut is geadviseerd. Informatie voor uw (eventuele) begeleider U kunt iemand meenemen om u gezelschap te houden tijdens de behandeling. Laat uw gezelschap er rekening mee houden dat het in de behandelruimte koud is. Houdt u rekening met het volgende: - Elektromagnetische velden kunnen een pacemaker verstoren. De behandelkamer is daarom niet toegankelijk voor mensen met een pacemaker. - Een gehoorapparaat of mobiele telefoon kan storen of beschadigd raken; we raden u aan deze buiten de behandelkamer te bewaren. - Zwangere vrouwen wordt uit voorzorg afgeraden om tijdens de behandeling de behandelkamer binnen te gaan. 6

7 Vragen Wij hopen u met deze folder voldoende te hebben geïnformeerd over de gang van zaken op de unit Hyperthermie. Wanneer u nog vragen heeft over de behandeling, stelt u die dan gerust aan uw hyperthermie-arts of aan één van de laboranten. U kunt ook telefonisch contact opnemen met het secretariaat van de unit Hyperthermie, telefoonnummer (010) , bereikbaar tijdens kantooruren. 7

8 Erasmus MC - Patiëntencommunicatie - 01/17 Aan de inhoud van deze folder kunnen geen rechten worden ontleend