Premasteropleiding Religie en levensbeschouwing Vrije Universiteit Amsterdam - der Godgeleerdheid - P Religie en levensbeschouwing - 2010-2011 Vrije Universiteit Amsterdam - der Godgeleerdheid - P Religie en levensbeschouwing - 2010-2011 I
Studiegids informatie voor de premasteropleiding Religie en levensbeschouwing. Klik op de onderstaande links om informatie over de vakken te bekijken. Of download de volledige studiegids als pdf met de knop Maak pdf van gehele opleiding. Vrije Universiteit Amsterdam - der Godgeleerdheid - P Religie en levensbeschouwing - 2010-2011 II
Inhoudsopgave Premaster Religie en levensbeschouwing afstudeerrichting Communicatie en media 1 PM R&L, Geestelijke Zorg in Org. 30 ECTS 1 Premaster Religie en levensbeschouwing afstudeerrichting Geestelijke zorg in organisaties 1 Premaster Religie en levensbeschouwing afstudeerrichting Islamitische geestelijke zorg 2 Premaster Religie en levensbeschouwing afstudeerrichting Islamitische jeugdzorg 2 Premaster Religie en levensbeschouwing afstudeerrichting Levensbeschouwelijke vorming 3 Premaster Religie en levensbeschouwing afstudeerrichting Verdieping Islam 3 Vak: Bachelorscriptie 4 Vak: Christendom 4 Vak: Ethische theorieën 5 Vak: Geschiedenis van de filosofie 6 Vak: Godsdienstfilosofie 7 Vak: Godsdienstpedagogiek 8 Vak: Godsdienstpsychologie/Godsdienstsociologie 9 Vak: Interculturele theologie 10 Vak: Islam en Europese cultuur 11 Vak: Media, Religie en Levensbeschouwing 12 Vak: Praktische theologie van de cultuur 13 Vak: Praktische theologie van zorgpraktijken 14 Vak: Religie en Levensbeschouwing interdisciplinair 15 Vak: Religies in een pluralistische cultuur 16 Vak: Religietheorieën 17 Vak: Seculiere levensbeschouw 17 Vak: Usul al-fiqh 18 Vak: Usul al-tafsir II 19 Vak: Voorbereiding scriptie 20 Vak: Wetenschapsfilosofie van de religie 21 Vrije Universiteit Amsterdam - der Godgeleerdheid - P Religie en levensbeschouwing - 2010-2011 III
Premaster Religie en levensbeschouwing afstudeerrichting Communicatie en media Vakken: Naam Periode Credits Code Bachelorscriptie Ac. Jaar (september) 6.0 G_SCRBA Ethische theorieën Periode 4 6.0 G_ETHTHEOR Geschiedenis van de filosofie Periode 2 6.0 G_GESCHFIL Godsdienstfilosofie Periode 1 6.0 G_GODSFIL Media, Religie en Levensbeschouwing Religie en Levensbeschouwing interdisciplinair Religies in een pluralistische cultuur Periode 5 6.0 G_MEDIARL Periode 1 6.0 G_RL_INTDIS Periode 2 6.0 G_RELPLUCUL Religietheorieën 3.0 G_BRELT Seculiere levensbeschouw Periode 4 6.0 G_SECLEBZING Voorbereiding scriptie Periode 5 6.0 G_VOOBASCR Wetenschapsfilosofie van de religie PM R&L, Geestelijke Zorg in Org. 30 ECTS 3.0 G_BWSREL Vakken: Naam Periode Credits Code Geschiedenis van de filosofie Periode 2 6.0 G_GESCHFIL Godsdienstfilosofie Periode 1 6.0 G_GODSFIL Godsdienstpsychologie/God sdienstsociologie Periode 4 6.0 G_GODPSYSOC Interculturele theologie Periode 6 3.0 G_INTCULTHE Praktische theologie van de cultuur Praktische theologie van zorgpraktijken Periode 5 6.0 G_PTCULT Periode 3 3.0 G_PTZORGPR Premaster Religie en levensbeschouwing afstudeerrichting Geestelijke zorg in organisaties Vakken: Vrije Universiteit Amsterdam - der Godgeleerdheid - P Religie en levensbeschouwing - 2010-2011 11-6-2012 - Pagina 1 van 22
Naam Periode Credits Code Bachelorscriptie Ac. Jaar (september) 6.0 G_SCRBA Ethische theorieën Periode 4 6.0 G_ETHTHEOR Geschiedenis van de filosofie Periode 2 6.0 G_GESCHFIL Godsdienstfilosofie Periode 1 6.0 G_GODSFIL Godsdienstpsychologie/God sdienstsociologie Praktische theologie van de cultuur Praktische theologie van zorgpraktijken Religie en Levensbeschouwing interdisciplinair Religies in een pluralistische cultuur Periode 4 6.0 G_GODPSYSOC Periode 5 6.0 G_PTCULT Periode 3 3.0 G_PTZORGPR Periode 1 6.0 G_RL_INTDIS Periode 2 6.0 G_RELPLUCUL Voorbereiding scriptie Periode 5 6.0 G_VOOBASCR Wetenschapsfilosofie van de religie 3.0 G_BWSREL Premaster Religie en levensbeschouwing afstudeerrichting Islamitische geestelijke zorg Vakken: Naam Periode Credits Code Bachelorscriptie Ac. Jaar (september) 6.0 G_SCRBA Christendom Periode 4 6.0 G_CHRIST Ethische theorieën Periode 4 6.0 G_ETHTHEOR Geschiedenis van de filosofie Periode 2 6.0 G_GESCHFIL Godsdienstfilosofie Periode 1 6.0 G_GODSFIL Islam en Europese cultuur Periode 5 6.0 G_ISLEURCUL Religietheorieën 3.0 G_BRELT Usul al-fiqh Periode 1 6.0 G_USULUFIQH Usul al-tafsir II Periode 2 6.0 G_USULUTAF2 Voorbereiding scriptie Periode 5 6.0 G_VOOBASCR Wetenschapsfilosofie van de religie 3.0 G_BWSREL Premaster Religie en levensbeschouwing afstudeerrichting Islamitische jeugdzorg Vakken: Vrije Universiteit Amsterdam - der Godgeleerdheid - P Religie en levensbeschouwing - 2010-2011 11-6-2012 - Pagina 2 van 22
Naam Periode Credits Code Bachelorscriptie Ac. Jaar (september) 6.0 G_SCRBA Christendom Periode 4 6.0 G_CHRIST Ethische theorieën Periode 4 6.0 G_ETHTHEOR Geschiedenis van de filosofie Periode 2 6.0 G_GESCHFIL Godsdienstfilosofie Periode 1 6.0 G_GODSFIL Islam en Europese cultuur Periode 5 6.0 G_ISLEURCUL Religietheorieën 3.0 G_BRELT Usul al-fiqh Periode 1 6.0 G_USULUFIQH Usul al-tafsir II Periode 2 6.0 G_USULUTAF2 Voorbereiding scriptie Periode 5 6.0 G_VOOBASCR Wetenschapsfilosofie van de religie 3.0 G_BWSREL Premaster Religie en levensbeschouwing afstudeerrichting Levensbeschouwelijke vorming Vakken: Naam Periode Credits Code Bachelorscriptie Ac. Jaar (september) 6.0 G_SCRBA Ethische theorieën Periode 4 6.0 G_ETHTHEOR Geschiedenis van de filosofie Periode 2 6.0 G_GESCHFIL Godsdienstfilosofie Periode 1 6.0 G_GODSFIL Godsdienstpedagogiek Periode 5 6.0 G_GODSPED Godsdienstpsychologie/God sdienstsociologie Religie en Levensbeschouwing interdisciplinair Religies in een pluralistische cultuur Periode 4 6.0 G_GODPSYSOC Periode 1 6.0 G_RL_INTDIS Periode 2 6.0 G_RELPLUCUL Religietheorieën 3.0 G_BRELT Voorbereiding scriptie Periode 5 6.0 G_VOOBASCR Wetenschapsfilosofie van de religie 3.0 G_BWSREL Premaster Religie en levensbeschouwing afstudeerrichting Verdieping Islam Vakken: Naam Periode Credits Code Bachelorscriptie Ac. Jaar (september) 6.0 G_SCRBA Vrije Universiteit Amsterdam - der Godgeleerdheid - P Religie en levensbeschouwing - 2010-2011 11-6-2012 - Pagina 3 van 22
Christendom Periode 4 6.0 G_CHRIST Ethische theorieën Periode 4 6.0 G_ETHTHEOR Geschiedenis van de filosofie Bachelorscriptie Periode 2 6.0 G_GESCHFIL Godsdienstfilosofie Periode 1 6.0 G_GODSFIL Islam en Europese cultuur Periode 5 6.0 G_ISLEURCUL Religietheorieën 3.0 G_BRELT Usul al-fiqh Periode 1 6.0 G_USULUFIQH Usul al-tafsir II Periode 2 6.0 G_USULUTAF2 Voorbereiding scriptie Periode 5 6.0 G_VOOBASCR Wetenschapsfilosofie van de religie 3.0 G_BWSREL Vakcode G_SCRBA (109001) Periode Ac. Jaar (september) der Godgeleerdheid prof. dr. M.C. de Boer kan onder begeleiding wetenschappelijk onderzoek doen; kan onderzoek in deze module schriftelijk presenteren. In deze module doet de student onder begeleiding onderzoek waarbij het thema gekozen in module Voorbereiding scriptie (109000) verder wordt uitgewerkt in een korte scriptie. studie. Scriptie. Afhankelijke van het thema van; de scriptie. Aanbevolen voorkennis Voorbereiding scriptie bachelor (109000). Overige informatie Docent is afhankelijk van het gekozen thema. Christendom Vakcode G_CHRIST (100015) Periode Periode 4 Vrije Universiteit Amsterdam - der Godgeleerdheid - P Religie en levensbeschouwing - 2010-2011 11-6-2012 - Pagina 4 van 22
der Godgeleerdheid prof. dr. B.J.G. Reitsma kan in grote lijnen een beeld geven van het ontstaan, de ontwikkeling en de verspreiding van het christendom; heeft een basale kennis van de kernthemas van het christelijk geloof; heeft een basaal inzicht in de verschillende vragen en kwesties die bij de kernthemas van het christelijk geloof aan de orde zijn; is in staat zich enigszins in te leven in de religieuze beleving van christenen, in alle diversiteit. De module christendom is één van de inleidingen in de grote wereldreligies in de bachelorfase van de opleiding Religie en levensbeschouwing. In een serie colleges wordt een globaal beeld gegeven van wat het christendom inhoudt. Daarbij wordt aandacht besteed aan de historische ontwikkeling van het christendom, aan kernthemas als God, Jezus Christus, de Heilige Geest, verlossing, de kerk. Ook worden feestdagen en rituelen bestudeerd, als ook verschillende verschijningsvormen van het christendom, ook in Nederland. Werk- en hoorcolleges, presentaties, literatuurstudie, papers, zelfwerkzaamheid, bezoek van een kerk. Presentatie en opdracht (40 %) en schriftelijk tentamen (60%). J. Hill De geschiedenis van het christendom, Kok (Kampen) 2008; A.McGrath en J.Hoek (red.), Handboek van het Christelijk geloof, uitgeverij Boekencentrum (Zoetermeer), 2008. Overige informatie Er geldt voor deze colleges een aanwezigheidsplicht; 20% van de colleges mag gemist worden. Het tentamen is een open boek tentamen. Ethische theorieën Vakcode G_ETHTHEOR (100105) Periode Periode 4 der Godgeleerdheid dr. A.K. Mosher dr. A.K. Mosher Vrije Universiteit Amsterdam - der Godgeleerdheid - P Religie en levensbeschouwing - 2010-2011 11-6-2012 - Pagina 5 van 22
De module Ethische Theorieën leidt de studenten in op het veld van de systematische reflectie op morele vraagstukken. Door kennis te nemen van de verschillende normatieve ethische theorieën, hun object en hun methode, krijgen studenten inzicht in de rationaliteit van morele oordeelsvorming. De ethische problematiek van Just War zal dienen als casus voor de beschrijving en analyse van ethische theorieën. De leerstof van de module bestaat uit het leren van belangrijkste stromingen en benaderingen in de normatieve ethiek in hun klassieke en hedendaagse vormen. Aan de orde komen, waar onder, Divine Command Theory, intuïtionisme, utilitarisme, Kant, Aristotelische deugdethiek en Machiavellianism. Verwerking opdrachten (60%), Schriftelijk tentamen (40%). Wordt door de docent ter beschikking gesteld. Overige informatie Aanwezigheidsverplichting (- 4 college uren). Geschiedenis van de filosofie Vakcode G_GESCHFIL (100006) Periode Periode 2 der Godgeleerdheid prof. dr. W.L. van der Merwe kan de kernbegrippen en grote hoofdproblemen van de onder 'inhoud' genoemde historische periodes benoemen en de belangrijkste ontwikkelingen schetsen die tot verandering van die periode heeft geleid; kan met behulp van kernbegrippen de kerngedachten en hoofdvragen noemen van de onder 'inhoud' genoemde filosofen in de geschiedenis van de westerse filosofie; kan de relevantie aangeven van deze kernbegrippen voor theologische onderwerpen zoals godsleer en de verhouding tussen geloof en rede; kan een aantal filosofische begrippen met elkaar vergelijken en onderscheid aangeven; is bereid te bespreken wat een bepaalde filosoof of filosofisch begrip betekent in relatie tot de eigen visie op de werkelijkheid. Thema: De geschiedenis van de westerse wijsbegeerte (focus: God in de filosofie) In dit vak behandelen we de geschiedenis van de westerse wijsbegeerte. Vrije Universiteit Amsterdam - der Godgeleerdheid - P Religie en levensbeschouwing - 2010-2011 11-6-2012 - Pagina 6 van 22
We staan daarbij regelmatig langer stil bij het thema God denken. De filosofen of stromingen waar de nadruk op ligt zijn: Plato, Aristoteles, Augustinus, van Aquino, Descartes, Hume, Spinoza, Kant, Hegel, Kierkegaard, Nietzsche, Heidegger, Levinas en Wittgenstein. Hoor- en werkcollege. Zie verder studiehandleiding, t. z. t. te vinden op Blackboard. Schriftelijk tentamen. Hans Joachim Störig, Geschiedenis van de Filosofie, laatste druk; Extra stof evt. t.z.t. op Blackboard. Godsdienstfilosofie Vakcode G_GODSFIL (105002) Periode Periode 1 der Godgeleerdheid drs. A.L. Vroom drs. A.L. Vroom 1) Kennis en Inzicht: a) begrijpt diverse vragen en posities van verschillende religies en levensbeschouwingen over mens, wereld en transcendentie en kent de configuratietheorie en het model van de 3 types en 6 functies; b) kent de verschillende lagen en invullingen van het begrip waarheid bespreken vanuit verschillende religies en levensbeschouwingen. 2) Toepassen Kennis en Inzicht: a) begrijpt diverse vragen en posities van verschillende religies en levensbeschouwingen over mens, wereld en transcendentie en kan hun onderlinge verschillen en overeenkomsten wat betreft transcendentie, mens en leven aanduiden en trefzeker weergeven en primaire teksten uit diverse religies en levensbeschouwingen met elkaar vergelijken aan de hand van de configuratietheorie en het model van 3 types en 6 functies; c) kan de verschillende lagen en invullingen van het begrip waarheid bespreken vanuit verschillende religies en levensbeschouwingen. 3) Oordeelsvorming: a) kan kritische vragen en argumenten geven voor eigen en andere visies op de diverse themas; b) kan een godsdienstwijsgerige positie formuleren over verschillende religies en levensbeschouwingen in relatie tot diverse varianten en dimensies van het waarheidsbegrip. 4) Communicatie: a) mondeling en schriftelijk communiceren over geloofsinhouden van zichzelf en anderen -schriftelijk en mondeling-, b) vragen stellen, naar vragen luisteren van medestudenten en daarop reageren; c) een wijsgerig gesprek voeren in balans tussen overtuiging, openheid, inleving en kritische zin. 5) Leervaardigheden: a) kan in het vervolg de wijsgerige vragen bij aangetroffen religies en levensbeschouwing stellen en ze systematisch Vrije Universiteit Amsterdam - der Godgeleerdheid - P Religie en levensbeschouwing - 2010-2011 11-6-2012 - Pagina 7 van 22
doordenken met beschikking over godsdienstwijsgerige theorie en model; b) kan een eigen visie verwoorden in zowel een particulier als een algemeen toegankelijk discours; c) is geoefend in het inter-religieuze wijsgerige gesprek. Kunnen een hindoevisie, een humanistische, een islamitische visie en een christelijke visie op de werkelijkheid tegelijk waar zijn? Wat is eigenlijk waarheid in relatie tot religie? Is dat complexer dan wel of niet? Het wijsgerige discours biedt een locus om te spreken over waarheid in het besef van diversiteit in het denken over mens en wereld in relatie tot transcendentie. Op college onderzoeken we wat zij te bieden heeft wanneer zij vertrekt vanuit een analyse van de verschillende religieuze tradities, en wat zij over waarheid te zeggen hebben, zelf. In beide gevallen komt de zelfreflectieve vraag op: hoe verhoudt zich dit overstijgend discours zelf tot het waarheidsbegrip hoe vindt zij haar weg tussen particularisme en universalisme? En aan de studenten de vraag: wat is waarheid voor u? En wat is de cash value van uw antwoord op deze vraag voor de plurale samenleving? met papers en presentaties; werkgroepen. Collegeopdrachten; tentamen. H.M. Vroom, A Spectrum of Worldviews: An introduction to philosophy of religion in a pluralistic world. in: Currents of Encounter series, Rodopi. (e vertaling ter kopieer in de bibliotheek); H.M. Vroom, Religies en de Waarheid, Kok Kampen 1988: te printen vanuit blackboard; overige teksten blackboard. Vereiste voorkennis Geschiedenis van de Filosofie (module 100006). (Voor premasters: lees vooraf aan dit college het eerste hoofdstuk van Religies en de Waarheid). Overige informatie Opkomstplicht 80 % voor zowel werk- als hoorcollege. Handleiding en literatuur voor het eerste college printen van blackboard. Maak ook de opdracht (geschatte tijdsbesteding: 4 uur, zie onder). Bestel de paperback van A Spectrum of Worldviews op tijd (levertijd is 6 weken omdat het een on demand-print is). Een exemplaar van de vertaling is nog verkrijgbaar in de bibliotheek: Waaier van Visies. OPDRACHT EERSTE COLLEGE 1) Bekijk de twee boeken (Spectrum of Worldviews en Religies en de Waarheid (en vat in één A4 samen: a) Leg de titels uit b) Leg uit wat de auteur met elk boek wil bereiken c) Wat verwacht je na dit te lezen zelf van het vak godsdienstfilosofie? 2) Denk na over de vraag hoe mensen van verschillende religies elkaar kunnen respecteren terwijl ze andere visies op het leven hebben. a) Wat is nu voor deze collegeseriejouw visie op de vraag naar de waarheid van verschillende religies? b) Op grond van welke visie op waarheid houd je deze visie? c) Als vertegenwoordigers vanuit andere levensbeschouwingen een analoge zouden visie hebben, hoe zou die ongeveer klinken? d) Zouden jullie samen een vredige samenleving kunnen opbouwen? Godsdienstpedagogiek Vrije Universiteit Amsterdam - der Godgeleerdheid - P Religie en levensbeschouwing - 2010-2011 11-6-2012 - Pagina 8 van 22
Vakcode G_GODSPED (105011) Periode Periode 5 der Godgeleerdheid dr. G.D. Bertram-Troost is in staat een godsdienstpedagogisch thema te onderzoeken en te beschrijven. Basiskennis van de godsdienstpedagogische theorieën en praktijken. Hoor - en werkcolleges, presentaties en begeleiding bij de individuele opdracht. Een uitgewerkt interview, groepspresentatie, een individueel paper en een recensie van een paper van een medestudent. Zie moduleboek op Blackboard; E.T. Alii, Godsdienstpedagogiek, Dimensies en spanningsvelden, Zoetermeer: Meinema, 2009; een keuze uit de godsdienstpedagogische literatuur in relatie tot een te onderzoeken en beschrijven probleem. Overige informatie 80 % aanwezigheid op college wordt verlangd. Als dit onverhoopt niet wordt gehaald kan de student om een aanvullende opdracht vragen. Godsdienstpsychologie/Godsdienstsociologie Vakcode G_GODPSYSOC (100085) Periode Periode 4 der Godgeleerdheid prof. dr. H.C. Stoffels dr. J.W. van Saane, prof. dr. H.C. Stoffels is in staat te omschrijven welke de belangrijkste benaderingen zijn van religie binnen de godsdienstpsychologie en de godsdienstsociologie (cognitieve vaardigheid); kan onderzoeksverslagen op dit terrein kritisch analyseren (cognitieve vaardigheid); heeft Vrije Universiteit Amsterdam - der Godgeleerdheid - P Religie en levensbeschouwing - 2010-2011 11-6-2012 - Pagina 9 van 22
kennis van enkele belangrijke klassieke teksten uit de godsdienstsociologie en de godsdienstpsychologie. In deze module staan klassieke teksten uit de godsdienstsociologie en de godsdienstpsychologie centraal. Vanuit deze klassieke teksten wordt een vverbinding gelegd met recent onderzoek. s en werkcolleges. Presentaties, individuele verslagen en eindverslag. J.W. van Saane en H.C. Stoffels. Reader Klassieke Teksten Godsdienstpsychologie / Godsdienstsociologie. Vrije Universiteit Amsterdam. Interculturele theologie Vakcode G_INTCULTHE (100011) Periode Periode 6 Credits 3.0 der Godgeleerdheid prof. dr. E.A.J.G. van der Borght prof. dr. E.A.J.G. van der Borght kan in grote lijnen een beeld geven van de ingrijpende gedaanteverandering die zich thans in de niet- westerse christenheid voltrekt; herkent de culturele verscheidenheid in de huidige christenheid In deze module staat de gedaanteverandering van het christendom in uiteenlopende culturele contexten centraal. Aan de hand van het voorbeeld van de verschillende Jezusbeelden in Afrika en Azië zal het Jezusbeeld vanuit een hindoeistische, boeddhistische, islamitische en Afrikaanse context ter sprake komen.. De module wordt afgerond d.m.v. a) een 15 minuten gesprek over de verplichte literatuur (een eigen selectie van 10 van de 19 hfdst. uit De niet-westerse Jezus) en b) een paper van 5 blz. over de kenmerken van de Jezusfiguur in een naar believen te kiezen islamitische, hindoeïstische, boeddhistische of Afrikaanse context. Naast de weergave van de kenmerken van deze context dient het paper aan het eind minimaal Vrije Universiteit Amsterdam - der Godgeleerdheid - P Religie en levensbeschouwing - 2010-2011 11-6-2012 - Pagina 10 van 22
3 vragen t.a.v. het betreffende Jezusbeeld te bevatten. In het paper moet ook staan welke literatuur anders dan de verplichte literatuur (in een omvang van min. 100 blz.) is verwerkt. Aan het paper moet een bijlage worden toegevoegd waarin kort in 1 `a 2 blz. een samenvatting wordt geven van de andere, niet in het eigen paper behandelde, maar wel tijdens het college besproken Jezusbeelden (c). De paperbesprekingen zullen plaatsvinden op het tijdstip dat voor het tentamen staat aangegeven. Precies een week voor dat tijdstip dient het paper bij de docent via Blackboard ingeleverd te zijn. Op een later tijdstip ingeleverde papers gelden als herkansing en zullen in herkansingweek worden nagekeken. M.E. Brinkman, De niet-westerse Jezus. Jezus als bodhisattva, avatara, goeroe, profeet, voorouder en genezer, Zoetermeer (Meinema) 2007, 372 blz. Islam en Europese cultuur Vakcode G_ISLEURCUL (100051) Periode Periode 5 der Godgeleerdheid dr. M. Aulad Abdellah kan zich enkele fundamentele begrippen en instrumenten van fiqh eigen maken. (met name: mazhab (wet & ethiek scholen), ijtihad (ontwikkeling nieuwe fatwa's), darûra (uitzonderingreglement bij noodzaak) en fiqh voor immigranten of fiqh voor minderheden; kan een essay van enkele pagina s schrijven over de maqasid al-sharia (filosofie van islamitische ethiek & jurisprudentie); kan een betoog houden over een actueel thema binnen de context van de islam zoals deze gebracht in Nederland vanuit islamitische landen en de recontextualisering in de e (West- Europese) cultuur. De module "Islam en Europese Cultuur" is van hoog niveau wat betreft islamitische ethiek (fiqh). Inhoud van de module bestaat uit twee delen: een theoretisch en een praktisch deel. Inhoud van het theoretische gedeelte is als volgt: Filosofie van de islamitische ethiek en jurisprudentie [Makasid alsharia], jurisprudentie met betrekking tot minderheden [fiqh alaqalliyât], jurisprudentie met betrekking tot actuele situaties [fiqh al-nawazil], de algemene regels om `moderne religieuze vraagstukken te behandelen, de islambeleving in Europa, actuele islamitische discussies in Nederland. Het praktische gedeelte is dynamisch en interactief. De inhoud wordt ieder jaar bepaald in overleg met de studenten. Elke student kiest een onderwerp en geeft hierover tijdens het college een presentatie. Dit Vrije Universiteit Amsterdam - der Godgeleerdheid - P Religie en levensbeschouwing - 2010-2011 11-6-2012 - Pagina 11 van 22
vindt plaats na het einde van het theoretische deel van de module. De studenten zullen enkele metatheorieën leren begrijpen die de achtergrond vormen voor de islamitische ethiek en wetgeving (fiqh) begrijpen en via zijn gekozen praktische vraagstukken leren de religie vanuit binnen perspectief te contextualiseren. Deze notie/heuristiek vormt een basisvisie voor hun toekomstige religieuze en professionele functie. De gekozen onderwijsvorm is een hoorcollege met gelegenheid van interactie in het theoretische deel van de module. Na de presentaties van de studenten, zullen de andere studenten en docent feedback geven. Presentatie & paper en schriftelijk tentamen. Het tentamencijfer wordt als volgt berekend: 12 % 6x college opdrachten ter voorbereiding 18 % casus als eindpaper 65 % schriftelijk tentamen 5 % actieve participatie tijdens de colleges en via blackboard, inzet. Mas`ud, M.H.: Islamic legal philosophy: a study of Abu Ishaq al-shatibi s life and thought. Islamabad-Pakistan 1977. Weeramantry CG 1984 reprinted; Alwani Taha Jabir al-. (2003)Towards a Fiqh for Minorities: Some Basic Reflections. London: IIIT. 156564400X; Extra stof via blackboard. Overige informatie Voorbereiden door lezen van teksten en collegemateriaal, aantekeningen maken, via blackboard discussiëren, opdrachten altijd op de tijd inleveren (verplicht). Aanwezigheid is een voorwaarde voor de deelname aan het tentamen. Collegeopdrachten dienen voor het betreffende college per e-mail ingeleverd te worden bij de docent dus, NIET via blackboard. Als een derdejaars vak is deze module een vervolg op fiqh (islamitische ethiek) modulen en behandelt hoge niveau usul al-fiqh kwesties van hoog niveau. Arabisch niveau 6 (30 EC) en afronding van de de module usul al-fiqh gelden als inschrijfeis voor deze module. Aanwezigheid tijdens de colleges is verplicht. Media, Religie en Levensbeschouwing Vakcode G_MEDIARL (100086) Periode Periode 5 Vrije Universiteit Amsterdam - der Godgeleerdheid - P Religie en levensbeschouwing - 2010-2011 11-6-2012 - Pagina 12 van 22
der Godgeleerdheid dr. J.H. Roeland dr. J.H. Roeland verwerft basiskennis van de hedendaagse mediamaatschappij en van de wijze waarop media beelden van mens, religie en samenleving construeren; is in staat te komen tot zelfstandige, kritische beoordeling van mediaproducten en maatschappelijke debatten over media. In de module wisselen hoorcolleges over mediapsychologie, werkgroepbijeenkomsten rond casussen uit de media en individuele opdrachten elkaar af. Werkcolleges, hoorcolleges, presentaties, tussentijdse papers. Werkgroepopdrachten en presentaties, individuele tussentijdse opdrachten en een schriftelijk take-home tentamen. David Giles (2003). Media Psychology. London: Lawrence Erlbaum Associates; een journalistieke bijdrage die via Blackboard bekend gemaakt wordt. Praktische theologie van de cultuur Vakcode G_PTCULT (100104) Periode Periode 5 der Godgeleerdheid dr. A.M. Lanser-van der Velde dr. A.M. Lanser-van der Velde, dr. S. Stoppels verwerft inzicht in kenmerkende patronen en processen van de huidige cultuur (cognitieve vaardigheid); verwerft enige kennis van perspectieven en spanningsvelden binnen de praktische ecclesiogie (cognitieve vaardigheid); verwerft enige basiskennis op het gebied van de godsdienstpedagogiek (cognitieve vaardigheid); is in staat een gegronde bijdrage te leveren aan discussies over algemeen praktischtheologische vraagstukken, kerkopbouwkundige spanningsvelden en godsdienstpedagogische vragen in relatie tot de hedendaagse cultuur (oordeelsvorming en communicatieve vaardigheid). De module behandelt zowel grondvragen op het vlak van praktischtheologische basistheorie als binnen twee subdisciplines binnen de Vrije Universiteit Amsterdam - der Godgeleerdheid - P Religie en levensbeschouwing - 2010-2011 11-6-2012 - Pagina 13 van 22
praktische theologie, te weten de godsdienstpedagogiek en de praktische ecclesiologie. studie, opdrachten voor colleges, schrijven eindpaper Actieve voorbereiding van en deelname aan colleges (1), eindpaper (2) en recensie eindpaper collega-student (3). Voorlopige opgave, zie ook Blackboard: Rein Brouwer e.a., Levend lichaam. Dynamiek van christelijke geloofsgemeenschappen in Nederland, Kampen: Kok 2007; E.T. Alii, Godsdienstpedagogiek, Dimensies en spanningsvelden, Zoetermeer: Meinema, 2009. Aanvullende literatuur wordt via Blackboard bekend gemaakt. Praktische theologie van zorgpraktijken Vakcode G_PTZORGPR (100110) Periode Periode 3 Credits 3.0 der Godgeleerdheid dr. E.C.T. de Jongh dr. E.C.T. de Jongh heeft basiskennis van praktisch-theologisch relevante zorgpraktijken, waaronder geestelijke en diaconale zorg; kan theologisch reflecteren op zorgpraktijken en hun intrinsieke levensbeschouwelijke en morele dimensie; heeft de vaardigheid om zorgpraktijken praktischtheologisch te evalueren in het licht van een normatieve christelijke traditie. Grondbegrippen en stromingen praktische theologie; geschiedenis praktische theologie; pastoraat en geestelijke verzorging; geestelijke verzorging en zingeving; zorgpraktijken; presentie en interventie; morele verwonding en vergeving; ethische vragen: respect, bemoeizorg, geheimhouding. s, referaat, interviews, literatuurstudie. Tentamen (70%), referaat (30%) Ganzevoort, R. en J. Visser (2007), Zorg voor het verhaal, Zoetermeer: Meinema (hoofdstukken 1-3, 8); Reader (zie blackboard). Overige informatie Vrije Universiteit Amsterdam - der Godgeleerdheid - P Religie en levensbeschouwing - 2010-2011 11-6-2012 - Pagina 14 van 22
Het referaat wordt in kleine groepjes voorbereid. Deelname aan de referaatgroepen is verplicht. Religie en Levensbeschouwing interdisciplinair Vakcode G_RL_INTDIS (100018) Periode Periode 1 der Godgeleerdheid dr. L. Minnema dr. L. Minnema is in staat om de inhoudelijke en interdisciplinaire complexiteit van het studieveld `De plaats en de rol van lichamelijkheid in verschillende religieuze en levensbeschouwelijke tradities zelfstandig te verkennen zonder in het studieveld te verdwalen; is in staat om deze complexiteit in opdrachten te verwerken; is in staat om binnen de beschikbare tijd het onderwerp naar keuze afbakenen, een bijpassende vraagstelling formuleren en stapsgewijs uitwerken tot een bondige beschouwing met bronvermelding (paper). Deze module `Religie, levensbeschouwing interdisciplinair gaat over de plaats en de rol van lichamelijkheid in de verschillende religieuze en levensbeschouwelijke tradities. Daarbij staan de volgende vragen centraal: Hoe wordt lichamelijkheid ervaren? Wordt het lichaam gecultiveerd? Welke rol speelt het lichaam in welke rituelen? Hoe wordt in de diverse tradities over het menselijk lichaam gedacht? Welke rol spelen opvattingen over lichamelijkheid in religieuze tradities? Waar zijn botsingen aan te wijzen tussen religieuze opvattingen over lichamelijkheid en opvattingen die normatief zijn in een moderne geseculariseerde samenleving? Hoe wordt variatie in sexueel gedrag sociaal gehonoreerd of getolereerd? Los daarvan zullen verplichte werkbezoeken worden afgelegd aan een kerk, mandir, moskee, synagoge en vihara om ter plaatse met vertegenwoordigers van de betreffende gemeenschap te spreken. Werkcolleges aan de hand van schriftelijke inbreng en groepsdiscussie door de studenten; de werkcolleges zijn ten dele opgezet als probleemgestuurd onderwijs, en begeleiden het gelijktijdig schrijven van wekelijkse papers over een eigen keuzeonderwerp. Toetsing vindt plaats d.m.v. schriftelijke opdrachten, mondelinge presentaties en een schriftelijk verslag van de werkbezoeken aan kerk, mandir, moskee, synagoge en vihara. Vrije Universiteit Amsterdam - der Godgeleerdheid - P Religie en levensbeschouwing - 2010-2011 11-6-2012 - Pagina 15 van 22
Grotendeels afhankelijk van het eigen keuzeonderwerp per wekelijks wisselende thuisopdracht, in overleg met de docent. Overige informatie De studiehandleiding voor deze module moet worden gedownload vanaf Blackboard (zie daar onder Course Documents). Religies in een pluralistische cultuur Vakcode G_RELPLUCUL (105004) Periode Periode 2 der Godgeleerdheid dr. L. Minnema dr. L. Minnema is in staat patronen te herkennen en te verwoorden in de wijze waarop religie en groepsidentiteit op elkaar kunnen inwerken, gezien vanuit de optiek(en) van de culturele antropologie en sociologie. Dit blijkt uit het kunnen uitvoeren van opdrachten waarvoor zelfwerkzaamheid wordt gevraagd, het deelnemen aan groepssessies, het opzoeken van materiaal in de bibliotheek, mediatheek en via deskundigen; is in staat om binnen de beschikbare tijd het onderwerp naar keuze af te bakenen, een bijpassende vraagstelling te formuleren en stapsgewijs uit te werken tot een bondige beschouwing met bronvermelding (paper). Drie thema's die allemaal verband houden met religie (of levensbeschouwing) en groepsidentiteit: de relatie religie/etniciteit, de relatie religie/syncretisme, de relatie religie/fundamentalisme. Keuzeonderwerpen binnen deze overkoepelende thema's. De nadruk ligt op de sociaal-wetenschappelijke benaderingen. Werkcolleges aan de hand van schriftelijke inbreng en groepsdiscussie door de studenten; de werkcolleges zijn ten dele opgezet als probleemgestuurd onderwijs, en begeleiden het gelijktijdig schrijven van één paper over een eigen keuzeonderwerp. Paper. Tijdens de collegeperiode bovendien participatie en korte thuisopdrachten. Grotendeels afhankelijk van het eigen keuzeonderwerp, in overleg met de docent. Vrije Universiteit Amsterdam - der Godgeleerdheid - P Religie en levensbeschouwing - 2010-2011 11-6-2012 - Pagina 16 van 22
Overige informatie De studiehandleiding voor deze module moet worden gedownload vanaf Blackboard (zie daar onder Course Documents). Religietheorieën Vakcode G_BRELT () Credits 3.0 der Godgeleerdheid drs. A.L. Vroom 1) Kennis en Inzicht: a) kan de globale ontwikkelingslijn benoemen in de studie van de religie; b) kent de zeven behandelde religietheorieën. 2) Toepassen Kennis en Inzicht: a) kan de origine van een gegeven positie aangaande de studie van religie aangeven; b) kan in kernbegrippen de zeven behandelde religietheorieën gebruiken bij de analyse van een religieus fenomeen. 3) Oordeelsvorming: a) kan de verschillende methodes tot bestudering van religie kritisch bespreken en b) discussies voeren over enkele kernthemas (insider/outsider; normatief/descriptief) en kan zo c) een begin van een mogelijke eigen visie op het eigen vakgebied formuleren. 4) Communicatie: a) kan de eigen visie verwoorden in relatie tot de visie van een ander; b) kan een theorie toepassen op een casus in een pakkende heldere presentatie. 5) Leervaardigheden: kan bij academische en openbare discussies over reiigie detecteren welke veronderstellingen er een rol in spelen over wat religie is en hoe je dit het beste kunt verstaan, duiden en interpreteren. De ontwikkeling van de godsdienstwetenschap in het perspectief van de wetenschapsfilosofie. Hoor- en werkcollege (theorie weergeven, toepassen, presenteren, kritisch bespreken). Tentamen. D.L. Pals, Eight Theories of Religion, Oxford: Oxford University Press 2005 collegestof (aantekeningen); stof via Blackboard; Voor islam-premaster die geen Engels lezen: collegestof, opdrachten van anderen over Pals, plus OthO-module, te kopiëren via docent; eigen casus inbrengen over het thema: ascese; zie blackboard voor de opdracht voor college 1. Seculiere levensbeschouw Vakcode G_SECLEBZING (105010) Periode Periode 4 Vrije Universiteit Amsterdam - der Godgeleerdheid - P Religie en levensbeschouwing - 2010-2011 11-6-2012 - Pagina 17 van 22
der Godgeleerdheid prof. dr. W. Stoker prof. dr. W. Stoker kan de verschillende seculiere levensbeschouwingen benoemen en in hun verschijningsvorm globaal beschrijven; kan enkele onderdelen uit de theorie van de levensbeschouwing benoemen; kan uitleggen waar het in levensbeschouwing om gaat en welke vormen van levensbeschouwing er zijn; kan de verschillende visies op de verhouding seculiere en religieuze levensbeschouwing analyseren; kan argumenten noemen in het debat over relgieuze terreur; kan een presentatie houden. 1. Overzicht van seculiere levensbeschouwingen: humanisme, nihilisme, marxisme, nationalisme en fascisme; 2. de theorie van de levensbeschouwing en zingeving; 3. een casus: religieuze terreur. Schriftelijk of mondeling tentamen, afhankelijk van het aantal studenten. J.E. Smith, Quasi-Religions. Humanism, Marxism and Nationalism, New York 1994; W. Stoker, Is the Quest for Meaning the Quest for God?, A'dam-New York 1996; J.Habermas & J.Derrida, Filosofie in een tijd van terreur: gesprekken met G. Borradori. Klement/Pelckmans: Kampen/Kapellen 2003; collegestof (handleiding en uitgedeelde artikelen o.a. Religie in een seculiere tijd over Charles Taylors A Secular Age; aanbevolen literatuur: artikelen uit Geloven in het publieke domein 2006 (W.B.H.J. van de Donk e.a. red.) hoofdstuk 1, 2, 5, 6, 7, 11, (321-336), 18. www.wrr.nl. Overige informatie Aanwezigheidsplicht: 80% Usul al-fiqh Vakcode G_USULUFIQH (100044) Periode Periode 1 der Godgeleerdheid dr. M. Aulad Abdellah dr. M. Aulad Abdellah Vrije Universiteit Amsterdam - der Godgeleerdheid - P Religie en levensbeschouwing - 2010-2011 11-6-2012 - Pagina 18 van 22
kan een beschrijving geven van de methodiek van de jurisprudentie (Usul al- Fiqh) in hoofdlijnen; kan de belangrijkste publicaties van de islamitische geleerden op dat gebied noemen en kort beschrijven; kan op grond van allerlei bestaande technieken binnen deze wetenschap, de religieuze voorschriften afleiden; kan antwoord geven op enkele gangbare rechtsgeleerde vragen die betrekking hebben op onze samenleving; kan uitleggen wat de fiqh betekent bij de toepassing van de islam in het dagelijks leven als kennis voor de praktijk; kan uitleggen waarom de fiqh niet moet worden opgevat als een enge interpretatie van wetjes en regeltjes. Kennismaking met de geschiedenis en de ontwikkelingen van de fiqh: de geschiedenis van wetscholen (Madahib). Uitleg over de belangrijkste technische begrippen van deskundigen op het gebied van Usul al- Fiqh. De categorieën van: al- Hukm al - Taklifi. De categorieën van: al- Hukm al - Wad'i. De consensus (al- idjma). De analogie (al - qiyas). De bronnen van de Usul- al- Fiqh en de Fiqh. Hoor- en werkcolleges. opdrachten maken, presentatie houden. Schriftelijk tentamen (75%) opdrachten (15%), presentatie (10%). Verplichte literatuur: Mohammed Hashim Kamali, Principles Of Islamic Jurisprudence, The Islamic Texts Society, 2003, Blz. 1-351; Dr. Wahba, Al-zohaili, Usul Al-Fiqh Al-Islami, Dar al-fikr, Beiroet, 1989, deel 1, pp. 15-114. pp 414-728; Aboe bakr, al-jasas, Al-Idjma, daar Al-Montakhab Al-Arabi, 1993.; Th.W. Juynboll. Handleiding tot de betekenis van de Mohammedaanse wet volgens de leer der Sjafiitische school, Leiden, 1930. Deel 1. pp. 16-51; Abdel karim zydan, Al-Wjajiz Fi Usul Al-Fiqh, Beiroet, Moasasat Al-Risalah, 2002; Aantekeningen colleges. Aanvullende literatuur: Ruud Peter, `Inleiding tot Usul Al-Fiqh (en rechtsscholen: Eigen karakter van -Sjarie'a' in: Islam. Norm, Ideaal en werkelijkheid', 1984, pp. 167-176; Mischael Mumisa, Islamic law, Theory, Interpretation, Omana Publications, first Edition. Usul al-tafsir II Vakcode G_USULUTAF2 (100050) Periode Periode 2 der Godgeleerdheid dr. Y.A.I.A. Ellethy dr. Y.A.I.A. Ellethy Vrije Universiteit Amsterdam - der Godgeleerdheid - P Religie en levensbeschouwing - 2010-2011 11-6-2012 - Pagina 19 van 22
heeft globale kennis en inzicht in het ontstaan en de ontwikkeling van de verschillende methoden van koranexegese; kan oorspronkelijke tafsirteksten lezen, in essentie te begrijpen, uitleggen en relateren aan theoretische kennis; in staat aan de hand van een woordenboek de koranteksten (uit het Arabisch) te vertalen en de tekst in de context te analyseren; kan zelfstandig verschillen tussen uiteenlopende vertalingen van de koran verklaren vanuit de grammatica, exegese, parallelle plaatsen in de koran en het streven van de vertaler om de Arabische tekst voor een beoogde lezerskring begrijpelijk te maken. De relatie tussen Arabisch en Korantafsir (vroeger en nu). Verschillende culturen en verschillende tafsir. De geschiedenis van de koranexegese: klassieke en moderne tafsir. De plaats van de profeet en zijn metgezellen in de tafsir. Tafsir en I'tihad. Tafsir en Oriëntalisme. Scholen, methoden en richtingen van tafsir, interpretatie, exegese, hermeneutiek en vertaling van de Koran. De reden van meningsverschillen in de koranuitleg. Hoor- en werkcolleges met schriftelijke opdrachten. Schriftelijk tentamen (65%) + eindpaper met opdrachten (35%). al-tabarî, Abû Ga'far Muhammad B. Garîr. The commentary on the Qur'ân. Translation of Jâmi' al-bayân 'an ta'wîl ây al-qur'an). Oxford University Press. 1989; Ljamai, A. Inleiding tot de studie van de Koran: ontstaansgeschiedenis en methodes van de koranexegese. Zoetermeer. 2005; Versteegh, Kees, Arabic grammar and Qur'anic exegesis in early Islam, Leiden: Brill, 1993; Philips B, Usoel at-tafseer, 2005; Watt W., Inleiding tot de koran, 1970 (hoofdstuk 10e en 11e); Cerrahoglu I., Tafsier usulü (hoofstuk, III.), 1983 (Turks); Wessels A., De koran verstaan, 1986 pp. 9-19; Een e koran vertaling; collegestof (Arabische exegeseteksten uit verschillende kalssieke en moderne tafasir). Aanbevolen voorkennis Usul-al-Tafsir I, Arabisch VI, Kalam en Inleiding in de Koran en Hadith I. Overige informatie Aanwezigheidsplicht: 80%. Voorbereiding scriptie Vakcode G_VOOBASCR (109000) Periode Periode 5 Vrije Universiteit Amsterdam - der Godgeleerdheid - P Religie en levensbeschouwing - 2010-2011 11-6-2012 - Pagina 20 van 22
der Godgeleerdheid dr. P.M. Wisse dr. A. Goudriaan heeft de doelstelling van de scriptie geformuleerd; heeft de opzet van de scriptie op hoofdlijnen geformuleerd; kent de methode op basis waarvan zij de scriptie gaan vormgeven; heeft een eerste aanzet tot de scriptie gemaakt. Deze module begeleidt de student bij de opzet van de afsluitende scriptie. Seminar. Scriptie-opzet. Afhankelijk van het te kiezen scriptie onderwerp. Overige informatie Het volgen van deze module is een voorwaarde voor het starten met het schrijven van de bachelorscriptie (109001). Wetenschapsfilosofie van de religie Vakcode G_BWSREL () Credits 3.0 der Godgeleerdheid drs. A.L. Vroom Voor het onderdeel Argumentatie kan de student: 1) Kennis en Inzicht: snapt de structuur van een argumentatie 2) Toepassen Kennis en Inzicht: kan een argumentatie in een tekst opsporen en analyseren. 3) Oordeelsvorming: kan een oordeel vormen over de juistheid van de vorm en inhoud van een argumentatie en kan deze onderscheiden. 4) Communicatie: kan zich wijsgerig precies uitdrukken bij de analyse van argumentaties. 5) Leervaardigheden: krijgt oog voor de rol van argumentaties in teksten. Voor het onderdeel Encyclopedie II kan de student: 1) Kennis en Inzicht: kent de kernbegrippen van de wetenschapsfilosofie van de geesteswetenschappen (hermeneutiek). 2) Toepassen Kennis en Inzicht: kan hermeneutische kernbegrippen toepassen. 3) Oordeelsvorming: Vrije Universiteit Amsterdam - der Godgeleerdheid - P Religie en levensbeschouwing - 2010-2011 11-6-2012 - Pagina 21 van 22
kan een hermeneutische strategie beoordelen. 4) Communicatie: kan een hermeneutische analyse schriftelijk communiceren. 5) Leervaardigheden: is zich bewust van de subjectiviteit en structuren van het verstaansproces. Thuisopdrachten, hoorcollege, werkcollege en literatuurstudie. Het cijfer vindt plaats op grond van een tentamen. Zie Blackboard Vrije Universiteit Amsterdam - der Godgeleerdheid - P Religie en levensbeschouwing - 2010-2011 11-6-2012 - Pagina 22 van 22