Plan van Aanpak windpark Weg van de Toekomst RAEDTHUYS WINDENERGIE B.V.

Plan van Aanpak windpark Weg van de Toekomst RAEDTHUYS WINDENERGIE B.V. Raedthuys : Arthur Vermeulen, Marianne van den Heuvel, Gerwin Leever, Jelle de Waart Contact : Tel. 053-4341200 Aan : Gemeente Oss Datum : 8 mei 2015 Status : Concept versie 4 Raedthuys Windenergie B.V. heeft onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om windturbines binnen de gemeente Oss te realiseren. Wij zijn er van overtuigd dat de beste kansen voor windenergie liggen nabij bedrijventerrein Elzenburg langs de Weg van de Toekomst. Raedthuys ziet hier ruimte voor circa zes windturbines. In dit document beschrijft Raedthuys de door haar uitgevoerde quickscan van de ruimtelijke inpasbaarheid en meerwaarde van de ontwikkeling van windturbines in Oss. Ook wordt ingegaan op het te doorlopen proces. De initiatiefnemer Raedthuys is een duurzaam energiebedrijf met een ruime ervaring op het gebied van de ontwikkeling van windturbines. Ook op en nabij bedrijventerreinen. Een aantal voorbeelden van door Raedthuys gerealiseerde projecten 1 zijn: - Windpark Dintelhaven, gemeente Rotterdam; - Windpark Suurhoffbrug, gemeente Rotterdam; - Windpark Distripark, gemeente Waddinxveen; - Windpark Kloosterlanden, gemeente Deventer (in aanbouw); - Windpark Maanderbroek, gemeente Ede (in aanbouw); - Windpark Nieuw Prinsenland, gemeente Steenbergen (in aanbouw). Momenteel heeft Raedthuys 59 windturbines in Nederland staan. Het totaal geïnstalleerd vermogen van deze windturbines is 94 Megawatt. Jaarlijks leveren zij gezamenlijk een hoeveelheid stroom die vergelijkbaar is met het elektriciteitsverbruik van ongeveer 50.000 huishoudens. In 2015 worden vier windparken met in totaal 13 windturbines gebouwd in de gemeenten Deventer, Ede, Steenbergen en Moerdijk. We hebben de intentie om windparken zodanig te ontwikkelen dat zoveel mogelijk energie wordt geproduceerd, zonder onaanvaardbare hinder voor omwonenden en andere functies nabij de locatie te veroorzaken. Ook hechten wij er veel waarde aan om alle belanghebbenden op een open wijze en tijdig te betrekken bij het plan. Dat is een intensief traject. Het verkrijgen en behouden van een geaccepteerd project is van belang voor het slagen van het plan en voor alle betrokkenen. 1 Zie http://pure-energie.nl/over-ons/onze-windmolens voor een totaaloverzicht van onze windparken. 1

Financieel participeren in een duurzaam energieproject komt steeds vaker voor. Raedthuys vindt het belangrijk om burgers en ondernemers te betrekken bij haar windparken en hen mee te laten profiteren van de opbrengsten van windenergie. Enerzijds omdat burgers meer betrokken (willen) worden bij de ontwikkeling van windparken in hun gemeente, anderzijds omdat investeringen duurzaam renderen. Raedthuys heeft investeringsproducten ontwikkeld voor zowel de burger met een kleine portemonnee, als de meer ervaren investeerder met een grote beurs. Het mes snijdt aan twee kanten; de burgers en investeerders ontvangen hun rendement en ons milieu vaart er wel bij. Als groenste energiebedrijf van Nederland 2 levert Raedthuys, onder het merk Pure Energie, duurzame energie op de markt. Wij produceren alleen groene energie, hebben al onze eigen duurzame opwekkers in Nederland staan en verkopen alleen energie die we zelf produceren. Meer informatie zie: www.raedthuys.nl / www.pure-energie.nl 2 Dit blijkt uit een onderzoek van de Consumentenbond, Greenpeace, Hivos en Natuur & Milieu (december 2014) 2

Mogelijkheden windenergie in Oss De noordzijde van de N329, bij het industrieterrein Elzenburg, is al langere tijd in beeld als locatie voor de realisatie van windmolens. In november 2005 stemde de gemeenteraad in met een windnota waarin o.a. het gebied nabij bedrijventerrein Elzenburg als mogelijke zoeklocatie voor windmolens is aangewezen. Deze locatie is dan ook nader onderzocht om windmolens te realiseren, maar radarverstoring gooide roet in het eten en voorkwam dat de procedure voor een windpark kon worden opgestart. Raedthuys heeft met haar ervaring op het gebied van windenergie en radarverstoring nogmaals geprobeerd om de ontwikkeling van windenergie in Oss vlot te trekken en een windturbinetype gevonden welke aan de eisen van Defensie voldoet. Ook is inmiddels de wetgeving voor radarverstoring ten gevolge van windturbines aangepast waardoor de verwachting is dat er meer mogelijkheden zijn ontstaan op de locatie Elzenburg. Op d.d. 26 juni 2014 is de locatie van windpark Weg van de Toekomst besproken in de Opiniecommissie Ruimte. De commissie was unaniem positief over de bijdrage die windenergie kan leveren aan de duurzaamheidsdoelstellingen van de gemeente Oss. Het bedrijventerrein Elzenburg De Geer en omgeving wordt nog steeds als een geschikte locatie voor een windpark gezien. Daarnaast was men van mening dat de gemeente haar gronden beschikbaar kan stellen als dat nodig is voor het initiatief, waarbij goed gekeken dient te worden hoe de windturbines op verschillende manieren iets voor de gemeente Oss kunnen betekenen. Afbeelding 1: Locatie zoeklocatie nabij Elzenburg (indicatief) 3

Beoordeling provincie Noord-Brabant De provincie Noord-Brabant staat in beginsel positief tegenover een windpark langs de Weg van de Toekomst. Daarbij geeft men aan dat het dient aan te sluiten op het bestaande bedrijventerrein. Belangrijkste aandachtspunt voor de provincie is dat gekeken moet worden naar aantasting en verstoring van EHS op lokaal niveau. Het nu voorgestelde plangebied voor Windpark Weg van de Toekomst (zie hierna afbeelding 5) ligt buiten de EHS. Indien blijkt dat er windturbines binnen de invloedsfeer van de EHS komen te liggen zal onderzocht moeten worden in hoeverre er maatregelen nodig zijn. Ook vraagt de provincie aandacht voor het cultuurhistorisch vlak van provinciaal belang de Beersche Overlaat. Gelet op de aansluiting die wordt gezocht bij het bestaand stedelijk gebied is het volgens Raedthuys mogelijk binnen het plangebied circa 6 windturbines te realiseren zonder dat de cultuurhistorische waarde van het gebied De Beersche Overlaat (openheid) wordt aangetast. Overige locaties Raedthuys heeft daarnaast op verzoek van de gemeente de overige mogelijkheden voor windenergie in de gemeente beoordeeld. In deze beoordeling is op verzoek van de gemeente met name aandacht geschonken aan eventuele mogelijkheden op of nabij bedrijventerrein Vorstengrafdonk en de locatie Nieuw Zevenbergen. Om een aantal redenen is de kans voor de realisatie van windturbines hier zeer klein. Bedrijventerrein Vorstengrafdonk Het bedrijventerrein Vorstengrafdonk bestaat uit een groot aantal nog uitgeefbare kavels. De realisatie van windturbines zal een invloed hebben op de mogelijkheden en daarmee verkoopwaarde van de kavels. Daarnaast bevinden zich binnen het plangebied meerdere gas- en hoogspanningsleidingen. Als vuistregel nemen we normaliter een afstand van minimaal 180 meter van windturbines tot dergelijke leidingen. Tevens liggen er rondom het bedrijventerrein nog een redelijk aantal woningen. Voor woningen hanteren we een afstand van circa 450 meter tot windturbines. Onderstaande uitsneden van de bestemmingsplankaart en risicokaart (afbeelding 2 en 3) geven een groot deel van de beschreven beperkingen weer. De aanwezige gasleidingen, verspreide woningbouw en bestemde bedrijfskavels komen duidelijk naar voren. 4

Afbeelding 2: Uitsnede kaart BP met uit te geven bedrijfskavels (paars) Afbeelding 3: Uitsnede risicokaart (exclusief aanwezige hoogspanningsleiding) 5

Voor de locatie Vorstengrafdonk hebben we de benodigde afstanden tot woningen en leidingen in afbeelding 4 ingetekend. Uit deze kaart blijkt dat er nauwelijks tot geen ruimte overblijft voor de inpassing van windturbines. De te nemen afstand tot (beperkt) kwetsbare objecten en doorgaande wegen is daarbij nog niet in kaart gebracht. Ook zijn er nog (beperkt) kwetsbare objecten in ontwikkeling. Afbeelding 4: Ingetekende zones tot woningen en leidingen Locatie Nieuw Zevenbergen De locatie Nieuw Zevenbergen is te kleinschalig om meerdere windturbines in te passen. Daarnaast zal de realisatie van windturbines niet samengaan met de huidige functie van het terrein. Er vindt al lang onderzoek plaats naar de geluidbelasting van het motorcrossterrein, ook in relatie tot eventuele intensivering van het gebruik van het terrein (regionaal crossterrein). Deze ontwikkeling is op zichzelf zeer complex. De omgeving wordt hiermee al belast. Het lijkt daarom niet verstandig in dit gebied een discussie over windturbines te starten. Conclusie Vanwege bovenstaande redenen zien wij geen kansen voor de realisatie van ten minste drie windturbines (eis vanuit het provinciale beleid) op of nabij het bedrijventerrein Vorstengrafdonk en Nieuw Zevenbergen. Daarnaast zijn de kansen langs de volledige N329 verkend. Echter maakt de parallel aan de N329 6

lopende hoogspanningsleiding en de bebouwde omgeving de inpassing van windturbines onmogelijk. Raedthuys is er van overtuigd dat de mogelijkheden nabij Elzenburg het meest kansrijk zijn. Daarom hebben wij al in 2010 een verzoek tot wijziging van het bestemmingsplan onderhands aan de gemeente verstrekt. Toen nog voor drie locaties op het bedrijventerrein Elzenburg. Eind 2013 is dit opgevolgd door een plan waarin een zoekgebied aan weerszijden van de Weg van de Toekomst in de nabijheid van het bedrijventerrein Elzenburg De Geer is aangegeven met mogelijkheden voor 10-12 windturbines. In 2015 is het Advies SROL over Windpark Weg van de toekomst aanleiding geweest om te komen tot dit plan van aanpak met het daarin opgenomen plangebied. 7

Ontwikkeling windpark Weg van de toekomst Raedthuys neemt het initiatief voor de ontwikkeling van Windpark Weg van de toekomst. Dit windpark past uitstekend binnen de gemeentelijke ambities in het kader van duurzaamheid waarbinnen ook windenergie een rol speelt. Raedthuys ziet wanneer rekening wordt gehouden met hetgeen is neergelegd in het Advies SROL over Windpark Weg van de toekomst, mogelijkheden om nabij industrieterrein Elzenburg circa 6 windturbines te realiseren. Op het bedrijventerrein bevinden zich bedrijven met hogere milieucategorieën. Het lijkt lastig om tussen de gevestigde bedrijven windturbines in te passen. Vandaar dat er is gezocht naar aanliggende gronden. Raedthuys kiest ervoor om binnen een vooraf ingekaderd plangebied de mogelijkheden voor windturbines te onderzoeken. Binnen onderstaand plangebied zien we mogelijkheden om circa 6 windturbines te realiseren. Het plangebied voorziet onder andere in de volgende uitgangspunten: - Windturbines worden gerealiseerd buiten de EHS; - Het windpark komt op en/of aansluitend aan het bedrijventerrein en de Weg van de Toekomst; - De windturbines komen op voldoende afstand van woningen; - Er is voldoende fysieke ruimte om circa 6 windturbines in te passen, waarbij de cultuurhistorische waarde van het gebied de Beersche Overlaat gerespecteerd wordt. Afbeelding 5: Plangebied met te betrekken percelen 8

De grondeigenaren binnen dit plangebied zullen benaderd worden om deel te nemen aan het initiatief voor het windpark Weg van de toekomst. Wanneer men bereid is om mee te doen aan het initiatief zal men een opstalovereenkomst aan gaan met Raedthuys. Vervolgens is het wat Raedthuys betreft bespreekbaar om de grondvergoedingen middels een verdeelsleutel onder alle betrokken grondeigenaren in het plangebied te verdelen. De grondvergoeding zou bijvoorbeeld naar verhouding van de ingebrachte hectaren verdeeld kunnen worden. Uitbreiding of verkleining van dit plangebied lijkt te allen tijde mogelijk. Momenteel valt nog niet exact te bepalen waar de windturbines kunnen worden gerealiseerd. We zijn namelijk afhankelijk van de medewerking van grondeigenaren. Daarnaast dienen er nog diverse milieuonderzoeken worden uitgevoerd die bepalend zijn voor het definitieve ontwerp. Bij de inpassing van de windturbines dient bij voorkeur te worden uitgegaan van de volgende uitgangspunten: - Windturbines met een ashoogte van circa 124 meter en een rotordiameter van circa 130 meter; - Afstand van ±450 meter tussen de turbines; - Voldoende afstand tot woningen (minimaal circa 450 meter); - Voldoende afstand tot bedrijfsgebouwen (circa 50 meter). Samenwerking Raedthuys wil graag samen met de grondeigenaren, de gemeente Oss en de provincie Noord-Brabant werken aan de realisatie van dit windpark. Het initiatief van Raedthuys past binnen de ambities in het kader van duurzaamheid van de gemeente Oss. We bieden de mogelijkheid aan inwoners van de gemeente Oss om te participeren in het project. Bij voorkeur doen wij dit laatste in samenwerking met de Energiecoöperatie Oss. Met de Energiecoöperatie heeft Raedthuys al goede gesprekken gevoerd om de mogelijke contouren van onze samenwerking te verkennen. Participatie van de omgeving bij het windpark Raedthuys vindt participatie van de omgeving bij het windpark essentieel. Hieronder zullen wij toelichten wat de visie is van Raedthuys en wat wij kunnen doen om participatie in te richten, zowel voor de procesparticipatie (communicatie van het plan) als de financiële participatie (verschillende vormen waarmee de omgeving financieel voordeel door het windpark krijgt). Raedthuys onderschrijft de Gedragscode Participatie en Communicatie Wind op Land (NWEA, Natuur&Milieu & Greenpeace, 2014 3 ). Procesparticipatie Raedthuys zet zich in om de omgeving bij het initiatief te betrekken. Op deze manier willen we zo veel mogelijk lokale acceptatie voor het windpark creëren. We hechten er veel waarde aan om alle belanghebbenden (omwonenden, maatschappelijke organisaties, ondernemers en overheden) op een open wijze te informeren en te betrekken bij het planproces. In overleg met de gemeente Oss wordt een participatieplan afgestemd. De inzet van communicatie is een intensief 3 Meer informatie over de gedragscode is te vinden op www.nwea.nl/gedragscode 9

traject, waarbij de focus op de woonkernen van Haren en van Gement en nabij gevestigde bedrijven ligt. Wij hechten belang aan persoonlijk en regelmatig contact en open, pro-actieve en vroegtijdige communicatie. De communicatie is een continu proces; zowel in de ontwikkelings-, bouw- als beheerfase. De eerste stap is voor ons om een goed beeld te krijgen van de betrokkenen bij het initiatief. Met name met de direct betrokkenen investeren wij in persoonlijk contact. Daarbij zoeken we ook naar mogelijkheden waarbij hen inspraak gegeven kan worden. Denk daarbij bijvoorbeeld aan mede bepalen van de vorm van financiële participatie zie hierna. Het participatieplan, waarin wordt aangegeven wie op welke manier en in welke mate wordt betrokken bij het initiatief, wordt dus in overleg vastgesteld. De middelen waarmee wij minimaal werken, zijn een projectwebsite, inloopmarkten, excursies en het aanbieden van financiële participatie. In samenspraak met het bevoegd gezag wordt de inzet en timing van communicatie afgestemd met de formele procescommunicatie. De gemeente wil door middel van informatie en consultatie rondes zo snel mogelijk de omgeving informeren over het initiatief. De gemeente en Raedthuys stellen hiervoor in gezamenlijkheid een plan op. Onderstaand schema geeft alvast de te doorlopen stappen weer. De komende tijd zullen deze verder worden uitgewerkt. Globale planning informatie en consultatie rondes 4 Beoordeling PvA door de gemeente Oss April 2015 Benaderen diverse belanghebbenden: Juni - - Uitvoering communicatieplan gemeente Oss (zie bijlage) oktober 2015 - Persoonlijke gesprekken direct omwonenden door Raedthuys (ongeveer 8 woningen) Consultatie klankbordgroep September / oktober 2015 Besluitvorming college/raad December 2015 / januari 2016 Graag betrekken wij de Energiecoöperatie Oss bij deze procesparticipatie. Zoals hiervoor aangegeven zijn er reeds verkennende gesprekken met de Energiecoöperatie gevoerd. Raedthuys heeft daarnaast een samenwerkingsovereenkomst gesloten met Ballast Nedam. Ballast Nedam is medeverantwoordelijk voor de aanleg van de Weg van de Toekomst en moet er zorg voor dragen dat de aanleg en het gebruik van deze weg CO2 neutraal is. Windturbines langs de Weg van de Toekomst kunnen hierbij een belangrijke rol spelen. Ballast Nedam kan Raedthuys ondersteunen bij de communicatie richting de op het bedrijventerrein gevestigde bedrijven. 4 De invulling van de omgevingscommunicatie wordt verder vorm gegeven tijdens het overleg tussen de gemeente en Raedthuys op 01-04-2015. 10

Financiële participatie Raedthuys is zeer ervaren in het opzetten en uitvoeren van financiële participatiemodellen voor windenergieprojecten. We streven naar een evenwichtige verdeling van de lusten en de lasten van het windpark. Raedthuys heeft ervaring met verschillende vormen van financiële participatie. In overleg wordt een participatievorm of een combinatie van vormen gekozen. Wij hebben ons gecommitteerd aan de Gedragscode Participatie en Communicatie Wind op Land (NWEA, Natuur&Milieu & Greenpeace, 2014). Het uitgangspunt dat Raedthuys hanteert voor bovenwettelijke bijdragen aan de omgeving, is een jaarlijkse financiële ruimte van 0,50 euro/mwh 5. Raedthuys heeft ervaring met verschillende financiële participatievormen die we ook kunnen aanbieden voor het windpark in Oss. Er kan in overleg gekozen worden voor één participatievorm of een combinatie van participatievormen. Oprichting / samenwerking met lokale energiecoöperatie Raedthuys werkt graag in een vroeg stadium samen met een lokale duurzame energie coöperatie. In overleg met de energiecoöperatie wordt bepaald in welke vorm zij betrokken worden bij het project. > Ter voorbeeld In Deventer wordt momenteel Windpark Kloosterlanden gebouwd. Wij werken hier samen met de lokale duurzame Energie coöperatie Deventer Energie. In het project Windpark Kloosterlanden heeft Raedthuys de ruimte geboden aan Deventer Energie om voor 25% mede-eigenaar te worden van het windpark. Het park is daarmee voor een deel daadwerkelijk in eigendom van inwoners uit de gemeente Deventer. Zie voor meer informatie www.deventerenergie.nl/wind. Oprichting windfonds Uit de bovenwettelijke bijdrage van 0,50 euro/mwh kan een lokaal windfonds worden gefinancierd. De verdeling van de gelden vanuit het windfonds, zal door een vooraf aangewezen bestuur jaarlijks worden toebedeeld aan bij voorkeur duurzame en lokale initiatieven. Wij zullen het bevoegd gezag vragen om uit de leges en OZB inkomsten uit het windpark ook een bijdrage aan het windfonds te leveren. Uitgifte van obligaties in de nabijheid van het windpark Sinds 1997 laat Raedthuys burgers en ondernemers participeren in door haar geïnitieerde duurzame energieprojecten. Voor haar windparken geeft de Raedthuys Groep sinds 2010 obligaties uit waarmee belangstellenden uit Nederland financieel kunnen deelnemen. De hoogte van de obligaties, de toetredingsregels en de looptijd worden in overleg vastgesteld. Deze onderdelen zijn afhankelijk van de financiële mogelijkheden van het windpark. Vaak kiezen we er voor om omwonenden een hogere rentevergoeding te geven. > Ter voorbeeld Bij Windpark Treurenburg in s-hertogenbosch is gekozen voor 400 obligaties in eenheden van 500,- om de toetreding voor iedereen mogelijk te maken met 5 De gedragscode hanteert een jaarlijks bedrag van 0,40-0,50 euro/mwh, Raedthuys draagt jaarlijkse 0,50 euro/mwh af aan de omgeving. 11

een rentepercentage van 5,5% en een looptijd van 5 jaar. De uitgifte van obligaties was binnen de inschrijvingstermijn ruim overschreden. Afname stroom Pure Energie De stroom die we opwekken met onze windparken en zonne-installaties verkopen we op de particuliere en zakelijke markt onder de naam Pure Energie. Pure Energie is door de Consumentenbond verkozen tot groenste energiebedrijf van Nederland. Alleen de groene stroom die wij zelf opwekken, wordt verkocht aan onze klanten. Het is voor omwonenden, ondernemers en hun werknemers mogelijk om middels Pure Energie stroom af te nemen van het windpark. Het is mogelijk dat er voor omwonenden een gereduceerd tarief wordt overlegd. 12

Meerwaarde windpark voor de gemeente Met 6 windturbines kan naar verwachting ongeveer 42.000.000 kwh per jaar aan duurzame elektriciteit worden geproduceerd. Deze productie is het equivalent van het verbruik circa 12.000 huishoudens. Dit betreft een schatting op basis van maximale afmetingen en is daarnaast mede afhankelijk van het type windturbine. De gemeente kan op verschillende wijzen profijt halen uit het windpark. Hieronder staan een aantal mogelijkheden opgesomd. Duurzaamheidsdoelstelling Met de realisatie van het windpark draagt de gemeente Oss bij aan de provinciale duurzaamheidsdoelstellingen. Daarnaast zal het windpark een belangrijk aandeel hebben in de verduurzaming van de gemeente. Inkomsten uit grondvergoeding De gemeente Oss is grondeigenaar van een aantal betrokken percelen bij het initiatief voor het windpark. Middels een jaarlijkse retributievergoeding haalt men hier inkomsten uit. Inkomsten uit leges Wanneer de gemeente de omgevingsvergunning voor het windpark verleent, kan de gemeente hiervoor eenmalig leges heffen. Onroerende zaakbelasting Windturbines hebben net als overige onroerende zaken een WOZ-waarde. Hierover kunnen gemeenten jaarlijks onroerende zaakbelasting heffen. Formele Procedure (p.m.) Om te komen tot de plaatsing van windturbines in het plangebied Windpark Weg van de Toekomst zullen nog veel stappen gezet moeten worden. Hieronder is ons procedurevoorstel en een globale planning opgenomen. Nadat de informatie- en consultatieronde is afgerond zal in overleg met de gemeente worden bekeken welke planologische procedure het beste doorlopen kan worden. Afsluiten opstalovereenkomst door gemeente met Raedthuys December 2015 / januari 2016 Nadere risico-analyse plangebied t.b.v. planologische maatregel en m.e.r. (onderzoek geluid, slagschaduw, Vanaf voorjaar 2016 externe veiligheid, radar etc.) Coördinatiebesluit door bevoegd gezag 2016 Ruimtelijke 6 en vergunningprocedure 2016-2017 Aanvraag SDE beschikking 2016-2017 Uitspraak Raad van State 2016-2017 Financial Close 2017 Bestellen windturbines 2017 Start bouw 2018 Windpark in exploitatie 2018 6 Keuze tussen bestemmingsplanprocedure en procedure middels omgevingsvergunning planologisch strijdig gebruik. 13

Vervolg Raedthuys ziet in het beschreven plangebied goede kansen voor de realisatie van windturbines. We gaan met de gemeente Oss in gesprek over de te nemen vervolgstappen om uiteindelijk windpark Weg van de Toekomst te realiseren. Daarbij wordt ook de samenwerking met de overige grondeigenaren binnen het plangebied gezocht. Samen met de gemeente kijken we naar de juiste invulling van het project en de te volgen procedure. 14

Bijlage 1: Communicatieplan gemeente Oss 15