identificatie opleiding Marketing modulenaam Bedrijfsbeheer - economie, financieel management en kostprijscalculatie code module A3 Geldig vanaf 01/09/2015 aantal lestijden 120 studiepunten structuurschema / volgtijdelijkheid link: structuurschema marketing inhoud link leerplan: leerplan marketing Deel boekhouden: Wat is boekhouden? o Gebruikers van boekhoudinformatie o Financial versus management accounting o Wettelijke basis o De band tussen boekhouding en fiscaliteit De balans o Definitie o De balansindeling o Oefeningen o Balansrekeningen o Boekingsprincipes o Proef- en saldibalans o Oefeningen De resultatenrekening o Resultatenrekeningen o Boekingsprincipes o Werken met balans- en resultatenrekeningen o Oefeningen o Indeling van de resultatenrekening o Bestemming van het resultaat Minimum algemeen rekeningstelsel o Omschrijving o Indeling o Minimum wettelijk algemeen rekeningstelsel o Gebruik van het minimum wettelijk algemeen rekeningstelsel o Oefeningen Overzicht van de toepassing van de wetgeving voor ondernemingen De inventaris o Wettelijke bepalingen o Streefdoel van de inventaris o Omvang van de inventaris o Verantwoordelijkheid o Tijdstip van de inventaris o Aanpassing van de boekhouding o Waarderingsregels o Vastleggen van waarderingsregels 1
o Het begrip waarde o Algemene beginselen o Aanschaffingswaarde o Marktwaarde o Fair value o Boekwaarde o Nominale waarde o Afschrijvingen o Waardeverminderingen o Voorzieningen o Herwaarderingen o Waarderingsregels Resultaatverwerking o Wijze van voorstelling van de balans o Het te verwerken resultaat en de soorten toekenningen o Overige wettelijke bepalingen o Toekenning aan de wettelijke reserve Schema s en goedkeuring van de jaarrekening Vastleggen en goedkeuren van de jaarrekening o Rol van het bestuursorgaan o Rol van de commissaris o Controlebevoegdheid indien geen commissaris werd benoemd o Rol van de algemene vergadering Bekendmaking van de jaarrekening Praktijkvoorbeelden De belasting over de toegevoegde waarde o Definitie o Belangrijke begrippen o De verkoopcyclus o De aankoopcyclus Kostprijscalculatie o Traditionele kostprijscalculatie: De opslagmethode De kostenplaatsenmethode o ABC-analyse Deel Economie: Consumentengedrag Inleidende begrippen o Behoefte o Schaarste o Nuttigheid en keuzeprobleem De keuze van de optimale goederencombinatie o De indifferentiecurven o De budgetlijn o Het evenwicht van de consument De afleiding van de vraagcurve o De individuele vraagcurve o De prijselasticiteit van de vraag o De inkomenselasticiteit van de vraag Oefeningen Producentengedrag De bepaling van de optimale productiegrootte o Productieverloop o Kostenverloop o Opbrengstenverloop 2
o Marginale en structurele productiebeslissing De afleiding van de aanbodcurve o De individuele aanbodcurve o De prijselasticiteit van het aanbod Oefeningen Het marktevenwicht en de verschillende marktvormen o Prijsvorming bij volkomen concurrentie Kenmerken Vorming van de marktprijs o Prijsvorming bij onvolkomen concurrentie o Monopolie Kenmerken Vorming van de marktprijs o Monopolistische concurrentie Kenmerken Vorming van de marktprijs o Oligopolie Kenmerken Vorming van de marktprijs Andere doelstellingen dan winstmaximalisatie Oefeningen Macro-economische grootheden Geld en inflatie o Functies van geld o Uitgifte van chartaal geld o Girale geldschepping o Geldhoeveelheid o Begrip inflatie o Indexcijfer der consumptieprijzen o Hoe ontstaat inflatie o Gevolgen van inflatie o Evolutie van inflatie Berekening van de economische activiteit o Nationaal product, nationaal inkomen, binnenlands product o Economische groei o Conjunctuur Werkloosheid o Vormen en oorzaken van werkloosheid o Bestrijding van werkloosheid Begrotingssaldo Betalingsbalanssaldo begincompetenties voldoen aan de decretale voorwaarden van het volwassenenonderwijs er wordt geen specifieke voorkennis vereist begincompetenties verworven hebben van: aanbevelingen: 3
eindcompetenties de volgende eindcompetenties worden bereikt: DEEL BOEKHOUDEN: Cursisten kunnen het begrip boekhouden verklaren, de noodzaak en het belang ervan aantonen. Cursisten kunnen op een correcte manier begrippen uit het vakgebied boekhouden/ bedrijfsbeleid uitleggen en toelichten: Basisbegrippen zoals balans, resultatenrekening, resultaatverwerking, inventaris, de jaarrekening... Het MAR De boekhoudprincipes De BTW, de BTW-cyclus en aanverwante begrippen De waarderingsregels: aanschaffingswaarde, marktwaarde, nominale waarde, afschrijvingen, waardeverminderingen, voorzieningen, herwaarderingen,... De activa en de passiva van de onderneming De kosten en opbrengsten van de onderneming De soorten resultaten van de onderneming De cursisten kunnen eenvoudige boekhoudkundige vraagstukken vlot oplossen: Toepassen van het dubbel boekhoudprincipe Werken met actief, passief-, kosten- en opbrengstenrekeningen Opstellen van een proef en saldibalans Opstellen van een eindbalans Aantonen van het effect van een boekpost op de jaarrekening Lezen van een jaarrekening Maken van een eerste analyse op basis van een jaarrekening Het verband leggen tussen de boekhouding, de jaarrekening en het bedrijfsbeleid DEEL KOSTPRIJSCALCULATIE Cursisten kunnen op een correcte manier begrippen uit het vakgebied kostprijscalculatie uitleggen en toelichten: Begrippen zoals kostensoorten, kostendragers, kostenplaatsen, Cursisten kunnen verschillende kostenmethodes en kostensystemen onderscheiden, toelichten en toepassen. Traditionele kostprijsberekening met o.a. de opslagmethode en kostenplaatsenmethode 4
Activity based costing De cursisten kunnen de noodzaak en het belang van kostprijscalculatie, de verschillende kostprijssystemen en methodes aantonen en toelichten. DEEL ECONOMIE Cursisten hebben inzicht in het consumentengedrag, het producentengedrag, de marktvormen, de voornaamste macro-economische kengetallen en relaties, kunnen begrippen hanteren die daarbij horen en kunnen verbanden tussen deze begrippen onderkennen en leggen. Cursisten kunnen op een correcte manier: het keuzeprobleem van de consument in kaart brengen. de uitgangspunten en economische determinanten van het consumentenmodel kunnen opsommen en commentariëren indifferentiecurven kunnen definiëren, grafisch voorstellen en illustreren met een voorbeeld het preferentieveld kunnen definiëren, grafisch voorstellen en illustreren met een voorbeeld budgetlijnen kunnen definiëren, grafisch voorstellen en illustreren met een voorbeeld het evenwicht in het consumentenmodel kunnen bepalen en toelichten kunnen inkomens- en prijswijzigingen in het consumentenmodel uitvoeren, voorzien van commentaar en toelichten met een voorbeeld. het consumentenmodel grafisch kunnen voorstellen en voorzien van commentaar voor normale, inferieure, substitueerbare en complementaire goederen de vraagcurve van de gezinnen definiëren, grafisch voorstellen en becommentariëren. de prijs- en inkomenselasticiteit van de vraag definiëren, berekenen, interpreteren en illustreren met een voorbeeld voor verschillende soorten goederen. begrippen inzake productiviteit, kosten en opbrengsten definiëren, uitleggen en illustreren. Het verloop van de productie, de kosten en de opbrengsten grafisch voorstellen en voorzien van commentaar. De marginale en structurele productiebeslissing uitleggen aan de hand van een passende grafiek. conclusies trekken uit de marginale en structurele productiebeslissing. de aanbodscurve van de producenten definiëren, grafisch voorstellen en becommentariëren. de prijselasticiteit van het aanbod definiëren, berekenen, interpreteren en illustreren met een voorbeeld voor verschillende soorten goederen. de belangrijkste marktvormen definiëren, bespreken, vergelijken en verduidelijken met een voorbeeld. de voornaamste macro-economische grootheden (geldhoeveelheid, inflatie, BBP, werkloosheid, overheidstekort, overheidsschuld,...) definiëren, oorzaken en gevolgen 5
toelichten, soorten onderscheiden en verduidelijken, de evolutie van deze grootheden in kaart brengen en interpreteren. Het belang van de bestrijding of ondersteuning van de economische grootheden verklaren, illustreren en voorzien van commentaar. het prijs -, monetair -en budgettair beleid van een land of regio bespreken en voorzien van een duidelijke commentaar en interpretatie. onderwijsorganisatie gecombineerd onderwijs 100 % contactonderwijs begeleid zelfstandig leren onderwijsleergesprek simulatiespel casus gestuurd onderwijs opdrachten met feedback situatiespel coaching peer teaching stage doceermomenten practicum atelier labo veldwerk excursie projectwerk werkcollege groepsdiscussie rollenspel werkplekleren groepswerk seminarie 0 % afstandsonderwijs begeleid zelfstandig leren onderwijsleergesprek simulatiespel casus gestuurd onderwijs opdrachten met feedback situatiespel coaching peer teaching stage doceermomenten practicum atelier labo veldwerk excursie projectwerk werkcollege groepsdiscussie rollenspel werkplekleren groepswerk seminarie begeleiding ondersteunende maatregelen: 6
evaluatie EERSTE EXAMENPERIODE niet-periodegebonden evaluatie 0 % periodegebonden evaluatie (*) 100 % oefeningen werkstuk schriftelijke rapport / verslag mondeling rapport / verslag portfolio vaardigheidstest attitudebeoordeling peer-evaluatie deelname aan het onderwijs- & leerproces aanwezigheidsgraad schriftelijk examen mondeling examen + schriftelijke voorbereiding mondeling examen zonder voorbereiding praktijkexamen project- of eindwerk (presentatie/verdediging) TWEEDE EXAMENPERIODE niet-periodegebonden evaluatie 0 % periodegebonden evaluatie (*) 100 % oefeningen werkstuk schriftelijke rapport / verslag mondeling rapport / verslag portfolio vaardigheidstest attitudebeoordeling peer-evaluatie schriftelijk examen mondeling examen + schriftelijke voorbereiding mondeling examen zonder voorbereiding praktijkexamen project- of eindwerk (presentatie/verdediging) (*) niet-periodegebonden evaluatie = buiten de examenperiode / periodegebonden evaluatie = binnen de examenperiode 7
studiematerialen verplicht: Boekhouden in kort bestek, Inleiding boekhouden voor niet-boekhouders, Jean-Pierre Vincke en Jo Van den Bossche + bijkomend studiemateriaal wordt aan de cursisten bezorgd via het elektronisch leerplatform. Eigen syllabus Economie is beschikbaar op het elektronisch leerplatform. aanbevolen: bijzondere studiekosten link naar overzicht inschrijvingskosten: inschrijvingskosten marketing andere. 8