22 januari 2015 Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid 1
Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de peilingen onder het EenVandaag Opiniepanel zijn na weging representatief voor zes variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2012. Panelleden krijgen ongeveer één keer per week een uitnodiging om aan een peiling mee te doen. Op de meeste onderzoeken respondeert 60 tot 70 procent van de panelleden. Over dit onderzoek Aan het onderzoek deden 25.000 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek vond plaats van 20 tot 22 januari 2015. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met onderzoeker Eva van Mossevelde: eva.van.mossevelde@eenvandaag.nl 2
Onderzoeksresultaten Hoe veilig voelt u zich over het algemeen in Nederland? Heel veilig 21% Tamelijk veilig 68% Niet zo veilig 9% Helemaal niet veilig 2% Weet niet / geen mening 0% Hoe veilig voelt u zich in het algemeen in Nederland op een schaal van 0 tot 100? 0 is heel erg onveilig en 100 is heel erg veilig. 72 Voelt u zich sinds de aanslagen in Frankrijk even veilig in Nederland, of niet? Ik voel me veel minder veilig dan daarvoor 7% Ik voel me een beetje minder veilig dan daarvoor 39% Ik voel me even veilig als daarvoor 53% Ik voel me een beetje veiliger dan daarvoor 0% Ik voel me veel veiliger dan daarvoor 0% Weet niet / geen mening 0% Sinds de gebeurtenissen in Frankrijk zijn sommige mensen waakzamer geworden op bepaalde openbare plekken uit angst voor een aanslag. Denk hierbij aan plekken waar veel mensen bij elkaar komen, zoals op treinstations of in demonstraties. Anderen zijn niet waakzamer geworden. Sinds de aanslagen in Frankrijk ben ik op openbare plekken Waakzamer dan daarvoor 24% Ongeveer even waakzaam gebleven 70% Minder waakzaam dan daarvoor 1% Weet niet / geen mening 4% Zijn er openbare plekken waar u zich sinds de aanslagen in Parijs minder op uw gemak voelt? Ja 25% Nee 66% Weet niet / geen mening 9% 3
Verwacht u dat er dit jaar een aanslag door radicale moslims wordt gepleegd in Nederland? Ja 56% Nee 20% Weet niet / geen mening 25% In hoeverre ervaart u de islam als een verrijking voor de Nederlandse cultuur? Heel erg verrijkend 3% Tamelijk verrijkend 13% Niet zo verrijkend 33% Helemaal niet verrijkend 45% Weet niet / geen mening 5% In hoeverre ervaart u de islam als bedreigend voor de Nederlandse cultuur? Heel erg bedreigend 21% Tamelijk bedreigend 34% Niet zo bedreigend 32% Helemaal niet bedreigend 12% Weet niet / geen mening 2% Vindt u de islamitische gemeenschap in ons land vooral een verrijking of een bedreiging voor de Nederlandse cultuur, of geen van beide? De islam is vooral een verrijking 13% De islam is vooral een bedreiging 44% Geen van beide 39% Weet niet / geen mening 4% Van elke 100 mensen in Nederland, hoeveel zijn er naar uw schatting moslim? 16 'Ik geloof dat de verschillende culturen en religies die we op dit moment in Nederland hebben, vreedzaam kunnen samenleven.' Mee eens 60% Mee oneens 32% Geen mening 8% 4
'Het verschil tussen moslims en niet-moslims is zo groot, dat zij elkaar nooit echt zullen begrijpen.' Mee eens 51% Mee oneens 42% Geen mening 7% 'Moslims moeten beter hun best doen om te integreren in de Nederlandse samenleving.' Mee eens 81% Mee oneens 10% Geen mening 8% 'Autochtone Nederlanders moeten meer open staan voor andere culturen zoals die van moslims.' Mee eens 48% Mee oneens 42% Geen mening 9% In hoeverre verwacht u dat de aanslagen in Frankrijk er toe leiden dat cartoonisten in Nederland voortaan voorzichtiger zullen zijn met wat ze tekenen? Of hebben de aanslagen geen invloed op cartoonisten? Cartoonisten worden veel voorzichtiger 11% Cartoonisten worden een beetje voorzichtiger 50% Cartoonisten worden niet voorzichtiger 30% Weet niet / geen mening 9% In hoeverre verwacht u dat de aanslagen in Frankrijk er toe leiden dat media in Nederland voortaan voorzichtiger zullen zijn met wat ze publiceren? Of hebben de aanslagen geen invloed op de media? Media worden veel voorzichtiger 11% Media worden een beetje voorzichtiger 47% Media worden niet voorzichtiger 34% Weet niet / geen mening 8% 5
In hoeverre verwacht u dat de aanslagen in Parijs er voor zorgen dat u zelf in het dagelijks leven voortaan voorzichtiger bent met wat u zegt? Of hebben de aanslagen geen invloed op wat u zegt? Ik zal veel voorzichtiger zijn 4% Ik zal een beetje voorzichtiger zijn 21% Ik zal niet voorzichtiger zijn 71% Weet niet / geen mening 4% Hoe ver gaat wat u betreft de vrijheid van meningsuiting? Mag iemand in Nederland alles zeggen, of zitten er grenzen aan? Vrijheid van meningsuiting is zo belangrijk dat mensen wat mij betreft mogen... Mee eens Mee oneens Geen mening Beledigen 39% 55% 6% Discrimineren 14% 80% 6% Haat zaaien 5% 90% 5% Oproepen tot geweld 2% 94% 4% Paus Franciscus heeft de aanslag op Charlie Hebdo veroordeeld. Hij vindt dat iedereen zijn of haar mening over zaken moet kunnen geven. Wel stelt hij daar grenzen aan: "Je kunt mensen niet uitlokken. Je kunt het geloof van anderen niet beledigen. Je kunt geen grappen maken over het geloof van anderen." Vindt u het wel of niet kunnen dat mensen het geloof van anderen beledigen? Dat vind ik niet kunnen 51% Dat vind ik wel kunnen 41% Geen mening 8% 'De vrijheid van meningsuiting is in Nederland te ver doorgeschoten.' Mee eens 36% Mee oneens 56% Geen mening 8% 6
Sommige moslims voelen zich beledigd door het publiceren van afbeeldingen waarin de profeet Mohammed belachelijk wordt gemaakt. 'Nederlandse media zouden de komende tijd terughoudend moeten zijn wat betreft publicatie van afbeeldingen waarop de profeet Mohammed belachelijk gemaakt wordt uit respect voor de gevoelens van moslims.' Mee eens 38% Mee oneens 54% Geen mening 8% 'Nederlandse media zouden de komende tijd terughoudend moeten zijn wat betreft publicatie van afbeeldingen waarop de profeet Mohammed belachelijk gemaakt wordt vanwege de kans op aanslagen door radicale moslims.' Mee eens 23% Mee oneens 68% Geen mening 9% Denkt u dat moslims meer of minder gevoelig zijn voor belediging van hun religie, dan mensen met een ander geloof? Vul aan: Moslims zijn volgens mij over het algemeen... Veel gevoeliger dan mensen met een ander geloof 67% Iets gevoeliger dan mensen met een ander geloof 16% Even gevoelig als mensen met een ander geloof 13% Iets minder gevoelig dan mensen met een ander geloof 0% Veel minder gevoelig dan mensen met een ander geloof 0% Weet niet / geen mening 4% Sommige politici noemen de islam 'een gewelddadige religie'. 'De islam is in essentie gewelddadig.' Mee eens 34% Mee oneens 52% Geen mening 14% 7
Mensen die sympathiseren met de daders van de aanslagen in Parijs kunnen wat de Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb betreft hun koffers pakken en 'oprotten'. Dat zei hij vorige week in Nieuwsuur. 'Mensen die sympathiseren met de daders van de aanslagen in Parijs kunnen wat mij betreft beter vertrekken uit Nederland.' Mee eens 87% Mee oneens 8% Geen mening 6% Afgezien van de inhoud van de boodschap van burgemeester Aboutaleb: Vindt u de manier waarop hij het brengt ("rot toch op") wel of niet kunnen? Ik vind het niet kunnen dat hij "rot toch op" zegt 12% Ik vind het wel kunnen dat hij "rot toch op" zegt 83% Weet niet / geen mening 5% Aboutaleb zei over de aanslagen in Parijs: "Het is erg belangrijk dat moslims hier massaal afstand van nemen. Sommige moslims hebben zich inderdaad publiekelijk gedistantieerd van de aanslagen in Parijs. Anderen vinden dit onzin, omdat zij vinden dat ze niks te maken hebben met de terroristen en zich daarom niet hoeven te verantwoorden. Vindt u dat moslims in Nederland openlijk afstand moeten nemen van de aanslagen in Parijs, of vindt u dat moslims in Nederland zich hiervoor niet hoeven te verantwoorden? Moslims in Nederland moeten afstand nemen van de aanslagen 54% Moslims in Nederland hoeven zich niet te verantwoorden voor de aanslagen 41% Weet niet / geen mening 5% 'Voor mij is er geen verband tussen de aanslagen in Parijs en moslims in Nederland.' Mee eens 44% Mee oneens 39% Geen mening 17% 8
In Brussel en Antwerpen worden kwetsbare locaties zoals ambassades, joodse instellingen en overheidsgebouwen sinds afgelopen weekend door het leger bewaakt. De Amsterdamse burgemeester Eberhard van der Laan gaf vorige week in De Wereld Draait Door aan dat hij liever geen militairen in het straatbeeld wil. Dit zei hij als reactie op het bericht dat Amsterdam één van de beoogde doelwitten is van terroristen. Bent u voor of tegen het inzetten van militairen op kwetsbare locaties in Nederland? Met kwetsbare locaties bedoelen we bijvoorbeeld grote stations en joodse instellingen. Daar ben ik voor 59% Daar ben ik tegen 29% Weet niet / geen mening 12% Er zijn partijen die vinden dat agenten die bepaalde objecten en gebouwen bewaken tegen terroristische aanslagen, beter moeten worden bewapend. Andere partijen vinden dat geen goed plan. Volgens sommige deskundigen zijn politieagenten niet getraind voor zwaardere geautomatiseerde wapens. Wat vindt u van het idee om politieagenten op kwetsbare locaties in Nederland zwaarder te bewapenen? Goed idee 60% Slecht idee 28% Weet niet 12% Wat doet het inzetten van militairen of het zwaarder bewapenen van politieagenten met uw veiligheidsgevoel? Ik voel me er veiliger door 32% Dat maakt niet uit voor mijn gevoel 42% Ik voel me er onveiliger door 23% Weet niet / geen mening 4% '(Potentiele) jihadgangers die van plan zijn om te gaan vechten voor IS moet verboden worden het land te verlaten.' Mee eens 27% Mee oneens 63% Geen mening 9% 9
'Jihadgangers die hebben gevochten voor IS moet verboden worden terug te keren naar Nederland.' Mee eens 89% Mee oneens 6% Geen mening 4% De volgende vragen zijn gesteld aan mensen die niet-moslim zijn: Hoe kijkt u over het algemeen aan tegen moslims in Nederland? Heel positief 4% Tamelijk positief 21% Neutraal 44% Tamelijk negatief 21% Heel negatief 10% Geen mening 1% Bent u sinds de aanslagen in Parijs positiever of negatiever gaan aankijken tegen moslims in Nederland of ongeveer hetzelfde? Veel positiever 0% Een beetje positiever 2% Ongeveer hetzelfde 68% Een beetje negatiever 19% Veel negatiever 10% Weet niet / geen mening 1% Heeft u regelmatig persoonlijk contact met moslims? We bedoelen contact dat het niveau van groeten overstijgt. Ja 38% Nee 60% Geen mening 3% Zou u meer contact willen met moslims? Ja 15% Nee 57% Weet niet 28% 10