CatrisK De schaarste aan grondstoffen op Catan leidt tot grote conflicten tussen de kolonisten. Grote krijgsmachten worden gemobiliseerd om de onenigheden op een weinig vreedzame manier te beslechten. De struikrover maakt van de chaos gebruik om met zijn leger de macht op het vruchtbare hoofdeiland te grijpen. Wie zal er in deze turbulente tijden in slagen om het hoofd boven water te houden en Catan te overheersen? SCENARIO VOOR
Over Catrisk Met genoegen presenteer ik u Catrisk: een scenario om de spellen Kolonisten van Catan en Risk te combineren. Het idee voor Catrisk ontstond jaren geleden, het leek mij leuk om de Kolonisten van Catan te combineren met de mogelijkheid gebieden te veroveren. De eerste versies van Catrisk waren echter te saai en het spel duurde veel te lang. Na vele aanpassingen ben ik nu eindelijk (meer dan) tevreden. Catrisk is nu sneller, minder ingewikkeld en vooral veel leuker. Catrisk is meer dan alleen het schuiven met legers op een Catan-bord: om te overleven is een goede strategie noodzakelijk. Er moet er een goede balans gevonden worden tussen investeringen in de krijgsmacht en infrastructuur (straten, dorpen, steden). Te snel uitbreiden kan leiden tot een grote nederlaag, te langzaam uitbreiden tot een grote achterstand op andere spelers. Daarnaast speelt ook de struikrover een Catrisk een grote rol. Hij heeft de macht op het hoofdeiland, en beschikt over het grootste leger. De struikrover kan gedurende het spel ingezet worden om andere spelers tegen te werken. Catrisk kan met twee tot vier personen gespeeld worden. Achterin deze uitleg staan zeven kaarten die voor verschillende spelersaantallen gebruikt kunnen worden, maar het is uiteraard ook mogelijk om eigen kaarten te ontwerpen. Ik wens u veel plezier bij het spelen van Catrisk! Mocht u vragen, opmerkingen of suggesties hebben, dan kunt u mij bereiken per e-mail: catrisk@chocochaos.com. Joeri Thissen Benodigdheden Om Catrisk te spelen zijn de volgende spellen en extra materialen nodig: De Kolonisten van Catan De Zeevaarders van Catan (voor extra zee- en landtegels) Risk (voor de legers) Minimaal 5 grottegels: http://www.xs4all.nl/~broekvej/sc%20de%20grot.html De roofridderburcht of een andere tegel (géén woestijn) die als thuisbasis voor de struikrover kan dienen: http://www.xs4all.nl/~broekvej/sc%20roofridderburcht.htm Een overwinningspuntkaart uit Steden en Ridders, of een ander object dat gebruikt kan worden als overwinningspunt. Twee tot vier spelers.
Voorbereiding Het Catrisk land wordt opgebouwd volgens een van de voorbeelden achterin deze uitleg. Iedere speler krijgt: Alle straten, dorpen en steden van een kleur. Een doosje legers van Risk (indien mogelijk in dezelfde kleur als de Catan-stukken). Een akker-, weide-, bos-, berg- en kleitegel. Een set cijferfishes van 2-6 of 8-12. Iedere speler kiest vervolgens een van de witte vlakken als thuisbasis, en mag naar eigen inzicht zijn tegels en cijferfishes over dit vlak verdelen. Indien er met twee spelers op een bord met vier witte vlakken wordt gespeeld, krijgen beide spelers de beschikking over twee vlakken, alsmede twee sets tegels en cijferfishes. Voor beide sets geldt dat deze per vlak gescheiden moeten worden gehouden (dus bijvoorbeeld geen twee weidetegels op hetzelfde vlak, en geen 8 en 6 op hetzelfde eiland). Als er een wit vlak overblijft (twee spelers op een bord met drie vlakken of drie spelers op een bord met vier vlakken), wordt dit vlak willekeurig opgevuld met een set tegels en cijferfishes. Vervolgens plaatst elke speler op zijn eigen gebied twee dorpen. Aan elk dorp mag één straat gelegd worden. De tegels om de dorpen heen worden elk bezet met drie legers van de eigen kleur. Omdat de volgorde waarin de dorpen gebouwd worden in Catrisk niet van belang is, kunnen spelers nu zelf kiezen voor welk dorp zij startgrondstoffen willen ontvangen. Op de burcht op het hoofdeiland worden 35 zwarte legers en de struikrover geplaatst. Op overige nog niet bezette gebieden worden drie zwarte legers gezet. De opzet is nu klaar, het spel kan beginnen.
Spelregels Catrisk wordt gespeeld volgens de standaard regels van Risk en Kolonisten van Catan, met daarop de volgende aanvullingen en wijzigingen: Verloop van de beurt Het verloop van een beurt in Catrisk ziet er als volgt uit: 1. Er wordt gegooid met twee dobbelstenen. Als er geen zeven wordt gegooid worden er grondstoffen uitgekeerd. Alleen tegels waaraan dorpen of steden staan, en die bezet zijn door de eigen legers leveren grondstoffen op. Gebieden die bezet zijn door vijandelijke legers, en gebieden waaraan geen dorpen of steden staan leveren geen inkomsten op. Als er zeven wordt gegooid, gelden er andere regels dan in Kolonisten van Catan, zie hiervoor het hoofdstuk de struikrover en zijn leger. 2. Vervolgens kan er gebouwd worden (zie het hoofdstuk bouwkosten ), kan er gehandeld worden en kunnen legers gebruikt worden om andere gebieden aan te vallen (zie het hoofdstuk legers en aanvallen. Dit alles mag door elkaar gebeuren. In Catrisk is er geen onderscheid tussen de handels- en bouwfase. 3. Aan het einde van je beurt mag je legers verplaatsen, over maximaal 10 tegelgrenzen. Bouwkosten De bouwkosten zijn in Catrisk aangepast en uitgebreid: Straat: 1 hout + 1 baksteen Touwladder: 1 hout + 1 wol Dorp: 1 hout + 1 baksteen + 1 wol + 1 graan Stad: 3 erts + 2 graan 5 legers: 1 wol + 1 graan Ontwikkeling: 1 erts + 1 baksteen + 1 hout Boten, ridders en stadsmuren worden in Catrisk niet gebruikt. Dorpen, steden, straten en touwladders moeten aan minimaal één tegel grenzen die door het eigen leger bezet is, en mogen dus niet omgeven worden door vijandelijke tegels en water. Einde van het spel Indien een speler op een zeker moment geen dorpen of steden meer op het bord heeft staan, is hij uitgeschakeld. Alle overgebleven legers worden dan vervangen door zwarte legers, en deze speler zal niet meer aan de beurt komen. Het aantal overwinningspunten en bezette gebieden dat nodig is om het spel te winnen wisselt per gebruikte landkaart. De aantallen staan bij elke kaart vermeld.
Legers en aanvallen Legers verkrijgen Er zijn verschillende manieren om legers te rekruteren: Door tijdens de beurt één graan en één wol te betalen voor 5 legers. Door bepaalde gebieden bezet te houden of bepaalde kaarten in bezit te hebben: Ieder volledig bezet vlak/thuiseiland: 1 leger per beurt Struikroverburcht: 1 leger per beurt Hoofdeiland zonder burcht: 3 legers per beurt Hoofdeiland met burcht: 5 legers per beurt Grootste riddermacht: 1 leger per beurt Langste handelsroute: 1 leger per beurt Door de volledige beurt (inclusief het gooien van de dobbelstenen) over te slaan. Dat levert per twee bezette tegels één leger op. Net als in Risk kunnen nieuwe legers alleen in door jezelf bezette gebieden geplaatst worden. Aanvallen De gevechten tussen legers verlopen grotendeels volgens de Risk-regels, met daarop de volgende aanpassingen: Als de aanvaller wint krijgt deze aan het einde van zijn beurt in plaats van een symboolkaart één grondstof naar keuze, maximaal één per beurt. Als het struikroverleger de verdediger is, rolt de speler links van de aanvaller de dobbelstenen voor de verdediging. Hierbij dient altijd met het maximale aantal dobbelstenen gegooid te worden, los van wat de aanvaller gegooid heeft. Indien een dorp, stad, straat of touwladder na een verovering omgeven is door vijandelijke gebieden en water, wordt deze van het bord verwijderd. Als een andere straat of touwladder hierdoor niet meer in verbinding staat met een dorp of stad wordt deze ook van het bord verwijderd. Bij verwijdering van gebouwen vindt geen restitutie van de bouwkosten plaats. Grotten In Catrisk wordt gebruikgemaakt van grottegels. Deze grotten staan in verbinding met elkaar, en zijn de enige manier om tussen de eilanden te reizen. Grotten leveren geen grondstoffen op. Legers kunnen vanuit een bezette grot zowel gebieden rondom die grot als andere grotten elders op de kaart aanvallen. Het is ook mogelijk een handelsroute door de grotten aan te leggen. Voor één hout en één wol kan een touwladder gebouwd worden. Er wordt dan een straat van een van de hoeken naar het midden van de tegel gelegd, zo dat deze aansluit op een bestaande handelsroute. Vervolgens kan er op dezelfde wijze (en opnieuw tegen betaling van één hout en één wol) een touwladder uit een andere grot worden gebouwd, mits deze grot geen vijandelijk gebied is. NB: na één touwladder de grotten in gebouwd te hebben, mogen er meerdere touwladders de grotten uit gebouwd worden.
De struikrover en zijn leger De worp zeven en de ridderkaart 1. Alleen als er zeven gegooid is, moet net zoals in Kolonisten van Catan eerst het aantal grondstoffenkaarten gehalveerd worden van spelers die er meer dan zeven hebben. 2. Vervolgens kan er gekozen worden uit twee acties: a. De struikrover inzetten: 1. De struikrover wordt samen met drie (nieuwe) zwarte legers naar een landtegel (naar keuze van degene die aan de beurt is) verplaatst. 2. Als de tegel nog niet in het bezit is van het zwarte leger wordt er gevochten om het gebied. Degene die aan de beurt is gooit voor de struikrover, de huidige bezetter van de tegel verdedigt. 3. Bij winst van de struikrover blijft deze met zijn legers op het gebied staan, bij verlies zal hij terugkeren naar zijn burcht. Als de tegel wordt bezet door het zwarte leger zal deze geen grondstoffen meer opleveren, totdat de tegel heroverd wordt. 4. Als de struikrover wordt verplaatst terwijl hij nog een gebied bezet houdt blijven de oude legers achter. De tegel zal pas weer grondstoffen opleveren als deze legers worden verslagen. b. Een beurt met het zwarte leger spelen: 1. De speler die aan de beurt is mag zelf 5 nieuwe zwarte legers plaatsen op gebieden die door het struikroverleger bezet zijn. 2. Vervolgens mag hij het struikroverleger gebruiken om andere gebieden aan te vallen, volgens de normale regels (zie legers en aanvallen). Het aantal aanvallen dat wordt gedaan is in principe onbeperkt, zolang er voldoende zwarte legers zijn. 3. Aan het einde van deze beurt mogen er géén zwarte legers worden verplaatst. 3. Vervolgens gaat men gewoon verder met het spelen van de eigen beurt. De struikroverburcht De struikroverburcht is de thuisbasis van de struikrover. Als de struikrover elders in het land verslagen wordt, zal hij altijd naar zijn burcht terugkeren. De burcht heeft geen cijferfishe, en levert dus ook geen grondstoffen op. In de loop van het spel kan het voorkomen dat de burcht door een der spelers wordt veroverd, dit heeft vrij vergaande gevolgen voor het spel: Degene die de burcht bezet houdt krijgt één extra leger per beurt. Indien hij het hele hoofdeiland bezet houdt zelfs 5 legers per beurt (zie legers en aanvallen). Als de burcht niet meer in handen van het zwarte leger is wordt de struikrover uit het spel gehaald, en vervalt de optie om met de struikrover te spelen als 7 wordt gegooid of een ridderkaart wordt gespeeld. Als de burcht weer wordt heroverd door het zwarte leger keert de struikrover terug in het spel en kan er ook weer met de struikrover gespeeld worden. Degene die de burcht van het struikroverleger verovert krijgt één extra overwinningspunt. Ook als de burcht later door een andere speler wordt heroverd blijft het punt in handen van degene die de overwinning op de struikrover heeft behaald. Als het zwarte leger de burcht weer herovert wordt het overwinningspunt ingeleverd. NB. voor dit punt kan een overwinningspuntkaart uit de uitbreiding Steden en Ridders worden gebruikt, of een ander object als deze uitbreiding niet aanwezig is.
Kaart 1 Opbouw 2-4 spelers Het scenario wordt opgebouwd volgens het onderstaande voorbeeld. Voor de havenplaatsen met een vraagteken, worden de vijf specifieke (2:1) havens geschud en willekeurig over het bord verdeeld. Winst Aantal spelers Overwinningspunten Min. aantal gebieden bezet 2 10 20 3 9 15 4 8 12
Kaart 2 Opbouw 2-4 spelers Het scenario wordt opgebouwd volgens het onderstaande voorbeeld. Voor de havenplaatsen met een vraagteken, worden de vijf specifieke (2:1) havens geschud en willekeurig over het bord verdeeld. Winst Aantal spelers Overwinningspunten Min. aantal gebieden bezet 2 11 22 3 10 16 4 9 13
Kaart 3 Opbouw 2-3 spelers Het scenario wordt opgebouwd volgens het onderstaande voorbeeld. Voor de havenplaatsen met een vraagteken, worden de vijf specifieke (2:1) havens geschud en willekeurig over het bord verdeeld. Winst Aantal spelers Overwinningspunten Min. aantal gebieden bezet 2 11 22 3 10 17
Kaart 4 2 spelers Opbouw Het scenario wordt opgebouwd volgens het onderstaande voorbeeld. Winst Aantal spelers Overwinningspunten Min. aantal gebieden bezet 2 8 17
Kaart 5 Opbouw 2-3 spelers Het scenario wordt opgebouwd volgens het onderstaande voorbeeld. Voor de havenplaatsen met een vraagteken, worden de vijf specifieke (2:1) havens geschud en willekeurig over het bord verdeeld. Winst Aantal spelers Overwinningspunten Min. aantal gebieden bezet 2 8 15 3 7 12
Kaart 6 Opbouw 2-4 spelers Het scenario wordt opgebouwd volgens het onderstaande voorbeeld. Voor de havenplaatsen met een vraagteken, worden de vijf specifieke (2:1) havens geschud en willekeurig over het bord verdeeld. Winst Aantal spelers Overwinningspunten Min. aantal gebieden bezet 2 12 23 3 10 17 4 9 14
Kaart 7 Opbouw 2-4 spelers Het scenario wordt opgebouwd volgens het onderstaande voorbeeld. Voor de havenplaatsen met een vraagteken, worden de vijf specifieke (2:1) havens geschud en willekeurig over het bord verdeeld. Winst Aantal spelers Overwinningspunten Min. aantal gebieden bezet 2 11 22 3 10 17 4 9 14
Eigen kaarten ontwerpen Als je zelf kaarten voor Catrisk wilt maken, is het aan te raden daarbij de volgende richtlijnen aan te houden: Voor elke speler een vlak van vijf tegels, dat naar eigen voorkeur ingedeeld kan worden. Deze vlakken hebben bij voorkeur dezelfde vorm, maar moeten in ieder geval zo ingedeeld worden dat elk vlak gelijk is. Mogelijke ongelijkheden zouden kunnen zijn: Het aantal straten dat nodig is om de twee uiteinden van een vlak te verbinden is niet bij alle vlakken gelijk. Door een verschil in vorm kunnen dorpen op het ene eiland aan meer tegels grenzen dan op het andere eiland. Elk vlak moet in verbinding staan met tenminste één grot. Een hoofdeiland met tenminste een grot, een burcht en een aantal interessante grondstoffentegels. Voor deze grondstoffentegels is het goed om in gedachten te houden dat met name graan en wol in Catrisk erg gewild zijn. Vijf havenplaatsen waarover de specifieke (2:1) havens verdeeld kunnen worden. Voor het maken van kaarten is de volgende website zeer nuttig: http://www.catanien.de/hexplaner/ Het is daar mogelijk om kaarten te ontwerpen, op te slaan en als afbeelding te downloaden. Deze website is ook gebruikt voor de kaarten in deze spelregels.